وقت نماز
هر یک از نمازهای واجب باید در وقت مخصوصی اقامه گردد، که به آن اوقات نمازهای یومیه می گویند.
اگر بعد از گذشتن وقت نماز شک کند که نماز خوانده یا نه یا گمان کند که نخوانده خواندن ان لازم نیست ولی اگر پیش از گذشتن وقت شک کند که نماز خوانده یا نه اگر چه گمان کند که خوانده است باید ان نماز را بخواند
عنوان مسئله:
اگر بعد از گذشتن وقت نماز شک کند که نماز خوانده یا نه یا گمان کند که نخوانده خواندن ان لازم نیست ولی اگر پیش از گذشتن وقت شک کند که نماز خوانده یا نه اگر چه گمان کند که خوانده است باید ان نماز را بخواند
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اینجانب چند سال قبل به مکه معظمه مشرف شدم و در انجا اولا نماز طواف نساء و نماز طواف برای هر دو طواف واجب را که یکی عمره مفرده و دیگری حج می باشد نخوانده ام و ثانیا در تعداد اشواط طواف دوم هم در شک می باشم لطفا مرا راهنمایی کنید
- شخصی در حال سعی کردن بود یک وقت دید مقداری را که برای هروله علامت گذاری کرده اند به طور عادی سیر کرده است گمان می کرد لازم است هروله کند و لذا برگشت و مقداری را که عادی رفته بود با هروله تکرار کرد ایا سعیش اشکال دارد
- گاهی انسان شک می کند که این شوط طوافم به هم خورد یا نه ایا می شود بعد از طواف یک شوط هم به عنوان احتیاط اضافه بر هفت شوط اورد و بعد نماز بخواند یا خیر
- چند روزی که اطراف کعبه به قدری شلوغ است که صف طواف تا پشت مقام ابراهیم علیه السلام می اید و نماز خواندن پشت مقام و نزدیک ان ممکن نیست مگر اینکه چند نفری اطراف انسان بایستند تا انسان نماز طوافش را بخواند بفرمایید ایا حتما نماز باید خلف مقام و نزدیک ان باشد ولو به این صورت یا دورتر تا هرجا که می تواند به تنهایی نماز بخواند کافی است
- ایا در صورت ازدحام که نشود پشت مقام یا احد الجانبین ان نماز طواف خواند تا حدود منبر و نماز در قسمت راست یا چپ منبر خوانده شد باز هم نماز در مقام در صورت امکان همان روز یا روزهای دیگر لازم است
- کسی که نمازش را غلط می خواند و وقت تصحیح ان را ندارد می فرمایید نماز طواف را به همان کیفیت که می تواند خودش بخواند ایا چنین کسی می تواند عمره مفرده مستحبی بجا بیاورد
- با وضعیت فعلی که جمعیت حجاج خیلی زیادند و عده ای از ضعفا نمیتوانند در مطاف طواف کنند ایا توسعه در مطاف هست و نیز خلف مقام که یا نمی شود نماز خواند و یا مصادف با اذیت طواف کنندگان است و اطمینان از تمام کردن نماز مخصوصا برای ضعفا نیست نماز خواندن در دورتر چه حکمی دارد و ایا شخصی که وارد مکه شد می تواند فورا به اعمال طواف و نماز هر جور که ممکن باشد مشغول شود یا باید در حال احرام بماند که وقت ضیق شود مثلا تا شب نهم و ان وقت چنین کند و معلوم است برای همه کس میسر نیست
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] کسی بعد از گذشتن وقت نماز ظهر و عصر میداند چهار رکعت نماز خوانده ولی نمیداند به کدام نیّت خوانده وظیفهاش چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که گمان قوی دارد که مسافت لازم برای شکسته شدن نماز ر طی میکند، ولی یقین به آن ندارد، نمازش را بعد از گذشتن از حدّ ترخّص، کامل بخواند یا شکسته؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر شخصی به اشتباه گمان برد که وقت نماز صبح تمام شده و نماز خود را به نیّت قضا بخواند و هنگام نماز ظهر بفهمد که نماز صبح قضا نشده بود، حکم نمازی که خوانده چیست؟
- [آیت الله بهجت] اگر نمازگزار بعد از شکی که برای آن، نماز احتیاط لازم است، گمان پیدا کند و طبق گمان عمل کند؛ آیا نماز احتیاط بخواند یا نه؟
- [آیت الله خوئی] بفرمایید اگر کسی نماز ظهرین را تا آخر وقت نخوانده پس از استتار قرص بخواهد به چه نیت بخواند؟
- [آیت الله سبحانی] اگر پس از بیدار شدن برای نماز صبح شک کند که وقت باقی است یانه، باید به چه نیتی نماز بخواند و نیز اگر تاکنون به نیت قضا می خوانده، نماز او صحیح است؟
