طلا و نقره
نَقدَین (تثنیه نقد) این اصطلاح در فقه شیعه برای طلا و نقرهٔ مسکوک به کار می‌رود. به نقدین (با شرایطی) زکات تعلق می‌گیرد. همچنین در باب ربا، از بابهای فقهی، از نقدین سخن رفته است.
چنان که سابقاً گفته شد، زکات طلا و نقره در صورتی واجب می‌شود که انسان یازده ماه مالک مقدار نصاب باشد، و اگر در بین یازده ماه طلا و نقر او از نصاب اول کمتر شود، زکات بر او واجب نیست.
عنوان مسئله:
چنان که سابقاً گفته شد، زکات طلا و نقره در صورتی واجب می‌شود که انسان یازده ماه مالک مقدار نصاب باشد، و اگر در بین یازده ماه طلا و نقر او از نصاب اول کمتر شود، زکات بر او واجب نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- چند قسم از انگور است اصلاً قابل خشک شدن نیستند مثل سبز انگور و امثال آن، بلکه استفاده از آنها منحصر به خوردن آنها است در حالت انگوری، یا اینکه باید آب آنها جوشانیده شده و شیره انگور بسازند، و لذا سنجیدن مقدار خشک آنها مشکل است خواهشمند است بفرمائید اوّلاً این قبیل انگورها هم زکات دارند و واجب است از آنها زکات داده شود؟ و بعداً طریقه سنجیدن حد نصاب آنها چیست؟
- در ایران رسم است که غیر از مهر، شیر بها و طلا قرار میدهند آیا این دو جزء مهر میباشد و دادن آنها واجب است یا نه؟ و در صورتی که جزء مهر نباشد در موقع خواندن عقد ذکر آنها به عنوان ضمیمه و یا شرط لازم است یا نه، و اگر لازم نباشد اگر گفته شود لطمه به عقد میزند یا نه؟
- عدهء از دانشجویان یا کارمندان دولتی، مثل معلمین مقدار دو سال نه بیشتر از دو سال در شهری که از وطن آنان به مقدار مسافت شرعیه فاصله دارد، برای تحصیل یا تعلیم میمانند با توجه به این که ایّام تابستان که سه ماه می‌شود، به وطن خود برمیگردند بالنتیجه در این دو سال اقامت، هر سالی 9 ماه بیشتر در محل اقامت خود بیشتر نیستند، آیا این محل اقامت با وصف کذایی در حکم وطن است که در تمامیت صلاة و وجوب صوم عشره دخیل نیست یا آن که حکم اقامت مسافر را دارد؟ در پارهای از استفتائات اعتبار اقلاً بقاء دو سال را شرط کرده بودید.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] آیا خمس و زکات که در نقدین مسکوکین با شرایطش از نصاب و انقضای سال تَعَلُّق می‌گیرد، در این دوره که اسکناس جای نقدین رواج میباشد خمس و زکات در آن میباشد یا خیر؟
- [آیت الله سیستانی] نصاب غلات برای زکات چقدر است وچه مقدار آن را باید به عنوان زکات بدهد ؟
- [سایر] نظر مشهور فقها بر این است که مالی که خمس آن داده شده است دیگر هرچه سال بر آن بگذرد مشمول خمس نمیشود. مشابه این حکم در زکات غلات اربعه هم در نظر گرفته شده است. لیکن در مورد زکات نقدین نظر مشهور بر خلاف این است و مادامی که مقدار طلا و نقره از نصاب بیشتر باشد باید زکات آن هر سال پرداخت گردد. علت این تفاوت چیست؟ آیا دلیل عقلی برای آن وجود دارد یا از روایات این طور برداشت می‌شود؟
- [آیت الله سیستانی] حکم دادن زکات به شخصی که گناه کبیره را آشکارا به جا می آورد بفرمائید آیا انسان میتواند طلبی را که از کسی دارد به عنوان زکات حساب کند چند نفر در مالی که زکات به ان تعلق می‌گیرد با هم شریک هستند ولی سهم یکی از آنها به حد نصاب رسیده و سهم بقیه کمتر از نصاب اول است زکات این مال چگونه محاسبه می‌شود آیا زکات تعلق می‌گیرد اگر صاحب طلا و نقره در تمام سال دیوانه باشد ایا زکات براو واجب است اگردرمقداری از سال دیوانه باشد چطور؟
- [آیت الله بهجت] مقدار زکات گندم آبی و حدّ نصاب آن را بیان فرمایید؟
