همسایه
جار، در لغت به معنای همسایه است. در باره همسایه و حقوق او مطالب و توصیه‌هایی در قرآن و حدیث و اخلاق آمده است.
در صورتی که ریشه درخت وقفی در باغ همسایه تبدیل به درخت شده باشد،درخت ،میوه و سایر منافع آن متعلق به چه کسی است؟ و اگرمزاحم بود می توان آن را قطع کرد؟
در صورت مزاحمت قطع می شود واگر مزاحم نبود درخت متعلق به وقف است ولی مال الاجاره زمین را باید بدهد.
در صورت مزاحمت قطع می شود واگر مزاحم نبود درخت متعلق به وقف است ولی مال الاجاره زمین را باید بدهد.
عنوان سوال:
در صورتی که ریشه درخت وقفی در باغ همسایه تبدیل به درخت شده باشد،درخت ،میوه و سایر منافع آن متعلق به چه کسی است؟ و اگرمزاحم بود می توان آن را قطع کرد؟
پاسخ:
در صورت مزاحمت قطع می شود واگر مزاحم نبود درخت متعلق به وقف است ولی مال الاجاره زمین را باید بدهد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- فردی قلمه، یا شاخه، یا ریشه ای از درخت غیر را غصب نموده، و در ملک خود می کارد. در صورتی که رشد کند و تبدیل به درخت شود، چه کسی مالک آن درخت و میوه اش می باشد؟
- شخصی در زمین دیگری درختی دارد که آن را قطع می کند ولی از ریشه آن درخت نهالی می روید و تبدیل به درخت می شود، آیا این درخت متعلّق به صاحب اصلی درخت می باشد و یا از صاحب زمین می باشد؟
- اجاره کردن درخت یا باغ یا مرتع برای استفاده از میوه یا علف آن درست است؟
- اگر معلوم شود که معامله مساقات باطل بوده میوه های باغ متعلق به کیست؟
- فردی با غصب چند هسته، یا دانه، یا بذر از دیگری آن را در ملکش کاشته، و آب داده، و پس از پرورش تبدیل به درخت کرده است. لطفاً بفرمایید که درخت ها و محصول آن متعلّق به کیست؟ آیا غاصب فقط قیمت دانه ها را بدهکار است؟
- مردم بلتستان برای مؤونه خودشان درخت مثمر و غیرمثمر می کارند و بعد از رسیدن زمان قطع درخت غیرمثمر شاخه های آن را قطع می کنند و برای مؤنه خودشان و عیالات و ... استفاده می کنند و اصلش را می گذارند باز همین طور دو سال سه سال و گاهی بیشتر از این می ماند بعد شاخه ها را باز قطع می کنند و خرج می کنند و از میوه درخت مثمر برای مخارج استفاده می کنند آیا بر اینها خمس تعلّق می گیرد و بنابر تعلّق به چه کیفیت باید ادا شود؟
- بسمه تعالی سلام علیکم، بنده سالها قبل بدون اجازه مالک از تعدادی از باغهای واقع در همسایه گی منزلمان میوه خوردم الآن الحمدلله توبه کرده ام ، و می خواهم از صاحبانشان حلالیت بگیرم ولی صاحب دو تا از این باغها در دسترس نیستند ولی احتمال می دهم با پرس و جو و یک یا دو واسطه می توانم حداقل یک شماره تلفن از آنها بدست اورم، آیا باید اینکار را بکنم-یعنی با آنها تماس بگیرم-؟و اگر نتوانستم چه کنم؟در ضمن از یک منزل متعلق به بنیاد شهید و یک باغ وقف مسجد محل و یک منزل متعلق به مخابرات هم اندکی میوه خوردم ، اکنون وظیفه من چیست؟ 2- در نماز استیجاری هنگام نیت، آیا باید نیت کنم که یا فلان رکعت نماز ادا به نیابت فلانی یا اصلا قضا و ادا را معین نکنم؟ واگر تا حالا میگفتم فلان رکعت نماز قضا به نیابت فلانی میخوانم باید آن نماز ها را اعاده کنم؟
