پیشانی
پیشانی به قسمت فوقانی چهره، حدّ فاصل رستنگاه مو و ابرو گفته می شوداز آن در بابهای طهارت، صلات و حج سخن رفته است.
اگر وظیفه او تیمّم است و نمی تواند تیمم کند، باید نائب بگیرد. و کسی که نائب می شود باید او را با دست خود او تیمّم دهد و اگر ممکن نباشد باید نائب، دست خود را به چیزی که تیمّم به آن صحیح است بزند و به پیشانی و پشت دستهای او بکشد.
عنوان مسئله:
اگر وظیفه او تیمّم است و نمی تواند تیمم کند، باید نائب بگیرد. و کسی که نائب می شود باید او را با دست خود او تیمّم دهد و اگر ممکن نباشد باید نائب، دست خود را به چیزی که تیمّم به آن صحیح است بزند و به پیشانی و پشت دستهای او بکشد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- در مواردی که مجتهد و نایب او برای اجرای حدود و احقاق حقوق و رفع خصومات نباشد; وظیفه عامه مردم چیست؟
- لطفاً وظیفه کسی را که هر دو دست او از بالای آرنج قطع شده در مورد تیمم بیان کنید.
- کسی که جهت ضیق وقت باید تیمم کند، چنانچه برخلاف وظیفه خود عمل کرد و وضو گرفت، آیا وضوی او صحیح است؟
- اگر با یکسری تمهیدات لازم بتوانیم در سطح کشور، موفق به جداسازی مراکز درمانی خواهران از برادران بشویم، با توجه به اینکه هر پزشکی در طول دوران دانشجویی خود باید (هرچند مختصر) از انواع و اقسام اختلالات و بیماریها چه در مورد آقایان و چه خانمها آگاهی یافته و آموزش ببیند (اعم از انجام معاینات کامل، آگاهی از بیماریهای زنان و چگونگی انجام زایمان سالم و...) و با توجه به اینکه در مورد دانشجویان، این موارد بیشتر آموزشی هستند تا درمانی، (یعنی ممکن است نجات جان بیمار در همان زمان وابسته به آن نباشد، اما بوسیله این آموزش که در بیمارستانهای آموزشی صورت می گیرد، دانشجو برای مراحل طبابت، که نیاز آینده بیماران است، آماده می شود) و از این رو هریک از دانشجویان در دوره های مختلف، ملزم و مجبور به گذراندن واحدهای درسی در تمامی بخشهای بیمارستان، اعم از زنان و مردان، و فراگیری تمامی مسائل و امتحان دادن در پایان دوره می باشند (تا بتوانند در نهایت، فارغ التحصیل موفقی باشند)، با در نظر گرفتن تمامی این شرایط، بفرمایید تکلیف و وظیفه دانشجو چیست؟ آیا می تواند بخاطر رعایت مسائل شرعی، از فراگیری کامل بسیاری مسائل بگذرد و در نتیجه در گذراندن واحدهای درسی ناموفق باشد؟ و یا در هر شرایطی و با هروسیله ای، باید به فراگیری صحیح کارش بپردازد تا در آینده کمتر دچار مشکل شود؟ و بطور کلی چگونه می توان بین وظیفه پزشکی و دانشجویی (که در کتب پزشکی، برانجام آنها تأکید شده) و وظیفه شرعی و اسلامی (که طبیعتاً نباید با وظیفه پزشکی تناقض داشته باشد) جمع کرد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اگر وظیفه کسی تیمم باشد و پشت دست نجس باشد و قابل تطهیر نباشد وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله بهجت] فردی به علّت شکستگی یک دست، نمی تواند هر دو دست را در موقع تیمّم به پیشانی بکشد، چگونه تیمّم کند؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر در تیمّم، موقع زدن دو دست بر چیزی که تیمّم بر آن صحیح است، فقط کف دو دست (بدون انگشتان) با آن چیز برخورد کند و بعد همان قسمت برخورد کرده را بر پیشانی و بر پشت دو دست و انگشتان بکشیم، تیمّم ما صحیح است یا نه؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر کسی که وظیفهاش تیمّم است به علت شکستگی یک دست، نتواند آن را به پیشانی برساند، آیا برای کشیدن به پیشانی، یک دست سالم کافی است یا این که نایب گرفتن لازم است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا منظور از کشیدن کف دست بر پیشانی در تیمم تا سر انگشتان است یا فقط کف دست کافی است؟ همچنین بر پشت دست‌ها؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر میتی که بدن و صورتش سوخته باشد را نتوانیم غسل ترتیبی بدهیم، آیا باید غسل ارتماسی بدهیم یا باید میت را تیمم بدهیم؟2: اگر خواسته باشیم میتی را که صورت و بدنش سوخته تیمم بدهیم و کشیدن دست روی پیشانی میت امکانپذیر نباشد اگر دستمان را به عنوان تیمم روی پیشانی و بر پشت دو دست میت بگذاریم، کفایت میکند یا نه؟ (کشیدن دست باعث جدا شدن پوست صورت میت می‌شود.)
