معدن
هر آنچه از زمين استخراج میشود و بخاطر ويژگی خاصی كه دارد از آن استفاده میشود.
گچ و آهک و گِل سرشور و گل سرخ و سنگ، اگر معدن به آن گفته شود باید خمس آنها را بدهد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر در زمین موروثی که از پدرم به ارث رسیده است، معدن سنگ تزئینی کشف شود آیا ارگانی می تواند در آن تصرف کند و مانع از تصرف مالک زمین شود؟
- شخصی شاخه ای از گل سرخ و یا نعناع و ... را از باغ دیگری بدون اجازه او بریده و یا دزدیده است که دسترسی به او و یا ورثه او ندارد، آیا تصرّف در حاصل و فروعات آن که رشد کرده و اضافه می شود شرعاً چطور است، آیا قابل استفاده است؟
- اگر مردی به همسر خود پول یا سکه یا پیراهنی هدیه بدهد، آیا به آنها خمس تعلّق می گیرد؟
- پدری که اهل خمس و زکات نیست لباسی به فرزند خود می خرد آیا فرزند او می تواند در آن لباس نماز بخواند یا باید خمس لباس را بدهد؟
- پدری که اهل خمس و زکات نیست لباسی به فرزند خود می خرد آیا فرزند او می تواند در آن لباس نماز بخواند یا باید خمس لباس را بدهد؟
- کسی که حقوق معوّقه ماه های گذشته را در سال جدید دریافت می کند آیا حقوق در ارباح سنوات قبلی محسوب می شود و باید خمس آنرا بدهد و یا از عایدات سال بعدی به حساب می آید و متعلّق خمس نیست؟
- شخصی حدوداً ده سال است در یکی از مراکز اقتصادی مشغول به خدمت است حالا می خواهد به عمره مشرف شود، جهت تخمیس به ما مراجعه نموده است با اینکه تا امروز سال خمسی برای خود در نظر نگرفته است و بنا به اظهارش آذوقه ای یا پول نقدی که سال بر آن بگذرد نداشته است و یا فراموش کرده است و فعلاً از یک زندگی متعارفی برخوردار است، حالا هزینه حج یا عمره که می خواهد مشرف شود و از سود اثنای سال است ،آیا متعلق خمس است؟ و اگر بخواهد نسبت به گذشته خود اطمینان حاصل کند چه مقدار خمس بدهد؟
- شخصی حدوداً ده سال است در یکی از مراکز اقتصادی مشغول به خدمت است حالا می خواهد به عمره مشرف شود، جهت تخمیس به ما مراجعه نموده است با اینکه تا امروز سال خمسی برای خود در نظر نگرفته است و بنا به اظهارش آذوقه ای یا پول نقدی که سال بر آن بگذرد نداشته است و یا فراموش کرده است و فعلاً از یک زندگی متعارفی برخوردار است، حالا هزینه حج یا عمره که می خواهد مشرف شود و از سود اثنای سال است ،آیا متعلق خمس است؟ و اگر بخواهد نسبت به گذشته خود اطمینان حاصل کند چه مقدار خمس بدهد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] آیا معدن سنگ هم در پرداخت خمس، حکم سایر معادن را دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] تیمم کردن بر سیمان و موزاییک، آهک و گچ پخته، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] با توجه به این که خمس به هفت سبب بر انسان واجب می شود. در صورت اشتراک بعضی از این اسباب یک خمس دادن کافی است؟ مانند این که شخصی هم معدن ذغال سنگ دارد و هم مال حلالش با حرام مخلوط شده و هم بر منافع از معدن ذغال سنگ سال گذشته. آیا شخص مذکور از اموالش یک خمس بدهد کافی است یا یک مرتبه به عنوان استخراج از معدن و یک مرتبه به عنوان اختلاط حرام با حلال و یک مرتبه هم به عنوان این که از کسبش سود اضافه بر مخارج سالش آمده بدهد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] باسلام پدر اینجانب با چند نفر شریک شده اند و یک معدن سنگ را از فردی اجاره کرده اند به این صورت که در هر روز که از معدن برداشت کنند درصد معینی از این برداشت را به فرد اجاره دهنده بدهند و مابقی پس از کسر مخارج با درصد معینی بینشان تقسیم شود. ایا به این درآمد با توجه به اجاره ی معدن خمس تعلق می گیرد؟ از کل پول یا خالص در آمد(باکسر مخارج)؟ باید سال مالی در نظر بگیرد یا مثلا در هر ماه خمس درآمد حاصل از معدن را حساب کند؟ اگر پدرم خمس سهم خود را بدهد ولی یکی از شرکای پدرم خمس سهم خود را ندهد انگاه بر گردن ما تکلیفی است؟ آیا اگر در پایان سال مقداری از آن پول اضافه ماند به آن پول خمس تعلق می گیرد یا همان یکبار خمس که بار اول برای درامد حاصل از سنگ خمس ان را داد کافی است؟
- [آیت الله اردبیلی] معادنی مثل گچ و سنگ که پس از استخراج، خمس به آنها تعلّق گرفته و خمس آنها پرداخت نشده و محصول آنها در اماکن عمومی به کار رفته است، حکمش چیست؟ نماز در آنها چه صورتی دارد؟
- [آیت الله بهجت] آیا تیمم بر روی آجر، کوزه، آسفالت، گچ، دیوار کاه گل و کاشی صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] چیزهایی مثل گچ، آهک، نفت و نمک که از زمین استخراج شده است، اگر معلوم باشد که خمس آنها داده نشده است، آیا لازم است خمس آنها داده شود؟ و آیا استخراج کردن توسط دولت یا اشخاص، اثری در حکم دارد یا خیر؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا خوردن گل سرخ و محمدی که داخل ماست شده است برای محرم حرام است، کفاره آن چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا خوردن گل سرخ و محمدی که داخل ماست شده است برای محرم حرام است، کفاره آن چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] مستأجری زمینی را که در آن معدن واقع شده است، اجاره میکند و به استخراج معدن میپردازد. پرداخت خمس منافع معدن، بر عهده مالک است یا مستأجر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر از معدن طلا، نقره، سرب، مس، آهن، نفت، زغال سنگ، فیروزه، عقیق، زاج، نمک و معدن های دیگر چیزی به دست آورد، در صورتی که به مقدار نصاب باشد، باید خمس آن را بدهد.
- کسی که از معدن چیزی به دست می آورد، باید خمس آن را بدهد چه معدن روی زمین باشد، یا زیر آن، در زمینی باشد که ملک است یا در جائی باشد که مالک ندارد.
- نصاب معدن بنابر احتیاط، 105 مثقال معمولی نقره سکّه دار یا 15 مثقال معمولی طلای سکّه دار است، یعنی اگر قیمت چیزی را که از معدن بیرون آورده، بعد از کم کردن مخارجی که برای آن کرده به 105 مثقال نقره سکّه دار یا 15 مثقال طلای سکّه دار برسد، باید خمس آن را بدهد.
- اگر معدنی را که در ملک دیگری است بیرون آورد، آنچه از آن به دست می آید، مال صاحب ملک است. و چون صاحب ملک برای بیرون آوردن آن خرجی نکرده، باید خمس تمام آنچه را که از معدن بیرون آمده، بدهد. در صورتی که به حدّ نصاب برسد. ولی اگر این کار به دستور او انجام گرفته هزینه آن بر عهده او است و از درآمد معدن کم می شود.
- بنابر احتیاط واجب باید خمس مال حلال مخلوط به حرام را از عین همان مال بدهد ولی خمس های دیگر را می تواند از همان چیز بدهد یا به مقدار قیمت خمس که بدهکار است پول بدهد.
- اگر خمس مال حلال مخلوط به حرام را بدهد و بعد بفهمد که مقدار حرام بیشتر از خمس بوده، بنابر احتیاط مستحب باید مقداری را که می داند از خمس بیشتر بوده; از طرف صاحب آن صدقه بدهد.
