اجره المثل
ميزان اجرتی كه عرفاً برای يك كار و يا اجاره كردن يك شيئ می‌پردازند.
اگر مثلا حیوانی را اجاره کند و معین نماید که چقدر بار بر ان بگذارد چنانچه بیشتر از ان مقدار بار کند و ان حیوان بمیرد یا معیوب شود ضامن است و نیز اگر مقدار بار را معین نکرده باشند و بیشتر از معمول بار کند و حیوان تلف شود یا معیوب گردد ضامن می باشد و در هر دو صورت برای مقدار زیادی که استفاده کرده باید اجره المثل بدهد
عنوان مسئله:
اگر مثلا حیوانی را اجاره کند و معین نماید که چقدر بار بر ان بگذارد چنانچه بیشتر از ان مقدار بار کند و ان حیوان بمیرد یا معیوب شود ضامن است و نیز اگر مقدار بار را معین نکرده باشند و بیشتر از معمول بار کند و حیوان تلف شود یا معیوب گردد ضامن می باشد و در هر دو صورت برای مقدار زیادی که استفاده کرده باید اجره المثل بدهد
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی کنار جاده عمومی را که کشت و کار خودش بوده، نانهای مسمومی گذاشته که اگر حیوانی خواست میان کشت و کارش برود از آن نانها بخورد و بمیرد، و حیوانهایی به این وسیله مرده اند، آیا این فرد ضامن حیوانهای تلف شده است؟
- [آیت الله خوئی] زید از بکر اجازه گرفته که جنس خود را دو یا سه روز به دکان بکر بگذارد، این دو یا سه روز طولانی می‌شود یک هفته میکشد، ناچار بکر به زید میگوید جنس خود را از دکان ببرد و الا برای هر روزی که جنس تو در این دکان بماند صد تومان اجاره آن است، زید هم هیچ نمیگوید و جنس خود را هم تا مدتی نمیبرد، آیا بکر مدیون زید است یا خیر؟ و نیز آیا همان روزی صد تومان مدیون است یا اجرة المثل و چنانچه بکر مدیون باشد و ندهد آیا زید میتواند که بدون اطلاع بکر از مال او بردارد یا خیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] بنده، خانه ای در دست تعمیر داشتم که چندی پیش جهت سرکشی به آن جا رفته بودم، پاکتی به همراه داشتم که محتوی مقدار زیادی پول، ارز و چک بود. در همین اثنا دوستم(که از بستگان نیز می باشد) وارد خانه شد. با ورود دوستم به خانه، من که نگران این پاکت بودم و می ترسیدم بر اثر اشتغال زیاد به محتوای پاکت آسیبی برسد، آن را به دوستم سپردم البتّه به دو علّت موقع سپردن پاکت به دوستم نگفتم که این پاکت محتوی پول است: اوّل به خاطر این که پیمانکار و کارگران در محل حضور داشتند، دوّم به خاطر این که در آن منطقه معمول است که پول را در پاکت معمولی کاغذی قرار می دهند. بنابراین ایشان می دانستند که این پاکت محتوی پول است، متأسفانه موقع رفتن از آن جا غافل شدم و یادم رفت که آن پاکت را از او پس بگیرم. بعد از آن که چند دقیقه ای گذشت به خاطر آوردم که پاکت را به ایشان سپرده بودم. بعد از مراجعه به ایشان، به من گفتند که آن پاکت را در همان محل جا گذاشته ام، فوراً به آن محل مراجعه کردم و هر قدر گشتم آن را نیافتم، فهمیدم که آن را ربوده اند، آیا ایشان در این رابطه ضامن هستند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر بعد از تمام شدن مدت اجاره معلوم شود که اجاره باطل بوده مستاجر باید اجره المثل را بدهد ولی اگر اجره المثل بیشتر از اجرتی باشد که در اجاره معین شده در صورتی که اجاره دهنده صاحب مال یا وکیل او بوده بنابر احتیاط واجب نسبت به زاید بر اجرت معین شده مصالحه شود و نیز اگر بعد از گذشتن مقداری از مدت اجاره معلوم شود که اجاره باطل بوده نسبت به اجرت مدت گذشته همین حکم جاری است
- اگر چیزی را اجاره دهد و پیش از ان که تحویل دهد کسی ان را غصب نماید مستاجر می تواند اجاره را به هم بزند و چیزی را که به اجاره دهنده داده پس بگیرد یا اجاره را به هم نزند و اجاره مدتی را که در تصرف غصب کننده بوده به میزان معمول که اجره المثل است از او بگیرد پس اگر حیوانی را یک ماهه به ده تومان اجاره نماید و کسی ان را ده روز غصب کند و اجره المثل ده روز ان پانزده تومان باشد می تواند پانزده تومان از غصب کننده بگیرد