- [آیت الله بهجت] اگر انگور را قبل از کشمش شدن بفروشند، در صورتی که کشمش آن به حدّ نصاب برسد، آیا زکات بر انگورها واجب است یا خیر؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا در حال حاضر، زکات طلا و نقره، فرض تحقّق دارد یا خیر؟ و آیا طلا و نقرههای ساخته شده، مانند دست بند، گردن بند و سکّههای بهار آزادی، متعلّق زکات هستند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] حضرتعالی در رساله احکام زکات مسئله 1872 فرمودهاید: زکات گندم و جو و.... وقتی واجب می‌شود که به مقدار نصاب برسد حال با توجّه به این مسئله، اگر زارعی زراعت داشت ولی برداشت نکرد یا خوب حفاظت نکرد و از بین رفت، خلاصه جمعآوری نکرد، آیا زکات واجب است یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] طلایی است مسکوک که مقدار آن بیش از حدّ نصاب می باشد و چندین سال است زکات آن داده نشده است، آیا نسبت به تأخیر در پرداخت زکات سال های گذشته، اشتغال ذمّه است یا فقط معصیت کرده و با پرداخت زکات فعلی، تدارک می شود؟ اگر از چهل دینار یک دینار را باید بدهد، در صورتی که به پول رایج، به قیمت در آورده و پرداخت نمود و آن یک دینار در ملک او باقی ماند، آیا باز هم نصاب زکات، نسبت به چهل دینار باقی است؟ پس از پرداخت زکات، اگر در سال های بعد، بقیه طلا که باز هم بیش از حدّ نصاب است باقی مانده، آیا مجدّدا مشمول حکم زکات می شود؟
- [آیت الله بهجت] اگر چهل مثقال مسکوک طلا موجود باشد، یک مثقال زکات آن است، اگر این یک مثقال را به پول رایج حساب کند و پرداخت نماید، آیا در سال بعد نیز بر این چهل مثقال طلا، زکات واجب می شود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر انسان یازده ماه مالک گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره باشد، اگرچه اول ماه دوازدهم زکات بر او واجب می‌شود ولی اول سال بعد را باید بعد از تمام شدن ماه دوازدهم حساب کند.
- اگر طلا و نقرهای که دارد خوب و بد داشته باشد، میتواند زکات هر کدام از خوب و بد را از خود آن بدهد، بلکه اگر قسمتی از نصاب طلا و نقره بد باشد میتواند زکات آن را از قسمت بد بدهد ولی بهتر آن است که زکات هم آنها را از طلا و نقر خوب بدهد.
- اگر مالک گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره در بین سال بالغ شود، مثلًا بچهای در اول محرم مالک چهل گوسفند شود و بعد از گذشتن دو ماه بالغ گردد، یازده ماه که از اول محرم بگذرد، زکاتی بر او نیست بلکه بعد از گذشتن یازده ماه از بلوغش زکات بر او واجب می‌شود.
- کسی که طلا و نقره دارد. اگر هیچ کدام آنها به انداز نصاب اول نباشد، مثلا (104) مثقال نقره و (14) مثقال طلا داشته باشد، زکات بر او واجب نیست.
- پول طلا و نقرهای که بیشتر از انداز معمولی فلز دیگر دارد، اگر به آن پول طلا و نقره بگویند درصورتی که به حد نصاب برسد، زکاتش واجب است، و هر چند خالصش به حد نصاب نرسد، ولی اگر به آن پول طلا و نقره نگویند وجوب زکات در آن محل اشکال است، هر چند خالصش به حد نصاب برسد.
- زکات در صورتی واجب می‌شود که مال به مقدار نصاب که بعداً گفته می‌شود برسد و مالک آن، بالغ و عاقل و آزاد باشد و بتواند در آن مال تصرف کند.
- اگر در بین یازده ماه طلا و نقرهای را که دارد با طلا یا نقره یا چیز دیگر عوض نماید، یا آنها را آب کند، زکات بر او واجب نیست، ولی اگر برای فرار از دادن زکات این کارها را بکند، احتیاط مستحب آن است که زکات را بدهد.