- اگر باغی احداث کند برای آن که بعد از بالا رفتن قیمتش بفروشد، اگر وقت فروش آن رسیده باید خمس میوه و درخت را بدهد ولی اگر قصدش این باشد که از میوه آن استفاده کند: فقط باید خمس میوه را بدهد. و خمس خود باغ را هنگام فروش بدهد.
- اگر خاک و ریگ و کلوخ و سنگ پیدا نشود، باید به گرد و غباری که روی فرش و لباس و مانند اینهاست تیمّم نماید و اگر غبار در لای لباس و فرش باشد تیمّم به آن صحیح نیست مگر آنکه قبلا تکان دهد تا روی آن غبار آلوده شود بعد تیمّم کند و چنانچه گرد پیدا نشود، باید به گل تیمّم کند، و اگر گل هم پیدا نشود، احتیاط واجب آن است که نماز را بدون تیمّم بخواند و بنابر احتیاط بعداً قضای آن را به جا آورد.
- کسی که دیگری مخارج او را می دهد، باید خمس تمام مالی را که به دست می آورد بدهد. ولی اگر مقداری از آن را خرج زیارت و مانند آن کرده باشد فقط باید خمس باقیمانده را بدهد.
- کسی که خمس یا زکات بدهکار است و کفاره و نذر و مانند اینها هم بر او واجب است و قرض هم دارد، چنانچه نتواند همه آنها را بدهد، اگر مالی که خمس یا زکات آن واجب شده، از بین نرفته باشد، باید خمس و زکات را بدهد و اگر از بین رفته باشد، مخیّر است می تواند خمس یا زکات را بدهد، یا کفاره و نذر و قرض و مانند اینها را ادا نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [امام خمینی] گچ و آهک و گل سر شور و گل سرخ بنابر احتیاط واجب از معدن محسوب است و خمس دارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] گچ و آهک و گل سرخ و مانند آن اگر به آنها معدن گفته شود باید خمس آن را بدهد، همچنین انواع سنگها.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] گچ و آهک و گل سر شور و گل سرخ بنابر احتیاط واجب از معدن به حساب می آید و خمس دارد.
- [آیت الله علوی گرگانی] الحاق گچ و آهک و گل سرشور و گل سرخ و سنگ آسیا به چیزهای معدنی بنابر احتیاط استحبابی است و کسی که اینها را بیرون میآورد اگر به حدّ نصاب نرسد در صورتی باید خمس بدهد که آنچه را بیرون آورده، به تنهایی یا با منافع دیگر کسبش از مخارج سال او زیاد بیاید.
- [آیت الله بروجردی] تیمّم بر سنگِ گچ و سنگ آهک صحیح است، ولی تیمّم به گچ و آهک پخته و به سنگ معدن مثل سنگ عقیق باطل میباشد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] گچ و آهک و هر گونه سنگ یا خاکی که عرفاً معدن به شمار میرود، خمس دارد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] گچ و آهک و گل سرشور و گل سرخ از چیزهای معدنی نیست و کسی که اینها را بیرون می آورد در صورتی باید خمس بدهد که آنچه را بیرون آورده؛ به تنهائی یا با منافع دیگر کسبش از مخارج سال او زیاد بیاید.
- [آیت الله خوئی] گچ و آهک و گل سرشور و گل سرخ از چیزهای معدنی نیست و کسی که اینها را بیرون میآورد درصورتی باید خمس بدهد که آنچه را بیرون آورده، به تنهایی یا با منافع دیگر کسبش از مخارج سال او زیاد بیاید.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] تیمم بر سنگ گچ و سنگ آهک صحیح است و بنا بر احتیاط در حال اختیار به گچ و آهک پخته و به سنگ معدن مثل سنگ عقیق تیمم ننمایند.
- [آیت الله خوئی] تیمم بر سنگ گچ و سنگ آهک صحیح است، و بنابر احتیاط واجب در حال اختیار به گچ و آهک پخته و آجر پخته و به سنگ معدن مثل سنگ عقیق تیمم ننماید.