طلا و نقره
نَقدَین (تثنیه نقد) این اصطلاح در فقه شیعه برای طلا و نقرهٔ مسکوک به کار می‌رود. به نقدین (با شرایطی) زکات تعلق می‌گیرد. همچنین در باب ربا، از بابهای فقهی، از نقدین سخن رفته است.
چنانکه سابقاً گفته شد، زکات طلا و نقره در صورتی واجب می‌شود که انسان یازده ماه مالک مقدار نصاب باشد و اگر در بین یازده ماه، طلا و نقره او از نصاب اوّل کمتر شود، زکات بر او واجب نیست.
عنوان مسئله:
چنانکه سابقاً گفته شد، زکات طلا و نقره در صورتی واجب می‌شود که انسان یازده ماه مالک مقدار نصاب باشد و اگر در بین یازده ماه، طلا و نقره او از نصاب اوّل کمتر شود، زکات بر او واجب نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- طلا و نقره مسکوکین که چند سال بر آنها بگذرد و مالک زکات آن را نداده باشد، آیا فقط زکات سال اوّل را باید بدهد، یا به عدد سنین ماضیه مطابق نصابی که معیّن است؟ و آیا خمس به آنها قبل از پرداخت زکات تَعَلُّق می‌گیرد یابعد؟
- شخص زارع گندم و یا جوِ او بعد از اخراج مُؤَن به حد نصاب رسیده، لکن چون بدهکار ارباب است، ارباب تمام گندم و یا جوِ زارع را از باب طلب خود میبرد و هر چه رعیّت التماس میکند که لا اقل به مقدار زکات را به من بده که به مستحقّین آن برسانم نمیدهد، آیا تکلیف این رعیّت چیست در حالی که این رعیّت غیر از اثاث البیت که ما یحتاج اوست چیز دیگر ندارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] نصاب غلات برای زکات چقدر است وچه مقدار آن را باید به عنوان زکات بدهد ؟
- [سایر] نظر مشهور فقها بر این است که مالی که خمس آن داده شده است دیگر هرچه سال بر آن بگذرد مشمول خمس نمیشود. مشابه این حکم در زکات غلات اربعه هم در نظر گرفته شده است. لیکن در مورد زکات نقدین نظر مشهور بر خلاف این است و مادامی که مقدار طلا و نقره از نصاب بیشتر باشد باید زکات آن هر سال پرداخت گردد. علت این تفاوت چیست؟ آیا دلیل عقلی برای آن وجود دارد یا از روایات این طور برداشت می‌شود؟
- [آیت الله سیستانی] حکم دادن زکات به شخصی که گناه کبیره را آشکارا به جا می آورد بفرمائید آیا انسان میتواند طلبی را که از کسی دارد به عنوان زکات حساب کند چند نفر در مالی که زکات به ان تعلق می‌گیرد با هم شریک هستند ولی سهم یکی از آنها به حد نصاب رسیده و سهم بقیه کمتر از نصاب اول است زکات این مال چگونه محاسبه می‌شود آیا زکات تعلق می‌گیرد اگر صاحب طلا و نقره در تمام سال دیوانه باشد ایا زکات براو واجب است اگردرمقداری از سال دیوانه باشد چطور؟
- [آیت الله بهجت] مقدار زکات گندم آبی و حدّ نصاب آن را بیان فرمایید؟
- [آیت الله بهجت] اگر انگور را قبل از کشمش شدن بفروشند، در صورتی که کشمش آن به حدّ نصاب برسد، آیا زکات بر انگورها واجب است یا خیر؟
- [آیت الله علوی گرگانی] حضرتعالی در رساله احکام زکات مسئله 1872 فرمودهاید: زکات گندم و جو و.... وقتی واجب می‌شود که به مقدار نصاب برسد حال با توجّه به این مسئله، اگر زارعی زراعت داشت ولی برداشت نکرد یا خوب حفاظت نکرد و از بین رفت، خلاصه جمعآوری نکرد، آیا زکات واجب است یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] در بعضی از محلّ ها رسم است که گندم و جو را درهم و مخلوط می کارند. پس از چیدن اگر از هم جدا شوند، هیچ کدام به نصاب نمی رسد. امّا مخلوط هر دو که به آن خلطک می گویند به مقدار نصاب است و به همین نحو آن را به مصرف می رسانند. آیا زکات آن واجب است یا نه؟
- [آیت الله سبحانی] اگر مقداری خرما که به حد نصاب رسیده یا با آفت سماوی تلف شود آیا زکات باقیمانده آن واجب است؟
- [آیت الله سبحانی] اگر حقوق کارگری را از گندمی بدهند که به عین آن زکات تعلق گرفته است و مالک زکات آن را نداده آیا بر کارگر واجب است زکات بدهد؟
- [آیت الله سبحانی] اگر حقوق کارگری را از گندمی بدهند که به عین آن زکات تعلق گرفته است و مالک زکات آن را نداده آیا بر کارگر واجب است زکات بدهد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر انسان یازده ماه مالک گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره باشد، اوّل ماه دوازدهم باید زکات آن را بدهد، ولی اوّل سال بعد را باید بعد از تمام شدن ماه دوازدهم حساب کند.
- اگر مالک گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره در بین سال بالغ شود، احتیاط واجب آن است که زکات را بدهد، مثلاً اگر بچهای در اوّل محرم مالک چهل گوسفند شود و بعد از گذشتن دو ماه بالغ گردد، یازده ماه که از اوّل محرم بگذرد، اگر شرائط دیگر را هم دارا باشد، احتیاطاً باید زکات آن را بدهد.