- کسی را که برای نمازهای میت اجیر کرده اند اگر پیش از تمام کردن نمازها بمیرد و اجرت همه انها را گرفته باشد چنانچه شرط کرده باشند که تمام نمازها را خودش بخواند اگر قادر بر عمل بوده اجاره صحیح و اجاره کننده می تواند اجره المثل باقی مانده را بگیرد یا ان که اجاره را فسخ نموده و اجره المثل مقداری را که به جا اورده کسر و مابقی را بگیرد و اگر قادر نبوده اجاره نسبت به ما بعد فوت اجیر باطل است و می تواند اجره المسمای باقی مانده را گرفته یا ان که اجاره مقدار گذشته را فسخ نموده و اجره المثل ان را بدهد و اگر شرط نکرده باشند که خودش بخواند باید ورثه اش از مال او کسی را اجیر بگیرند و اما اگر مال نداشته باشد بر ورثه او چیزی واجب نیست
- اگر چیزی را که اجاره کرده تحویل بگیرد و بعد دیگری ان را غصب کند نمی تواند اجاره را به هم بزند و فقط حق دارد کرایه ان چیز را به مقدار اجره المثل از غصب کننده بگیرد
- چنانچه مضاربه صحیح باشد مالک و عامل در سود شریک می باشند و چنانچه به جهت فقدان بعض امور معتبر در صحت مضاربه فاسد باشد تمام سود مال مالک است و مالک باید اجره المثل عمل را به عامل بدهد و در صورتی که اجره المثل بیشتر از سهمی باشد که در قرار داد برای عامل معین شده احتیاط واجب ان است که عامل و مالک در مقدار زاید صلح کنند
- اگر انسان جنسی را به کسی بدهد و قیمت ان را معین کند و بگوید این جنس را به این قیمت بفروش و هر چه زیادتر فروختی اجرت فروشت باشد هر چه زیادتر از ان قیمت بفروشد مال صاحب مال است و اجاره فاسد است و فروشنده بنابر مشهور می تواند اجره المثل عمل خود را از صاحب مال بگیرد ولی اگر اجره المثل بیشتر از انچه باشد که فروشنده به ان راضی شده احتیاط واجب این است که با صاحب مال در زاید مصالحه کند و اگر به طور جعاله باشد و بگوید این جنس را اگر به زیادتر از ان قیمت فروختی زیادی مال خودت باشد اشکال ندارد
- اگر بعد از زراعت بفهمند که مزارعه باطل بوده چنانچه بذر مال مالک بوده حاصلی هم که به دست می اید مال اوست و باید مزد زارع و مخارجی را که کرده و کرایه حیوان و وسایل دیگری که مال زارع بوده به او بدهد و اگر بذر مال زارع بوده زراعت هم مال او است و باید اجاره زمین و خرجهایی را که مالک کرده و کرایه وسایل دیگری که مال او بوده و در ان زراعت کار کرده به او بدهد و در هر دو صورت چنانچه مقدار اجره المثل و مخارجی که کرده بیشتر از مقدار قرارداد باشد استحقاق زیادی محل اشکال است و احوط صلح است
- اگر ملکی را اجاره کند و بعد از گذشتن مقداری از مدت اجاره به طوری خراب شود که هیچ قابل استفاده نباشد یا قابل استفاده ای که برای ان اجاره داده شده نباشد اجاره مدتی که باقی مانده باطل می شود و می تواند اجاره مدت گذشته را به هم بزند و اجره المثل ان مدت را بدهد
- اگر خانه ای را که مثلا دو اطاق دارد اجاره دهد و یک اطاق ان خراب شود در صورتی که خصوصیتی که از بین رفته مورد اجاره نباشد چنانچه فورا ان را بسازد و هیچ مقدار از استفاده ان از بین نرود اجاره باطل نمی شود و مستاجر هم نمی تواند اجاره را به هم بزند ولی اگر ساختن ان به قدری طول بکشد که مقداری از استفاده مستاجر از بین برود اجاره به ان مقدار باطل می شود و مستاجر می تواند اجاره تمام مدت را به هم بزند و برای استفاده ای که کرده اجره المثل بدهد
- اگر حیوانی را برای بردن بار شکستنی اجاره دهد چنانچه ان حیوان بلغزد یا رم کند و بار را بشکند صاحب حیوان ضامن نیست ولی اگر به واسطه زدن و مانند ان که ماذون از طرف مالک نباشد کاری کند که حیوان زمین بخورد و بار را بشکند ضامن است
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر حیوانی را اجاره کند و معین نماید که چقدر بار بر آن بگذارد، چنانچه بیشتر از آن مقدار بار کند و آن حیوان بمیرد یا معیوب شود ضامن است، و نیز اگر مقدار بار را معین نکرده باشد و بیشتر از معمول بار کند و حیوان تلف شود یا معیوب گردد، ضامن می‌باشد، و در هر دو صورت، اجرت زیادی بار را بر حسب معمول نیز باید بدهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر حیوانی را اجاره کند و معین نماید که چقدر بار بر آن بگذارد؛ چنانچه بیشتر از آن مقدار بار کند و آن حیوان بمیرد یا معیوب شود ضامن است. و نیز اگر مقدار بار را معین نکرده باشند و بیشتر از معمول بار کند و حیوان تلف شود یا معیوب گردد ضامن می باشد. و در هر دو صورت اجرت زیادی را بر حسب معمول نیز باید بدهد.
