روزه واجب
روزه یکی از ده عبادتی است که در اسلام مورد تأکید فراوان قرار گرفته و از فروع دین به شمار می رود.
روزه اعتکاف لازم نیست برای اعتکاف باشد، و اگر روزه واجب یا نذر یا استیجاری و مانند آنها باشد مانعی ندارد.
عنوان مسئله:
روزه اعتکاف لازم نیست برای اعتکاف باشد، و اگر روزه واجب یا نذر یا استیجاری و مانند آنها باشد مانعی ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- کسی که روزه قضای واجب داشته باشد آیا میتواند روزه نذری، استیجاری یا مستحبی بگیرد؟
- اگر کسی نذر یا عهد کرده باشد یا قسم خورده باشد که روز معینی را روزه بگیرد، میتواند در آن روز معتکف شود و روزه واجب خود را بگیرد یا باید روزه او مخصوص اعتکاف باشد؟
- آیا شخصی که احتمال می دهد روزه قضا دارد می تواند روزه مستحبی بگیرد و اگر برای روزه مستحبی مانند اعتکاف نذر کند چطور ؟
- آیا اعتکاف به واسطه نذر، عهد، قسم و امثال آن واجب می‌شود؟
- در نیت اعتکاف قصد وجوب یا استحباب لازم است؟
- شخصی که روزه استیجاری بر عهده اوست، اگر وقتی بیدار می‌شود، معلوم شود قبل از اذان صبح محتلم بوده، میتواند روزه استیجاری خود را بگیرد؟
- آیا در روزههای اعتکاف حتماً لازم است هر روز نیت روزه آن روز را بکند یا همین که برای اعتکاف آمده و هر روز را روزه می‌گیرد، کافی است؟
- آیا مسافر میتواند بدون قصد ده روز، روزه استیجاری بگیرد؟
- آیا افطار کردن روزه استیجاری و یا قضا در بعد از ظهر کفاره دارد؟
- اگر کسی بخواهد در خارج از شهر خود اعتکاف کند؛ به طور مثال در مکه مکرمه و از ساکنین مکه نباشد و قصد ده روز هم نکند، آیا حتماً باید نذر روزه کرده باشد؟ یا به صورت دیگری میتواند معتکف شود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] اگر شخصی نذر کند که در ایام معینی معتکف شود، آیا میتواند در همان ایام روزه نذری یا استیجاری بر عهده او باشد، میتواند در همان اعتکاف، روزه نذری یا اجارهای خود را به جا آورد؟ اگر نذر اعتکاف بدین گونه بوده است که روزه برای اعتکاف باشد، آیا کفایت از روزه نذری یا اجارهای میکند؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] اگر شخصی نذر کند که در ایام معیّنی معتکف شود. اگر در همان ایام، روزه نذری یا استیجاری بر عهده او باشد، آیا میتواند در همان اعتکاف، روزه نذری یا اجارهای خود را بجا آورد؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر شخصی که روزه نذری یا استیجاری برعهده اوست، این روزهها را در اعتکاف به جا آورد، آیا کفایت از روزه نذری و استیجاری میکند یا خیر؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا هر گونه روزه، و لو استیجاری و قضا برای اعتکاف کافی است؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا هر گونه روزه، ولو استیجاری، تبرّعی و... برای اعتکاف کافی است؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] آیا هرگونه روزه و لو استیجاری و ... برای اعتکاف کافی است؟
- [سایر] آیا کسی که روزه واجب؛ مانند قضا، کفاره یا روزه استیجاری بر عهده دارد، میتواند روزه مستحبی بگیرد؟
- [آیت الله سبحانی] کسی که روزه واجب در ذمّه دارد آیا می تواند روزه نذرکند و یا روزه استیجاری را بپذیرد؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] آیا در اعتکاف نذری، انسان میتواند هنگام خواندن صیغه نذر، شرط کند که اگر مانعی پیش آمد اعتکافم را رها میکنم؟
- [آیت الله خامنه ای] شخصی در مکه معظمه قصد اعتکاف دارد و قبل از سفر نذر روزه ننموده، آیا در همان جا می تواند نذر کند و روزه بگیرد یا حتماً باید نذر، قبل از سفر باشد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که روزه قضا یا روزه واجب دیگری دارد میتواند روزه مستحبّی یا روزه استیجاری بگیرد.
