تاخیر
به عقب انداختن عمل از اوّل وقت امکان آن را تأخیر می‌گویند که از عنوان تأخیر در بیشتر ابواب فقه ـ اعم از عبادات و معاملات ـ به مناسبت سخن رفته و احکامی بر آن مترتّب شده است.
کسی که یقین یا انچه در حکم یقین است به قبله ندارد اگر بخواهد غیر از نماز کاری کند که باید رو به قبله انجام داد مثلا بخواهد سر حیوانی را ببرد در صورتی که می تواند تاخیر بیندازد تا قبله را پیدا کند بنابر احتیاط واجب تاخیر بیندازد و اگر نتواند یا تاخیر برای او حرجی است می تواند به گمان عمل نماید و اگر گمان ممکن نیست چنانچه کشتن ان حیوان ضرورت دارد مثل ان که اگر تاخیر بیندازد می میرد به هر طرف که انجام دهد صحیح است
عنوان مسئله:
کسی که یقین یا انچه در حکم یقین است به قبله ندارد اگر بخواهد غیر از نماز کاری کند که باید رو به قبله انجام داد مثلا بخواهد سر حیوانی را ببرد در صورتی که می تواند تاخیر بیندازد تا قبله را پیدا کند بنابر احتیاط واجب تاخیر بیندازد و اگر نتواند یا تاخیر برای او حرجی است می تواند به گمان عمل نماید و اگر گمان ممکن نیست چنانچه کشتن ان حیوان ضرورت دارد مثل ان که اگر تاخیر بیندازد می میرد به هر طرف که انجام دهد صحیح است
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از این مرجع
- وقتی یکی از شکهای صحیح برای انسان پیش اید چنانچه گذشت بنابر احتیاط واجب فورا فکر کند و اگر چیزهایی که به واسطه انها ممکن است یقین یا گمان به یک طرف شک پیدا شود از بین نمی رود چنانچه کمی فکر کردن را تاخیر بیندازد اشکال ندارد مثلا اگر در سجده شک کند می تواند تا بعد از سجده فکر کردن را تاخیر بیندازد
- سربریدن حیوان شرایطی دارد اول کسی که سر حیوان را می برد باید مسلمان باشد چه مرد باشد و چه زن و بچه مسلمان هم اگر ممیز باشد یعنی خوب و بدرا بفهمد می تواند سر حیوان را ببرد و اگر کفار و نواصب و خوارج و غلاتی که محکوم به کفرند مانند قایلین به الوهیت امیرالمومنین علیه السلام سر حیوان را ببرند ان حیوان حلال نمی شود دوم سر حیوان را با چیزی ببرند که از اهن باشد ولی چنانچه اهن پیدا نشود با چیز تیزی که چهار رگ ان را جدا کند مانند شیشه و سنگ تیز می شود سر ان را برید ولی بنابر احتیاط واجب باید طوری باشد که اگر سر حیوان را نبرند می میرد یا ضرورتی مقتضی سر بریدنش باشد سوم در هنگام سر بریدن جلو بدن حیوان رو به قبله باشد و کسی که می داند باید رو به قبله سر ببرد اگر عمدا حیوان را رو به قبله نکند حیوان حرام می شود ولی اگر فراموش کند یا مساله را نداند یا قبله را اشتباه کند یا نداند قبله کدام طرف است یا نتواند حیوان را رو به قبله کند و ناچار از تذکیه ان باشد اشکال ندارد چهارم وقتی می خواهد سر حیوان را ببرد یا کارد به گلویش بگذارد به نیت سربریدن نام خدا را ببرد و همین قدر که بگوید بسم الله یا الله اکبر و مانند ان از اذکار کفایت می کند بلکه گفتن الله تنها هم کافیست و اگر بدون قصد سربریدن نام خدا را ببرد ان حیوان پاک نمی شود و گوشت ان هم حرام است ولی اگر از روی فراموشی نام خدارا نبرد اشکال ندارد و احتیاط مستحب ان است که هر وقت یادش بیاید نام خدارا ببرد و بگوید بسم الله علی اوله و علی اخره پنجم حیوان بعد از سربریدن حرکتی بکند اگرچه مثلا چشم یا دم خود را حرکت دهد یا پای خودرا به زمین زند و این حکم در صورتی است که زنده بودن ان حیوان در حال ذبح مشکوک باشد وگرنه لزومی ندارد و نیز واجب است که به اندازه معمول و متعارف نسبت به ان حیوان خون