عده وفات
عده در اصطلاح فقها، عبارت از تربص (حـالت انتظار) شـرعـی اسـت کـه زن بـعـد از طلاق و زوال نکاح و یـا وفـات لازم اسـت مـدتـی درنـگ کـرده، سـپـس شـوهـر دیـگـر اختیار کند.
. ابتدای عدّه وفات از موقعی است، که زن از مرگ شوهر مطلع شود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا زن باید برای اعتکاف از شوهرش اجازه بگیرد؟ حتی اگر معتکف شدن او با حقّ شوهر، منافات نداشته باشد.
- آیا زن در عقد موقت نفقه دارد و یا بعد از فوت شوهر از او ارث میبرد؟
- آیا زن میتواند با امر شوهرش روز سوم اعتکاف خود را بشکند؟ و اگر شوهر او را مجبور به این کار کند، آیا بر عهده شوهر کفّاره میآید یا خیر؟
- آیا کفّاره روزه برای زنی که سالها بیمار بوده و شوهرش آنرا نپرداخته است بعد از فوت شوهر بعهده آن زن است؟ آن زن در آمد ازخودش نداشته است.
- حکم موارد زیر برای زن و شوهر در حال اعتکاف چگونه است؟ الف: لمس ب: بوسه ج: نگاه از روی شهوت د: صحبت تلفنی از روی شهوت
- زنی مریض بوده و ماه رمضان روزه نگرفته و مرض او تا سال بعد ادامه داشته است و کفّاره بر عهده او آمده ولی از خود پولی ندارد آیا کفاره زن بر عهده شوهر واجب است یا نه؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] اگر زنی از شوهرش طلاق گرفته و در حین عدّه طلاق رجعی، شوهر فوت کرد ولی زن نمیدانست و بخیا این که بعد از عده طلاق شوهر فوت نموده با مرد دیگری ازدواج کرد، فعلاً تکلیف زن نسبت به عده وفات چیست؟ و نسبت به شوهر دوم چه حالی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا در صورتهای زیر تلقیح زن با نطفه شوهرش که از دنیا رفته، جایز است؟ الف بعد از وفات شوهر ولی قبل از انقضای عدّة ب بعد از وفات او و بعد از انقضای عدّة ج اگر آن زن بعد از فوت شوهرش با مرد دیگری ازدواج نماید، آیا جایز است خود را با نطفه شوهر اولش تلقیح کند؟ و آیا در صورت فوت شوهر دوم، جایز است خود را با نطقه شوهر اولش بارور کند؟
- [آیت الله بهجت] آیا احکام مربوط به زوجیت بین زن و شوهر، پس از وفات و حتی پس از اتمام عده ی وفات زن باقی است؟ و اگر پس از آن به دلایلی قبر شوهر شکافته شود، آیا زن می تواند بدن او را ببیند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر مرد منی خود را در دستگاه پزشکی نگهدارد آیا زن میتواند در صورت زیر آن را به خودش لقاح کند : الف - بعد از مرگ مرد و قبل از دفنش؟ ب - بعد از دفنش و در اثناء عدّه وفات؟ ج - بعد از عدّه وفات؟
- [آیت الله علوی گرگانی] قبل از دفن همسر، زن میتواند بعد از اتمام عدّه وفات ازدواج کند، حالا بعد از چند ماه شوهر اوّل قرار است دفن شود، آیا زن میتواند به او دست بزند و یا او را به خاک بسپارد؟
- [آیت الله مظاهری] مردی زنی را به عقد موقت خود درمی آورد. بعد از یک سال متوجه می شوند که زن در هنگام عقد در عده وفات شوهر خود بوده است. فعلاً حکم این ازدواج چیست ؟
- [آیت الله بروجردی] زنی در عدّه طلاق خُلعی بوده و هنوز عدّه او تمام نشده شوهرش وفات کرده، آیا باید عدّه وفات نگاه دارد یا خیر؟
- [آیت الله بروجردی] مجامعت با زن مطلّقه به طلاق خُلع و مبارات، یا در عدّه وفات نشرحرمت ابدی میکند یا خیر؟
- [آیت الله سبحانی] زنان شوهر مرده در زمان عده وفات از کجا تأمین شوند در حالی که هنوز ورّاث بر سر ارثیه مشاجره می کنند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] با توجّه به حرمت خوشبو کردن زن در عدّه ی وفات، چنانچه زن فوت کند برای حنوط تکلیف چه می باشد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- . اگر زن یقین کند که شوهرش مرده، و بعد از تمامشدن عده وفات شوهر کند، چنانچه معلوم شود شوهر او بعداً مرده است، باید از شوهر دوم جدا شود، و در صورتی که آبستن باشد به مقداری که در عدّه طلاق گفته شد، یعنی تا موقع زاییدن برای شوهر دوم عدّه طلاق، و بعد برای شوهر اول عدّه وفات نگهدارد، و اگر آبستن نباشد، برای شوهر اول عدّه وفات و بعد برای شوهر دوم عدّه طلاق نگهدارد، و ابتدای عدّه وفات را از موقعی که خبر صحیح وفات شوهر به او رسیده قرار دهد.
- . زنی که شوهرش مرده اگر آبستن نباشد، باید چهار ماه و ده روز عدّه نگهدارد، یعنی از شوهر کردن خودداری نماید، اگر چه یائسه یا متعه باشد، یا شوهرش با او نزدیکی نکرده باشد؛ و اگر آبستن باشد، باید تا موقع وضع حمل عدّه نگهدارد، ولی اگر پیش از گذشتن چهار ماه و ده روز، بچهاش به دنیا بیاید، باید تا چهار ماه و ده روز پس از مرگ شوهرش صبر کند، و این عدّه را عدّه وفات میگویند.
