زندگی
حیات مقابل ممات است. از آن به مناسبت در بسیاری از ابواب فقه نظیر طهارت، حج، وصیت، نکاح، استیلاد، اطعمه و اشربه، ارث و دیات سخن رفته است.
. جایی را که انسان محل زندگی خود قرار داده، و ماندن خود را در آنجا محدود به مقدار معین نکرده، و مثل کسی که آنجا وطن اوست در آنجا زندگی می کند که اگر مسافرتی برای او پیش آید، دوباره به همان جا برمی گردد، اگر چه قصد نداشته باشد که همیشه در آنجا بماند، در حکم وطن او حساب می شود.
عنوان مسئله:
. جایی را که انسان محل زندگی خود قرار داده، و ماندن خود را در آنجا محدود به مقدار معین نکرده، و مثل کسی که آنجا وطن اوست در آنجا زندگی می کند که اگر مسافرتی برای او پیش آید، دوباره به همان جا برمی گردد، اگر چه قصد نداشته باشد که همیشه در آنجا بماند، در حکم وطن او حساب می شود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] کسی که می خواهد سالیانی در مکانی بماند، تا چه مدتی بنای ماندن آنجا را داشته باشد، حکم وطن را دارد، و آیا بین ماندن در آنجا صرفاً به قصد زندگی یا برای کار یا هر دو، تفاوتی وجود دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] وطن شخصی تهران است و در حال حاضر قصد دارد در یکی از شهرهای نزدیک تهران ساکن شده و آن را وطن خود قرار دهد، ولی چون محل کسب و کار روزانه اش در تهران است، نمی تواند ده روز در آنجا بماند، چه رسد به شش ماه، بلکه هر روز به محل کارش می رود و شب به آنجا برمی گردد، نماز و روزه او در آن شهر چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خوئی] اگر کسی غیر محل اولی خود، منزلی بخرد به قصد آنکه آنجا را وطن دیگر خود قرار دهد آیا به مجرد خرید، و چند روز ماندن کفایت است یا همان طوری که در ساله فرمودید باید شش ماه متوالی بماند به قصد اقامه توطن؟
- [آیت الله نوری همدانی] در رسالهها در مورد وطن ذکر شده که انسان اگر شش ماه در محلّی بماند وطن او محسوب می‌شود، آیا در این مدّت می‌تواند مسافرت کند یا اینکه باید همه شش ماه را در یک محلّ بماند و اگر مسافرت کند، آیا به این قصد ضرر میرساند یا خیر؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در عروة الوثقی آمده: (در وطن جدید معتبر است مقداری بماند تا عرفا صدق کند که آنجا وطن او است و صدق مذکور به حسب افراد و خصوصیات مختلف است، و چه بسا بعد از قصد اقامه دائمی با ماندن یکماه یا کمتر صدق حاصل شود). سؤال این است که علت اختلاف افراد و خصوصیات چیست و تشخیص آن به چه حساب و ملاکی است؟
- [آیت الله اردبیلی] دانشجویی که از وطن خود به محل تحصیل که بیش از مسافت شرعی است سه روز در هفته رفت و آمد کند یعنی هر روز از وطن خود به محل تحصیل برود و برگردد: الف) نماز و روزه او در محل تحصیل چه حکمی خواهد داشت؟ ب) اگر موقع اذان در راه باشد نماز و روزه او چه حکمی خواهد داشت؟ ج) در صورتی که دو روز در محل تحصیل بماند نماز و روزهاش در محل تحصیل و بین راه چه حکمی خواهد داشت؟ ه) چنانچه در بعضی از فروع فوق نماز او تمام باشد ملاکش چه خواهد بود؟ آیا کثرت سفر یا این که چون سفر مقدمه شغل است برای او؟ و) آیا دانشجویی را میتوان شغل حساب نمود یا نه؟