- اعتکافِ مسافر در ماه مبارک رمضان صحیح نیست، مگر اینکه قصد ده روز کرده باشد. ولی در غیر ماه مبارک رمضان (به جُز ایّامی که روزه گرفتن حرام است) روزه مستحبّی و اعتکافِ مسافر صحیح است و نیاز به قصدِ ده روز و نذر هم ندارد.
- اعتکاف یک امر عبادی است که ثواب بسیاری برای آن مترتب شده است و پیامبر گرامیصلی الله علیه وآله وسلم و ائمّه طاهرینعلیهم السلام بارها به جا میآوردند و سفارش برای آن زیاد شده است مخصوصاً در دهه آخر ماه مبارک رمضان، و آن ماندن با قصد اعتکاف و با قصد قربت، سه روز یا بیشتر در مسجد است و در همه اوقات میتوان آن را به جا آورد، مگر در ایّامی که انسان نمیتواند روزه بگیرد و همانطور که می‌شود برای خود اعتکاف کرد، میتوان نیابت از میّت به طور تبرّعی یا استیجاری به جا آورد بلکه نیابت از زنده به طور تبرّعی یا استیجاری جایز است. و این عبادت شرایطی دارد: اوّل: ایمان. دوّم: عقل، و کسی که جنون ادواری دارد اگر مدّت زیادی در اعتکاف جنون او عود کند اعتکاف او باطل می‌شود، همچنین اگر مدّت زیادی بیهوش شود. سوّم: چون عمل عبادی مستحبّی است باید با قصد قربت باشد و با قصد استحباب باشد گرچه به واسطه نذر یا استیجار واجب شده باشد و باید قبل از طلوع فجر روز اوّل نیّت کند. چهارم: روزه، و بدون روزه اعتکاف صحیح نیست، بنابراین زن حائض نمیتواند معتکف شود، همچنین در ایّامی که روزه گرفتن حرام است نظیر عید قربان و عید فطر، اعتکاف صحیح نیست. پنجم: باید سه روز یا بیشتر باشد و اگر دو روز ماند، ماندن روز سوّم واجب است. و بعد از سه روز هر چند روزی که بخواهد میتواند بر آن بیفزاید. و ماندن روزهای ششم و نهم و بعد از آن واجب نیست. و روز را باید از طلوع تا مغرب حساب کرد ولی ماندن شبِ اوّل و شبِ چهارم لازم نیست. ششم: باید در مسجد باشد و در هر مسجدی میتوان معتکف شد. ولی اعتکاف در مسجدی که پُر رفت و آمد باشد، افضل است. هفتم: در مورد زنان باید با اذن شوهر باشد. و اذن پدر و مادر برای اولاد شرط نیست ولی اگر نهی کنند باید معتکف نشوند. هشتم: باید به طور مداوم در مسجد بماند و اگر به قصد خروج از اعتکاف، از مسجد بیرون رفت اعتکاف او باطل می‌شود ولی اگر در حال نسیان یا برای کاری بیرون رود و دو مرتبه برگردد مانعی ندارد، نظیر بیرون رفتن برای تجدید وضو یا غسل یا شرکت در نماز جماعت یا نماز جمعه یا خواندن درس و شرکت در امتحان یا برآوردن حاجتی از مسلمان یا تهیه غذا برای خود یا زن و بچّه و مانند آن، ولی در هر صورت خارج نشدن معتکف از مسجد بهتر است.
- اگر غیر روزه رمضان روزه معیّنِ دیگری بر انسان واجب باشد مثلاً به واسطه نذر یا غیر آن، بهتر است در آن روز مسافرت نکند، و اگر در سفر باشد لازم نیست قصد کند که ده روز در جایی بماند و آن روز را روزه بگیرد.
- اگر بخواهد غیر روزه رمضان روزه دیگری بگیرد و تعیینِ واقعی نداشته باشد، باید آن را معیّن نماید. مثلاً نیّت کند که روزه قضا یا روزه نذر میگیرم. ولی در ماه رمضان لازم نیست نیّت کند که روزه ماه رمضان میگیرم. بلکه اگر نداند ماه رمضان است یا فراموش نماید و روزه دیگری را نیّت کند، روزه ماه رمضان حساب می‌شود.
- کسی که نماز قضا دارد میتواند نماز مستحبّی و یا نماز استیجاری بخواند، و همچنین است کسی که روزه قضا دارد.