- اگر بعد از آن که زکات گندم و جو و خرما و انگور واجب شد مالک آن بمیرد، باید مقدار زکات را از مال او بدهند ولی اگر پیش از واجب شدن زکات بمیرد، هر یک از ورثه که سهم او به انداز نصاب است باید زکات سهم خود را بدهد.
- اگر انسان در چند شهر که فصل رسیدن حاصل آنها با یکدیگر اختلاف دارد و زراعت و میو آنها در یک وقت بهدست نمیآید گندم یا جو و خرما یا انگور داشته باشد و هم آنها محصول یک سال حساب شود چنانچه چیزی که اول میرسد به انداز نصاب یعنی (288) من (45) مثقال کم باشد باید زکات آن را موقعی که میرسد بدهد و زکات بقیه را هر وقت بهدست میآید ادا نماید، و اگر آنچه اول میرسد به انداز نصاب نباشد، صبر میکند تا بقیه آن برسد، پس اگر روی هم به مقدار نصاب شود، زکات آن واجب است، و اگر به مقدار نصاب نشود، زکات آن واجب نیست.
- کسی که طلا یا نقره او به انداز نصاب است، اگرچه زکات آن را داده باشد، تا وقتی از نصاب اول کم نشده، همه ساله باید زکات آن را بدهد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] چنانکه سابقاً گفته شد، زکات طلا و نقره در صورتی واجب می‌شود که انسان یازده ماه مالک مقدار نصاب باشد و اگر در بین یازده ماه، طلا و نقره او از نصاب اوّل کمتر شود، زکات بر او واجب نیست.
- [آیت الله سیستانی] چنانکه سابقاً گفته شد زکات طلا و نقره در صورتی واجب می‌شود که انسان یازده ماه مالک مقدار نصاب باشد ، و اگر در بین یازده ماه ، طلا و نقره او از نصاب اول کمتر شود ، زکات بر او واجب نیست .
- [آیت الله بهجت] همانطور که سابقاً گفته شد زکات طلا و نقره در صورتی واجب می‌شود که انسان یازده ماه مالک مقدار نصاب باشد و اگر در بین یازده ماه، طلا و نقره او از نصاب اول کمتر شود، زکات بر او واجب نیست.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . چنان که سابقا گفته شد زکات طلا و نقره در صورتی واجب می شود که انسان یازده ماه مالک مقدار نصاب باشد و اگر در بین یازده ماه، طلا و نقره از نصاب اول کمتر شود، زکات بر او واجب نیست.
- [امام خمینی] چنان که سابقا گفته شد، زکات طلا و نقره در صورتی واجب می شود که انسان یازده ماه مالک مقدار نصاب باشد، و اگر در بین یازده ماه طلا و نقره اواز نصاب اول کمتر شود، زکات بر او واجب نیست.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] چنانکه سابقا گفته شد زکاه طلا و نقره در صورتی واجب می شود که انسان یازده ماه مالک مقدار نصاب باشد و اگر در بین یازده ماه؛ طلا و نقره او از نصاب اول کمتر شود؛ زکاه بر او واجب نیست.
- [آیت الله علوی گرگانی] چنانکه سابقاً گفته شد زکاْ طلا ونقره در صورتی واجب می‌شود که انسان یازده ماه مالک مقدار نصاب باشد و اگر در بین یازده ماه طلا ونقره او از نصاب اوّل کمتر شود، زکاْ بر او واجب نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] چنانچه در مسأله 1865 گفته شد زکات طلا و نقره در صورتی واجب می‌شود که انسان یازده ماه کامل قمری مالک مقدار نصاب باشد و اگر در بین یازده ماه طلا و نقره او از نصاب اوّل کمتر شود، زکات بر او واجب نیست.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زکات طلا و نقره در صورتی واجب می شود که انسان یازده ماه مالک مقدار نصاب باشد و اگر در بین یازده ماه، طلا و نقره او از نصاب اوّل کمتر شود، زکات بر او واجب نیست.
- [آیت الله مظاهری] زکات طلا و نقره در صورتی واجب می‌شود که انسان یازده ماه مالک مقدار نصاب باشد و اگر در بین یازده ماه، طلا و نقره او از نصاب اوّل کمتر شود زکات بر او واجب نیست.