همسایه
جار، در لغت به معنای همسایه است. در باره همسایه و حقوق او مطالب و توصیه‌هایی در قرآن و حدیث و اخلاق آمده است.
. اگر ریشه درخت همسایه در ملک انسان بیاید، می تواند از آن جلوگیری کند وچنان چه ضرری هم از ریشه درخت به او برسد، می تواند از صاحب درخت بگیرد.
عنوان مسئله:
. اگر ریشه درخت همسایه در ملک انسان بیاید، می تواند از آن جلوگیری کند وچنان چه ضرری هم از ریشه درخت به او برسد، می تواند از صاحب درخت بگیرد.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] همسایه در زمین خود درختی می کارد که ریشه و شاخه های این درخت به زمین یا منزل همسایه وارد شده و موجب مزاحمت و خسارت شده است. آیا همسایه می تواند شاخه و ریشه درخت را قطع کند؟ آیا می تواند از میوه آن بدون اجازه استفاده کند؟ و آیا مالک می تواند ادعای خسارت کند؟
- [آیت الله بروجردی] هرگاه شخصی در زمین خود درختی غرس کند که شاخههای آن بر روی فضای زمین همسایه کشیده باشد و به زمین او ضرری وارد آورده باشد، آیا حق دارد که صاحب درخت را اجبار کند به قطع آن شاخهها یا خیر؟ در صورت حق داشتن آیا صاحب درخت ضامن خسارتی که به زمین همسایه رسیده خواهد بود یا خیر؟ و اگر شاخههای آن درخت بر زمین همسایه کشیده نشده و فقط سایه افکنده و بر زمین او خسارتی وارد شده، باز هم صاحب درخت ضامن است یا خیر؟
- [آیت الله بروجردی] هرگاه شخصی در زمین خود درختی غرس کند که شاخههای آن بر روی فضای زمین همسایه کشیده باشد و به زمین او ضرری وارد آورده باشد، آیا حق دارد که صاحب درخت را اجبار کند به قطع آن شاخهها یا خیر؟ در صورت حق داشتن آیا صاحب درخت ضامن خسارتی که به زمین همسایه رسیده خواهد بود یا خیر؟ و اگر شاخههای آن درخت بر زمین همسایه کشیده نشده و فقط سایه افکنده و بر زمین او خسارتی وارد شده، باز هم صاحب درخت ضامن است یا خیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا ایجاد حصار، یا دیوار در اطراف ملک جهت اشراف نداشتن (صاحب ملک به ملک همسایه و بالعکس) نیاز به تحصیل رضایت همسایه دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورتی که ریشه درخت وقفی در باغ همسایه تبدیل به درخت شده باشد،درخت ،میوه و سایر منافع آن متعلق به چه کسی است؟ و اگرمزاحم بود می توان آن را قطع کرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] فردی قلمه، یا شاخه، یا ریشه ای از درخت غیر را غصب نموده، و در ملک خود می کارد. در صورتی که رشد کند و تبدیل به درخت شود، چه کسی مالک آن درخت و میوه اش می باشد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی در زمین دیگری درختی دارد که آن را قطع می کند ولی از ریشه آن درخت نهالی می روید و تبدیل به درخت می شود، آیا این درخت متعلّق به صاحب اصلی درخت می باشد و یا از صاحب زمین می باشد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی درختی در زمین خودش می کارد و ریشه آن به زمین شخص دیگری می رسد و از آن نهال می روید آیا آن نهال از صاحب زمین است و یا از صاحب درخت؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی درختی در زمین خود غرس میکند و ریشه آن به زمین شخصی دیگری میرسد و از آن نهال میروید آیا آن نهال از آن صاحب زمین میشود یا از آن صاحب درخت است؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] قسمتی از شاخه های درخت انجیر و انگور همسایه در حیاط ما قرار گرفته است، آیا می توانیم بدون اجازه از میوه آن بچینیم وبخوریم؟ حکم میوه هایی که از درخت همسایه در حیاط ما ریخته شده، چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- . اگر معدنی را که در ملک دیگری است بدون اجازه او بیرون آورد، آنچه از آن به دست میآید، مال صاحب ملک است، و چون صاحب ملک برای بیرونآوردن آن خرجی نکرده، اگر به حد نصاب برسد باید خمس تمام آنچه را که از معدن بیرون آمده بدهد.
- . اگر صاحب ملک به زبان، اجازه نماز خواندن بدهد و انسان بداند که قلباً راضی نیست، نماز خواندن در ملک او باطل است و اگر اجازه ندهد و انسان یقین کند که قلباً راضی است نماز صحیح است.
- . هر گاه دکتر به مریض یا ولیّ او بگوید: که اگر ضرری به مریض برسد ضامن نباشد؛ در صورتی که دقت و احتیاط خود را بکند و به مریض ضرری برسد یا بمیرد، دکتر ضامن نیست.
- . اگر زمینی را به دیگری واگذار کند که در آن درخت بکارد و آنچه عمل می آید مال هر دو باشد بنابر احتیاط لازم معامله باطل است، پس اگر درخت ها مال صاحب زمین بوده، بعد از تربیت هم مال اوست و باید مزد کسی که آنها را تربیت کرده اگر به امر او کار کرده بدهد و اگر مال کسی بوده که آنها را تربیت کرده، بعد از تربیت هم مال اوست و می تواند آنها را بکند ولی باید گودال هایی را که به واسطه کندن درخت ها پیدا شده پر کند و اجاره زمین را از روزی که درخت ها را کاشته به صاحب زمین بدهد و مالک هم می تواند او را مجبور نماید که درختها را بکند وچنان چه به واسطه کندن درخت، عیبی در آن پیدا شود اگر مالک آن را کنده باشد، باید تفاوت قیمت آن را به صاحب درخت بدهد، و هیچکدام نمی تواند دیگری را مجبور نماید که با اجاره یا بدون اجاره، درخت را در زمین باقی بگذارد.