- [آیت الله بروجردی] شخصی به خیالش نماز نخوانده وضو گرفت به قصد همان نماز وجوباً، بعد معلوم شد نماز خوانده و نماز قضا هم بر ذمّه ندارد، آیا این وضو رافع حدث هست که هر چیزی که شرطش طهارت است با این وضو به جا آورد یانه؟ و هم چنین هرگاه شخص نماز قضا بر ذمّه دارد ولی قصد ندارد آن را بخواند و پیش از وقت نماز یومیّه میخواهد وضو بگیرد به قصد خواندن نماز قضا؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی به گمان اینکه وقت نمازظهر گذشته است، قصد نماز عصر کرد و بعد از نماز متوجه شد که برای نماز ظهر لااقل به مقدار یک رکعت وقت داشته است، آیا نیّت کند نمازی که خوانده ظهر باشد و مجدداً نماز عصر را بخواند، یا وظیفه ای دیگر دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که بعد از نماز شک میکند که نماز را در داخل وقت خوانده یا قبل از داخل شدن وقت، آیا نمازش صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله مظاهری] کسیکه بعد از نماز شک میکند نماز را در داخل وقت خوانده یا قبل از داخل شدن وقت، آیا نمازش صحیح است یا خیر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر شک کند که نماز مستحبی را خوانده یا نه چنانچه ان نماز مثل نماز جعفر طیار علیه السلام وقت معین نداشته باشد بنا بگذارد که نخوانده است و همچنین است اگر مثل نافله یومیه وقت معین داشته باشد و پیش از گذشتن وقت شک کند که ان را به جا اورده یا نه ولی اگر بعد از گذشتن وقت شک کند که خوانده است یا نه به شک خود اعتنا نکند
- اگر بعد از گذشتن وقت شک کند که نماز را درست خوانده یا نه به شک خود اعتنا نکند
- حکم گمان در نماز نسبت به رکعات مثل حکم یقین است مثلا اگر نداند که یک رکعت خوانده یا دو رکعت و گمان داشته باشد که دو رکعت خوانده بنا می گذارد که دو رکعت است و اگر در نماز چهار رکعتی گمان دارد که چهار رکعت خوانده نباید نماز احتیاط بخواند و اما نسبت به افعال گمان حکم شک را دارد پس اگر گمان دارد رکوع کرده در صورتی که داخل سجده نشده است باید ان را به جا اورد و اگر گمان دارد حمد را نخوانده چنانچه در سوره داخل شده باشد اعتنا به گمان ننماید و نمازش صحیح است
- اگر بین دو و سه و چهار شک کند و بعد از خواندن دو رکعت نماز احتیاط ایستاده یادش بیاید که نماز را دو رکعت خوانده لازم نیست دو رکعت نماز احتیاط نشسته را بخواند
- اگر بعد از گذشتن وقت نماز ظهر و عصر بداند چهار رکعت نماز خوانده ولی نداند به نیت ظهر خوانده یا به نیت عصر باید چهار رکعت نماز قضا به نیت نمازی که بر او واجب است بخواند
- اگر بعد از گذشتن وقت نماز مغرب و عشاء بداند یک نماز خوانده ولی نداند سه رکعتی خوانده یا چهار رکعتی باید قضای نماز مغرب و عشاء را بخواند
- حکم شک و سهو و گمان در نمازهای واجب یومیه و نمازهای واجب دیگر فرق ندارد مثلا اگر در نماز ایات شک کند که یک رکعت خوانده یا دو رکعت چون شک او در نماز دو رکعتی است نمازش باطل می شود و اگر گمان داشته باشد که دو رکعت یا یک رکعت خوانده است بر طبق گمان خود نماز را تمام می نماید
- اگر بفهمد تمام نماز را پیش از وقت خوانده باید دوباره بخواند و اگر وقت گذشته قضا نماید و اگر بعضی از نماز را پیش از وقت خوانده حکمش در مساله بیان شده است و اگر بفهمد نماز را رو به قبله نخوانده در صورتی که منحرف به ما بین راست و چپ باشد نمازش صحیح است و در غیر این صورت اگر پیش از گذشتن وقت بفهمد باید اعاده کند و اگر بعد از ان بفهمد قضا ندارد ولی اگر پشت به قبله کرده باشد بنابر احتیاط واجب قضا نماید و در هر صورت اگر به جهت ندانستن حکم شرعی به غیر قبله نماز بخواند نمازش باطل است
- اگر امام جماعت در شماره رکعتهای نماز شک کند مثلا شک کند که سه رکعت خوانده یا چهار رکعت چنانچه ماموم یقین یا گمان داشته باشد که مثلا چهار رکعت خوانده و به امام بفهماند که چهار رکعت خوانده است امام باید نماز را تمام کند و نماز احتیاط ندارد و نیز اگر امام یقین یا گمان داشته باشد که چند رکعت خوانده است و ماموم در شماره رکعتهای نماز شک کند باید به شک خود اعتنا ننماید
- اگر بعد از خواندن نماز احتیاط بفهمد کسری نماز کمتر از نماز احتیاط بوده مثلا در شک بین دو و چهار دو رکعت نماز احتیاط بخواند بعد بفهمد نماز را سه رکعت خوانده باید نماز را دوباره بخواند
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اگر بعد از گذشتن وقت نماز شک کند که نماز خوانده یا نه; یا گمان کند که نخوانده، خواندن آن لازم نیست، ولی اگر پیش از گذشتن وقت، شک کند که نماز خوانده یا نه، یا گمان کند که نخوانده، باید آن نماز را بخواند بلکه اگر گمان کند که خوانده، باید آن را به جا آورد.
