وقت نماز جمعه
در آیه جمعه، زمان برگزاری نماز جمعه ، صریحا روز جمعه، تعیین گردید، که شامل طلوع خورشید تا غروب آن می‌شود.
وقت نماز جمعه از اوّل ظهر است تا وقتی که سایه‌ی شاخص به اندازه‌ی خود شاخص شود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- این دعاگو شغلم آموزگاریست در پنج فرسخی وطن خود و همه روزه برای انجام وظیفه مجبور هستم به غیر پنج شنبه و جمعه، صبح به آن جا بروم و عصرها برگردم، تکلیف این جانب نسبت به نماز و روزه چیست؟
- بعض اشخاص هستند که از اهل دِه می‌باشند و در شهر کسب دارند و از دِه آنها - که وطن آنهاست - تا شهر، هشت فرسخ یا زیادتر است و درشب شنبه تا شب جمعه می‌آیند به شهر برای کسب یا بنّایی یا کار دیگر، باز شب جمعه به دِه خود بر می‌گردند، باز روز شنبه می‌آیند به شهر، تکلیف ایشان درباب نماز و روزه چیست؟
- این جانب مدّت هشت سال است که در نجف اشرف برای تحصیل سکونت دارم و قصد توطّن هم ندارم و شب‌های جمعه مرتّباً به کربلای معلّی برای زیارت ابا عبداللَّه الحسین عَلَیْهِ السَّلَام مشرّف می‌شوم، تکلیف حقیر در باب نماز چیست؟
- کسی که وطن اصلی او تبریز است برای تحصیل آمده به کرج و در آن جا مشغول است و قصد اقامه ده روز هم در کرج نمی‌کند، بلکه از روز شنبه تا پنج شنبه در آن جا می‌ماند، روز جمعه به تهران می‌آید یکی دو روز در تهران مانده مراجعت به کرج می‌نماید، تکلیف این شخص نسبت به نماز و روزه چیست؟
- شخصی که مأمور دولتی است، از موطن اصلی خود به شش فرسخی منتقل شده، در بدو ورود، قصد اقامه عشره نموده و نماز را تمام خوانده، بعد از قصد اقامه، در هر جمعه برای دیدن عائله خویش به محل خود می‌رود و روز شنبه بر می‌گردد و مدّت هفت ماه و نیم از این مُقَدَّمه می‌گذرد، تکلیف او در باب نماز و روزه چیست؟
- مأمور دولت از وطن خود به شش فرسخی منتقل می‌شود و در بدو امر قصد اقامه عشره می‌کند و نماز را تمام می‌خواند، بعد از قصد اقامه در هر جمعه برای سرپرستی به عایله خود به محل خود می‌رود و روز شنبه مراجعت می‌کند و مدّت شش ماه است از این مُقَدَّمه می‌گذرد، تکلیف او در باب نماز و روزه چیست؟
- حقیر وطن و محل سکونتم شهر یزد می‌باشد، ولی دو سال است که در ده فرسخی شهر، آموزگار می‌باشم و در آن جا علاقه‌ای ندارم و خانواده‌ام هم در شهر می‌باشند و هر هفته در عصر پنج شنبه می‌روم به شهر، شب جمعه و روز آن در آن جا می‌مانم و روز شنبه صبح مراجعت می‌کنم به محل شغلم و این عادت را در این مدّت داشته‌ام، تکلیف حقیر در نماز تمام است یا شکسته؟
- با اغسال مستحبّه مثل غسل جمعه، نماز واجب را می‌توان خواند یاخیر؟ و در صورتی که بخواهد وضو بگیرد عللی که ناقض است باید به جا آورد، یا این که وضو بگیرد عیبی ندارد؟
- شخصی از اهل اداره چند سال در محلّی اقامت داشت و بعد مأموریت او را در چهار فرسخی قرار دادند، غیر ایّام تعطیلی و جمعه بقیّه ایّام در آن محل است و ایّام تعطیلی در محل اقامه اوّلیّه و خانه و عیالاتش نیز در محل اوّلی است، نماز و روزه او در آن جا و در خانه‌اش چه حکمی دارد؟
- شخصی محل سکونتش تهران است، ولی محل کارش در کرج که هشت فرسخی تهران است، می‌باشد و هر هفته روز شنبه به محل کار خود می‌رود و شب جمعه به تهران بر می‌گردد، تکلیف این شخص نسبت به نماز و روزه چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] اگر موفّق به شرکت درنماز جمعه نشویم؛ وقت نماز ظهر چه موقع است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا خواندن خطبه های نماز جمعه قبل از وقت ظهر شرعی صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] آیا می توان نماز ظهر را به نماز عصر امام جمعه در روز جمعه اقتدا کرد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اعاده نماز ظهر بدنبال نماز جمعه، بعد از تمام شدن نماز جمعه چگونه است؟ و اقتدای به امام جمعه در نماز عصر برای کسی که نماز ظهر را احتیاطاً خوانده چگونه است؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا اقامه نماز جماعت ظهر و عصر در روز جمعه، به هنگام اقامه نماز جمعه در بلادی که نماز جمعه در آنها اقامه می‌شود، جایز است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا اقتدای ظهر به نماز عصر امام جمعه در روز جمعه صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر نماز جمعه را یک ساعت بعد از اذان ظهر خواندیم آیا باید نماز ظهر را هم بخوانیم؟ ج) در فرض مذکور نماز جمعه مجزی از نماز ظهر است و بجا آوردن نماز ظهر لازم نیست. س: اگر نماز جمعه را بیشتر از دو ساعت بعد از اذان ظهر خواندیم، آیا باید نماز ظهر را هم بخوانیم؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا اقامه نماز جماعت ظهر همزمان با اقامه نماز جمعه در مکان دیگری نزدیک محل اقامه نماز جمعه جایز است؟
- [آیت الله بهجت] کسی که به خطبه های نماز جمعه نرسیده، آیا نماز جمعه اش به جای نماز ظهر حساب می شود؟
- [آیت الله بهجت] آیا قرائت نماز ظهر جمعه برای کسی که نماز جمعه نخوانده است، باید بلند باشد یا آهسته؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- نافلهی نماز ظهر پیش از نماز ظهر خوانده می‌شود و وقت آن از اوّل ظهر است تا موقعی که آن مقدار از سایه‌ی شاخص که بعد از ظهر پیدا می‌شود به اندازه‌ی دو هفتم شاخص شود، مثلاً اگر درازی شاخص هفت وجب باشد، هر وقت مقدار سایهای که بعد از ظهر پیدا می‌شود به دو وجب رسید، آخر وقت نافلهی ظهر است.
- در زمان حضور امام عَلَیْهِ السَّلَام واجب است انسان در روز جمعه به جای نماز ظهر دو رکعت نماز جمعه بخواند، ولی در این زمان اگر کسی نماز جمعه بخواند، احتیاط واجب آن است که نماز ظهر را هم بخواند.
- نافلهی عصر پیش از نماز عصر خوانده می‌شود و وقت آن تا موقعیست که آن مقدار از سایه‌ی شاخص که بعد از ظهر پیدا می‌شود به چهار هفتم آن برسد و چنانچه بخواهد نافلهی ظهر یا نافلهی عصر را بعد از وقت آنها بخواند، باید نافلهی ظهر را بعد از نماز ظهر و نافلهی عصر را بعد از نماز عصر بخواند و بنا بر احتیاط واجب نیت اداء و قضا نکند.
- وقت مخصوص و مشترک که معنی آن در مسأله پیش گفته شد، برای اشخاص فرق می‌کند، مثلاً اگر به اندازه‌ی خواندن دو رکعت نماز از اوّل ظهر بگذرد، وقت مخصوص نماز ظهر کسی که مسافر است تمام شده و داخل وقت مشترک می‌شود و برای کسی که مسافر نیست، باید به اندازه‌ی خواندن چهار رکعت بگذرد.
- نماز ظهر و عصر هر کدام وقت مخصوص و مشترکی دارند:وقت مخصوص نماز ظهر از اوّل ظهر است تا وقتی که از ظهر به اندازه‌ی خواندن نماز ظهر بگذرد، که اگر کسی سهواً تمام نماز عصر را در این وقت بخواند، نمازش باطل است و وقت مخصوص نماز عصر موقعیست که به اندازه‌ی خواندن نماز عصر، وقت به مغرب مانده باشد، که اگر کسی تا این موقع نماز ظهر را نخوانده، نماز ظهر او قضا شده و باید نماز عصر را بخواند و ما بین وقت مخصوص نماز ظهر و وقت مخصوص نماز عصر، وقت مشترک نماز ظهر و نماز عصر است، که اگر کسی در این وقت اشتباهاً نماز عصر را پیش از نماز ظهر بخواند، نمازش صحیح است و باید نماز ظهر را بعد از آن به جا آورد.
- کسی که مسافر نیست، اگر تا مغرب به اندازه‌ی خواندن پنج رکعت نماز وقت دارد، باید نماز ظهر و عصر هر دو را بخواند و اگر کمتر وقت دارد، باید فقط نماز عصر را بخواند و بعداً نماز ظهر را قضا کند و همچنین اگر تا نصف شب به اندازه‌ی خواندن پنج رکعت نماز وقت دارد، باید نماز مغرب و عشا را بخواند و اگر کمتر وقت دارد، باید فقط عشا را بخواند و بعداً مغرب را قضا نماید.