از بدنش بیرون اید ششم ان که بنابر احتیاط واجب سر حیوان را در غیر پرندگان پیش از بیرون امدن روح از بدنش جدا نکند بلکه خود این کار حتی در پرندگان محل اشکال است ولی اگر از روی غفلت یا به جهت تیزی چاقو سر جدا شود اشکال ندارد و همچنین بنا بر احتیاط واجب رگ سفیدی را که از مهره های گردن تا دم حیوان امتداد دارد و ان را نخاع می گویند عمدا قطع نکند هفتم ان که بنابر احتیاط واجب کشتن از مذبح باشد و از قفا نباشد و همچنین بنابر احتیاط واجب جایز نیست کارد را زیر رگها فرو نموده و به طرف جلو انها را قطع کند
- کسی که نماز عید فطر می خواند بنابر احتیاط واجب فطره را پیش از نماز عید بدهد ولی اگر نماز عید نمی خواند می تواند دادن فطره را تا ظهر تاخیر بیندازد
- هرگاه وقت نماز داخل شود و بداند که اگر نماز را تاخیر بیندازد حایض می شود باید فورا نماز را بخواند و همچنین بنابر احتیاط واجب اگر احتمال دهد
- در نه صورت اگر در شماره رکعتهای نماز چهار رکعتی شک کند باید فکر نماید و بنابر احتیاط واجب تاخیر نیندازد پس اگر یقین یا گمان به یک طرف شک پیدا کرد همان طرف را بگیرد و نماز را تمام کند وگرنه به دستورهایی که بیان می شود عمل نماید و ان نه صورت از این قرار است
- اگر یکی از شکهایی که نماز احتیاط برای انها واجب است در نماز پیش اید چنانچه انسان نماز را تمام کند باید نماز احتیاط را بخواند و نماز را از سر نگیرد و اگر نماز احتیاط را نخواند در صورتی که پیش از انجام کاری که نماز را باطل می کند نماز را از سر بگیرد نماز دومش هم باطل است و اگر بعد از انجام کاری که نماز را باطل می کند مشغول نماز شده نماز دومش صحیح است
- اگر عمدا سر را به قدری بگرداند که مواجه طرف راست یا چپ قبله یا بیشتر باشد نمازش باطل است ولی اگر سر را کمی بگرداند که نگویند روی خود را از قبله برگردانده نمازش باطل نمی شود و اگر به مقداری برگرداند که بگویند روی خود را از قبله برگردانده است ولی به حد راست یا چپ قبله نرسیده باشد در این صورت چنانچه رو گرداندن عمدی باشد نماز باطل است و اگر سهوی باشد نماز صحیح است و اگر سهوا سر را به قدری بگرداند که مواجه طرف راست یا چپ قبله باشد و متذکر شود در صورتی که وقت هر چند به مقدار یک رکعت باقی مانده بنابر احتیاط واجب اعاده نماید و اگر به این اندازه باقی نمانده یا بعد وقت متذکر شود قضا ندارد ولی اگر سهوا پشت به قبله کرده باشد بنابر احتیاط واجب قضا نماید
- هرگاه نتواند به اندازه رکوع شرعی که در مساله گذشت خم شود باید به چیزی تکیه دهد و رکوع شرعی را به جا اورد و اگر موقعی هم که تکیه داده نتواند رکوع شرعی را به جا اورد در صورتی که متمکن از رکوع عرفی است بنابر احتیاط واجب باید رکوع عرفی را به جا اورد و به سر هم در حال قیام اشاره به رکوع بنماید و اگر نتواند به اندازه رکوع عرفی هم خم شود یا هیچ نتواند خم شود بنابر احتیاط واجب موقع رکوع بنشیند و نشسته رکوع کند و نماز دیگری هم بخواند و برای رکوع ان در حال ایستادن با سر اشاره نماید
- چند چیز در کشتن حیوانات مکروه است اول بنابر مشهور پیش از بیرون امدن روح پوست حیوان را بکنند و احتیاط واجب در ترک ان است دوم در جایی حیوان را بکشند که حیوان دیگری که مثل او است او را ببیند مانند این که گوسنفد و شتر را در مقابل گوسفند و شتر دیگری که او را می بیند بکشند سوم در شب سر حیوان را ببرند مگر ترس از مردن ان داشته باشند و همچنین پیش از ظهر روز جمعه ولی در صورت ضرورت عیبی ندارد چهارم خود انسان چهارپایی را که پرورش داده بکشد
