وظیفه
تکلیف مستفاد از اصول عملی، هنگام شک یا جهل به حکم واقعی را وظیفه عملی گویند. این بحث در اصول فقه کاربرد دارد.
ماموم باید غیر از انچه در نماز خوانده می شود کارهای دیگر ان را مانند رکوع و سجود با امام یا کمی بعد از امام به جا اورد و اگر عمدا پیش از امام یا مدتی بعد از امام انجام دهد جماعتش باطل می شود ولی اگر به وظیفه منفرد عمل نموده نمازش صحیح است
عنوان مسئله:
ماموم باید غیر از انچه در نماز خوانده می شود کارهای دیگر ان را مانند رکوع و سجود با امام یا کمی بعد از امام به جا اورد و اگر عمدا پیش از امام یا مدتی بعد از امام انجام دهد جماعتش باطل می شود ولی اگر به وظیفه منفرد عمل نموده نمازش صحیح است
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر طواف یا سعی یا نماز طواف در عمره به جهتی باطل شده باشد و شخص بدون توجه به ان تقصیر نموده باشد و لباس پوشیده و بعد متوجه شده که عمل مزبور باطل بوده است وظیفه او چیست و کفاره دارد یا نه
- حاجی تمام اعمال عمره و حج را انجام داد و بعد فهمید وضویش باطل بوده است ایا با تدارک طوافها و نماز حج او صحیح است یا نه و بر فرض فساد چگونه از احرام خارج شود وظیفه او چیست
- کسی در شوط اخر محدث شده است و بدون طهارت شوط را اتمام کرده و بعد وضو گرفته و طواف را اعاده نموده است و نماز و سعی و تقصیر را انجام داده است ایا صحیح است و وظیفه او چیست
- در صورتی که شخص نمازگزار وارد یکی از مساجد مدینه منوره و یا مکه معظمه شد و مشاهده کرد که جماعت خاتمه یافته است ولی نمازگزاران در مسجد هستند ایا می تواند نماز را فرادی بر طبق شرایط موجود بجای اورد یا باید بیاید مسافرخانه و یا هتل و نمازش را با چیزی که سجده بر ان صحیح است انجام دهد
- مواردی که باید احتیاطا طواف را تمام کند و نماز طواف بخواند و طواف را با نمازش اعاده کند ایا اگر یک طواف به قصد اعم از تمام و اتمام یعنی چنانچه ان مقدار انجام شده باطل بوده تمام هفت شوط را قصد طواف داشته باشد و چنانچه صحیح بوده به متمم ان قصدطواف داشته باشد انجام دهد و دو رکعت نماز بخواند کافی است یا خیر
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] امام جماعت در رکعت سوم و مأموم رکعت دوم نماز است. در صورتیکه مأموم بخواهد سوره حمد را تا آخر بخواند امام سر از رکوع برمیدارد و وارد سجده می‌شود. در این حال آیا مأموم میتواند سوره حمد را رها نموده و همراه امام رکوع را بهجا آورد؟ یا اینکه باید سوره حمد را تا آخر بخواند و اگر به رکوع امام نرسید، بعد از حمد سوره را نیز بخواند و نمازش را فرادا نماید؟
- [آیت الله مظاهری] می دانیم که در نماز جماعت، اگر انسان سهواً زودتر از امام جماعت سر از رکوع یا سجده بر دارد، باید دوباره خود را به رکوع یا سجده امام برساند. از بعضی افراد شنیده ام که وقتی مأموم دوباره به رکوع یا سجده رفت نباید ذکر بگوید. زیرا نمازش مشکل پیدا می کند، آیا این مطلب صحیح است ؟
- [آیت الله خوئی] شما در کتاب مسائل المنتخبه در شرط سوم از شرایط نماز جماعت فرمودهاید: امام جماعت باید در نمازش مستقل باشد بنابر این جایز نیست به شخصی که مأموم است اقتدا نمود، آیا این حکم شامل مأمومی که یک رکعت یا دو رکعت یا سه رکعت را به جماعت خوانده و بعد از آنکه امام جماعت نمازش تمام شده منفرد می‌شود میگردد یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] در نماز جماعت، مأموم به علت تبعیّت، رکنی مثلاً رکوع را زیاد کرده است پس از نماز متوجّه می شود که نماز امام باطل بوده است، آیا نماز مأموم صحیح است یا باید اعاده کند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] فرموده اید: اگر مأموم پیش از امام سر از رکوع یا سجده بردارد باید به رکوع یا سجده برگردد و زیاد شدن رکوع یا سجده نماز را باطل نمی کند، بفرمایید آیا برای زیادی رکوع یا سجده، سجده سهو لازم می شود؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر مأموم در بین نماز جماعت، سهوا (ولو با برخورد شخص دیگری با او) از امام جماعت جلوتر قرار بگیرد، ولی بلافاصله به جای خود که عقبتر از امام است برگردد، نماز جماعتش صحیح است یا نه؟
