احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
کسی که می‌خواهد نماز میت بخواند، لازم نیست با وضو یا غسل یا تیمّم باشد و بدن و لباسش پاک باشد و اگر لباس او غصبی هم باشد اشکال ندارد، اگر چه احتیاط مستحب آن است که تمام چیزهایی را که در نمازهای دیگر لازم است رعایت کند.
عنوان مسئله:
کسی که می‌خواهد نماز میت بخواند، لازم نیست با وضو یا غسل یا تیمّم باشد و بدن و لباسش پاک باشد و اگر لباس او غصبی هم باشد اشکال ندارد، اگر چه احتیاط مستحب آن است که تمام چیزهایی را که در نمازهای دیگر لازم است رعایت کند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- هر گاه جنب از حرام به جهت عدم تمکّن از غسل، تیمّم بدل از غسل نمود و چند روز به همین عذر نماز خواند، در صورتی که بدنش عرق نموده و لباس او آلوده به عرق شده، آیا نمازهایی که در این چند روز خوانده از جهت این که لباسش آلوده به عرق جنابت از حرام بوده، باید اعاده نماید یا خیر؟
- شخصی به خیالش نماز نخوانده وضو گرفت به قصد همان نماز وجوباً، بعد معلوم شد نماز خوانده و نماز قضا هم بر ذمّه ندارد، آیا این وضو رافع حدث هست که هر چیزی که شرطش طهارت است با این وضو به جا آورد یانه؟ و هم چنین هرگاه شخص نماز قضا بر ذمّه دارد ولی قصد ندارد آن را بخواند و پیش از وقت نماز یومیّه می‌خواهد وضو بگیرد به قصد خواندن نماز قضا؟
- هر گاه در عضوی از اعضای بدن جبیره‌ای بود و جنب شد و غسل جبیره کرد، بعد از خوب شدن و برداشتن جبیره که باید برای نمازهای بعد غسل را اعاده کند، آیا همان غسل کفایت در نماز میکند، یا باید وضو هم بگیرد؟
- در وضوی جبیره در مواضعی که احتیاط لازم به ضم تیمّم باشد، آیا قبل از وقت به قصد کَون بر طهارت و غیره می‌توان گرفت یا خیر؟ و در صورت صحّت در موقع دخول وقت با این وضو و ضم تیمّم احتیاطی می‌توان نماز خواند یا خیر؟
- در غسل جبیره‌ای و وضوی جبیره‌ای آیا بعد از رفع عذر به آن غسل میتواند اکتفاء کند و نماز بخواند، یا تجدید نماید؟ در حاشیه حضرت عالی بر (عروة الوثقی) یک جا فرمودهاید: غسل جبیره‌ای رافع حدث است نه مبیح (51) و سپس در جای دیگر فرمودهاید: بعد از رفع عذر نمازهای گذشته او صحیح است، ولی برای نمازهای آینده نباید به آن اکتفاء کند باید وضو را تجدید نماید (52)، آیا این منافات ندارد؟ و آیا در مورد غسل هم باید غسل را تجدید نماید؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که میت را غسل می دهد و لباسش با آب غسل خیس شده است. آیا این لباس پاک است؟
- [سایر] خانمی که از حیض پاک شده و می‌خواهد نماز بخواند؛ آیا پیش از غسل وضو بگیرد یا بعد از آن؟
- [آیت الله نوری همدانی] فرد روحانی که دست به میّت زده و با تیمّم بدل از غسل مسِّ میّت می‌خواهد نماز بخواند، آیا مردم میتوانند به او اقتدا نمایند؟
- [آیت الله بهجت] آیا بدن و لباس غسل دهنده ی میّت پس از غسل به تبعیت پاک می شود؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا بعد از تیمم بدل از غسل برای ادای نماز واجب وضو هم لازم است؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که وظیفهاش تیمّم بدل از وضو یا غسل است، آیا میتواند نمازهای قضای خود را هم با تیمّم بخواند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] جنازه ای را به جهت عذری، به جای غسل، تیمم بدل از غسل داده اند، آیا مسّ آن پس از تیمم موجب غسل مسّ میت می شود؟ و با تیمم بدن میت پاک می شود یا خیر؟
