دیوانگی
دیوانگی: نوعی بیماری روانی، که فرد مبتلا به آن، قادر به کنترل اعمال خود نیست. از آن در بسیاری از بابها؛ اعم از عبادات، عقود، ایقاعات و احکام سخن گفته‌اند.
کسی که گاهی عاقل و گاهی دیوانه است تصرف مالی که در موقع دیوانگی می کند صحیح نیست
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی قبلا حج بر او مستقر نشده اما در موقع ثبت نام جهت حج تمتع مستطیع بوده و ثبت نام نموده ولی بعدا از نظر مالی محتاج شده و احتیاج به پول سپرده شده در بانک را دارد بفرمایید می تواند پول را پس بگیرد یا خیر و چنانچه در سال اول یا سالهای بعد قرعه به نام او اصابت کند فرق دارد یا نه
- پدری برای حج ثبت نام کرده و در وصیتش گفته است که برایش حج مستحبی به جا اورند و پسر بزرگتر چون دیده خودش استطاعت بدنی و مالی دارد و فقط استطاعت طریقی نداشته که ان هم با فوت پدر برایش حاصل شده به نیت خود حج را انجام داده نه به نیابت از پدر ایا حج او صحیح است یا نه چون استطاعت طریقی نداشته مگر از طریق نیابت
- مردها معمولا برای احرام یک حوله به عنوان لنگ به کمر می بندند و یکی هم بر روی شانه ها می اندازند ولی بعضی افراد برای اینکه موقع وزش باد و یا سوار شدن ماشین عورت انان ظاهر نشود اضافه بر ان دو حوله یک متر چلوار ندوخته از وسط پا عبور می دهند به نحوی که دو طرف پارچه از جلو و عقب زیر حوله قرار می گیرد ایا این عمل صحیح است یا اشکال دارد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر وارث مقتول تنها ی دیوانه باشد و قیم این دیوانه با اذن حاکم شرع قاتل را قصاص نکند چنانچه این دیوانه بعدا عاقل گردد آیا حق در خواست قصاص دارد؟
- [آیت الله خوئی] زیدی در حال دیوانگی یا قبل از بلوغ مالی را از کسی تلف کرده و یا از راه نامشروع مالی بدست آورده آیا در ساعت اول تکلیفش باید استحلال از صاحبان آن اموال بنماید یا اینکه تأخیر هم جایز است؟
- [آیت الله اردبیلی] در رساله مراجع درگذشته، مانند آیات عظام امام خمینی رحمهالله ، آقای گلپایگانی رحمهالله و آقای خویی رحمهالله و رساله مراجع حاضر، یکی از شرایط مرجع تقلید را عاقل بودن دانستهاند. منظور از عاقل بودن چیست؟ آیا منظور همان قوه ادراک و تشخیص خوب و بد است؟ مراد از دیوانه چیست؟ آیا تشخیص این موارد با عرف است یا این که تعریف فقهی دارد؟ پاسخ : عاقل و دیوانه بودن، عرفی است و تعریف فقهی ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] آیا تصرّف در مالی که متعلّق زکات واقع شده و هنوز زکاتش پرداخت نشده، جایز است؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا تصرف در مالی که متعلّق زکات واقع شده و هنوز زکاتش پرداخت نشده جایز است؟
- [آیت الله اردبیلی] شخص بالغی دیوانه شده و گاهی برای مدت بسیار کوتاهی حالش خوب میشود؛ ولی اکثر اوقات در حالت جنون به سر میبرد. در صورتی که پس از دیوانه شدن استطاعت مالی پیدا کند، حکم شرعی دربارهاش چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا اگر یکی از شریک ها بمیرد یا دیوانه یا سفیه شود، شریک های دیگر می توانند در مال شرکت تصرّف کنند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] چرا خدا با این که حق مطلق هست و همه چیز در حال ستایش اوست انسان که اشرف مخلوقات است حداقل باید دوران طفولیت را بگذراند تا با استفاده از سلولهای مغز به وجود خدا پی ببرد. خدا باید در ذهن دیوانه نیز درک شود چون جز خدا هیچ نیست و اگر عقل بگوید که دیوانه درک نکرده عاقل درک کرده از کجا بدانند که عاقل دیوانه ای با طرز تفکر دیگری نیست؟ کل قوانین عالم یکی است یعنی قوانین طبیعت و انسانی می بینیم که با هم یکی هستند ولی از چگونگی این دو اطلاع نداریم.