- [آیت الله خوئی] زید در حال حیات و زندگی به ثلث مال خود وصیت نموده و شخص معینی را غیر از وارث، وصیّ قرار داده و مصارف را هم معین نموده و حال که از دنیا رفته وارث میگوید که زید در حال حیات به من گفته که یک قطعه از ملک را برایم وقف محل معینی قرار بدهید، وصی میگوید در وصیتنامهای که به دست ما است از وقف چنین ملکی نامی نیست و من به مصارفی که زید معین نموده میرسانم و ملکی را وقف نمیکنم، با فرض چنین مسئلهای وارث چه کند؟ آیا بگذارد وصی به وظیفه خود عمل کند یا آنکه در قسمت وقف، وارث دخالت کند؟ آنچه حکم است بیان فرمائید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] برای استفاده بهتر از زمین موقوفه نیاز به تفکیک و احداث خیابان می باشد، خیابان احداثی طبق قانون جاری باید در ملک عموم قرار گیرد و سند موقوفه نسبت به آن تصحیح شود و مقدار خیابان برحسب نیاز و ضوابط طرح جامع شهرداری معین می گردد.چنانچه پس از مدتی بوسیله تصرف یکی از مستأجران مقداری از زمین خیابان تحت ساختمان مستأجر قرار گیرد و شهرداری برای رعایت غبطه مستأجر (در عدم تخریب ساختمان مذکور) ابقای ساختمان را روی آن قسمت از خیابان اجازه داده است، آیا آن قسمت به وقفیت برمی گردد، یا اینکه در زمان تفکیک به ملک عموم درآمده و بر آن حال باقی مانده است؟
- [آیت الله نوری همدانی] اینجانب با اجازه و فتوی حضرتعالی بر تقلید از (حضرت امام رضوان اللّه تعالی علیه باقی ماندهام پنج سال پیش از زادگاهم در روستا به قم کوچ کردم و دیگر امید و قصد برگشتن نداشتم لذا قم را وطن قرار دادم چون قصد دائم محقق بوده و هر موقع به زدگاهم میرفتم یا قصد عشره میکردم و یا نماز شکسته میخواندم. تابستان امسال از طرف دفتر نمایندگی ولی فقیه در سپاه مأموریت گرفتم به شهر اندیمشک و به همراه خانواده در آن شهر سکن شدم. مدّت زمان این سکونت اصلاً معیّن نیست. از اندیمشک تا محل کارم که پادگانی است واقع در کرخه حدود 21 کیلومتر راه است که هر روز این مسیر را رفت و آمد میکنم.در رساله حضرت عالی دیدم که برای قصد توطّن در محلی که برای زندگی انتخاب شده قصد ماندن دائم معتبر نیست و کسی که مدّت نامعینی در محلی بخواند زندگی کند می‌تواند آنجا را وطن قرار دهد. بنده در این یک مسئله رجوع کردهام به حضرت عالی و نمازم را هم در اندیمشک و هم در پادگان کامل میخوانم. با توجه به این مطالب آیا شکسته خواندن نمازم در زادگاهم (با توجه به اینکه قصد برگشتن ندارم) اشکال دارد یا خیر؟
- [آیت الله سیستانی] اینجانب طلبه ای هستم که حدود 22 سال در تهران سکونت داشتم و آنجا را وطن دائمی خود قرار داده بودم 4 ماه قبل برای مراقبت از والدینم که هر دو مریض هستند به اصفهان محل سکونت و تحصیل علوم دینی خود را تغییر دادم و به خیال اینکه به تهران باز نخواهم گشت از تهران نیت اعراض کردم و در طی این 4 ماه نماز را در تهران که میرفتم شکسته میخواندم حال بعد از 4 ماه معلوم شد که نیت اعراض اشتباه بوده و احتمال بازگشت به تهران بسیار زیاد است به سبب اصرار مأمومین که در مسجد بازار در خدمت آنها بودیم و نیز احتمال انتقال والدینم به تهران همراه خودم سؤال من این است آیا میتوانم از این نیت اعراض رجوع کنم و تهران به عنوان وطن قبلی (وطن دوم) من باقی بماند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- . کسی که در دو محل زندگی می کند، مثلاً شش ماه در شهری و شش ماه در شهر دیگر می ماند، هر دو وطن اوست. و نیز اگر بیشتر از دو محل را برای زندگی خود اختیار کرده باشد، همه آنها وطن او حساب می شوند.
- . محلی را که انسان برای اقامت و زندگی خود اختیار کرده وطن اوست، چه در آنجا به دنیا آمده و وطن پدر و مادرش باشد، یا خودش آن جا را برای زندگی اختیار کرده باشد.