- زکات در صورتی واجب می‌شود که مال به مقدار نصاب که بعداً گفته می‌شود برسد و مالک آن بالغ و عاقل و آزاد باشد و بتواند در آن مال تصرف کند.
- اگر انسان در چند شهر که فصل آنها با یکدیگر اختلاف دارد و زراعت و میوهی آنها در یک وقت به دست نمیآید، گندم یا جو یا خرما یا انگور داشته باشد و همهی آنها محصول یک سال حساب شود، چنانچه چیزی که اوّل میرسد به اندازهی نصاب یعنی 288 مَن، 45 مثقال کم باشد، باید زکات آن را موقعی که میرسد بدهد و زکات بقیه را هر وقت به دست میآید ادا نماید و اگر آنچه اوّل میرسد به اندازهی نصاب نباشد، در صورتی که یقین دارد با آنچه بعد به دست میآید به اندازهی نصاب می‌شود، باز هم واجب است زکات آنچه را که رسیده، همان وقت و زکات بقیه را موقعی که میرسد بدهد و اگر یقین ندارد که همهی آنها به اندازهی نصاب شود، صبر میکند تا بقیة آن برسد، پس اگر روی هم به مقدار نصاب شود، زکات آن واجب است و اگر به مقدار نصاب نشود زکات آن واجب نیست.
- اگر بعد از آن که زکات گندم و جو و خرما و انگور واجب شد مالک آن بمیرد، باید مقدار زکات را از مال او بدهند، ولی اگر پیش از واجب شدن زکات بمیرد، هر یک از ورثه که سهم او به اندازهی نصاب است باید زکات سهم خود را بدهد.
- کسی که طلا و نقره دارد، اگر هیچ کدام آنها به اندازهی نصاب اوّل نباشد، مثلاً 104 مثقال نقره و 14 مثقال طلا داشته باشد، زکات بر او واجب نیست.
- اگر درخت خرما یا انگور در یک سال دو مرتبه میوه دهد، چنانچه روی هم به مقدار نصاب باشد، بنا بر احتیاط زکات آن واجب است.
- زکات شتر و گاو و گوسفندی که به مقدار نصاب برسد واجب است، چه همهی آنها نر باشند یا ماده، یا بعضی نر باشند و بعضی ماده.
- زکات گندم و جو و خرما و کشمش وقتی واجب می‌شود که به مقدار نصاب برسند و نصاب آنها 288 مَن تبریز 45 مثقال کم است که 207 / 847 کیلو گرم می‌شود.
- طلا و نقرهای که بیشتر از اندازهی معمولی فلز دیگر دارد، اگر خالص آن به اندازهی نصاب که مقدار آن گفته شد برسد، انسان باید زکات آن را بدهد و چنانچه شک دارد که خالص آن به اندازهی نصاب هست یا نه، بنا بر احتیاط واجب باید به وسیلهی آب کردن، یا از راه دیگر، خالص آن را معلوم کند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] چنانکه سابقاً گفته شد زکات طلا و نقره در صورتی واجب می‌شود که انسان یازده ماه مالک مقدار نصاب باشد ، و اگر در بین یازده ماه ، طلا و نقره او از نصاب اول کمتر شود ، زکات بر او واجب نیست .
- [آیت الله بهجت] همانطور که سابقاً گفته شد زکات طلا و نقره در صورتی واجب می‌شود که انسان یازده ماه مالک مقدار نصاب باشد و اگر در بین یازده ماه، طلا و نقره او از نصاب اول کمتر شود، زکات بر او واجب نیست.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . چنان که سابقا گفته شد زکات طلا و نقره در صورتی واجب می شود که انسان یازده ماه مالک مقدار نصاب باشد و اگر در بین یازده ماه، طلا و نقره از نصاب اول کمتر شود، زکات بر او واجب نیست.
- [امام خمینی] چنان که سابقا گفته شد، زکات طلا و نقره در صورتی واجب می شود که انسان یازده ماه مالک مقدار نصاب باشد، و اگر در بین یازده ماه طلا و نقره اواز نصاب اول کمتر شود، زکات بر او واجب نیست.
- [آیت الله خوئی] چنان که سابقاً گفته شد، زکات طلا و نقره در صورتی واجب می‌شود که انسان یازده ماه مالک مقدار نصاب باشد، و اگر در بین یازده ماه طلا و نقر او از نصاب اول کمتر شود، زکات بر او واجب نیست.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] چنانکه سابقا گفته شد زکاه طلا و نقره در صورتی واجب می شود که انسان یازده ماه مالک مقدار نصاب باشد و اگر در بین یازده ماه؛ طلا و نقره او از نصاب اول کمتر شود؛ زکاه بر او واجب نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] چنانچه در مسأله 1865 گفته شد زکات طلا و نقره در صورتی واجب می‌شود که انسان یازده ماه کامل قمری مالک مقدار نصاب باشد و اگر در بین یازده ماه طلا و نقره او از نصاب اوّل کمتر شود، زکات بر او واجب نیست.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زکات طلا و نقره در صورتی واجب می شود که انسان یازده ماه مالک مقدار نصاب باشد و اگر در بین یازده ماه، طلا و نقره او از نصاب اوّل کمتر شود، زکات بر او واجب نیست.
- [آیت الله مظاهری] زکات طلا و نقره در صورتی واجب می‌شود که انسان یازده ماه مالک مقدار نصاب باشد و اگر در بین یازده ماه، طلا و نقره او از نصاب اوّل کمتر شود زکات بر او واجب نیست.
- [آیت الله وحید خراسانی] چنانکه در سابق گذشت زکات طلا و نقره در صورتی واجب می شود که انسان یازده ماه مالک مقدار نصاب باشد و اگر در بین یازده ماه طلا و نقره او از نصاب اول کمتر شود زکات بر او واجب نیست