- [آیت الله اردبیلی] اگر بچه یا دیوانهای برای انجام حجّ استحبابی به مکه برود و در حج، بچه نابالغ، بالغ شود و یا دیوانه، عاقل شود، آیا برای این که حجّ آنها مجزی از حَجّة الاسلام باشد، استطاعت شرط است یا خیر؟
- [آیت الله سبحانی] زمینی در یک اقدام غیر شرعی توسط عده ای تصرف شد و سپس ساختمان احداث شد اکنون متصرفین حاضر به پرداخت قیمت آن شده اند آیا متصرفین می توانند ما را مجبور به پذیرش قیمت زمین در موقع تصرف بنمایند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر پسر بزرگتر موقع مرگ پدر نابالغ یا دیوانه باشد وقتی که بالغ شد یا عاقل گردید باید نماز پدر را قضا نماید
- اگر دیوانه عاقل شود واجب نیست روزه های وقتی را که دیوانه بوده قضا نماید
- اگر دیوانه یا بچه نابالغی میت را مس کند بعد از ان که ان دیوانه عاقل یا بچه بالغ شد باید غسل مس میت نماید و در صورتی که بچه ممیز باشد و غسل مس میت نماید غسلش صحیح است
- اگر دیوانه یا بچه نابالغی میت را مس کند بعد از ان که ان دیوانه عاقل یا بچه بالغ شد باید غسل مس میت نماید و در صورتی که بچه ممیز باشد و غسل مس میت نماید غسلش صحیح است
- امانت دار و کسی که مال را امانت می گذارد باید هردو عاقل باشند پس اگر انسان مالی را پیش دیوانه امانت بگذارد یا دیوانه مالی را پیش کسی امانت بگذارد صحیح نیست و کسی که مال خودش را امانت می گذارد باید بالغ باشد و جایز است بچه ممیز مال دیگری را با اذنش نزد کسی امانت بگذارد و امانت گذاشتن نزد بچه ممیز در صورتی که متمکن از حفظ باشد و امانت را حفظ کند و مستلزم تصرف در مال بچه نباشد اشکال ندارد و معتبر است کسی که مال خودش را امانت می گذارد سفیه و مفلس نباشد مگر با اذن یا اجازه ولی سفیه و طلبکاران مفلس ولی امانت گذاشتن نزد سفیه و مفلس در صورتی که مستلزم تصرف انها در مال خودشان نباشد مانعی ندارد و در صورت استلزام با اذن یا اجازه ولی و طلبکاران اشکال ندارد
- انسان مالی را می تواند گرو بگذارد که شرعا بتواند در ان تصرف کند و اگر مال دیگری را با اذن یا اجازه او گرو بگذارد صحیح است
- اگر کسی موقع غروب شب عید فطر دیوانه باشد زکات فطره بر او واجب نیست
- کسانی که به عقد شرکت با هم شریک می شوند باید عاقل و بالغ باشند و باید از روی قصد و اختیار شرکت کنند و بتوانند در مال خود تصرف نمایند پس سفیه کسی که مال خود را در کارهای بیهوده صرف می کند چون حق ندارد در مال خود تصرف نماید اگر شرکت کند صحیح نیست
- جاعل باید عاقل و بالغ باشد و از روی قصد و بدون اکراه به ناحق قرار داد کند و شرعا بتواند در مال خود تصرف نماید بنابراین جعاله سفیه یعنی کسی که مال خود را در کارهای بیهوده مصرف می کند یا کسی که از طرف حاکم شرع به جهت افلاس ممنوع از تصرف در مال خود شده صحیح نیست
- اگر وکیل یا موکل بمیرد وکالت باطل می شود و نیز اگر چیزی که برای تصرف در ان وکیل شده است از بین برود مثل ان که گوسفندی که برای فروش ان وکیل شده بمیرد وکالت باطل می شود و اگر یکی از انها دیوانه یا بی هوش شود بطلان وکالت به نحوی که بعد از برطرف شدن دیوانگی و بی هوشی نیز نتواند عمل را انجام دهد و محتاج به توکیل جدید باشد محل اشکال است
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که گاهی عاقل و گاهی دیوانه است، تصرّفی که در موقع دیوانگی در مال خود میکند صحیح نیست.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که گاهی عاقل و گاهی دیوانه است، تصرفی که موقع دیوانگی در مال خود می کند صحیح نیست.
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که گاهی عاقل و گاهی دیوانه است ، تصّرفی که موقع دیوانگی در مال خود میکند صحیح نیست .
- [آیت الله سبحانی] کسی که گاهی عاقل و گاهی دیوانه است، تصرفی که موقع دیوانگی در مال خود می کند صحیح نیست.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که گاهی عاقل و گاهی دیوانه است، تصرفی که موقع دیوانگی در مال خود می کند صحیح نیست.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که گاهی عاقل و گاهی دیوانه است؛ تصرفی که در موقع دیوانگی در مال خود می کند صحیح نیست.
- [آیت الله بروجردی] کسی که گاهی عاقل و گاهی دیوانه است، تصرفی که موقع دیوانگی در مال خود میکند، صحیح نیست.
- [آیت الله خوئی] کسی که گاهی عاقل و گاهی دیوانه است، تصرفی که موقع دیوانگی در مال خود میکند صحیح نیست.
- [امام خمینی] کسی که گاهی عاقل و گاهی دیوانه است، تصرفی که موقع دیوانگی در مال خود می کند صحیح نیست.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که گاهی عاقل و گاهی دیوانه است تصرفی که در موقع دیوانگی در اموال خود می کند صحیح نیست.