- در نماز جمعه و در نماز ظهر روز جمعه مستحب است در رکعت اوّل بعد از حمد سورهی (جمعه) و در رکعت دوم بعد از حمد سورهی (منافقین) بخواند و اگر مشغول یکی از اینها شود، بنا بر احتیاط واجب نمیتواند آن را رها کند و سورهی دیگر بخواند.
- اگر در نماز جمعه یا نماز ظهر روز جمعه عمداً سورهی (قُلْ هُوَ اللهُ اَحَدٌ) یا سورهی (قُلْ یا اَیها الکافِرُونَ) بخواند، اگر چه به نصف نرسیده باشد، بنا بر احتیاط واجب نمیتواند رها کند و سورهی (جمعه) و (منافقین) را بخواند.
- اگر بعد از حمد مشغول خواندن سورهی (قُل هُوَ اللهُ اَحَدٌ) یا سورهی (قُلْ یا اَیهَا الکافِرُونَ) شود، نمیتواند آن را رها کند و سورهی دیگر بخواند، ولی در نماز جمعه و نماز ظهر روز جمعه، اگر از روی فراموشی به جای سورهی (جمعه) و (منافقین)، یکی از این دو سوره را بخواند، تا به نصف نرسیده، میتواند آن را رها کند و سورهی (جمعه) و (منافقین) را بخواند.
- کسی که مسافر است، اگر تا مغرب به اندازه‌ی خواندن سه رکعت نماز وقت دارد، باید نماز ظهر و عصر را بخواند و اگر کمتر وقت دارد باید فقط عصر را بخواند و بعداً نماز ظهر را قضا کند و اگر تا نصف شب به اندازه‌ی خواندن چهار رکعت نماز وقت دارد، باید نماز مغرب و عشا را بخواند و اگر کمتر وقت دارد، باید فقط عشا را بخواند و بعداً مغرب را قضا نماید و چنانچه بعد از خواندن عشا، معلوم شود که به مقدار یک رکعت یا بیشتر وقت به نصف شب مانده است، باید فوراً نماز مغرب را به نیت ادا به جا آورد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] در زمان حضور امام علیهالسلام واجب است انسان در روز جمعه به جای نماز ظهر دو رکعت نماز جمعه بخواند؛ ولی در زمان غیبت حضرت، خواندن نماز ظهر در وقت امکان حضور در نماز جمعه با شرایط معتبر خلاف احتیاط است، همچنان که اگر نماز جمعه خواند بنا بر احتیاط به آن اکتفا نکرده بلکه باید نماز ظهر را هم بخواند.
- [آیت الله سبحانی] احتیاط واجب آن است که نماز جمعه را از موقعی که عرفاً اول ظهر می گویند تأخیر نیندازد و اگر از اوائل ظهر تأخیر افتاد به جای نماز جمعه نماز ظهر بخواند. وقت نماز مغرب و عشاء
- [آیت الله مظاهری] کسی که در نماز جمعه شرکت نمی‌کند میتواند در اوّل وقت و در حین نماز جمعه نماز ظهر را به جماعت یا فرادی بخواند.
- [آیت الله سبحانی] در روز جمعه انسان می تواند به جای نماز ظهر دو رکعت نماز جمعه بخواند.
- [آیت الله نوری همدانی] جائز نیست امام جمعه خطبه ها را آنقدر طلانی کند که وقت نماز بگذرد ، وَاِلاّ باید نماز ظهر را بخواند ، زیرا نماز جمعه در خارج وقت آن قضا ندارد .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] جائز نیست امام جمعه خطبه ها را آن قدر طولانی کند که وقت نماز بگذرد، و الا باید نماز ظهر را بخواند، زیرا نماز جمعه در خارج وقت آن قضا ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] انسان میتواند در روز جمعه به جای نماز ظهر دو رکعت نماز جمعه بخواند، ولی احتیاط مستحب آن است که اگر نماز جمعه خواند، نماز ظهر را نیز بخواند.
- [آیت الله علوی گرگانی] در زمان حضور امام7 واجب است انسان در روز جمعه به جای نماز ظهر، دو رکعت نماز جمعه بخواند، ولی در این زمان اگر کسی نماز جمعه را برجأ مطلوبیّت بخواند، واجب است که نماز ظهر را هم بخواند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . در زمان حضور امام علیه السلام واجب است انسان در روز جمعه به جای نماز ظهر دو رکعت نماز جمعه بخواند، ولی در زمان غیبت اگر کسی نماز جمعه بخواند، احتیاط واجب آن است که نماز ظهر را هم بخواند.
- [امام خمینی] در روز جمعه انسان می تواند به جای نماز ظهر، دو رکعت نماز جمعه بخواند. ولی احتیاط مستحب آن است که اگر نماز جمعه خواند، نماز ظهر را هم بخواند، و این احتیاط خیلی مطلوب است.