- [آیت الله خوئی] اگر حیوانی را اجاره کند و معین نماید که چقدر بار بر آن بگذارد، چنانچه بیشتر از آن مقدار بار کند و آن حیوان بمیرد یا معیوب شود ضامن است و نیز اگر مقدار بار را معین نکرده باشند و بیشتر از معمول بار کند و حیوان تلف شود یا معیوب گردد ضامن می‌باشد و در هر دو صورت اجرت زیادی را بر حسب معمول نیز باید بدهد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر حیوانی را اجاره کند و معیّن کند که چقدر بار بر آن بگذارد، چنانچه بیشتر از آن مقدار بار کند و آن حیوان بمیرد یا معیوب شود ضامن است. و نیز اگر مقدار بار را معیّن نکرده باشند و بیشتر از معمول بار کند و حیوان تلف شود، یا معیوب گردد ضامن است و اجرت مقدار زیاده را هم بدهکار است.
- [آیت الله سبحانی] اگر حیوانی را اجاره کند و معین نماید که چقدر بار بر آن بگذارد، چنانچه بیشتر از آن مقدار بار کند و آن حیوان بمیرد یا معیوب شود ضامن است. و نیز اگر مقدار بار را معین نکرده باشند و بیشتر از معمول بار کند و حیوان تلف شود، یا معیوب گردد ضامن می باشد.
- [آیت الله بروجردی] اگر حیوانی را اجاره کند و معین کند که چقدر بار بر آن بگذارد، چنانچه بیشتر از آن مقدار بار کند و آن حیوان بمیرد یا معیوب شود، ضامن است و نیز اگر مقدار بار را معین نکرده باشند و بیشتر از معمول بار کند و حیوان تلف شود، یا معیوب گردد ضامن می‌باشد.
- [آیت الله سیستانی] اگر حیوانی یا وسیلهای را اجاره کند و معیّن نماید که چقدر بار بر آن بگذارد ، چنانچه بیشتر از آن مقدار بار کند و آن حیوان ، یا وسیله تلف ، یا معیوب شود ، ضامن است ، و همچنین است اگر مقدار بار را معیّن نکرده باشند ولی بیشتر از معمول بار کند . و در هر دو صورت اجرت زیادی را بر حسب معمول نیز باید بدهد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگرحیوانی را اجاره کند و معیّن نماید که چقدر بار بر آن بگذارد ، چنانچه بیشتر از آن مقدار بار کند و آن حیوان بمیرد یا معیوب شود ضامن شود ضامن است . و نیز اگر مقدار بار را معیّن نکرده باشند و بیشتر از معمول بار کند و حیوان تلف شود ، یا معیوب گردد ضامن می باشد .
- [آیت الله بهجت] اگر حیوانی را اجاره کند و معین نماید که چه مقدار بار بر آن بگذارد، چنانچه بیشتر از آن مقدار بار کند و آن حیوان بمیرد یا معیوب شود ضامن است، و همچنین اگر مقدار بار را معین نکرده باشند و بیشتر از معمول بار کند و حیوان تلف شود، یا معیوب گردد ضامن است، و در هر صورت اجرت استفاده بیش از آن را نیز باید بر حسب معمول بپردازد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر وسیله باربری یا حیوانی را اجاره کند و معیّن نمایند که چقدر بار بر آن حمل نماید، چنانچه بیشتر از آن مقدار حمل کند و آن وسیله یا حیوان تلف یا معیوب شود، ضامن است و نیز اگر مقدار بار را معیّن نکرده باشند و بیشتر از مقدار معمول حمل کند، چنانچه وسیله یا حیوان تلف یا معیوب گردد، ضامن می‌باشد و اگر وسیله از بین نرود و معیوب هم نشود، اجاره مقدار زاید را اگر قابل توجّه باشد، باید بدهد.