نماز لَیلَةُ الدّفن یا نماز شب اول قبر، از نمازهای مستحبی است. این نماز را، که نماز هدیه و نماز وحشت نیز نامیده می‌شود، برای میت در شب اول قبر (از اول شب تا صبح) می‌خوانند و بهترین وقت آن بعد از نماز عشا است.

لَیلَةُ الدَّفن یا شب اول قبر نخستین شبی است که مرده را دفن کرده‌اند. در فرهنگ اسلامی از این شب و ویژگی‌ها و حوادث آن بسیار سخن رفته است. بنابر روایات، شب اول، شبی مهم برای شخص درگذشته است و مراحل مختلفی دارد. در ابتدا فرشته‌ای به نام رومان برای ایجاد پرونده اعمال وارد قبر می‌شود و پس از او دو فرشته «نَکیر و مُنکَر» یا «بَشیر و مُبَشِّر» از اعتقادات و اعمال شخص می‌پرسند. برخی اعمال مانند نماز لیلة الدفن در کاهش این سختی‌ها به میت کمک می‌کند. شب اول قبر برای مؤمنین زیبا و آرامش بخش و برای کافران و بدکاران بسیار سخت و وحشتناک است.

شكافتن قبر بطوری كه جسد ميّت يا بقايای آن آشكار شود.

به عقب انداختن عمل از اوّل وقت امکان آن را تأخیر می‌گویند که از عنوان تأخیر در بیشتر ابواب فقه ـ اعم از عبادات و معاملات ـ به مناسبت سخن رفته و احکامی بر آن مترتّب شده است.

مقابل نزدیکی را دوری گویند و از احکام آن به مناسبت در بابهای صلات، اعتکاف، حج، طلاق و ارث سخن گفته‏اند.

نماز (واژه‌ای فارسی و معادل کلمه عربی «صَلاة») عملی عبادی است که پنج بار در اوقات معینی از شبانه روز واجب است. در این عبادت، نمازگزار رو به قبله می‌ایستد و ذکرهای ویژه‌ای را خوانده و اعمال ویژه‌ای مانند رکوع و سجده را به جا می‌آورد. نماز به دو شکل فردی (فُرادا) و جماعت خوانده می‌شود.

در مورد قبر مطالب متنوعی در آموزه های دینی مطرح شده است که به اهم آن ها در این مقاله اشاره می شود.

میت که در فارسی به ان مرده یا درگذشته گفته می شود به کسی اطلاق می شود که با خروج و مفارقت روح از کالبد وی ، فعالیت‌‌های قلبی و عروقی او متوقف شده و اعمال مغزی وی بدون بازگشت از بین رفته باشد که این پدیده‌ آثاری حقوفی چون حال شدن دیون ، انحلال عقد نکاح بین میت و همسرش ، تعیین وراث متوفی و... رابرای او در پی دارد.البته این به معنی نابودی او نیست و میت از این پس نیز از حقوقی برخوردار است که رعایت آنها از سوی شرع بر همگان واجب والزامی گردیده است.

دَفْنْ در فقه به معنای به خاک‌سپردن میت (شخصِ درگذشته) است. دفن میت پس از غُسل، کفن و خواندن نماز میت، مطابق با احکام شرعی انجام می‌شود. این عمل، واجب کفایی است.

شب زمان بین غروب آفتاب تا طلوع فجر صادق و مقابل روز هست؛ و از احکام آن در بابهای زیادی نظیر طهارت، صلات، صوم، اعتکاف، حج، جهاد، نکاح، صید و ذباحه و اطعمه و اشربه سخن گفته‌اند.