احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
شراب و نبیذ مسکر نجس است و در غیر این دو از مسکرات مایع بجز فقاع که حکم ان خواهد امد احتیاط مستحب اجتناب است و اگر مثل بنگ و حشیش روان نباشد پاک است اگر چه چیزی در ان بریزند که روان شود
عنوان مسئله:
شراب و نبیذ مسکر نجس است و در غیر این دو از مسکرات مایع بجز فقاع که حکم ان خواهد امد احتیاط مستحب اجتناب است و اگر مثل بنگ و حشیش روان نباشد پاک است اگر چه چیزی در ان بریزند که روان شود
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] در باب تطهیر روغن نجس شده در (عروة الوثقی) فرموده است: در آب داغ بریزند و بعد از سرد شدن از روی آب بگیرند (58)، ویرد علیه به این که روغن چون وارد آب داغ شود به زودی آب مضاف و نجس می‌شود و هر گاه گفته شود روغن داغ کرده را در آب کر سرد بریزند و از روی آن بگیرند بعید است (59) پاک شود. و در رساله (مجمع) قید فرموده اید مستهلک شود (60)، آیا استهلاک اضمحلال است بالکلّیه و انعدام صورت و تبدیل به آب مثل شیره نجس مایع، یا به این که دوسه دقیقه روغن فرو رود در آب و بعد روی آب ظاهر شود استهلاک به آن صادق و ظاهر است؟
- [آیت الله سیستانی] صاحب خانه ما مسلمان و نماز خوان است ولی متأسفانه شراب نیز می خورد. با او ارتباط نزدیک دارم. گاهی اوقات مرا سر سفره خود دعوت می کند و گاهی نیز غذایی به خانه ما می دهد. آیا این غذاها که همه آنها از نظر اسلام حلال و طیب است، تنها به صرف اینکه متعلق به چنین فردی است پاک و خوردن آن بلا اشکال است؟ و آیا از چنین شخصی در خصوص مسایل نجاست و طهارت باید احتیاط کرد؟ یعنی لوازم و وسایلی که در خانه این شخص و یا در اختیار او بوده پاک است؟
- [سایر] این جانب دختری 23 ساله ،ساکن قم ، دارای مدرک کارشناسی در رشته ریاضی از دانشگاه تهران و بزرگ شده در خانواده ای مذهبی هستم و البته چند ماهی است که نامزد کرده ام . قبلا از راهنمایی و کمک شما نهایت تشکر و سپاس را دارم . اما مادرم اگرچه شخصی است که مسائل پاکی و نجسی را به دقت مراعات می کند ، اما به هیچ وجه در این زمینه وسواس ندارد و اگر جایی یا چیزی نجس باشد به سرعت و البته به طور صحیح آن را آب می کشد و هیچ وقت در این زمینه سخت گیری نمی کند . خود من هم تا قبل از ورود به دانشگاه و قرار گرفتن در محیط خوابگاه وضعی شبیه مادرم داشتم . یعنی خیلی به خوبی و به دقت این مسائل را رعایت می کردم و اگر چیزی نجس می شد یا برای مثال قسمتی از بدنم نجس بود ، خیلی به راحتی و به سرعت آن را آب می کشیدم و به هر حال در برخورد با این مسائل راحت بودم و به هیچ وجه وسواس نداشتم . اما زمانی که وارد دانشگاه شدم و در محیط خوابگاه قرار گرفتم ، همه چیز عوض شد . در خوابگاه با کسانی هم اتاق شدم که افرادی بی بند و بار بودند و اصلا اهل نماز و روزه نبودند و به طور کلی می دیدم که مسائل مربوط به نجاست و پاکی را به هیچ وجه رعایت نمی کنند . همین موضوع باعث شد که از آنها کناره گیری کنم . برای مثال تا جایی که امکان داشت با آنها هم غذا نمی شدم و اگر هم با آنها غذا می خوردم ، حتما دهانم را آب می کشیدم . چون به چشم خودم می دیدم که اصلا این مسائل برایشان مهم نیست و رعایت نمی کنند یا تا جایی که امکان داشت در خوابگاه لباس نمی شستم و اگر هم گاهی مجبور می شدم در خوابگاه لباس بشویم ، روی بندی که آنها لباسهایشان را پهن می کردند ، لباسهایم را پهن نمی کردم . همین طور برای وضو گرفتن و ظرف شستن همیشه مشکل داشتم . چون با خودم می گفتم آنها هم از همین ظرف شویی ها و دست شویی ها استفاده می کنند و لذا صد در صد اینها نجس هستند و مثلا اگر موقع وضو گرفتن از داخل دست شویی به لباسم آب می پاشید ، دیگر آن لباس را نجس می دانستم و یا موقع نماز خواندن در خوابگاه اگر چه روی سجاده نماز می خواندم ، اما از پرزها و موهایی که به هر حال به چادر نمازم می چسبید اجتناب می کردم و به طور کلی اگر لباسی نجس باشد خیلی با احتیاط آن را جا به جا می کنم و از پرزهای آن و یا حتی اگر ذرات گرد و غباری روی آن باشد از آن دوری می کنم .