جان دادن
احتضار به معنای حالت حضور مرگ و در آستانۀ مرگ قرار گرفتن آمده است و در باب طهارت از آن بحث شده است.
مسلمانی را که محتضر است یعنی در حال جان دادن می‌باشد، مرد باشد یا زن، بزرگ باشد یا کوچک، بنابر احتیاط در صورت امکان باید به پشت بخوابانند، به طوری که کف پاهایش به طرف قبله باشد.
عنوان مسئله:
مسلمانی را که محتضر است یعنی در حال جان دادن می‌باشد، مرد باشد یا زن، بزرگ باشد یا کوچک، بنابر احتیاط در صورت امکان باید به پشت بخوابانند، به طوری که کف پاهایش به طرف قبله باشد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] در مواقع ضروری که جان مصدوم در خطر است و نیاز به مداوا دارد و جهت مداوا ملزم به حمل می‌باشد (اگر امدادگر مرد و مصدوم زن و یا بالعکس باشد) مصدوم باید چه شرایطی داشته باشد؟
- [آیت الله بهجت] اگر زن در جلوترین قسمت اطاق مشغول نماز خواندن باشد، به طوری که جلوتر از او نتوان رفت، آیا مرد می تواند پشت سر او نماز بخواند؟ اگر وقت تنگ باشد چه طور؟
- [آیت الله نوری همدانی] الف: برهنه شدن مردان در حال سینه زدن و زنجیر زدن در منظر زنان چگونه می‌باشد؟ ب: آیا تعزیه و شبیه خوانی در مراسم عزاداری جایز می‌باشد؟ ه: آیا تعزیه خوانی که مشتمل بر تشبّه مرد به زن و کوچک نمودن حضرت زینب (س) و معرفی حضرت سجاد علیهالسلام به یک فرد بیمار و پاشیدن نقل و نبات و زدن ساز و امثال آنها جایز می‌باشد؟ و شرکت در آن چه حکمی دارد؟ ج- آیا تشبّه به اهل بیت علیهالسلام در نمایش و تعزیه و غیره جایز می‌باشد؟ د: آیا پوشیدن لباس زنان توسط مردان در شبیه خوانی و استفاده از دهل و شیپور جایز می‌باشد؟
- [سایر] سلام؛ آیا زن به هنگام خارج شدن از منزل برای مدت کوتاه با اینکه میداند همسرش دلیلی برای مخالفت ندارد، باید از همسرش اجازه بگیرد؟ اگر اینطور باشد، یعنی زن هیچ اختیاری از خودش ندارد؟ وقتی بیرون رفتن زن هیچ حقی از مرد زایل نمیکند چه نیازی به اجازه گرفتن است؟! خواهشمندم به طور کامل پاسخ بدهید. خیلی از مردان مذهبی این اجازه گرفتن را عَلم کردهاند و از زنانشان انتظار دارند که حتی برای انجام یک کار کوچک ساده هم از آنان اجازه گرفته شود. آیا چنین انتظاری بجا است؟ آیا زن برای خود در اسلام شخصیت ندارد؟ آیا هر زن مسلمانی بعد از ازدواج باید اینقدر محدود شود؟!