- [آیت الله بهجت] اگر امام مشغول قرائت حمد و سوره باشد و مأموم سهوا به رکوع و پس از آن به سجده برود و بعد متوجّه شود که امام در حال رکوع است، حکم نمازش چیست؟
- [آیت الله بهجت] اگر مأموم در حال رفتن امام به رکوع، اقتدا کند؛ آیا نماز جماعت او صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر مأموم بعد از این که اشتباها زودتر از امام سر از رکوع و سجده برداشت، به جهت متابعت از امام، دوباره رکوع یا سجده را تکرار کرد، ولی به رکوع یا سجده امام نرسید، چه باید بکند؟
- [آیت الله بهجت] اگر در نماز جماعتی امام بدون رکوع از قیام به سجده برود، وظیفه ی امام و مأمومین چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر بعد از شروع به نماز جماعت بین ماموم و امام یا بین ماموم و کسی که ماموم به واسطه او متصل به امام است پرده یا چیز دیگری حایل شود جماعت باطل و نمازش فرادی می شود و باید به وظیفه منفرد عمل نماید
- کسی که می داند اگر سوره یا قنوت را تمام کند به رکوع امام نمی رسد چنانچه عمدا سوره یا قنوت را بخواند و به رکوع نرسد نمازش صحیح است و باید به وظیفه منفرد عمل نماید
- اگر موقعی که امام در رکوع است اقتدا کند و به رکوع امام برسد اگر چه ذکر امام تمام شده باشد نماز و جماعتش صحیح است و یک رکعت حساب می شود اما اگر به مقدار رکوع خم شود و به رکوع امام نرسد نمازش باطل است
- اگر ماموم بعد از نماز بفهمد که امام عادل نبوده و یا کافر بوده و یا به جهتی نمازش باطل بوده مثلا بیوضو نماز خوانده نمازش صحیح است در صورتی که کاری که نماز فرادی را اگر چه سهوا باطل می کند مثل زیاد کردن رکوع انجام نداده باشد
- اگر سهوا پیش از امام به رکوع رود و طوری باشد که اگر برگردد به چیزی از قرایت امام نمی رسد اگر به قصد متابعت امام سر بردارد و با امام به رکوع رود جماعت و نمازش صحیح است و اگر صبر کند تا امام به او برسد نمازش صحیح و جماعتش محل اشکال است
- اگر سهوا پیش از امام به سجده رود و به قصد متابعت امام سر بردارد و با امام به سجده رود جماعت و نمازش صحیح است و اگر صبر کند تا امام به او برسد نمازش صحیح و جماعتش محل اشکال است
- اگر سهوا پیش از امام به رکوع رود و طوری باشد که اگر سر بردارد به مقداری از قرایت امام می رسد چنانچه سر بردارد و با امام به رکوع رود نماز و جماعتش صحیح است و اگر عمدا برنگردد صحت نمازش محل اشکال است
- کسی که یقین دارد اگر سوره را بخواند به رکوع امام می رسد چنانچه سوره را بخواند و به رکوع نرسد جماعتش صحیح است
- کسی که اشتباها پیش از امام سر از سجده برداشته هرگاه به سجده برگردد و هنوز به سجده نرسیده امام سر بردارد نمازش صحیح است ولی اگر در هر دو سجده این اتفاق بیفتد نمازش باطل است
- اگر سهوا پیش از امام سر از رکوع بردارد چنانچه امام در رکوع باشد باید به رکوع برگردد و با امام سر بردارد و در این صورت زیاد شدن رکوع نماز را باطل نمی کند ولی اگر به رکوع برگردد و پیش از ان که به رکوع امام برسد امام سر بردارد نمازش باطل است
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] مأموم باید غیر از آنچه در نماز خوانده می‌شود، کارهای دیگر آن، مانند رکوع و سجود را با امام یا کمی بعد از امام بهجا آورد. و اگر عمداً پیش از امام یا مدتی بعد از امام انجام دهد، جماعتش باطل می‌شود، ولی اگر به وظیفة منفرد عمل نماید نمازش صحیح است.