- وقت نماز جمعه مضیق است و بنابر احتیاط واجب از اول ظهر شرعی پس از احراز ان به یقین یا اطمینان و غیر اینها از امارات دخول وقت تاخیر نیندازد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که یقین به قبله ندارد، اگر بخواهد غیر ازنماز کاری کند که باید رو به قبله انجام داد، مثلاً بخواهد حیوانی را سر ببرد، باید به گمان عمل نماید و اگر گمان ممکن نیست و اضطرار به کشتن حیوان داشته باشد اگر چه خوف مردن او باشد به هر طرف که انجام دهد، صحیح است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر بخواهد غیر از نماز کاری کند که باید رو به قبله انجام دهد، مثلاً بخواهد سر حیوانی را ببرد، در صورت امکان باید این کار را تأخیر بیندازد و با یقین یا چیزی که در حکم یقین است، آن را رو به قبله انجام دهد و اگر امکان نداشته باشد، مثلاً حیوان در معرض تلف قرار داشته باشد باید به گمان خود عمل نماید و اگر گمان ممکن نیست، میتواند به هر طرف که احتمال بدهد رو به قبله است انجام دهد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی که یقین به قبله ندارد بخواهد غیر از نماز عملی انجام دهد که باید رو به قبله صورت گیرد، مثلاً بخواهد سر حیوانی را ببرد، در صورت ضرورت، میتواند به گمان عمل نماید وگرنه در صورت امکان باید آن عمل را به تأخیر اندازد و پس از حصول اطمینان به جهت قبله آن را به جا آورد.
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که یقین به قبله ندارد ، اگر بخواهد غیر از نماز کاری کند که باید رو به قبله انجام داد ، مثلاً بخواهد سر حیوانی را ببرد ، باید به گمان عمل نماید و اگر گمان ممکن نیست به هر طرف که انجام دهد ، صحیح است . پوشانیدن بدن در نماز
- [آیت الله بهجت] کسی که یقین به قبله ندارد اگر بخواهد غیر از نماز کاری کند که باید رو به قبله انجام داد، مثلاً بخواهد سر حیوانی را ببرد، باید به گمان عمل نماید و اگر گمان ممکن نیست به هر طرف که انجام دهد صحیح است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که یقین به قبله ندارد، اگر بخواهد غیر از نماز، کاری کند که باید آن را رو به قبله انجام داد مثلاً بخواهد سر حیوانی را ببرد باید به گمان عمل نماید و اگر گمان ممکن نیست به هر طرف که انجام دهد صحیح است.
- [آیت الله بروجردی] کسی که یقین به قبله ندارد، اگر بخواهد غیر از نماز کاری کند که باید رو به قبله انجام داد، مثلاً بخواهد سر حیوانی را ببرد، باید به گمان عمل نماید و اگر گمان ممکن نیست به هر طرف که انجام دهد صحیح است.
- [امام خمینی] کسی که یقین به قبله ندارد، اگر بخواهد غیر از نماز کاری کند که بایدرو به قبله انجام داد، مثلا بخواهد سر حیوانی را ببرد، باید به گمان عمل نماید. واگر گمان ممکن نیست، به هر طرف که انجام دهد، صحیح است.
- [آیت الله سیستانی] کسی که یقین به قبله ندارد ، اگر بخواهد غیر از نماز کاری کند که باید رو به قبله انجام داد ، مثلاً بخواهد سر حیوانی را ببرد ، باید به گمان عمل نماید ، و اگر گمان ممکن نیست ، به هر طرف که انجام دهد صحیح است .
- [آیت الله جوادی آملی] .کسی که توان شناخت قبله را ندارد و میخواهد حیوانی را ذبح کند که تأخیر آن تا وقت شناخت قبله, ضرر یا حرج دارد, باید برابر گمان خود عمل کند و اگر به هیچ طرف گمان ندارد, به هر طرف انجام دهد, صحیح است و اگر بعداً معلوم شد که سر بریدن رو به قبله نبوده, گوشت آن حیوان در مورد یادشده, حلال است.