احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
.هرگاه کسی آیهسجده را بخواند و خواندن دیگری را گوش فرا دهد یعنی استماع کند دو سجده بر او واجب است و اگر به گوش او برسد, بدون آنکه درصدد گوش دادن آن باشد، یک سجده کافی است, هرچند احتیاط مستحب, دو بار سجده نمودن است.
عنوان مسئله:
.هرگاه کسی آیهسجده را بخواند و خواندن دیگری را گوش فرا دهد یعنی استماع کند دو سجده بر او واجب است و اگر به گوش او برسد, بدون آنکه درصدد گوش دادن آن باشد، یک سجده کافی است, هرچند احتیاط مستحب, دو بار سجده نمودن است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] آیا در وضو لازم است آب به همه صورت برسد، یا فقط به همان مقدار که پهنای دست آن را فرا میگیرد، کافی است؟
- [آیت الله بهجت] آیا در وضو لازم است آب به همه صورت برسد، یا فقط به همان مقدار که پهنای دست آن را فرا می گیرد کافی است؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر شخص جنب و یا زن حائض بسم الله را به قصد خواندن یکی از سوههای سجده دار بگویند برای ذبح کافی است یا خیر؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] گوش دادن خطبه ها، بر مأمومین واجب است یا نه؟ آیا در اثنای خطبه، خواندن نماز مستحب یا واجب صحیح است؟
- [آیت الله خوئی] آیا واجب است جلوس بین دو سجده سهو یا آن که کافی است بلند کردن صورت یک مقداری و دوباره برود سجده بدون جلوس؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا واجب است در نیّت نماز، تعیین کنیم که نماز ما واجب است یا مستحب یا قصد قربت به تنهایی کافی است؟
- [آیت الله بهجت] خواندن نماز جماعت و گوش فرا دادن به سخنرانی بیان احکام شرعی که توسط مبلّغین انجام می گیرد در ساعت اداری شرکت ها و ادارات، چه حکمی دارد؟ حکم خواندن نماز فرادا در وقت اداری چیست؟ اگر کسی بدون اجازه کار فرما نماز بخواند؛ آیا نماز او اشکال شرعی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا ملاک عدم وجوب خمس در مؤونه استفاده از آن در طول سال است یا اینکه نیاز به آن در طی سال کافی است، هرچند موردی برای استفاده از آن پیش نیاید؟
- [سایر] با سلام و ارزوی قبولی طاعات در مورد احکام خواندن سوره های سجده دار مستحب سوال داشتم که اگر فردی جنب یا حیض باشد ایا میتواند این سوره ها را بدون انجام سجده بخواند یا تا رفع ان حق خواندن این سوره ها را ندارد و فقط حکم در مورد سوره های سجده واجب است؟ ممنون از پاسخگویی
- [آیت الله خوئی] آیا کشف نمودن زن آنچه را که واجب دانسته شده پوشش آن مانند موی و ساق پا و مثلاً خارج شدن زن به این صورت در خیابانها با دیدن مردها او را و لاابالی بودن او، آیا این امارات کافی است در حکم نمودن بر آن زن از اینکه از کسانی است که باز داشته نمیشود از نهی از تکشف؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- .در حال سجده تلاوت, اگر خود آیه سجده را بخواند یا به خواندن دیگری گوش فرا دهد, باید بعد از سر برداشتن از سجده قبلی, دوباره سجده کند.
- .در نماز واجب , خواندن آیه سجده , نیز یکی از سوره هایی که سجده واجب دارد تا آن آیه معیّ ن جایز نیست و اگر عمداً بخواند و سجده تلاوت را به جا آورد، بنا بر احتیاط واجب , نماز باطل می‌شود و اگر سجده تلاوت را بر اثر گناه به جا نیاورد, نماز او باطل نمیشود و اگر عمداً آیه سجده را گوش دهد, حکم خواندن عمدی آن را دارد.
- .رکوع باید به صورت متعارف باشد، بنابراین خم شدن به طرف راست یا چپ و مانند آن کافی نیست، هرچند دستها به زانو برسد.
- .هرگاه در رکعت اول یا دوم نماز سهواً تسبیحات بخواند و پیش از رکوع آگاه شود، باید حمد و سوره را بخواند و اگر در حال رکوع یا پس از آن آگاه شود، نماز او صحیح است و در هر دو حال , بنا بر احتیاط مستحب, جهت زیاد نمودن تسبیحات، سجده سهو به جا آورد.
- .مستحب است در برابر نعمتِ رسیده یا نقمت رفع شده, سجده انجام شود. نعمت, گاهی مادّی است و زمانی معنوی مانند ادای فریضه یا نافله و گاهی سیاسی است و زمانی اجتماعی. نظام اسلامی را تقویت کردن و وحدت جامعه را تأمین نمودن، همگی سجدهّ شکر دارد. صحّت سجده شکر, مشروط به ذکر نیست و فقط نهادن پیشانی به قصد تعظیم پروردگار بر زمین, کافی است. مستحب است که گفته شود: (شکراً للّه).
- .در چهار سوره قرآن, آیه سجده هست: آیه 15 سوره (سجده), آیه 37 سوره (فصّلت), آیه 62 سوره (نجم) و آیه 19 سوره (علق). هر کس یکی از این چهار آیه را بخواند یا گوش فرا دهد، پس از تمام شدن آیه، فوراً باید سجده کند و اگر آن را فراموش کرده، هر وقت یادش آمد, باید سجده نماید.