- [آیت الله اردبیلی] شخصی میخواهد فرد دیگری را تیمّم دهد و لازم است که تیمّم دهنده دستان خودش را به پیشانی و دستهای او بکشد. آیا در این فرض، زن و مرد نامحرم میتوانند یکدیگر را تیمّم دهند؟ اگر لازم شد که تیمّم دهنده دست خود تیمّم شونده را بگیرد و به صورت و دست او بکشد، آیا در صورتی که نامحرم است، اگر دستکش به دست کند، این کار جایز است یا خیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورتی که روی دست و پیشانی زخم باشد و امکان برداشتن پارچه ی روی آن نباشد برای تیمم باید چکار کرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا در تیمم هنگام مسح بر پیشانی باید کل کف دست از آخر کف دست تا نوک انگشتان بر تمام پیشانی کشیده شود؟
- [آیت الله خامنه ای] فرموده اید چیزی که بر آن تیمم می شود باید پاک باشد، آیا اعضاء تیمم (پیشانی و پشت دست‌ها) هم باید پاک باشند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که میت را تیمم می دهد باید دو دست خود را بر زمین بزند و به صورت و پشت دستهای میت بکشد و لازم نیست حتماً میّت را بغل کند و دست‌ها را از پشت به صورت او بکشد یا از روبرو دست‌ها را بر عکس بکشد بلکه به همان صورت متعارف بکشد کافی است. و بنابر احتیاط واجب اگر ممکن باشد با دست میت هم او را تیمم بدهد.
- اگر پیشانی یا پشت دست‌ها زخم است و پارچه یا چیز دیگری را که بر آن بسته نمی تواند باز کند باید دست را روی آن بکشد و نیز اگر کف دست زخم باشد و نتواند پارچه یا چیز دیگری را که بر آن بسته، باز کند باید دست را با همان پارچه به چیزی که تیمم بر آن صحیح است بزند و به پیشانی و پشت دست‌ها بکشد.
- تیمم بدل از غسل و بدل از وضو با هم فرقی ندارند. ولی احتیاط مستحب آن است که تیمم بدل از غسل را با دو ضرب انجام دهد به این نحو که: یک مرتبه دست‌ها را به زمین بزند و بر پیشانی بکشد و مرتبه دیگر دست‌ها را به زمین بزند و به پشت دست‌ها بکشد، بلکه احتیاط مستحب آن است که تیمم بدل از وضوء هم با دو ضرب انجام دهد بلکه بهتر آن است که تیمم را به سه ضرب انجام دهد دو مرتبه پشت سرهم دست‌ها را به زمین بزند و بر پیشانی بکشد و یک مرتبه دیگر به زمین بزند و بر پشت دست‌ها بکشد.
- در تیمم باید پیشانی و کف دست‌ها و پشت دست‌ها پاک باشد ولی اگر کف دست نجس باشد ونتواند آن را آب بکشد باید با همان کف دست نجس تیمم کند ولی اگر نجاست کف دست مُسری باشد در این صورت باید با پشت دست یا ذراع تیمم نماید.
- تیمم در فضای غصبی باطل نیست، پس اگر در ملک خود، دست‌ها را بر زمین بزند و بی اجازه داخل ملک دیگری شود و دست‌ها را بر پیشانی بکشد، تیمم او باطل نمی شود.
- در تیمم چهار چیز واجب است: اوّل: نیّت. دوّم: زدن کف دو دست با هم بر چیزی که تیمم بر آن صحیح است. سوّم: کشیدن کف هر دو دست به تمام پیشانی و دو طرف آن، از جایی که موی سر می روید تا ابروها و بالای بینی و بنابر احتیاط واجب باید دست‌ها روی ابروها هم، کشیده شود. چهارم: کشیدن کف دست چپ به تمام پشت دست راست و بعد از آن کشیدن کف دست راست به تمام پشت دست چپ.
- اگر پیشانی و پشت دست‌ها مو داشته باشد اشکال ندارد ولی اگر موی سر روی پیشانی آمده باشد باید آن را عقب بزند.
- اگر مختصری از پیشانی و پشت دست‌ها را هم مسح نکند تیمم باطل است چه عمداً مسح نکند یا مسأله را نداند یا فراموش کرده باشد، ولی دقت زیاد هم لازم نیست و همین قدر که بگویند تمام پیشانی و پشت دست مسح شده کافی است.
