دیوانه
دیوانگی: نوعی بیماری روانی، که فرد مبتلا به آن، قادر به کنترل اعمال خود نیست. از آن در بسیاری از بابها؛ اعم از عبادات، عقود، ایقاعات و احکام سخن گفته‌اند.
اگر عاریه دهنده بمیرد، یا دیوانه و یا مفلس شود، عقد عاریه به هم می‌خورد و عاریه کننده باید مال را فوراً به ورثه یا ولیّ او برگرداند.
عنوان مسئله:
اگر عاریه دهنده بمیرد، یا دیوانه و یا مفلس شود، عقد عاریه به هم می‌خورد و عاریه کننده باید مال را فوراً به ورثه یا ولیّ او برگرداند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر عاریه دهنده و عاریه گیرنده در برگرداندن مال اختلاف نمایند حق با کدامیک می باشد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا عاریه دهنده یا عاریه گیرنده می تواند هر زمانی که اراده کردند مال را پس بگیرد یا بازگرداند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا رهن گذاشتن مال عاریه توسّط عاریه گیرنده بدون اذن عاریه دهنده یا عدم اذن او بعد از اطّلاع، صحیح است یا باطل؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر بعدا یقین کند بخشی از قرضی که گرفته است مال دیگری است، باید آن را به مالک اصلی برگرداند یا قرض دهنده؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا اگر یکی از شریک ها بمیرد یا دیوانه یا سفیه شود، شریک های دیگر می توانند در مال شرکت تصرّف کنند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] ب) آیا عقد رهن با مال عاریه توسّط مستعیر بدون اذن معیر و عدم اذن او بعد از اطّلاع، صحیح است یا باطل؟
- [آیت الله بروجردی] نایب حج هرگاه بعد از احرام و دخول حرم بمیرد، آیا مجزی از منوب عنه میباشد یا خیر؟ و آیا مستحق اُجرت میباشد یا نه؟ و هرگاه قبل از دخول حرم بمیرد، آیا مستحق اجرت میباشد یا خیر؟ و آیا دو مرتبه لازم است بر ورثه منوب عنه یا نایب حج از مال منوب عنه یا نایب؟
- [آیت الله خامنه ای] زنی پولی معادل یک سوم قیمت خانه ای که می خواهد بخرد قرض کرد و با وام دهنده قرار گذاشت که آن را بعد از بهبود وضعیت مالی اش به او برگرداند و در همان زمان پسر او چکی به مبلغ قرض به عنوان تضمین به او داد و اکنون بعد از گذشت چهار سال از فوت طرفین، ورثه آنان قصد حل و فصل مسأله را دارند، آیا ورثه آن زن باید یک سوم خانه را که با پول قرضی خریداری شده است به ورثه آن شخص بدهند یا آنکه پرداخت مبلغ چک به آنان کفایت می کند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زنی فوت کرده و پدر او خواستار استرداد جهیزیه شده و ادعا می کند چون ازدواج دوّم دخترش بوده و احتمال بروز اختلاف می داده هنگام انتقال جهیزیه به منزل داماد قصد هبه و تملیک نداشته بلکه قصد عاریه کرده است و با فوت دختر عاریه فسخ شده و جهیزیه باید به عاریه دهنده برگردد و از طرفی شوهر دختر ادّعا می کند که جهیزیه به عنوان تملیک دختر بوده و جزء ترکه او محسوب می شود. لطفاً بیان فرمایید حق با کدام است. لازم به ذکر است که در جلسه ای که بعنوان سازش بین طرفین برقرار شده، پدر دختر اقرار کتبی کرده که جهیزیه جزء ترکه دختر بوده و شوهر دختر بعنوان یکی از ورثه او می باشد آیا این اقرار کتبی در فصل خصومت کفایت می کند؟
- [آیت الله سبحانی] اگر زوج ضمن عقد نکاح، ملتزم و متعهد گردد که مقداری از زمین و آب معین از مال خویش را در مقابل مهریه به زوجه منتقل کند و متعهد شود که در صورت تخلف، علاوه بر پرداخت مهریه، مبلغ دیگری به عنوان جریمه به زوجه بپردازد، لکن در زمان حیات خود به این تعهد عمل نکند، آیا زوجه می تواند از ورثه، همان زمین و آب را مطالبه کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر دیوانه، بچه، مفلس و یا سفیه مال خود را عاریه بدهند صحیح نیست، امّا اگر ولیّ، مال کسی را که بر او ولایت دارد بنابر مصلحت عاریه بدهد اشکال ندارد.
- اگر یکی از شریکها بمیرد یا دیوانه یا بیهوش استمراری یا سفیه یا مفلس شود، شریکهای دیگر نمیتوانند در مال شرکت تصرّف کنند.