- . اگر مسافر بعد از رسیدن به هشت فرسخ سی روز در محلی بماند، و در تمام سی روز در رفتن و ماندن مردد باشد، بعد از گذشتن سی روز اگر چه مقدار کمی در آنجا بماند، باید نماز را تمام بخواند، و هم چنین اگر پیش از رسیدن به هشت فرسخ مردد شود بین ماندن در آنجا، و رفتن بقیه راه از وقتی که مردد می شود باید نماز را تمام بخواند، ولی اگر مردد شود بین رفتن بقیه راه و برگشتن به محل خود، در صورتی که به مقدار چهار فرسخ آمده باشد ، باید نماز را شکسته بخواند، و اگر بقدر چهار فرسخ نباشد نماز را تمام بخواند.
- . مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند، اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی بخواهد به جایی که کمتر از چهار فرسخ است برود، چنان چه مردد باشد که به محل اول برگردد یا نه، یا به کلی از برگشتن به آنجا غافل باشد، یا بخواهد برگردد، ولی مردد باشد که ده روز در آنجا بماند یا نه، یا آن که از ده روز ماندن در آنجا و مسافرت از آنجا غافل باشد، باید از وقتی که می رود تا برمی گردد و بعد از برگشتن، نمازهای خود را تمام بخواند.
- . مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند، اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی بخواهد به جایی که کمتر از چهار فرسخ است برود و برگردد، و دوباره در جای اول ده روز بماند، از وقتی که می رود تا برمی گردد، و بعد از برگشتن باید نماز را تمام بخواند. ولی اگر نخواهد بعد از برگشتن ده روز بماند، در موقع رفتن به جایی که کمتر از چهار فرسخ است، و در مدتی که آنجا می ماند نماز او تمام است، و از آنجا که برمی گردد اگر قصد هشت فرسخ داشته باشد، شکسته است و اگر قصد هشت فرسخ نداشته باشد تمام است. پس مثل اهل علم که برای تبلیغ به محلی می روند، اگر بعد از قصد ده روز و خواندن یک نماز چهار رکعتی به محل دیگر که چهار فرسخ نباشد دعوت شوند، و بخواهند یک دهه یا یک ماه در آن دو محل رفت و آمد کنند، نمازشان در هر دو محل تمام است مگر وقتی که انشاء سفر جدید نمایند، مثل این که روز آخر رفت و آمد از محل دوم به قصد وطن حرکت کند که در این صورت بعد از خروج از حد ترخص نماز شکسته است، اگر چه از محل اول که محل اقامه بوده عبور نماید.
- . کسی که در محلی ملک دارد، اگر موقعی که آن ملک را دارد شش ماه در آنجا بماند، وقتی می تواند نماز را آنجا تمام بخواند که آنجا را برای خود وطن قرار داده باشد، و به نظر عرف وطن او محسوب شود، و تا به نظر عرف وطن حساب نشود باید شکسته بخواند، ولی احتیاط مستحب آن است که کسی که منزل مسکونی در محلی دارد، و شش ماه در آنجا مانده است، مادام که آن منزل را دارد هر وقت در مسافرت به آنجا رسید، نمازش را هم شکسته و هم تمام بخواند.
- . اگر انسان چند نفر را برای نماز قضای میت اجیر کند لازم نیست برای هر کدام از آنها وقتی را معین کند، ولی اگر بخواهد احتیاط کند و ترتیب را مراعات نماید، باید برای هر کدام آنها وقتی را معین نماید، مثلاً اگر با یکی از آنها قرار گذاشت که از صبح تا ظهر نماز قضا بخواند، با دیگری قرار بگذارد که از ظهر تا شب بخواند. و نیز باید نمازی را که در هر دفعه شروع می کند معین نماید مثلاً قرار بگذارد، اول نمازی را که می خواند صبح باشد یا ظهر یا عصر و هم چنین باید با آنها قرار بگذارد که در هر دفعه، نماز یک شبانه روز را تمام کنند و اگر ناقص بگذارند آن را حساب نکنند و دفعه بعد نماز یک شبانه روز را از سر شروع نمایند.