در دانشگاه هم وضعیتم تا حدود زیادی به همین شکل بود و چون این افراد در دانشگاه هم رفت و آمد می کردند آن جا را هم نجس می دانستم و مثلا موقع وضو گرفتن در دانشگاه هم همین مشکل را داشتم . همین طور موقع غذا خوردن در دانشگاه ؛ برای مثال اگر گوشه ای از میز غذا کمی خیس بود و آستین مانتویم به آن برخورد می کرد ، آستین مانتویم را آب می کشیدم و .... و البته من هر هفته روزهای آخر هفته به قم ( خانه ) می آمدم و زمانی که به خانه می آمدم تمام بدن و لباس ها و حتی گاهی اوقات کیف و کفش و مداد و خودکارهایم را هم آب می کشیدم . اما باز هفته بعد وضع به همین منوال بود و دوباره وقتی به خانه می آمدم همه چیز را آب کشی می کردم . اما اواخر سال دوم بود که پدر و مادرم فهمیدند که دچار وسواس شده ام . خلاصه به یک مرکز مشاوره در قم که البته وابسته به حوزه بود مراجعه کردم . در آن جا مرا به یک متخصص اعصاب و روان معرفی کردند . ایشان هم قرص های فلوکستین را برایم تجویز کرد . حدود یک سال این قرص ها را مصرف کردم . در طول مدتی که قرص ها را مصرف می کردم احساس کردم که وضعیتم خیلی بهتر شده و هم به نظر خودم و هم به نظر پدر و مادرم دیگر حالت وسواس در من وجود نداشت و حالتی شبیه گذشته پیدا کرده بودم و دیگر این مسائل تقریبا برایم عادی بود و وسواس نداشتم . خلاصه بعد از یک سال که دوباره به پزشک مراجعه کردم ، ایشان از من خواست تا چند ماه دیگر هم مصرف قرص ها را ادامه دهم و اگر هم چنان وضعیتم خوب بود ، قرص ها را قطع کنم . من هم مدتی مصرف قرص ها را ادامه دادم و البته زودتر از موعدی که دکتر گفته بود ، آنها را قطع کردم . بعدا از قطع قرص ها تا حدود 2-3 ماهی وضعیتم مانند قبل بود، اما بعد از 2-3 ماه احساس کردم که دوباره همان حالات دارد به سراغم می آید و همین اتفاق هم افتاد و به تدریج وسواس در من شدید تر شد . البته چون باز هم با محیط خوابگاه و دانشگاه سروکار داشتم فکر می کردم با تمام شدن درسم و نبودن در محیط خوابگاه و دانشگاه مشکلم هم حل خواهد شد اما الان حدود یک سالی است که درسم تمام شده و دیگر با محیط خوابگاه و دانشگاه در ارتباط نیستم ؛ اما هم چنان مشکل وسواس در من وجود دارد و حتی نسبت به قبل شاید شدیدتر هم شده باشد . البته من در خانه خودمان خیلی راحت ترم . چون در خانه خودمان همه چیز و همه جا پاک است . مثلا دست شویی خانه ما کاملا پاک است ؛ به طوری که اگر برای مثال گوشه لباسم به زمین برخورد کند و تر شود ؛ نمی گویم نجس است . به هر حال در خانه خودمان وضعیتم خیلی بهتر است و خیلی راحت تر هستم و به همه جا دست تر می زنم و اصلا احساس بدی ندارم . البته در آب کشیدن جای نجس یا لباس نجس خیلی مشکل دارم و هم وقت زیاد و هم آب زیادی برای این کار صرف می کنم و در آخر هم انواع و اقسام سوالات برایم پیش می آید که آیا لباسم کاملا پاک شد ؟ آیا به فلان جا آب نپاشید ؟ آیا آن قسمت را آب کشیدم ؟ و هزاران سوال دیگر و خلاصه ذهنم به شدت مشوش می شود . به طوری که همان طور که گفتم اگر لباس نجسی را بشویم و بعد بخواهم لباس و به هر حال زمینی را که لباس را آن جا شسته ام و یا به آن جا آب پاشیده است آب بکشم ، معمولا اضطراب دارم و وقت بسیار زیادی و هم چنین آب زیادی صرف این کار می کنم وگاهی آخر سر هم خیلی اطمینان به پاک شدن آن پیدا نمی کنم و انواع سوالات به ذهنم خطور می کند و ذهنم را مشوش می کند . و یک مسئله دیگر هم که برای من به شدت ایجاد مشکل کرده مسئله برفی است که در زمستان گذشته آمد . با توجه به این که در زمستان گذشته برف شدیدی آمد و من بارها دیدم که افراد مسائل پاکی و نجسی را رعایت نمی کنند و مثلا روی برف گوسفند می کشتند و خونش را رها می کردند و گاهی آدم در جایی قرار می گرفت که مجبور می شد روی این خون ها هم پا بگذارد و خلاصه با این کفش به همه جا می رفت و همه جا به این ترتیب نجس می شد . حتی چند بار اتفاق افتاد که در حالی که برف آمده بود ، از داخل کوچه یمان سگ رد شده بود و به هر حال بعد هم که خواستیم از خانه بیرون برویم ته کفش ها و لاستیک های ماشین با این برف ها برخورد کرد و خلاصه جاهای دیگر را هم نجس کرد و همین طور خیلی اوقات این برف ها و آب و گلی که در خیابان جمع می شد به لباسهایم می پاشید و خلاصه وضعیت طوری بود که همه جا نجس می شد و اگر انسان واقعا می خواست رعایت کند ، خیلی سخت بود و یا حتی غیر ممکن . البته من و هم چنین پدر و مادرم تا جایی که امکان داشت مراقب بودیم و رعایت می کردیم ؛ اما دیگران که مثل ما رعایت نمی کردند و در واقع این برای من مشکل ساز بود . البته زمانی هم که من نامزد کردم زمانی بود که وضعیتم خیلی بهتر شده بود و فکر نمی کردم که دوباره این مشکل برایم ایجاد شود ؛ وگرنه اگر در آن زمان هم مشکلم به این شکل و به این شدت بود مطمئنا ازدواج نمی کردم . چون من اصلا دوست ندارم که با این کارم باعث ناراحتی و سختی دیگران شوم. لطفا در این زمینه مرا راهنمایی بفرمایید .
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر شراب سرکه شود ظرف ان هم تا جایی که شراب موقع جوش امدن به ان جا رسیده پاک می شود و پارچه و چیزی که معمولا روی ان می گذارند اگر با ان نجس شده پاک می گردد ولی اگر پشت ظرف به ان شراب الوده شود احتیاط واجب ان است که بعد از سرکه شدن شراب از ان اجتناب کنند
- شرابی که از انگور نجس و مانند ان درست کنند چنانچه در همان ظرف سرکه شود پاک نمی شود و اگر در ظرف دیگری که پاک باشد بریزند و سرکه شود بنابر احتیاط پاک نمی شود و همچنین اگر نجاست دیگری به شراب برسد و در ان مستهلک شود
- اگر چیزی به بول پسر شیرخواری که غذا خور نشده نجس شود چنانچه یک مرتبه اب روی ان بریزند که به تمام جاهای نجس ان برسد پاک می شود ولی احتیاط مستحب ان است که یک مرتبه دیگر اب روی ان بریزند و در لباس و فرش و مانند اینها فشار لازم نیست
- تنوری که به بول نجس شده است اگر دو مرتبه از بالا اب در ان بریزند به طوری که تمام اطراف نجس ان را بگیرد پاک می شود و در غیر بول اگر با بر طرف شدن نجاست یک مرتبه به دستوری که گذشت اب در ان بریزند کافیست و احتیاط مستحب ان است که اب ریختن بعد از ازاله عین نجاست باشد و بهتر است که گودالی ته ان بکنند تا ابها در ان جمع شود و بیرون بیاورند بعد ان گودال را با خاک پاک پر کنند
- شرط پنجم ان که مکان نمازگزار اگر نجس هست به طوری تر نباشد که نجاستی که موجب بطلان نماز است به بدن یا لباس او برسد ولی جایی که پیشانی را برای سجده بر ان می گذارد باید پاک باشد و اگر نجس باشد در صورتی که خشک هم باشد نماز باطل است و احتیاط مستحب ان است که مکان نمازگزار اصلا نجس نباشد
- ظرفی را که به شراب نجس شده باید سه مرتبه بشویند و فرقی بین اب قلیل و کر و جاری نیست و احتیاط مستحب ان است که هفت مرتبه بشویند