- اگر چیزی را که عاریه کرده با اجازه صاحب آن به دیگری عاریه دهد، چنانچه کسی که اوّل آن چیز را عاریه کرده بمیرد یا دیوانه شود، عاریه دومی باطل نمیشود.
- اگر اجاره دهنده یا مستأجر بمیرد اجاره باطل نمیشود و آن حقّ برای ورثه آنها باقی میماند.
- هرگاه صاحب مال بمیرد یا دیوانه شود امانتدار باید امانت را به وارث یا ولیّ دیوانه برساند و اگر بدون عذر شرعی این کار را نکند و مال تلف شود ضامن است، مگر اینکه وارث یا ولیّ دیوانه اجازه دهد امانت به حال خود بماند.
- اگر وصیّت کند چیزی به کسی بدهند و آن کس پیش از وصیّت کننده بمیرد وصیّت باطل میشود، و اگر بعد از وصیّت کننده و پیش از آنکه قبول کند یا رد نماید، بمیرد، مال منتقل به ورثه او میشود در صورتی که ورثه آن وصیّت را رد نکنند.
- کسی را که برای انجام عملی مثلاً نمازهای میّت اجیر کردهاند اگر پیش از تمام کردن نماز بمیرد، اجاره باطل میشود و باید به مقداری که آن عمل را انجام نداده است، ورثه از اصل مال اجیر به موجر بدهند و اگر مال نداشته باشد چیزی بر ورثه نیست و همچنین است اگر اجیر خودش هم نماز قضا داشته باشد.
- اگر کسی که امانت را قبول کرده بمیرد یا دیوانه شود وارث یا ولیّ او باید هر چه زودتر به صاحب مال اطّلاع دهد یا امانت را به او برساند.
- اگر بعد از قرارداد مزارعه، مالک یا زارع بمیرد مزارعه به هم نمیخورد و به وارث منتقل میشود، ولی اگر زارع بمیرد و شرط کرده باشند که خود زارع زراعت را انجام دهد، مزارعه به هم می‌خورد، و چنانچه زراعت نمایان شده باشد، باید سهم او را به ورثهاش بدهند و حقوق دیگری هم که زارع داشته ورثه او ارث میبرند و میتوانند مالک را مجبور کنند که زراعت در زمین باقی بماند.
- اگر بعد از قرارداد مساقات، مالک یا کسی که تربیت درختها به او واگذار شده بمیرد، مساقات به هم نمیخورد و به وارث منتقل میشود، ولی اگر کسی که تربیت درختها به او واگذار شده بمیرد و شرط کرده باشند که خودش آنها را تربیت کند، مساقات به هم می‌خورد و باید سهم او را به ورثهاش بدهند و اگر حقوق دیگری هم داشته، ورثه او ارث میبرند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر عاریه دهنده بمیرد، عاریه گیرنده باید چیزی را که عاریه گرفته به ورثه او بدهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر عاریه دهنده بمیرد، عاریه گیرنده باید چیزی را که عاریه کرده به ورثه او بدهد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر عاریه دهنده بمیرد، عاریه گیرنده باید چیزی را که عاریه کرده به ورثه او بدهد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر عاریه دهنده بمیرد، عاریه گیرنده باید چیزی را که عاریه کرده به ورثه او بدهد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر عاریه دهنده بمیرد ، عاریه گیرنده باید چیزی را که عاریه کرده به ورثة او بدهد .
- [آیت الله سبحانی] اگر عاریه دهنده بمیرد، عاریه گیرنده باید چیزی را که عاریه کرده به ورثه او بدهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر عاریه دهنده بمیرد؛ عاریه گیرنده باید چیزی را که عاریه کرده به ورثه او بدهد.
- [امام خمینی] اگر عاریه دهنده بمیرد، عاریه گیرنده باید چیزی را که عاریه کرده به ورثه او بدهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر دیوانه و بچه مال خودرا عاریه بدهند صحیح نیست و همچنین عاریه دادن سفیه و مفلس مال خودرا صحیح نیست مگر با اذن یا اجازه ولی سفیه و طلبکاران مفلس و اگر ولی مصلحت بداند مال کسی را که بر او ولایت دارد عاریه دهد اشکال ندارد
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر دیوانه و بچه و مفلّس و سفیه مال خود را عاریه بدهند صحیح نیست. همچنین اگر کسی عاریهدهنده را مجبور کرده باشد، عاریه باطل است، مگر بعداً آن را اجازه دهد، امّا اگر ولیّ دیوانه یا بچه یا سفیه مصلحت بداند میتواند مال آنها را عاریه دهد و نیز اگر بچه ممیّز یا شخص سفیه با اذن یا اجازه ولیّ، یا شخص مفلّس با اذن یا اجازه طلبکاران مال خود را عاریه بدهند، صحیح میباشد.