- ملکی وقفی در طول سالیان گذشته به صورت مغازه های تجاری درآمده که اعیان احداثی مانند عرصه، متعلّق به موقوفه می باشد و اجاره داده شده است، تعدادی از مستأجرین که دارای حقّ سرقفلی در مغازه می باشند، سرقفلی خود را بدون اجازه متولّی به غیر منتقل نموده اند؛ آیا می توان جهت حفظ حقوق حقّه وقف از دادگاه صالحه تقاضا کرد در راستای تخلیه آن مکان ها از کسانی که بدون اجازه، مغازه ها را متصرّف شده اند و اجاره بهای معوّقه و حقّ نقل و انتقال را طبق قانون اوقاف پرداخت نمی کنند اقدام کند؟
- اگر از طرف قاضی، زنی را جهت معاینه و تشخیص نطفه ای که وی در رحم دارد به نزد پزشک قانونی بفرستند، در صورتی که طبیب به طور قطع بتواند تشخیص دهد که نطفه متعلّق به شوهر این زن نبوده بلکه از مرد اجنبی می باشد، در این حال اگر طبیب واقعیّت را گزارش دهد یقین دارد این زن را بناحق اقوام وی خواهند کشت و اگر خلاف گزارش کند بچّه ملحق به شوهر این زن می گردد و مسائل حقوقی و ارث و محرمیّت و سایر مشکلات پیش خواهد آمد، بفرمایید وظیفه طبیب چیست؟
- اگر از طرف قاضی، زنی را جهت معاینه و تشخیص نطفه ای که وی در رحم دارد به نزد پزشک قانونی بفرستند، در صورتی که طبیب به طور قطع بتواند تشخیص دهد که نطفه متعلّق به شوهر این زن نبوده بلکه از مرد اجنبی می باشد، در این حال اگر طبیب واقعیّت را گزارش دهد یقین دارد این زن را بناحق اقوام وی خواهند کشت و اگر خلاف گزارش کند بچّه ملحق به شوهر این زن می گردد و مسائل حقوقی و ارث و محرمیّت و سایر مشکلات پیش خواهد آمد، بفرمایید وظیفه طبیب چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] از باغ زید ریشه درخت به باغ عمرو کشیده شده و درختی شده، آیا این درخت مال زید است یا عمرو؟
- [آیت الله بروجردی] از باغ زید ریشه درخت به باغ عمرو کشیده شده و درختی شده، آیا این درخت مال زید است یا عمرو؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] قسمتی از شاخه های درخت انجیر و انگور همسایه در حیاط ما قرار گرفته است، آیا می توانیم بدون اجازه از میوه آن بچینیم وبخوریم؟ حکم میوه هایی که از درخت همسایه در حیاط ما ریخته شده، چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا می شود میوه شاخه درخت همسایه را که وارد خانه دیگری شده مصرف کرد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی در زمین کس دیگری درخت دارد آن درخت را قطع میکنند ولی از ریشه آن درخت نهالی میروید و درخت میشود حال آن درخت از ریشه روئیده مال صاحب اصلی درخت میباشد یا صاحب زمین؟
- [آیت الله سیستانی] اگر شاخه های درخت میوه ی همسایه از روی دیوار داخل حیاط خانه ی ما شده باشد آیا خوردن میوه های آن حلال است یا خیر ؟
- [آیت الله بهجت] آیا می شود میوه ی شاخه ی درخت همسایه را که وارد خانه ی دیگری شده است، مصرف کرد؟
- [آیت الله سیستانی] اگر شاخه های درخت میوه ی همسایه از روی دوار داخل حیاط خانه ی ما شده باشد آیا خوردن میوه های آن حلال است یا خیر ؟
- [آیت الله بهجت] خوردن میوه های زیر درخت که متعلق به دیگری است به این نیّت که آن میوه ها خراب می شود، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] آب انباری وقفی بوده و اکنون هیچ مورد استفاده نیست. آیا می توان آن را به مسجد تبدیل کرد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- منافع چیزی را که گرو می گذارند مانند شیر حیوان و میوه درخت، مال صاحب مال است.
