دستمال
دستمال به معنای پارچه‌اي براي پاک کردن، خشک کردن یا قرار دادن چیزي در آن است. از دستمال، به مناسبت در باب طهارت و اطعمه و اشربه نام برده‌اند.
احتیاط واجب آن است که چیز نجسی که با آن می شود عورت را پوشاند همراه نمازگزار نباشد، امّا همراه بودن چیز نجسی که نمی شود عورت را با آن پوشاند مانند دستمال کوچک و کلید و چاقو و پول نجس مانعی ندارد.
عنوان مسئله:
احتیاط واجب آن است که چیز نجسی که با آن می شود عورت را پوشاند همراه نمازگزار نباشد، امّا همراه بودن چیز نجسی که نمی شود عورت را با آن پوشاند مانند دستمال کوچک و کلید و چاقو و پول نجس مانعی ندارد.
مسائل مرتبط از این مرجع
- اشیاء غصبی کوچک باشد یا بزرگ (مانند تسبیح، دستمال و...) اگر همراه نمازگزار باشد موجب بطلان نماز نمی شود.
- اگر لباسهای کوچک نمازگزار مثل عرقچین، جوراب و دستکش که نمی شود با آنها عورت را پوشاند نجس باشد، چنانچه از مردار و حیوان حرام گوشت درست نشده باشد نماز با آنها صحیح است و نیز اگر با انگشتر یا عینک نجس نماز بخواند اشکال ندارد.
- مکان نمازگزار اگر نجس است نباید به طوری تر باشد که رطوبت آن به بدن یا لباس او برسد مگر نجاستی باشد که در نماز معفوّ است. ولی جائی که پیشانی را بر آن می گذارد اگر نجس باشد نماز باطل است هر چند نجاست آن مسری نباشد و اگر مقدار واجب در سجده پاک باشد کافی است و احتیاط مستحبّ آن است که مکان نمازگزار اصلاً نجس نباشد. شرط پنجم: مرد بر زن مقدم باشد.
- لباس نمازگزار شش شرط دارد: اوّل: آنکه پاک باشد. دوّم: آنکه بنابر احتیاط واجب مباح باشد. سوّم: آن که از اجزاء مردار نباشد. چهارم: آنکه از حیوان حرام گوشت نباشد. پنجم و ششم: آنکه اگر نمازگزار مرد است، لباس او ابریشم خالص و طلاباف نباشد. تفصیل اینها در مسائل آینده گفته می شود. شرط اوّل:
- اگر موقع تخلّی طرف جلوی بدن رو به قبله یا پشت به قبله باشد ولی عورت را از قبله بگرداند کفایت نمی کند، و گر جلوی بدن رو به قبله یا پشت به قبله نباشد، احتیاط واجب آن است که عورت را رو به قبله یا پشت به قبله ننماید.
- نجس کردن حرم پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) و حرم امامان(علیه السلام) حرام است، و اگر نجس شود چنانچه نجس ماندن آن بی احترامی باشد تطهیر آن واجب است، بلکه احتیاط مستحب آن است که اگر بی احترامی هم نباشد آن را تطهیر کنند.
- لباس مرد نمازگزار باید ابریشم خالص نباشد و همچنین بنابر احتیاط واجب چیزهایی مانند عرقچین و مانند آن که به تنهائی ساتر عورتین نیستند اگر ابریشم خالص باشند نماز با آن باطل است و در غیر نماز هم پوشیدن آن برای مرد حرام است.
- طلا و نقره سکّه داری که زنها برای زینت بکار می برند در صورتی که معامله با آن رایج باشد، یعنی مثل پول با آن معامله شود، بنابر احتیاط زکات آن واجب است. ولی اگر معامله با آن رایج نباشد، زکات آن واجب نیست.
- در سجده باید دو انگشت بزرگ پاها را به زمین بگذارد و احتیاط واجب این است که سر دو انگشت بر زمین گذاشته شود و اگر انگشت های دیگر را، یا روی پا را به زمین بگذارد یا به واسطه بلند بودن ناخن سر شست به زمین نرسد نماز باطل است. و قرار گرفتن انگشت های دیگر پا همراه انگشت بزرگ بر روی زمین مانعی ندارد.
- اگر بدن یا لباس مسلمان یا چیز دیگری مانند ظرف و فرشی که در اختیار او است نجس شود و آن مسلمان غائب گردد اگر انسان احتمال بدهد که آن چیز را آب کشیده اجتناب از آن لازم نیست به شرط این که عالم به نجاست آن باشد و آن را در چیزی که می داند طهارت در آن شرط است استعمال کند و نیز بنا بر احتیاط واجب بالغ باشد و بی مبالات به طهارت و نجاست نباشد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . احتیاط مستحب آن است که چیز نجس که ساتر عورت نباشد مانند دستمال و کلید و چاقوی نجس همراه نمازگزار نباشد.
- [آیت الله مظاهری] اگر چیز نجسی نظیر لباس و دستمال گرچه بشود با آن عورت را پوشاند همراه نمازگزار باشد اشکال ندارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] چیز نجس مانند دستمال و کلید و چاقوی نجس جایز است همراه نمازگزار باشد
- [آیت الله جوادی آملی] .حمل چیز متنجّس که با آن عورت پوشانده می شود , اگر از مردار یا حیوان حرامگوشت نباشد و فقط همراه نمازگزار باشد نه لباس او نماز را باطل نمی کند, چنان که حمل دستمال،کلید، چاقو و قلمِ نجسشده در نماز, مانعی ندارد.
- [آیت الله علوی گرگانی] نمازخواندن با چیز نجسی مانند دستمال و کلید و چاقو صحیح است.
- [امام خمینی] احتیاط آن است که چیز نجسی که با آن می شود عورت را پوشاند، همراه نمازگزار نباشد. ولی کسی که این مساله را نمی دانسته و مثلا مدتی با این طور نماز خوانده، لازم نیست آن نمازها را قضا کند.
- [آیت الله سیستانی] چیز نجس مانند دستمال و کلید و چاقوی نجس جایز است همراه نمازگزار باشد ، و همچنین لباس نجس که همراه اوست ضرری به نماز نمیرساند .
- [آیت الله اردبیلی] احتیاط آن است که چیز نجسی که با آن میتوان عورت را پوشاند همراه نمازگزار نباشد، ولی کسی که این مسأله را نمیدانسته و به این نحو نماز خوانده، لازم نیست آن نمازها را قضا کند.
- [آیت الله بروجردی] احتیاط واجب آن است که چیز نجس مانند دستمال و کلید و چاقوی نجس همراه نمازگزار نباشد، ولی کسی که این مسأله را نمیدانسته و مثلاً مدتی با این که دستمال نجس در جیبش بوده نماز خوانده، لازم نیست آن نمازها را قضا کند.
- [آیت الله بهجت] چیز نجس مانند دستمال و کلید و چاقوی نجس، جایز است همراه نمازگزار باشد و اگر لباسی که ساتر عورت نیست، همراه او باشد، ولی آن را نپوشیده و نجس است، نماز با آن اشکال ندارد. و اگر ساتر عورت باشد احوط اجتناب است.