احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
کسی که شغلش مسافرت است، اگر در غیر وطن خود ده روز بماند، چنانچه از اوّل قصد ماندن ده روز را داشته، در سفر اولی که بعد از ده روز می‌رود، باید نماز را شکسته بخواند و اگر از اوّل قصد ماندن ده روز را نداشته، باید در سفر اوّل تمام بخواند و احتیاط مستحب آن است که هم شکسته و هم تمام بخواند.
عنوان مسئله:
کسی که شغلش مسافرت است، اگر در غیر وطن خود ده روز بماند، چنانچه از اوّل قصد ماندن ده روز را داشته، در سفر اولی که بعد از ده روز می‌رود، باید نماز را شکسته بخواند و اگر از اوّل قصد ماندن ده روز را نداشته، باید در سفر اوّل تمام بخواند و احتیاط مستحب آن است که هم شکسته و هم تمام بخواند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر شخصی در تابستان در وطن خود مشغول بنّایی باشد و در سه ماه زمستان نظر به رواج نبودن کار بنّایی بخواهد شغلش را در سفر قرار دهد، در صورتی که ده روز هم وطنش نماند، تکلیف او در نماز و روزه چیست؟
- شخصی در وطن خود مشغول به تجارت یا صناعت است، ولی برای خرید جنس و لوازم کسب، محتاج است در هر چند روز یک مرتبه مسافرت کند، به طوری که هیچ وقت نه در وطن و نه در مقصد، ده روز باقی نمیماند. و به عبارت دیگر: شخصیست که دایم السفر بر او صادق است، ولی شغل او در وطن است، آیا چنین کسی نماز و روزهاش قصر است یا تمام و اگر چنین شخصی سفرش سفر تلفیقی باشد، تکلیفش چیست؟
- شخص در ماه رمضان پس از نیّت روزه و طلوعِ فجر، مسافرت نمود و مفطری به جا نیاورد و قبل از ظهر از سفر برگشت به وطن خود، تکلیفش چیست؟
- شخصی که در عرض سال سه ماه برای داد و ستد سفر میکند و در این سه ماه اتّفاق نمیافتد که ده روز در وطن خود یا غیر وطن بماند، آیا چنین شخصی در مدّت این سه ماه، حکم کثیر السفر دربارهی او جاریست یا خیر؟
- احتیاط در مسأله 1282 توضیح المسائل راجع به سفر تلفیقی که شب در چهار فرسخی بماند و جو بیست یا استحبابی؟
- مردی از غیر وطن خود زن میگیرد، از اوّل او را میبرد در غیر وطن اصلی خودش و مدّتی هر چند سالی در جایی توقّف دارند، فرزندانی هم آوردهاند و با زن و فرزندانش گاهی به وطن اصلی خودش مسافرت میکند و فرض اینست که مرد از وطن اصلی اعراض نکرده، با نداشتن قصد اقامه عشره در آن جا تکلیف مرد معلوم است، آیا زن و فرزندش با نداشتن قصد اقامه تکلیف آنها در نماز قصر است یا تمام؟
- شخصی شغل او بنّایی است، در سال دو ماه یا سه ماه بنای او بر اینست که می‌رود به طهران کمتر از ده روز برای بنّایی میماند، دو مرتبه بر میگردد به وطن خود، چند روزی میماند، باز میگردد به طهران، خلاصه در تمام این دو ماه یا سه ماه عمل او همین است، آیا چنین شخصی در سفر سیّم باید نمازش را تمام بخواند یا شکسته؟
- در چهار فرسخی که روز برود و شب برگردد، یا شب را بماند، نماز را قصراً بخواند یا جمعاً؟
- در باب سفر تلفیقی، رسائل حضرت آیت الهی مختلف است، دربعضی (چنین آمده) در صورتی که شب بماند، احتیاط لا یترک به جمع است و در بعضی فتوی به تمام است، رأی اخیر خودتان را معیّن فرمایید؟
- کسی که اقامه ده روز و یا بیشتر برای تحصیل و غیره نموده و در بین اقامه از محل اقامه به دو فرسخی {سفر} مینماید، آیا نماز او در مسافرت و بعد از برگشتن به محل اقامه - که دیگر بعد از برگشتن، اقامه نخواهد نمود – قصر بخواند یا اتمام؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] شخصی که شغلش مسافرت بوده، بعد از ماندن ده روز در وطن، جنسی را از شهر خود به اصفهان که فاصله اش بیش از 8 فرسخ است برده و چون جنس در آن جا فروش نرفته، آن را به شهرکرد برده است، آیا همین که به شهرکرد رفته، سفر دوم است و نماز را تمام بخواند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی که شغلش مسافرت بوده، بعد از ماندن ده روز در وطن جنسی را از شهر خود به اصفهان که فاصله آن بیش از هشت فرسخ است برده و جنس در آنجا فروش نرفته لذا آنرا به شهر کرد برده، آیا همین که به شهر کرد رفته، سفر دوم است و نماز را تمام بخواند؟