- . زنی که یقین دارد شوهرش در سفر مرده، اگر بعد از عدّه وفات که مقدار آن در احکام طلاق گفته خواهد شد، شوهر کند و شوهر اول از سفر برگردد، باید از شوهر دوم جدا شود و به شوهر اول حلال است، ولی اگر شوهر دوم با او نزدیکی کرده باشد، زن باید عدّه نگهدارد، و شوهر دوم باید مهر او را بدهد، و اگر مهر المسمی او با مهر المثل تفاوت دارد، در تفاوت آن بنابر احتیاط با هم مصالحه نمایند، ولی خرج عدّه ندارد.
- . اگر با زنی که در عده طلاق رجعی است، زنا کند آن زن بر او بنابر احتیاط واجب حرام می شود. و اگر با زنی که در عده متعه، یا طلاق باین، یا عده وفات است زنا کند، بعداً می تواند او را عقد نماید، اگرچه احتیاط مستحب آن است که با او ازدواج نکند. و معنای طلاق رجعی و طلاق باین و عده متعه و عده وفات در احکام طلاق گفته خواهد شد.
- . اگر با زنی که در عده طلاق رجعی است زنا کند، آن زن بر او بنابر احتیاط واجب حرام میشود، و اگر با زنی که در عده متعه یا طلاق باین یا عده وفات است زنا کند، بعداً میتواند او را عقد نماید، اگرچه احتیاط مستحب آن است که با او ازدواج نکند، و معنای طلاق رجعی و طلاق باین و عده متعه و عده وفات در احکام طلاق گفته خواهد شد.
- . اگر زن را به ترتیبی که در احکام طلاق گفته شد، طلاق رجعی بدهند و در بین عدّه بمیرد، شوهرش از او ارث میبرد، و نیز اگر شوهر در بین عدّه زن بمیرد، زن از او ارث میبرد؛ ولی اگر بعد از گذشتن عده رجعی یا در عدّه طلاق بائن یکی از آنان بمیرد، دیگری از او ارث نمیبرد.
- . اگر با زنی که میداند عیالش نیست زنا کند، چنانچه زن بداند که آن مرد شوهر او نیست، لازم نیست عدّه نگهدارد، و در صورتی که زن گمان کند شوهرش میباشد، احتیاط مستحب نگهداشتن عدّه است.
- . اگر زنی را دو مرتبه طلاق دهد و به او رجوع کند، یا دو مرتبه او را طلاق دهد، و بعد از هر طلاق عقدش کند، بعد از طلاق سوم، آن زن بر او حرام است؛ ولی اگر بعد از طلاق سوم به دیگری شوهر کند، با پنج شرط به شوهر اول حلال میشود، یعنی میتواند آن زن را دوباره عقد نماید: اول آن که عقد شوهر دوم عقد دائم باشد، و اگر مثلاً یک ماهه یا یک ساله او را عقد کند بعد از آن که از او جدا شد، شوهر اول نمیتواند او را عقد کند. دوم آن که شوهر دوم با او نزدیکی و دخول کند، و بنابر احتیاط واجب نزدیکی از جلو باشد و انزال هم بنماید. سوم آن که شوهر دوم طلاقش دهد یا بمیرد. چهارم عدّه طلاق یا عدّه وفات شوهر دوم تمام شود. پنجم آن که بنابر احتیاط شوهر دوم بالغ باشد.
- . اگر زن در بین عدّه طلاق خلع، یا مبارات از بخشش خود برگردد، شوهر میتواند رجوع کند، و بدون عقد دوباره او را زن خود قرار دهد.
- . کفن زن بر شوهر است، اگرچه زن از خود، مال داشته باشد و هم چنین اگر زن را به شرحی که در کتاب طلاق گفته می شود، طلاق رجعی بدهند و پیش از تمام شدن عدّه بمیرد، شوهرش باید کفن او را بدهد و چنان چه شوهر بالغ نباشد یا دیوانه باشد ولی شوهر باید از مال او کفن زن را بدهد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] ابتدای عدّه وفات از موقعی است که زن از مرگ شوهر مطّلع شود.
- [آیت الله بهجت] ابتدای عدّه وفات از موقعی است که زن از مرگ شوهر مطلع شود.
- [آیت الله سبحانی] ابتدای عده وفات از موقعی است که زن از مرگ شوهر مطلع شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] ابتدای عده وفات از موقعی است که زن از مرگ شوهر مطلع شود
- [آیت الله نوری همدانی] و ابتدای عدّة وفات از موقعی است که زن از مرگ شوهر مُطَّلع شود .
- [امام خمینی] ابتدای عده وفات از موقعی است که زن از مرگ شوهر مطلع شود.
- [آیت الله خوئی] ابتدای عدّة وفات درصورتی که شوهر زن غائب یا در حکم غائب باشد از موقعی است که زن از مرگ شوهر مطلع شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] ابتدای عده وفات در صورتیکه شوهر زن غائب یا در حکم غائب باشد از موقعی است که زن از مرگ شوهر مطلع شود.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] ابتدای عده وفات در صورتی که شوهر زن غائب یا در حکم غائب باشد؛ از موقعی است که زن از مرگ شوهر مطلع شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] ابتدای عدّه وفات از موقعیست که زن از مرگ شوهر مطّلع شود.