- [آیت الله سیستانی] مأموم باید غیر از آنچه در نماز خوانده می‌شود ، کارهای دیگر آن مانند رکوع و سجود را با امام ، یا کمی بعد از امام بجا آورد ، و اگر عمداً پیش از امام یا مدتی بعد از امام به نحوی که متابعت صدق نکند انجام دهد ، جماعتش باطل می‌شود ، ولی اگر به وظیفه منفرد عمل نماید نمازش صحیح است به تفصیلی که در مسأله (1404) گذشت .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مأموم باید غیر از آنچه در نماز خوانده می شود، کارهای دیگر آن، مانند رکوع و سجود را با امام یا کمی بعد از امام به جا آورد، و اگر عمداً پیش از امام یا مدتی بعد از امام انجام دهد، اگر چه معصیت کرده، ولی نماز و جماعتش صحیح است. و احتیاط آن است که نماز را تمام کند و دوباره بخواند. بلی اگر عمداً قبل از تمام شدن قرائت امام رکوع کند نمازش باطل می شود.
- [آیت الله سیستانی] کسی که میداند اگر سوره یا قنوت را تمام کند به رکوع امام نمیرسد ، چنانچه عمداً سوره یا قنوت را بخواند و به رکوع نرسد ، جماعتش باطل می‌شود ، و باید به وظیفه منفرد عمل نماید .
- [آیت الله شبیری زنجانی] مأموم باید غیر از آنچه در نماز خوانده می‌شود، کارهای دیگر آن؛ مانند رکوع و سجود را با امام، یا کمی بعد از امام به جا آورد و اگر عمداً پیش از امام یا مدّتی (که عرفاً پیاپی گفته نشود) بعد از امام انجام دهد، نمازش فرادی می‌شود و باید به وظیفه فرادی عمل نماید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر در بین نماز شک کند که اقتدا کرده یا نه، چنان چه در حالی باشد که وظیفه مأموم است، مثلاً به حمد و سوره امام گوش می دهد، باید نماز را به جماعت تمام کند، و اگر مشغول کاری باشد که هم وظیفه منفرد و هم وظیفه مأموم است، مثلاً در رکوع یا سجده باشد، باید نماز را به نیت فرادی تمام نماید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر مأموم بعد از نماز بفهمد که امام عادل نبوده یا کافر بوده یا به جهتی نمازش باطل بوده مثلاً بیوضو نماز خوانده نماز جماعت مأموم صحیح است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر سهوا پیش از امام به سجده رود؛ اگر به قصد اینکه با امام نماز بخواند سر بردارد و با امام به سجده رود؛ جماعت و نمازش صحیح است و اگر عمدا برنگردد نمازش صحیح و منفرد می گردد.
- [آیت الله خوئی] اگر سهواً پیش از امام به سجده رود، اگر به قصد با امام نماز بخواند سربردارد و با امام به سجده رود، جماعت و نمازش صحیح است اگر عمداً برنگردد نمازش صحیح و منفرد میگردد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر مأموم بعد از نماز بفهمد که امام عادل نبوده، یا به جهتی نمازش باطل بوده، مثلاً بیوضو نماز خوانده، نماز مأموم صحیح است.