- [آیت الله سبحانی] اگر نماز مستحبی را در غیر حال حرکت بخوانیم آیا رعایت قبله و استقرار بدن و شرایط سجده و رکوع لازم است یا نه؟ با توجه به اینکه در حال حرکت رعایت آن همه شروط لازم نیست؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که به جای غسل و وضو، تیمّم کرده (مثل زن حائضی که از خون حیض پاک شده و آب برای غسل حیض و وضو ندارد) و قبل از خواندن نماز، مقداری آب به دست آورده که برای غسل تنها یا وضوی تنها کافی است، آیا لازم است که اقدام به غسل یا وضو کند یا تیمّم بدل از آنها کافی است؟
- [آیت الله اردبیلی] شخصی در محلّی زندانی شده و لباس و بدنش نجس است و مقدار آبی که به او دادهاند، فقط برای آب کشیدن لباس و بدن یا برای وضو گرفتن کافی است و از طرفی وسیلهای هم برای تیمّم کردن ندارد تا بعد از آب کشیدن لباس و بدن، با تیمّم نماز بخواند. در این صوررت چه وظیفهای دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که بدن یا لباسش نجس است و کمی آب دارد که اگر با آن وضو بگیرد یا غسل کند، برای آب کشیدن بدن یا لباس او نمیماند، باید بدن یا لباس را آب بکشد و با تیمّم نماز بخواند، ولی اگر چیزی نداشته باشد که بر آن تیمّم کند، باید آب را به مصرف وضو یا غسل برساند و با بدن یا لباس نجس نماز بخواند.
- در سجدهی واجب قرآن باید جای انسان غصبی نباشد و جای پیشانی او از جای زانوها و سر انگشتانش بیش از چهار انگشتِ بسته بلندتر نباشد؛ ولی لازم نیست با وضو یا غسل و رو به قبله باشد و عورت خود را بپوشاند و بدن و جای پیشانی او پاک باشد و نیز چیزهایی که در لباس نمازگزار شرط میباشد، در لباس او شرط نیست، اما اگر لباس او غصبی است، چنانچه سجده کردن تصرف در آن لباس باشد، سجده باطل است.
- کسی که در پاک بودن بدن یا لباس خود شک دارد، چنانچه نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد که بدن یا لباسش نجس بوده، نماز او صحیح است.
- اگر جایی از بدن میت نجس باشد، باید پیش از آن که آن جا را غسل بدهند آب بکشند و احتیاط مستحب آن است که تمام بدن میت پیش از شروع به غسل پاک باشد.
- اگر عمداً نماز را به قدری تأخیر بیندازد که وقت وضو یا غسل نداشته باشد معصیت کرده، ولی نماز او با تیمّم صحیح است، اگر چه احتیاط مستحب آن است که قضای آن نماز را بخواند.
- کسی که دو لباس دارد، اگر بداند یکی از آنها نجس است و نداند کدام یک از آنها است، چنانچه وقت دارد باید با هر دو لباس نماز بخواند، مثلاً اگر می‌خواهد نماز ظهر و عصر بخواند باید با هر کدام یک نماز ظهر و یک نماز عصر بخواند، ولی اگر وقت تنگ است، باید نماز را به دستوری که برای برهنگان گفته شد به جا آورد و احتیاط مستحب آن است که آن نماز را با لباس پاک قضا نماید.
- اگر نداند که بدن یا لباسش نجس است و بعد از نماز بفهمد نجس بوده، نماز او صحیح است، ولی احتیاط مستحب آن است که اگر وقت دارد دوباره آن نماز را بخواند.
- کسی که احتیاطاً باید غسل جبیره‌ای و تیمّم نماید، مثلاً جراحتی در پشت او است، اگر بعد از غسل و تیمّم نماز بخواند و بعد از نماز حدث اصغری از او سرزند مثلاً بول کند برای نمازهای بعد باید بدل از غسل احتیاطاً تیمّم کند و وضو هم بگیرد.