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی مذهب حنفی دارد و همسرش نیز حنفی می‌باشد بعد از مدّتی زنش را به زبان غیر عربی در یک مجلس سه طلاقه بنحو بائن نمود که بنابر مذهب حنفی طلاق واقع شده و زن بر مرد حرام است و احتیاج به محلّل دارد، بعد از این واقعه مرد به خاطر آن که بدون محلّل بتواند همسرش را نکاح کند مذهب شیعه را انتخاب کرد در حالی که زن به مذهب خود باقی است آیا مرد با این حیله میتواند با زن مطلّقه خود نکاح کند یا خیر؟
- [آیت الله جوادی آملی] مجازات یا مسؤولیت قاتلِ شخص مرتد در موارد ذیل چیست؟ 1. مسلمانی، عمداً مرتدی را به قتل برساند. 2. مرتدی، مرتد دیگر را عمداً به قتل برساند. 3. کافر ذمی، مرتدی را به قتل برساند. 4. در موارد فوق چنانچه قتل غیرعمد باشد، قاتل چه مسؤولیتی دارد؟ آیا دیهای برای مرتد ثابت است؟ در فرض ثبوت، مقدار آن را بیان فرمایید. 5. ب) آیا در صورت فوق فرقی بین اقسام مرتد و زن یا مرد بودن مرتد می‌باشد یا خیر؟
- [سایر] در مسئله معاشرت و صحبت با نامحرم و ... دین اسلام خیلی احتیاط کرده و سخت گرفته است که البته این احتیاط کاملاً بجا است و این وادی، وادی بس خطرناکی است که هر کسی حتی ممکن است اولیای خدا را نیز آلوده سازد؛ مانند ماجرای عابد برصیصا. اما از آن طرف میبینیم احادیثی در این زمینه وجود دارد که انسان نمیداند دلیلش چیست؟ برای نمونه در حدیثی آمده است: (قَالَ دَاوُدُ لِابْنِهِ امْشِ خَلْفَ الْأَسَدِ وَ الْأُسُودِ وَ لَا تَمْشِ خَلْفَ المَرْأَة). یعنی حتی راه رفتن پشت سر یک زن نیز میتواند خطرناک باشد؟! هر روزه هزاران مرد پشت سر هزاران زن در خیابان و جاهای دیگر راه میروند و از این باب نیز هیچ خطری وجود ندارد، بویژه آنکه زن مورد نظر نیز چادری و با حجاب کامل باشد.
- [آیت الله جوادی آملی] جمعی از جان نثاران و شیعیان و محبّان اهل بیت عصمت و طهارت همه ساله در ایّام ماه محرّم و صفر از سالیان دراز تاکنون مشغول به اقامه عزاداری سرور و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین عَلَیْهِ السَّلَام و دیگر ائمه معصومین عَلَیْهمُالسَّلَام در نقش تعزیه و شبیه خوانی در شهر مذهبی سیّدان فارس که سرای سادات و دارالمؤمنین است و دیگر قُراه فارس و خودِ شهر شیراز بوده و هستیم و طریقهاش آن است که مرد لباس مخصوص زنانه نمیپوشد و پیراهن سیاه عربی پوشیده و با پارچه سیاه تا روی بینی را میپوشانند و اطفال را هم لباس عربی پوشیده به زبان حال میخوانند و اجماع مرد و زن مخلوط به هم نمیباشد و آواز غنا در کار نیست و ساز و شیپور و طبل که مخصوص عزاداریست به صورت مارش عزا مینوازند و چون اشعار تعزیه ما را شاعر گرانقدر مرحوم آقای میرزا علی جان کاویانی راد متخلّص به سُکوتی که از اساتید تعزیه در ایران بودهاند از نص احادیث معتبره شیعه روایات را به شعر درآوردهاند نسخهها در بین نسخههای سراسر ایران بینظیر می‌باشد و ایشان از اهل داروکلاه ساری بودهاند که مقدّرات و برپایی عزای امام حسین که در سراسر ایران مسافرت مینمودهاند جهت اجرای مراسم تعزیه ایشان را به فارس کشانیده و در آنجا ساکن و مدفون شدهاند و حدود سیصد مجلس تعزیه از ایشان به یادگار مانده که قابل تحسین است و حتی الامکان در مجالس ما اشعار دروغ خوانده نمیشود و مجالس با شکوه خاص برگزار میگردد و به کثرتی شور و گریه برپا می‌شود که قابل توجّه است آیا رفتن در همچو مجالس و گرفتن اجرت و اقامهی آن در فتوای حضرتعالی چه صورت دارد آنچه را که در احکام دین مُبین اسلام از فتوای آن وجودِ معدنِ مَجد و شرف است به دست خط شریف مرقوم و مُزیّن فرمایید.
مسائل مرتبط از این مرجع
- بنابر احتیاط رو به قبله کردن محتضر بر هر مسلمان واجب است، و اجازه گرفتن از ولی او احوط است.