- .در صورت عدم امکان شناخت قبله، نماز به یک طرف که احتمال قبله بودن آن وجود دارد , کافی است , هرچند احتیاط مستحب , در صورت وسعت وقت , تکرار نماز به چهار طرف است و اگر نسبت به بعضی از اطراف اصلاً احتمال قبله بودن مطرح نیست، نماز به آن طرف , بر خلاف احتیاط است.
- .اگر از زخمی که در درون دهن، بینی، گوش و مانند اینهاست, خون زایدی که متعارف نیست , بیرون آید و بیش از اندازه درهم باشد و به بد ن یا لباس برسد, بنا بر احتیاط واجب نباید با آن نماز را اقامه کرد؛ ولی نماز خواندن با خون بواسیر , هرچند دانه های زخم در درون باشد , اشکال ندارد . لازم است توجه شود که خون دماغ بر اثر حرارت و مانند آن , خون زخم محسوب نمیشود.
- .نمازگزار باید نمازی را که می خواهد اقامه نماید , معیّن کند . اگر آن نماز , معیّن است؛ مانند نماز مغرب کسی که نماز مغرب قضا به عهده ندارد، در این صورت قصد نماز مغرب کافی است و تعیین ادا یا قضا لازم نیست; همچنین کسی که مثلاً نماز مغرب قضا به عهده دارد, ولی فقط درصدد انجام دادن نماز اداست, تعیین ادا یا قضا لازم نیست و اگر آن نماز مشترک بین واجب و مستحب , نیز بین ادا و قضاست و هر دو طرف اشتراک می تواند مقصود نمازگزار باشد, در این صورت, باید نمازی را که میخواهد اقامه نماید, معیّن کند, هرچند به اجمال باشد و بدون تعیین، نماز باطل است.
- .اگر مرجع تقلید در مسألهای فتوا دهد و پیش از آن یا پس از آن احتیاط کند، مثلاً بفرماید )نماز جمعه در روز جمعه کافی است و احتیاطاً چهار رکعت ظهر را هم بخواند( که آن را احتیاط مستحب گویند مقلّد او نمیتواند به فتوای مرجع دیگر عمل کند, مگر آنکه فتوای مرجع دیگر به احتیاطْ نزدیکتر باشد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر انسان از بچه غیر ممیز که خوب و بد را نمی فهمد یا از کسی که قصد خواندن قران ندارد یا مثلا از گرامافون یا نوار ضبط صوت ایه سجده را استماع کند سجده واجب نیست ولی اگر شخصی در ایستگاه رادیو ایه سجده را به قصد این که از قران است بخواند و انسان به وسیله رادیو گوش دهد سجده واجب است
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه آیه سجده را از مثل نوار یا رادیو گوش کند احتیاط واجب آن است که سجده کند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] چنان که گفته شد در چهار سوره از قرآن مجید آیه سجده است(سوره (الم سجده) و (حم سجده) و (النجم) و (اقرء)) و هرگاه انسان آیه سجده را بخواند یا گوش کند باید فوراً به سجده رود و اگر فراموش کرد هر زمان یادش آید سجده واجب است و اگر گوش ندهد بلکه آیه سجده به گوشش بخورد، بنابر احتیاط واجب باید سجده کند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیههای: 15 سوره سجده و 37 سوره فصّلت و 62 سوره نجم و 19 سوره علق، آیات سجده واجب است که اگر انسان بخواند یا گوش دهد بعد از تمام شدن آن آیه باید فوراً سجده کند، هر چند هنگام خواندن یا گوش دادن به قرآن بودن آن توجّه نداشته باشد و اگر فراموش کرد هر وقت یادش آمد باید سجده کند و کسی که گوش نمیدهد ولی آیه را میشنود بنا بر احتیاط مستحب سجده کند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر انسان هنگامی که آیه سجده را گوش میدهد، خودش نیز بخواند، بنا بر احتیاط واجب باید دو سجده بنماید.
- [آیت الله خوئی] اگر انسان موقعی که آیه سجده را گوش دهد خودش نیز بخواند، بنابر احتیاط واجب باید دو سجده نماید.
- [آیت الله اردبیلی] اگر انسان هم زمان با این که آیه سجده را میخواند همان آیه را از دیگری نیز بشنود، یک سجده کافی است، چه به آن گوش داده باشد و چه به گوش او خورده باشد و همچنین است اگر به صدای گروهی که با هم آن آیه را میخوانند، گوش کند؛ ولی چنانچه یک بار آیه سجده را بخواند و یا به آن گوش کند و سپس دوباره آن را بخواند یا به آن گوش کند، باید دو سجده به جا آورد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر در جایی که نباید سلام دهد اشتباهاً هر سه سلام رابگوید، دو سجده سهو کافی است، لکن احتیاط مستحبّ تکرار سجده است به تکرار سلام.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه زن مستحاضه قلیله، نماز ظهر و عصر یا مغرب و عشا را از هم جدا بخواند، باید برای هر کدام یک وضو بگیرد و همچنین برای نمازهای مستحب، ولی برای مجموع نماز شب، یک وضو یا غسل کافی است و برای خواندن نماز احتیاط و سجده فراموش شده و تشهد فراموش شده و سجده سهو که بلافاصله بعد از نماز به جا می آورد، غسل و وضو لازم نیست.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر انسان موقعی که آیة سجده را می خواند ، از دیگری هم بشنود چنانچه گوش داده دو سجده نماید و اگر به گوشش خورده یک سجده کافی است .