- اگر بدل از غسل تیمّم کند و بعد کاری که وضو را باطل میکند برای او پیش آید، چنانچه برای نمازهای بعد نتواند غسل کند، باید وضو بگیرد و بنا بر احتیاط واجب بدل از غسل تیمّم نماید و اگر نمیتواند وضو بگیرد، باید دو تیمّم کند:یکی بدل از غسل و دیگری بدل از وضو، ولی اگر تیمّم او بدل از غسل جنابت باشد، چنانچه یک تیمّم نماید به قصد این که آنچه تکلیف اوست انجام داده باشد، کافی است.
- لباس نمازگزار باید پاک باشد و اگر کسی عمداً با بدن یا لباس نجس نماز بخواند، نمازش باطل است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که می‌خواهد نماز میّت بخواند، لازم نیست با وضو یا غسل یا تیمّم باشد و بدن و لباسش پاک باشد و اگر لباس او غصبی هم باشد اشکال ندارد، اگرچه احتیاط مستحبّ آن است که تمام چیزهائی را که در نمازهای دیگر لازم است، رعایت کند.
- [آیت الله مظاهری] کسی که می‌خواهد نماز میّت بخواند، لازم نیست با وضو یا غسل یا تیمّم باشد و بدن و لباسش پاک باشد، و اگر لباس او غصبی هم باشد اشکال ندارد، گرچه مستحب است که تمام چیزهایی را که در نمازهای دیگر لازم است رعایت کند.
- [امام خمینی] کسی که می خواهد نماز میت بخواند، لازم نیست با وضو یا غسل یا تیمم باشدو بدن و لباسش پاک باشد. و اگر لباس او غصبی هم باشد، اشکال ندارد. اگر چه احتیاط مستحب آن است که تمام چیزهایی را که در نمازهای دیگر لازم است رعایت کند.
- [آیت الله خوئی] کسی که می‌خواهد نماز میت بخواند، لازم نیست با وضو یا غسل یا تیمم باشد و بدن و لباسش پاک باشد. و اگر لباس او غصبی هم باشد، اشکال ندارد. اگرچه بهتر آن است که رعایت کند تمام چیزهائی را که در نمازهای دیگر لازم است.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که می‌خواهد نماز میّت بخواند، لازم نیست با وضو یا غسل یا تیمّم باشد و بدن و لباس او پاک باشد، اگرچه احتیاط مستحب آن است که تمام چیزهایی را که در نمازهای دیگر لازم است، رعایت کند و احتیاط واجب آن است که عورت او پوشیده باشد و لباس او نیز غصبی نباشد.
- [آیت الله سیستانی] کسی که می‌خواهد نماز میّت بخواند ، لازم نیست با وضو یا غسل یا تیمّم باشد و بدن و لباسش پاک باشد ، و اگر لباس او غصبی هم باشد اشکال ندارد ، اگر چه بهتر آن است که تمام چیزهائی را که در نمازهای دیگر معتبر است رعایت کند .
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که می خواهد نماز بخواند ، لازم نیست با وضو با غسل یا تیمم باشد و بدن و لباسش پاک باشد و اگر لباس او غصبی هم باشد ، اشکال ندارد ، اگر چه احتیاط مستحب آن است که تمام چیزهائی را که در نمازهای دیگر لازم است ، رعایت کند .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که می خواهد نماز میت بخواند لازم نیست با وضو یا غسل یا تیمم باشد وبدن و لباسش پاک باشد و اگر لباس او غصبی هم باشد اشکال ندارد، اگرچه احتیاط مستحب آن است که تمام چیزهایی را که در نمازهای دیگر لازم است رعایت کند.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که می خواهد نماز میت بخواند لازم نیست با وضو یا غسل یا تیمم باشد و بدن و لباسش پاک باشد و اگر لباس او غصبی هم باشد برای نمازش اشکال ندارد و احتیاط مستحب ان است که تمام چیزهایی را که در نمازهای دیگر لازم است رعایت نماید ولی بنابر احتیاط واجب از انچه برخلاف معهود بین متشرعه در کیفیت نماز میت است اجتناب شود
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که می خواهد نماز میت بخواند؛ لازم نیست با وضو یا غسل یا تیمم باشد و بدن و لباسش پاک باشد و اگر لباس او غصبی هم باشد اشکال ندارد؛ اگرچه بهتر آن است که تمام چیزهائی را که در نمازهای دیگر لازم است رعایت کند.