احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
حرکت دادن دست و انگشتان در موقع خواندن حمد اشکال ندارد اگرچه احتیاط مستحب آن است که آنها را هم حرکت ندهد.
عنوان مسئله:
حرکت دادن دست و انگشتان در موقع خواندن حمد اشکال ندارد اگرچه احتیاط مستحب آن است که آنها را هم حرکت ندهد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- در نماز جماعت، مستحب است بعد از تمام شدن حمد امام، مأموم بگوید (الحمدلله رب العالمین) سؤال این است که آیا در نماز ظهر و عصر که امام حمد را آهسته می خواند، این استحباب وجود دارد؟ و حال این که مأموم وقتی متوجه تمام شدن حمد امام می شود که مشغول سوره شده است؟
- کسی که وظیفه اش نشسته نماز خواندن است آیا قبل از شروع به حمد رکعت دوّم مستحب است بگوید: (بحول الله و قوته اقوم واقعد)؟ در رکعت سوم و چهارم چطور؟
- مأمومی که در رکعت سوم نماز مغرب یا عشا به امام اقتدا می کند و تکلیفش خواندن حمد و سوره است، آیا باید آنها را بلند بخواند یا آهسته؟
- کسی که روز جمعه نمازش را فرادی می خواند آیا مستحبّ است حمد و سوره را بلند بخواند؟ و همچنین امام جماعت در روز جمعه که نماز را به جماعت می خواند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] آیا میتوان در سجده، انگشتان دست را حرکت داد؟
- [آیت الله سیستانی] در نماز احتیاط بعد از خواندن حمد، سوره نیز باید خوانده شود یانه؟
- [سایر] اگر در حال خواندن (حمد) و سوره، به انسان تنه بزنند و او بیاختیار قدری حرکت کند، نمازش چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] آیا در نماز ظهری که امام حمد را آهسته می خواند، گفتن "الحمد للّه ربّ العالمین" پس از تمام شدن حمد، توسط مأموم مستحب است؟ با توجه به این که مأموم زمانی متوجه پایان یافتن حمد می شود که امام مشغول خواندن سوره شده است؟
- [آیت الله بهجت] اگر کسی در رکعت سوم امام، اقتدا کند، و مشغول خواندن حمد شود و در این حال، امام به رکوع برود و فرد مأموم به علت خواندن حمد، نتواند خود را به رکوع امام برساند، چه وظیفه ای دارد؟ (منظور این که در حال خواندن حمد، امام سر از رکوع بردارد)
- [آیت الله اردبیلی] در نماز، خواندن حمد یا سوره از روی قرآن، چه در حالاتی، مثل حفظ نبودن حمد یا سوره، نسیان و... و چه در حال اختیار، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] اگر تمامی دست شخصی گچ گرفته شده و نصف انگشتان بیرون باشد و به علّت شکستگی، دست را نتواند حرکت دهد، چگونه تیمّم نماید؟
- [آیت الله بروجردی] نماز گزار خم شد برای رکوع، هنوز کف هایِ دست او به زانو نرسیده یقین کرد حمد را نخوانده، میتواند برگردد و حمد را بخواند، یا بگذرد؟
- [آیت الله خامنه ای] بلند خواندن قرائت حمد و سوره نماز ظهر روز جمعه چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] آیا خواندن حمد و سوره به جای تسبیحات اربعه در رکعت سوم و چهارم جایز است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر مأموم در رکعت اوّل و دوّم نماز صبح و مغرب و عشا صدای حمد و سوره امام را بشنود، اگرچه کلمات را تشخیص ندهد، نباید حمد و سوره را بخواند و اگر صدای امام را نشنود، مستحبّ است حمد و سوره را بخواند ولی باید آهسته بخواند و چنانچه سهواً بلند بخواند اشکال ندارد.
- اگر در رکعت دوّم اقتدا کند، قنوت و تشهّد را با امام می خواند و احتیاط آن است که موقع خواندن تشهّد انگشتان دست و سینه پا را به زمین بگذارد و زانوها را بلند کند، و باید بعد از تشهّد با امام برخیزد و حمد و سوره را بخواند، و اگر برای سوره وقت ندارد، حمد را تمام کند و در رکوع یا سجده خود را به امام برساند، یا نیّت فرادی کند و نمازش صحیح است.
- اگر موقع خواندن حمد و سوره یا ذکر واجب بی اختیار به قدری حرکت کند که از حال آرام بودن بدن خارج شود احتیاط واجب آن است که بعد از آرام گرفتن بدن آنچه را در حال حرکت خوانده دوباره بخواند.