- [آیت الله خوئی] شخصی که شغلش رانندگی اتومبیل است اگر ده روز در وطن و با قصد در غیر وطن بماند سفر اول تکلیفش چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا حکم نماز و روزه کسی که شغلش مسافرت است (مانند راننده) و کسی که مقدّمه شغلش سفر است، تفاوتی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا بر بچه ممیزی که میخواهد نماز بخواند، شکسته خواندن نماز در سفر و کامل خواندن آن در وطن، لازم است یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] اگر انسانی که در مسافرت است نمازش را شکسته بخواند ولی بعد به وطن خود برسد، در حالی که هنوز وقت نماز نگذشته، آیا باید نماز را دوباره به صورت کامل بخواند؟
- [آیت الله خامنه ای] در رساله عملیه امام خمینی در بحث نماز مسافر، شرط هفتم، آمده است: (واجب است راننده در غیر از سفر اول نماز خود را تمام بخواند ولی در سفر اول نمازش شکسته است هرچند طولانی باشد، آیا مقصود از سفر اول همان شروع حرکت از وطن تا بازگشت به آن است یا با رسیدن به مقصد سفر اوّل تمام می شود؟
- [آیت الله مظاهری] شخصی شغلش مسافرت است و معمولاً در سفر به سر میبرد. با توجه به اینکه در سفر، روزههای ماه رمضان خود را میگیرد و نماز را تمام میخواند، آیا می‌تواند روزه قضای ماه رمضان خود را نیز در سفر بگیرد؟
- [آیت الله خوئی] افرادی که شغلشان مسافرت است و یا در حکم کسانیاند که مسافرت شغل آنها که پس از ماندن ده روز در وطن در مسافرت اول نمازشان قصر است آیا منظور از این مسافرت اول چیست و تا کجا می‌شود سفر اول؟ آیا به حد مسافت که رفت سفر اول صدق میکند یا تا هر کجا، ولو تا مکه هم برود و برگردد، سفر اول است؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر فردی در سفر باشد و نماز خود را سر وقت شکسته بخواند و قبل از وقت قضا شدن همان نماز به وطن خود بازگردد آیا دوباره باید نمازش را اعاده کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که شغلش مسافرت است، اگر ده روز یا بیشتر در وطن خود بماند چه از اوّل قصد ماندن ده روز را داشته باشد، چه بدون قصد بماند باید در سفر اوّلی که بعد از ده روز می‌رود، نماز را شکسته بخواند.
- کسی که از وطنش صرف نظر کرده و میخواهد وطن دیگری برای خود اختیار کند، اگر شغلش مسافرت نباشد، باید در مسافرت نماز را شکسته بخواند.
- حملهدار یعنی کسی که برای رساندن حاجیها به مکه مسافرت میکند چنانچه شغلش مسافرت باشد، باید نماز را تمام بخواند و اگر شغلش مسافرت نباشد باید شکسته بخواند.
- کسی که در مقداری از سال شغلش مسافرت است مثل شوفری که فقط در تابستان یا زمستان اتومبیل خود را کرایه میدهد باید در سفر نماز را تمام بخواند و احتیاط مستحب آن است که هم شکسته و هم تمام بخواند.
- کسی که شغلش مسافرت است، اگر شک کند که در وطن خود یا جای دیگر ده روز مانده یا نه، باید نماز را تمام بخواند.
- اگر مخصوصاً برای آن که کار واجبی را ترک کند مسافرت نماید، نمازش تمام است، پس کسی که بدهکار است، اگر بتواند بدهی خود را بدهد و طلب کار هم مطالبه کند، چنانچه در سفر نتواند بدهی خود را بدهد و مخصوصاً برای فرار از دادن قرض مسافرت نماید، باید نماز را تمام بخواند؛ ولی اگر مخصوصاً برای ترک واجب مسافرت نکند، باید نماز را شکسته بخواند و احتیاط مستحب آن است که هم شکسته و هم تمام بخواند.
- کسی که شغلش مسافرت نیست، اگر مثلاً در شهری یا در دهی جنسی دارد که برای حمل آن مسافرتهای پی در پی میکند، باید نماز را شکسته بخواند.