- کسی که بر میت نماز میخواند، باید رو به قبله باشد و نیز واجب است میت را مقابل او به پشت بخوابانند، به طوری که سر او به طرف راست نمازگزار و پای او بطرف چپ نمازگزار باشد.
- کسی که نمیتواند نشسته نماز بخواند، باید در حال نماز به پهلوی راست طوری بخوابد که جلوی بدن او رو به قبله باشد، و اگر ممکن نیست، باید به پهلوی چپ طوری بخوابد که جلوی بدن او رو به قبله باشد، و اگر این را هم نتواند باید به پشت بخوابد به طوری که کف پاهای او رو به قبله باشد.
- بنابر احتیاط واجب اگر مأموم یک مرد باشد، قدری عقبتر طرف راست امام بایستد و اگر یک یا چند زن باشد، پشت سر امام بایستد، و اگر یک مرد و یک زن یا یک مرد و چند زن باشند مرد طرف راست امام قدری عقبتر بایستد و یک زن یا چند زن پشت سر امام بایستند و اگر چند مرد و یک یا چند زن باشند، آنچه مرد است عقب امام و زنها پشت سر مردها بایستند.
- در تیمم بنابر احتیاط استحبابی باید پیشانی و کف دستها و پشت دستها در صورت تمکن پاک باشد.
- اگر زن کافره بمیرد و بچه در شکم او مرده باشد، یاهنوز روح هم به بدن او داخل نشده باشد، چنانچه پدر بچه مسلمان باشد، باید زن را در قبر به پهلوی چپ پشت به قبله بخوابانند که روی بچه به طرف قبله باشد.
- مأموم نباید جلوتر از امام بایستد، و بنابر احتیاط واجب اگر مأموم یک مرد باشد قدری عقب تر در طرف راست امام بایستد، اگر متعدد باشند پشت سر امام بایستند، و در صورت اول اگر قد او بلندتر از امام است، بنابر احتیاط واجب باید طوری بایستد که در رکوع و سجود جلوتر از امام نباشد.
- تا انسان میتواند بنشیند نباید خوابیده نماز بخواند و اگر نتواند راست بنشیند باید هر طور که میتواند بنشیند و اگر به هیچ قسم نمیتواند بنشیند باید به طوری که در احکام قبله گفته شد به پهلوی راست بخوابد و اگر نمیتواند به پهلوی چپ بخوابد، و اگر آن هم ممکن نیست به پشت بخوابد، به طوری که کف پاهای او رو به قبله باشد.
- مرد نباید عکس زن نامحرم را بیندازد. و اگر زن نامحرمی را بشناسد، بنابر احتیاط نباید به عکس او نگاه کند.
- اگر به واسطة خوردن یا آشامیدن عمدی، موالات نماز به هم بخورد، یعنی طوری که نگویند نماز را پشت سر هم میخواند، بنابر احتیاط واجب باید نماز را دوباره بخواند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] مسلمانی را که محتضر است یعنی در حال جان دادن می باشد؛ مرد باشد یا زن؛ بزرگ باشد یا کوچک؛ بنا بر احتیاط در صورت امکان باید به پشت بخوابانند؛ به طوری که کف پاهایش به طرف قبله باشد.
- [آیت الله سیستانی] مؤمنی را که محتضر است یعنی در حال جان دادن می‌باشد ، مرد باشد یا زن ، بزرگ باشد یا کوچک ، بنابر احتیاط در صورت امکان باید به پشت بخوابانند ، بطوری که کف پاهایش به طرف قبله باشد .
- [آیت الله شبیری زنجانی] مسلمانی را که محتضر است؛ یعنی در حال جان دادن می‌باشد، مرد باشد یا زن، بزرگ باشد یا کوچک، بنا بر احتیاط مستحب در صورت امکان به پشت بخوابانند به طوری که کف پایش به طرف قبله باشد.