- اگر نذر کند که روز معیّنی را روزه بگیرد، چنانچه در آن روز عمداً روزه خود را باطل کند باید کفّاره نذر بدهد و کفّاره آن این است که ده فقیر را سیر نماید یا سه روز روزه بگیرد.
- کلیه مسائلی که در نذر گفته شد در قسم نیز میآید مگر اینکه مورد نذر و عهد باید راجح باشد (فعل واجب یا مستحب و یا ترک حرام و مکروه) ولی مورد قسم لازم نیست راجح باشد ولی باید مرجوح هم نباشد (مثل ترک واجب یا مستحب و یا فعل حرام یا مکروه).
- اگر کسی نذر کند که همه ساله روز عرفه مثلاً حضرت رضاعلیه السلام را زیارت کند و بعد از این نذر مستطیع شود، نذر منحل و حجّ بر او واجب می‌شود و همچنین است اگر نذر کرده باشد که همه ساله مکه رود و بعد از این نذر مستطیع شود نذرش منحل و باید حجّ واجب به جا آورد.
- برای کسی که بعد از مسّ میّت غسل نکرده است روزه گرفتن و توقف در مسجد و جماع و خواندن سورههایی که سجده واجب دارد، مانعی ندارد ولی برای نماز و مانند آن باید غسل کند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] اگر پدر غیر از روزه رمضان ، روزه واجب دیگری را مانند روزه نذر نگرفته باشد ، یا اجیر شده و نگرفته باشد ، قضای آن بر پسر بزرگتر لازم نیست .
- [آیت الله اردبیلی] اعتکاف یک عمل مستحبّی است ولی به واسطه نذر و مانند آن، بر انسان واجب می‌شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر پدر غیر از روزه ماه رمضان روزه واجب دیگری را مانند روزه نذر نگرفته باشد واجب است که پسر بزرگتر قضا نماید ولی اگر برای روزه اجیر شده و نگرفته باشد قضای ان بر پسر بزرگ لازم نیست
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر پدر غیر از روزه رمضان، روزه واجب دیگری را مانند روزه نذر نگرفته باشد، احتیاط واجب آن است که پسر بزرگتر قضا نماید، ولی اگر برای روزهای اجیر شده و نگرفته باشد، قضای آن بر پسر بزرگتر لازم نیست.
- [آیت الله سبحانی] خود اعتکاف بالذات عمل مستحبی است، واگر نذر کند که اعتکافی انجام دهد، به خاطر وفای به نذر، واجب می شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر اعتکاف را به یکی از اموری که ذکر شد باطل کند در صورتی که اعتکاف واجب غیر معین باشد مثل ان که اعتکاف را بدون ان که در وقت معینی باشد نذر کند باید دوباره به جا اورد و در صورتی که واجب معین باشد مثل ان که در وقت معینی اعتکاف را نذر کند یا اعتکاف مستحب باشد وانجام ان مبطل بعد از دو روز باشد بنا بر احتیاط واجب اعتکاف را قضا کند واگر در اعتکاف مستحب قبل از دو روز باشد قضا ندارد
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر غیر روزه ماه رمضان روزه معین دیگری بر انسان واجب باشد اگر ان وجوب از جهت حق الناس باشد مثل این که اجیر شده باشد که روز معینی را روزه بگیرد نمی تواند در ان روز مسافرت کند و همچنین است بنابر احتیاط واجب روزه واجب معین به غیر نذر مانند روز سوم اعتکاف و اما در صورتی که به سبب نذر معین شده باشد اقوی این است که می تواند سفر کند و روز دیگری را به جای ان روز روزه بگیرد
- [آیت الله اردبیلی] کسی که روزه قضا دارد، چنانچه وقت آن وسعت داشته باشد، میتواند روزه استیجاری بگیرد.
- [امام خمینی] اگر پدر غیر از روزه رمضان، روزه واجب دیگری را مانند روزه نذر نگرفته باشد، باید پسر بزرگتر قضا نماید.
- [آیت الله سبحانی] اگر اعتکاف به یکی از چیزها باطل شود، اگر واجب بوده باید قضا کند، مگر این که در صیغه نذر یا به هنگام شروع، با خدا شرط کند که هر موقع بخواهد، اعتکاف را بر هم بزند.