- اگر سفر او سفرِ حرام نباشد، ولی حیوان سواری یا مرکب دیگری که سوار است غصبی باشد، یا در زمین غصبی مسافرت کند، بنا بر احتیاط واجب باید نماز را هم شکسته و هم تمام بخواند.
- راننده و دوره گردی که در دو سه فرسخی شهر رفت و آمد میکند، چنانچه اتفاقاً سفر هشت فرسخی برود، باید نماز را شکسته بخواند؛ ولی اگر مردم بگویند شغل او مسافرت است، در صورتی که سفر هشت فرسخی برود، بنا بر احتیاط واجب باید نماز را هم شکسته و هم تمام بخواند.
- کسی که در سفر به اختیار دیگری است، مانند نوکری که با آقای خود مسافرت میکند، چنانچه بداند سفر او هشت فرسخ است، باید نماز را شکسته بخواند و اگر نداند بنا بر احتیاط واجب باید از او بپرسد، که اگر سفر او هشت فرسخ باشد، نماز را شکسته به جا آورد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] چهار و اداری که شغلش مسافرت است اگر ده روز یا بیشتر در وطن خود بماند؛ چه از اول قصد ماندن ده روز را داشته باشد؛ چه بدون قصد بماند؛ باید در سفر اولی که بعد از ده روز می رود؛ نماز را شکسته بخواند و همچنین است اگر در غیر وطن خود با قصد ماندن؛ ده روز بماند.
- [آیت الله خوئی] چهارواداری که شغلش مسافرت است، اگر ده روز یا بیشتر در وطن خود بماند چه از اول قصد ماندن ده روز را داشته باشد، چه بدون قصد بماند باید در سفر اولی که بعد از ده روز می‌رود، نماز را شکسته بخواند و همچنین است اگر در غیر وطن خود ده روز با قصد بماند.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که شغلش مسافرت است اگر در غیر وطن خود ده روز بماند چنانچه از اوّل قصد ماندن ده روز را داشته، در سفراوّلی که بعد از ده روز می‌رود، باید نماز را شکسته بخواند و اگر از اوّل قصد ماندن ده روز را نداشته باید در سفر اوّل و سفر دوم به احتیاط واجب هم شکسته و هم تمام بخواند.
- [آیت الله بهجت] کسی که شغلش مسافرت است، اگر در وطن یا غیر وطن خود ده روز بماند، در سفر اولی که بعد از ده روز می‌رود، مانند سفر اولی است که این شغل را در ابتدا شروع کرده بود و بنابراین تا زمانی که این سفر، عرفاً شغل او حساب نمیشود، باید نماز را شکسته بخواند. بلی ماندن ده روز متصل در غیر وطن، باید با قصد اقامه باشد، ولی در وطن اگرچه بدون قصد هم باشد، همین حکم را دارد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که زیاد مسافرت میکند، اگر در غیر وطن خود ده روز بماند، چنانچه از اول قصد ماندن ده روز را داشته باشد، در سفر اولی که بعد از ده روز می‌رود باید نماز را شکسته بخواند و اگر از اول قصد ماندن ده روز را نداشته باشد، بنا بر احتیاط در سفر اول هم شکسته و هم تمام بخواند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که شغلش مسافرت است اگر در غیر وطن خود ده روز با قصد بماند در سفر اولی که بعد از ده روز می رود باید نماز را شکسته بخواند. و اگر قصد ده روز ماندن را نداشته به احتیاط واجب جمع بخواند.
- [آیت الله وحید خراسانی] چارواداری که شغلش مسافرت است اگر ده روز یا بیشتر در وطن خود بماند چه از اول قصد ماندن ده روز را داشته باشد یا بدون قصد بماند باید در سفر اولی که بعد از ده روز می رود نماز را شکسته بخواند ولی کسان دیگری که شغلشان سفر است یا شغلشان در سفر است احتیاط واجب ان است که در ان سفر جمع کنند بین شکسته و تمام
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که شغلش مسافرت است ، اگر در غیر وطن خود ده روز با قصد اقامه بماند در سفر اولی که بعد از ده روز می رود ، باید نماز را شکسته بخواند .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که شغلش مسافرت است، اگر ده روز یا بیشتر در وطن خود بماند، چه از اول قصد ماندن ده روز را داشته باشد، چه بدون قصد بماند، باید در سفر اولی که بعد از ده روز می رود، نماز را شکسته بخواند.
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که شغلش مسافرت است اگر ده روز یا بیشتر در وطن خود بماند ، چه از اول قصد ماندن ده روز را داشته باشد ، چه بدون قصد بماند ، باید در سفر اولی که بعد از ده روز می رود ، نماز را شکسته بخواند .