- . اگر در زمینی که غصب کرده زراعت کند، یا درخت بنشاند، زراعت و درخت و میوه آن مال خود اوست. و چنان چه صاحب زمین راضی نباشد که زراعت و درخت در زمین بماند، غاصب باید فوراً زراعت یا درخت خود را اگرچه ضرر نماید، از زمین بکند و نیز باید اجاره زمین را در مدتی که زراعت و درخت در آن بوده به صاحب زمین بدهد و خرابی هایی را که در زمین پیدا شده، درست کند، مثلاً جای درخت ها را پر نماید و اگر به واسطه اینها قیمت زمین از اولش کمتر شود، باید تفاوت آن را هم بدهد و نمی تواند صاحب زمین را مجبور کند که زمین را به او بفروشد، یا اجاره دهد. و نیز صاحب زمین نمی تواند او را مجبور کند که درخت یا زراعت را به او بفروشد.
- . اگر خرمایی را که زرد یا سرخ شده، بر درخت بفروشند اشکال ندارد، ولی نباید عوض آن را خرما بگیرند، اما اگر کسی یک درخت خرما در خانه یا باغ کس دیگری داشته باشد، در صورتی که مقدار آن را تخمین بزنند و صاحب درخت آن را به صاحب خانه یا باغ بفروشد و عوض آن را از خرمای غیر از آن درخت بگیرد، چنانچه خرمایی را که میگیرد کمتر یا زیادتر از مقداری که تخمین زدهاند نباشد، اشکال ندارد.
- . اگر دکتر به دست خود به مریض دوا بدهد، یا درد و دوای مریض را به او بگوید و مریض دوا را بخورد، چنانچه در معالجه خطا کند و به مریض ضرری برسد یا بمیرد، دکتر ضامن است، ولی اگر فقط بگوید: فلان دوا برای فلان مرض فایده دارد؛ و به واسطه خوردن دوا ضرری به مریض برسد یا بمیرد، دکتر ضامن نیست.
- . اگر صاحب زمین راضی شود که زراعت و درخت در زمین او بماند، کسی که آن را غصب کرده، لازم نیست درخت و زراعت را بکند، ولی باید اجاره آن زمین را از وقتی که غصب کرده تا وقتی که صاحب زمین راضی شده بدهد.
- . کسی که می تواند بایستد اگر بترسد که به واسطه ایستادن، مریض شود یا ضرری به او برسد، می تواند نشسته نماز بخواند و اگر از نشستن هم بترسد، می تواند خوابیده نماز بخواند.
- . اگر بعد از مالک شدن درخت خرما و انگور یا زراعت گندم و جو زکات آنها واجب شود، مثلاً خرما در ملک او زرد یا سرخ شود، باید زکات آن رابدهد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر ریشه درخت همسایه در ملک انسان بیاید؛ می تواند از آن جلوگیری کند و چنانچه ضرری هم از ریشه درخت به او برسد؛ می تواند از صاحب درخت بگیرد.
- [آیت الله خوئی] اگ- ر ریش درخت همسایه در ملک انسان بیاید، میتواند از آن جلوگیری کند و چنانچه ضرری هم از ریشه درخت به او برسد، میتواند از صاحب درخت بگیرد.
- [آیت الله بروجردی] اگر ریشهی درخت همسایه در ملک انسان بیاید، میتواند از آن جلوگیری کند و چنانچه ضرری هم از ریشهی درخت به او [صاحب ملک] برسد، میتواند از صاحب درخت بگیرد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر صاحب ملک به زبان، اجازه نماز خواندن بدهد و انسان بداند که قلباً راضی نیست، نماز خواندن در ملک او باطل است. و اگر اجازه ندهد و انسان یقین کند که قلباً راضی است نماز صحیح است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر صاحب ملک به زبان؛ اجازه نماز خواندن بدهد و انسان بداند که قلبا راضی نیست؛ نماز خواندن در ملک او باطل است و اگر اجازه ندهد و انسان یقین کند که قلبا راضی است نماز صحیح است.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر صاحب ملک به زبان ، اجازة خواندن بدهد و انسان بداند که قلباً راضی نیست ، نماز خخواندن در ملک او باطل است . و اگر اجازه ندهد و انسان یقین کند که قلباً راضی است ، نماز صحیح است .
- [آیت الله اردبیلی] اگر صاحب ملک اجازه نماز خواندن بدهد، ولی انسان بداند که قلبا راضی نیست، نماز خواندن در ملک او باطل است و اگر اجازه ندهد و انسان یقین کند که قلبا راضی است، نماز صحیح است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر صاحب ملک اجازه نماز خواندن بدهد و انسان بداند که قلبا راضی نیست نماز خواندن در ملک او باطل است و اگر اجازه ندهد و انسان یقین کند که راضی است نماز او صحیح است
- [آیت الله بروجردی] اگر صاحب ملک به زبان اجازهی نماز خواندن بدهد و انسان بداند که قلباً راضی نیست، نماز خواندن در ملک او باطل است و اگر اجازه ندهد و انسان یقین کند که قلباً راضی است، نماز صحیح است.
- [امام خمینی] اگر صاحب ملک به زبان اجازه نماز خواندن بدهد و انسان بداند که قلبا راضی نیست نماز خواندن در ملک او باطل است و اگر اجازه ندهد و انسان یقین کند که قلبا راضی است نماز صحیح است.