- . اگر مال حلالی با حرام مخلوط شود و مقدار حرام معلوم باشد، و انسان بداند که صاحب آن از چند نفر معین بیرون نیست، ولی نتواند بفهمد کیست، اگر ممکن است همه را راضی کند، و اگر ممکن نشد، آن مال را به طور مساوی بین آن چند نفر قسمت کند کافی است مگر آن که آن مال به تقصیر او تحت یدش قرار گرفته باشد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] جائی را که انسان محل زندگی خود قرار داده و مثل کسی که آنجا وطن او است در آنجا زندگی می کند مانند اکثر طلابی که در حوزه های علمیه هستند که اگر مسافرتی برای او پیش آید؛ دوباره به همانجا برمی گردد؛ اگرچه قصد نداشته باشد که همیشه در آنجا بماند؛ در حکم وطن او حساب می شود.
- [آیت الله بروجردی] جایی را که انسان محل زندگی خود قرار داده و مثل کسی که آن جا وطن اوست در آن جا زندگی میکند که اگر مسافرتی برای او پیش آید، دوباره به همان جا بر میگردد، اگر چه قصد نداشته باشد که همیشه در آن جا بماند، وطن او حساب می‌شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] جایی را که انسان محل زندگی خود قرار داده و مثل کسی که ان جا وطن اوست در ان جا زندگی می کند که اگر مسافرتی برای او پیش اید دوباره به همان جا بر می گردد اگر چه قصد نداشته باشد که همیشه در ان جا بماند وطن او نیست ولی احکام وطن بر ان جاری می شود
- [آیت الله علوی گرگانی] جایی را که انسان محلّ زندگی خود قرار داده ومثل کسی که آنجا وطن اوست در آنجا زندگی میکند که اگر مسافرتی برای او پیش آید، دوباره به همانجا برمیگردد، اگرچه قصد نداشته باشد که همیشه در آنجا بماند، احکام وطن بر او مترتّب می‌شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] محلّی را که انسان برای اقامت و زندگی خود اختیار کرده به نحوی که در نظر متعارف مردم محل زندگی او محسوب می‌شود وطن اوست؛ چه در آنجا به دنیا آمده و وطن پدر و مادرش باشد، یا خودش آن جا را برای زندگی اختیار کرده باشد و همچنین جایی را که انسان محلّ زندگی خود قرار داده و مثل کسی که آنجا وطن دائمی اوست در آنجا زندگی میکند که اگر مسافرتی برای او پیش آید، دوباره به همانجا برمیگردد؛ اگر چه قصد نداشته باشد که همیشه در آنجا بماند، وطن او محسوب می‌شود.
- [آیت الله مظاهری] جایی را که انسان محل زندگی خود قرار داده و مثل کسی که آنجا وطن اوست در آنجا زندگی میکند گرچه قصد نداشته باشد که همیشه در آنجا بماند وطن او حساب می‌شود، مثل طلاب و دانشجویانی که بیش از چند سال قصد ندارند در آنجا بمانند.
- [آیت الله خوئی] جائی را که انسان محل زندگی خود قرار داده و مثل کسی که آنجا وطن او است در آنجا زندگی میکند مانند اکثر طلابی که در حوزههای علمیه ساکن میباشند که اگر مسافرتی برای آنها پیش آید، دوباره به همانجا بر میگردند، اگرچه قصد نداشته باشند که همیشه در آنجا بمانند، در حکم وطن او حساب می‌شود.
- [امام خمینی] تا انسان قصد ماندن همیشگی در جایی که غیر وطن اصلی خودش است نداشته باشد وطن او حساب نمی شود مگر آن که بدون قصد ماندن آن قدر بماند که مردم بگویند این جا وطن او است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که در دو محل زندگی میکند چنانچه در هر یک تقریبا شش ماه از سال را زندگی میکند، هر دو وطن او محسوب می‌شود، ولی اگر در یکی از آن دو کمتر از شش ماه بماند آنجا وطن وی به حساب نمیآید؛ بنابراین انسان تنها می‌تواند دو وطن داشته باشد و بیشتر از دو وطن امکان ندارند.
- [آیت الله سیستانی] جائی را که انسان محل زندگی خود قرار داده ، هر چند قصد نداشته باشد که همیشه در آنجا بماند ، اگر طوری باشد که عرف او را در آنجا مسافر نمیگویند ، بطوری که اگر موقتاً ده روز یا بیشتر جای دیگری را محل زندگی خود قرار دهد ، باز هم محل زندگیش را جای اول میگویند ، آنجا برای او حکم وطن را دارد .