- اگر ظاهر برنج یا گوشت و مانند اینها به غیر بول نجس شده باشد چنانچه ان را در طشت پاک بگذارند و یک مرتبه اب روی ان بریزند و خالی کنند پاک می شود و ان طشت هم پاک می گردد و در متنجس به بول دو مرتبه لازم است و در هر دو صورت در کاسه و مانند ان بنابر احتیاط واجب سه مرتبه اب روی ان بریزند و خالی کنند و چیزی که پاک کردن ان محتاج به فشار است مانند لباس باید ان را فشار بدهند و غساله را بیرون بریزند
- نجس کردن حرم امامان علیهم السلام حرام است و اگر نجس شود چنانچه نجس ماندن ان بی احترامی باشد تطهیر ان واجب است بلکه احتیاط مستحب ان است که اگر بی احترامی هم نباشد ان را تطهیر کنند
- اب فواره اگر متصل به کر باشد اب نجس را پاک می کند ولی اگر قطره قطره روی اب نجس بریزد ان را پاک نمی کند مگر ان که چیزی روی فواره بگیرند تا اب ان قبل از قطره قطره شدن به اب نجس متصل شود و بنابر احتیاط مستحب باید اب فواره با ان اب نجس مخلوط گردد
- بردن عین نجس و متنجس در مسجد اگر بی احترامی به مسجد باشد حرام است بلکه احتیاط مستحب ان است که اگر بی احترامی هم نباشد عین نجس را در مسجد نبرند
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] شراب و هر چیزی که انسان را مست می کند، چنانچه به خودی خود روان باشد نجس است. و اگر مثل بنگ و حشیش روان نباشد اگرچه چیزی در آن بریزند که روان شود پاک است.
- [آیت الله بروجردی] شراب و هر چیزی که انسان را مست میکند، چنانچه به خودی خود روان باشد، نجس است و اگر مثل بنگ و حشیش روان نباشد اگر چه چیزی در آن بریزند که روان شود پاک است.
- [آیت الله علوی گرگانی] شراب و هر چیزی که انسان را مست میکند، چنانچه بخودی خود روان باشد نجس است، و اگر مثل بنگ و حشیش روان نباشد اگرچه چیزی در آن بریزند که روان شود پاک است ولی خوردنش حرام است.
- [آیت الله مظاهری] شراب و هر چیزی که انسان را مست میکند، چنانچه به خودی خود روان باشد نجس است. و اگر مثل بنگ و حشیش روان نباشد گرچه چیزی در آن بریزند که روان شود پاک است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . شراب و هر چیزی که انسان را مست می کند، چنان چه بخودی خود روان باشد نجس است، و اگر مثل بنگ و حشیش روان نباشد اگر چه چیزی در آن بریزند که روان شود پاک است.
- [امام خمینی] شراب و هر چیزی که انسان را مست می کند، چنانچه به خودی خود روان باشد، نجس است. و اگر مثل بنگ و حشیش روان نباشد، اگر چه چیزی در آن بریزند که روان شود، پاک است.
- [آیت الله اردبیلی] شراب و هر چیزی که انسان را مست میکند، چنانچه بخودی خود روان باشد، نجس است اگرچه به وسایطی جامد شده باشد، و اگر مثل بنگ و حشیش، روان نباشد، اگرچه چیزی در آن بریزند که روان شود، پاک است.
- [آیت الله نوری همدانی] شراب و هر چیزی که انسان را مست می کند ، چنانچه به خودی خود روان باشد ، نجس است . واگر مثل بنگ و حشیش روان نباشد ، اگرچه چیزی در آن بریزند که روان شود ، پاک است .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] شراب نجس است و بنا بر احتیاط واجب هر چیزی که انسان را مست می کند؛ چنانچه به خودی خود روان باشد نیز نجس است و اگر مثل بنگ و حشیش روان نباشد پاک است اگرچه چیزی در آن بریزند که روان شود.
- [آیت الله خوئی] شراب و نبیذی که مسکر است نجس است. و بنابر احتیاط واجب هر چیزی که انسان را مست میکند، چنانچه به خودی خود روان باشد نیز نجس است، و اگر مثل بنک و حشیش (چرس) روان نباشد پاک است اگرچه چیزی در آن بریزند که روان شود.