- [امام خمینی] اگر بعد از گذشتن وقت نماز شک کند که نماز خوانده یا نه یا گمان کند که نخوانده، خواندن آن لازم نیست ولی اگر پیش از گذشتن وقت شک کند که نماز خوانده یا نه یا گمان کند که نخوانده، باید آن نماز را بخواند، بلکه اگر گمان کند که خوانده، باید آن را بجا آورد.
- [آیت الله بهجت] اگر بعد از گذشتن وقت نماز شک کند که نماز خوانده یا نه، یا گمان کند که نخوانده، خواندن آن لازم نیست، مگر گمانی که در حد اطمینان باشد، ولی اگر پیش از گذشتن وقت، شک کند که نماز خوانده یا نه، یا گمان کند که نخوانده، باید آن نماز را بخواند، بلکه اگر گمان کند که خوانده، باید آن را بهجا آورد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر بعد از گذشتن وقت نماز، شک کند نماز خوانده یا نه، یا گمان کند که نخوانده خواندن آن لازم نیست، ولی اگر پیش از گذشتن وقت شک کند که نماز خوانده یا نه، یا گمان کند که نخوانده باید آن نماز را بخواند، بلکه اگر گمان کند که خوانده، باید آن را بجا آورد.
- [آیت الله بروجردی] اگر بعد از گذشتن وقت نماز شک کند که نماز خوانده یا نه، یا گمان کند که نخوانده، خواندن آن لازم نیست؛ ولی اگر پیش از گذشتن وقت شک کند که نماز خوانده یا نه، یا گمان کند که نخوانده، باید آن نماز را بخواند؛ بلکه اگر گمان کند که خوانده باید آن را به جا آورد.
- [آیت الله بهجت] اگر بعد از گذشتن وقت نماز شک کند که نماز خوانده یا نه، یا گمان کند که نخوانده، خواندن آن لازم نیست مگر گمانی که در حد اطمینان باشد، ولی اگر پیش از گذشتن وقت، شک کند که نماز خوانده یا نه، یا گمان کند که نخوانده، باید آن نماز را بخواند بلکه اگر گمان کند که خوانده، باید آن را بجا آورد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر بعد از گذشتن وقت نماز، شک کند که نماز خوانده یا نه و یا گمان کند که نخوانده، خواندن آن لازم نیست، مگر اطمینان داشته باشد نخوانده، ولی اگر پیش از گذشتن وقت شک کند که نماز خوانده یا نه، اگر چه گمان کند که خوانده است، باید آن نماز را بخواند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر بعد از گد شتن وقت نماز شک کند که نماز خوانده یا نه ، یا گمان کند که نخوانده ، خواندن آن لازم نیست ، ولی اگر پیش از گذشتن وقت ، شک کند که نماز خوانده یا نه ، یا گمان کند که نخوانده ، باید آن نماز را بخواند بلکه اگر گمان کند که خوانده ، باید آن را بجا آورد .
- [آیت الله خوئی] اگر بعد از گذشتن وقت نماز، شک کند که نماز خوانده یا نه، یا گمان کند که نخوانده، خواندن آن لازم نیست، ولی اگر پیش از گذشتن وقت شک کند که نماز خوانده یا نه اگرچه گمان کند که خوانده است، باید آن نماز را بخواند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر بعد از گذشتن وقت نماز؛ شک کند که نماز خوانده یا نه یا گمان کند که نخوانده؛ خواندن آن لازم نیست؛ ولی اگر پیش از گذشتن وقت شک کند که نماز خوانده یا نه اگرچه گمان کند که خوانده است؛ باید آن نماز را بخواند.