- احتیاط واجب آن است که مأموم در رکعت اوّل و دوّم نماز ظهر و عصر حمد و سوره نخواند و مستحب است به جای آن ذکر بگوید.
- خواندن سوره قل هوالله احد را به یک نفس، مکروه است. چنانکه خواندن حمد هم با یک نفس، مکروه است.
- اگر مأموم بعد از حمد و سوره امام نیّت فرادی کند لازم نیست حمد و سوره را بخواند ولی اگر پیش از تمام شدن حمد و سوره نیّت فرادی نماید و یا بلافاصله پس از اقتدا قصد داشته که بعد از حمد و سوره امام نیت فرادی نماید بنابر احتیاط واجب حمد و سوره را از اوّل بخواند.
- اگر مأموم بعضی از کلمات حمد و سوره امام را بشنود، احتیاط واجب آن است که حمد و سوره را نخواند.
- مستحب است در رکعت اول پیش از خواندن حمد بگوید اَعوُذُبِاللهِ مِنَ الشَّیْطانِ الرَّجیم، و در رکعت اول و دوم نماز ظهر و عصر اگر امام جماعت است (بسم الله) را بلند بگوید و در حال فرادی آهسته بگوید و حمد و سوره را شمرده بخواند و در آخر هر آیه وقف کند یعنی آن را به آیه بعد نچسباند و در حال خواندن حمد و سوره به معنای آیه توجه داشته باشد. اگر نماز را به جماعت می خواند بعد از تمام شدن حمد امام و اگر فرادی می خواند بعد از آنکه حمد خودش تمام شد بگوید: اَلْحَمْدُللهِ ربِّ الْعالَمینَ، و بعد از خواندن سوره (قل هوالله احد) یک یا دو یا سه مرتبه (کَذلِکَ اللهُ رَبّی) یا (کَذلِکَ اللهُ رَبُّنا) بگوید و بعد از خواندن سوره کمی صبر کند بعد تکبیر پیش از رکوع را بگوید یا قنوت را بخواند.
- اگر موقعی که ذکر واجب رکوع را می گوید بی اختیار به قدری حرکت کند که از حال آرام بودن بدن، خارج شود بنابر احتیاط واجب بعد از آرام گرفتن بدن دوباره ذکر را بگوید ولی اگر کمی حرکت کند که از حال آرام بودن بدن خارج نشود یا انگشتان را حرکت دهد اشکال ندارد.
- کسی که عادت دارد در رکعت سوم و چهارم تسبیحات بخواند اگر بدون قصد مشغول حمد خواندن شود اقوی آن است که آن را رها کند و دوباره حمد یا تسبیحات را بخواند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [امام خمینی] حرکت دادن دست و انگشتان در موقع خواندن حمد، اشکال ندارد، اگرچه احتیاط مستحب آن است که آنها را هم حرکت ندهد.
- [آیت الله خوئی] حرکت دادن دست و انگشتان در موقع خواندن حمد اشکال ندارد. اگرچه احتیاط مستحب آن است که آنها را هم حرکت ندهد.
- [آیت الله اردبیلی] حرکت دادن دست و انگشتان در هنگام خواندن حمد اشکال ندارد، اگرچه احتیاط مستحب آن است که آنها را نیز حرکت ندهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . حرکت دادن دست و انگشتان در موقع خواندن حمد و سوره اشکال ندارد اگر چه احتیاط مستحب آن است که آنها را هم حرکت ندهد.
- [آیت الله نوری همدانی] حرکت دادن دست و انگشتان در موقع خواندن حمد اشکال ندارد ، اگر چه احتیاط مستحب آن است که آنها را هم حرکت ندهد .
- [آیت الله بروجردی] حرکت دادن دست و انگشتان در موقع خواندن حمد اشکال ندارد، اگر چه احتیاط مستحب آن است که آنها را هم حرکت ندهد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] حرکت دادن دست و انگشتان در موقع خواندن حمد و سوره و تسبیحات اربعه اشکال ندارد، اگر چه احتیاط مستحب آن است که آنها را هم حرکت ندهد.
- [آیت الله سیستانی] حرکت دادن دست و انگشتان در موقع خواندن حمد اشکال ندارد ، اگر چه احتیاط مستحب آن است که آنها را هم حرکت ندهد .
- [آیت الله علوی گرگانی] حرکت دادن دست وانگشتان در موقع خواندن حمد اشکال ندارد، اگرچه احتیاط مستحبّ آن است که آنها را هم حرکت ندهد.
- [آیت الله بهجت] حرکت دادن دست و انگشتان در موقع خواندن حمد و سایر حالات اشکال ندارد.