- هرگاه به واسطه پیش آمدی زراعت در زمین ممکن نشود، مثلاً قناتها خراب شود و آب قطع گردد، در صورتی که مقداری از زراعت به دست آمده حتی مثل قصیل (علف) که می توان آن را به حیوانات داد آن مقدار مطابق قرارداد مال هر دوی آنهاست و در بقیه، مزارعه باطل است.
- پیوند قلب، یا کلیه، یا اعضای دیگر جایز است، خواه آن عضو از انسان زنده ای گرفته شده باشد یا از میت و خواه آن میت، میت مسلمان باشد یا غیر مسلمان، ولی در صورتی می توان آن عضو را از بدن (میت مسلمان) قطع کرد و به بدن دیگری پیوند زد که حفظ جان آن مسلمان موقوف بر این پیوند باشد، همچنین اگر حفظ عضو مهمی مانند چشم موقوف بر این کار باشد و در هر صورت احتیاط آن است که قطع کننده عضو میت مسلمان، دیه قطع عضو را مطابق آنچه در کتابهای فقهی مفصل آمده است، بپردازد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر ریشه درخت همسایه در ملک انسان بیاید، می تواند از آن جلوگیری کند وچنان چه ضرری هم از ریشه درخت به او برسد، می تواند از صاحب درخت بگیرد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر ریشه درخت همسایه در ملک انسان بیاید؛ می تواند از آن جلوگیری کند و چنانچه ضرری هم از ریشه درخت به او برسد؛ می تواند از صاحب درخت بگیرد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اجارهدادن درخت اگر عین میوه آن را به عنوان منافع درخت تملیک کنند اشکال دارد، اما اگر درخت را در حالی که میوه نداشته باشد اجاره دهد به جهت انتفاع از آن به صرف میوه آن، صحیح است.
- [آیت الله خوئی] اگ- ر ریش درخت همسایه در ملک انسان بیاید، میتواند از آن جلوگیری کند و چنانچه ضرری هم از ریشه درخت به او برسد، میتواند از صاحب درخت بگیرد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . درخت میوه ای که شاخه آن از دیوار باغ بیرون آمده، اگر انسان نداند صاحبش راضی است، نمی تواند از میوه آن بچیند و اگر میوه آن روی زمین هم ریخته باشد، نمی تواند آن را بردارد.
- [آیت الله سبحانی] هر باغ و یا گوسفندی را که گرو می گذارند درآمد آنها مانند میوه درخت یا شیر مال کسی است که آن را گرو گذاشته است.
- [آیت الله علوی گرگانی] درخت میوهای که شاخه آن از دیوار باغ بیرون آمده، اگر انسان نداند صاحبش راضی است نمیتواند از میوه آن بچیند و اگر میوه آن روی زمین هم ریخته باشد، نمیتواند آن را بردارد.
- [آیت الله اردبیلی] در صورتی که باغ دارای انواع درختان میوه باشد، میتوان برای هر نوع، سهمیهای مخصوص نوع خود قرارداد کرد.
- [آیت الله اردبیلی] درخت میوهای که شاخه آن از دیوار باغ بیرون آمده، اگر صاحبش از خوردن میوه آن منع نکند و انسان نیز نداند که صاحب آن راضی نیست، میتواند از میوه آن بخورد، مشروط بر آن که اتفاقا از آنجا عبور کند و به قصد خوردن میوه به آنجا نرفته باشد، ولی نمیتواند چیزی از میوه آن را با خود ببرد و نیز نباید کاری کند که به درخت آسیب برسد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اجاره دادن درخت برای آنکه از میوه اش استفاده کنند؛ در صورتی که میوه اش فعلا موجود نباشد صحیح است و همچنین است اجاره دادن حیوان برای شیرش.