- [آیت الله مظاهری] مسلمانی را که محتضر است یعنی در حال جان دادن می‌باشد مرد باشد یا زن، بزرگ باشد یا کوچک، باید به پشت بخوابانند به طوری که کف پاهایش به طرف قبله باشد، و اگر خواباندن او کاملاً به این صورت ممکن نباشد لازم نیست به این دستور عمل کنند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مسلمانی را که محتضر است یعنی در حال جان دادن می باشد مرد باشد یا زن، بزرگ باشد یا کوچک، باید به پشت بخوابانند به طوری که کف پاهایش به طرف قبله باشد. و بعید نیست که برخود محتضر هم این کار لازم باشد.
- [آیت الله وحید خراسانی] مسلمانی را که محتضر است یعنی در حال جان دادن می باشد مرد باشد یا زن بزرگ باشد یا کوچک بنابر احتیاط واجب در صورت امکان به پشت بخوابانند به طوری که کف پاهایش به طرف قبله باشد و اگر خواباندن او کاملا به این طور ممکن نباشد بنابر احتیاط مستحب تا اندازه ای که ممکن است به این دستور عمل کنند و همچنین احتیاط مستحب ان است که در صورتی که خواباندن او به این صورت به هیچ نحو ممکن نباشد او را رو به قبله بنشانند و اگر این هم ممکن نشد او را به پهلوی راست یا به پهلوی چپ رو به قبله بخوابانند
- [آیت الله وحید خراسانی] مسلمانی را که محتضر است یعنی در حال جان دادن می باشد مرد باشد یا زن بزرگ باشد یا کوچک بنابر احتیاط واجب در صورت امکان به پشت بخوابانند به طوری که کف پاهایش به طرف قبله باشد و اگر خواباندن او کاملا به این طور ممکن نباشد بنابر احتیاط مستحب تا اندازه ای که ممکن است به این دستور عمل کنند و همچنین احتیاط مستحب ان است که در صورتی که خواباندن او به این صورت به هیچ نحو ممکن نباشد او را رو به قبله بنشانند و اگر این هم ممکن نشد او را به پهلوی راست یا به پهلوی چپ رو به قبله بخوابانند
- [آیت الله علوی گرگانی] مسلمانی را که محتضر است یعنی در حال جان دادن می‌باشد، مرد باشد یا زن، بزرگ باشد یا کوچک بنابر احتیاط واجب، باید به پشت بخوابانند به طوری که کف پاهایش بطرف قبله باشد و اگر خواباندن او کاملاً به این طور ممکن نیست، تا اندازهای که ممکن است باید به این دستور عمل کنند و چنانچه خواباندن او به هیچ قسم ممکن نباشد، باید او را رو به قبله بنشانند و اگر هم نشود، باید او را به پهلوی راست یا پهلوی چپ رو به قبله بخوابانند.
- [آیت الله نوری همدانی] مسلمانی را أه محتضر است یعنی درحال جان دادن می باشد مرد باشد یا زن بزرگ باشد یا کوچک ، باید به پشت بخوابانند به طوری أه کف پاهایش به طرف قبله باشد و اگر خواباندن او کاملاً به این طور ممکن نیست بنابر احتیاط واجب تا اندازه ای أه ممکن است بأید به این دستور عمل کنن ، و چنانچه خواباندن او به هیچ قسم ممکن نباشد به قصد احتیاط او را رو به قبله بنشانند و اگر آن هم نشود باز به قصد احتیاط او را به پهلوی راست یا به پهلوی چپ رو به قبله بخوابانند .
- [آیت الله سبحانی] مسلمانی را که محتضر است یعنی در حال جان دادن می باشد مرد باشد یا زن، بزرگ باشد یا کوچک، باید به پشت بخوابانند به طوری که کف پاهایش به طرف قبله باشد و اگر خواباندن او کاملا به این طور ممکن نیست بنابر احتیاط تا اندازه ای که ممکن است باید به این شیوه عمل کنند و چنانچه خواباندن او به هیچ قسم ممکن نباشد به قصد احتیاط او را رو به قبله بنشانند و اگر آن هم نشود، باز به قصد احتیاط او را به پهلوی راست یا به پهلوی چپ، رو به قبله بخوابانند.