- انسان باید برای تیمم انگشتر را از دست بیرون آورد و اگر در پیشانی یا پشت دست‌ها یا در کف دست‌ها مانعی باشد، مثلاً چیزی به آنها چسبیده باشد، باید برطرف نماید.
- پیشانی و پشت دست‌ها را بنابر احتیاط واجب باید از بالا به پایین مسح نماید و کارهای آن را باید پشت سرهم به جا آورد و اگر بین آنها به قدری فاصله دهد که نگویند تیمم می کند باطل است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر وظیفه او تیمّم است و نمیتواند تیمّم کند، باید نایب بگیرد و کسی که نایب می‌شود باید او را با دست خود او تیمّم دهد و اگر ممکن نباشد باید نایب، دست خود را به چیزی که تیمّم به آن صحیح است بزند و به پیشانی و پشت دستهای او بکشد.
- [آیت الله خوئی] اگر وظیفه او تیمم است و نمیتواند تیمم کند، باید نایب بگیرد و کسی که نایب می‌شود، باید او را با دست خود او تیمم دهد، و اگر ممکن نباشد، باید نایب دست خود را به چیزی که تیمم به آن صحیح است بزند و به پیشانی و پشت دستهای او بکشد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر وظیفه او تیمم است و نمی تواند تیمم کند؛ باید نائب بگیرد. و کسی که نائب می شود؛ باید او را با دست خود او تیمم دهد و اگر ممکن نباشد باید نائب؛ دست خود را به چیزی که تیمم به آن صحیح است بزند و به پیشانی و پشت دستهای او بکشد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر وظیفة او تیمم است و نمی تواند تیمم کند ، باید نائب بگیرد و کسی که نائب می شود ، باید او را با دست خود او تیمم دهد و اگر ممکن نباشد باید نائب ، دست خود را به چیزی که تیمم به آن صحیح است بزند و به پیشانی و پشت دستهای او بکشد .
- [امام خمینی] اگر وظیفه او تیمم است و نمی تواند تیمم کند، باید نایب بگیرد. و کسی که نایب می شود، باید او را با دست خود او تیمم دهد. و اگر ممکن نباشد،باید نایب دست خود را به چیزی که تیمم به آن صحیح است بزند و به پیشانی و پشت دستهای او بکشد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر وظیفه او تیمّم است ونمیتواند تیمّم کند باید نایب بگیرد، و کسی که نایب می‌شود، باید او را با دست خود او تیمّم دهد و اگر ممکن نباشد باید نایب، دست خود را به چیزی که تیمّم به آن صحیح است بزند و به پیشانی وپشت دستهای او بکشد.
- [آیت الله سبحانی] اگر وظیفه او تیمّم است و نمی تواند تیمّم کند; باید نائب بگیرد. و کسی که نائب می شود، باید او را با دست خود او تیمّم دهد و اگر ممکن نباشد باید نائب; دست خود را به چیزی که تیمّم به آن صحیح است بزند و به پیشانی و پشت دست های او بکشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر وظیفه او تیمم است و نمی تواند تیمم کند، باید نایب بگیرد و کسی که نایب می شود باید او را با دست خود او تیمم دهد و اگر ممکن نباشد، باید نایب، دست خود را به چیزی که تیمم به آن صحیح است بزند و به پیشانی و پشت دست های او بکشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که خودش توانایی بر تیمم ندارد باید نایب بگیرد، یعنی کسی دستهای او را بر زمین زند، و اگر ممکن نیست، بر زمین بگذارد و بعد با دست خودش او را تیمم دهد، اگر این هم ممکن نباشد باید نایب دست خود را بر چیزی که تیمم بر آن صحیح است بزند و بر پیشانی و دستهای او بکشد.
- [آیت الله سیستانی] اگر وظیفه او تیمم است و نمیتواند به تنهائی تیمم کند ، باید از دیگری کمک بگیرد تا دستهای او را بر چیزی که تیمم با آن صحیح است بزند ، و سپس آنها را بر پیشانی و دستهای او بگذارد تا خود او در صورت امکان کف دو دست را بر پیشانی و بر پشت دست‌ها بکشد . و اگر این ممکن نبود باید نائب او را با دست خود او تیمم دهد . و اگر ممکن نباشد باید نائب ، دست خود را به چیزی که تیمم با آن صحیح است بزند و به پیشانی و پشت دستهای او بکشد ، و در این دو صورت بنابر احتیاط لازم باید هر دو نیّت تیمم را نمایند ، ولی در صورت اول نیّت خود مکلف کافی است .