امام جماعت
امام جماعت به معنی پیش نمازاست واز آن در باب صلاة، سخن رفته است. ومهم‌ترین مباحث آن عبارت است از:
اگر امام جماعت قضای نماز یومیه خود یا کس دیگر را که فوت آن یقینی باشد می‌خواند، می‌شود به او اقتدا کرد، ولی اگر نماز خود یا کس دیگر را احتیاطا قضا می‌کند اقتدا به او جائز نیست.
عنوان مسئله:
اگر امام جماعت قضای نماز یومیه خود یا کس دیگر را که فوت آن یقینی باشد می‌خواند، می‌شود به او اقتدا کرد، ولی اگر نماز خود یا کس دیگر را احتیاطا قضا می‌کند اقتدا به او جائز نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا جایز است اقتدا به شخصی که از مرجع تقلیدی تقلید می‌کند که او بلند خواندن بسم اللّه را در دو رکعت آخری نماز واجب میداند؟
- شما در کتاب مسائل المنتخبه در شرط سوم از شرایط نماز جماعت فرمودهاید: امام جماعت باید در نمازش مستقل باشد بنابر این جایز نیست به شخصی که مأموم است اقتدا نمود، آیا این حکم شامل مأمومی که یک رکعت یا دو رکعت یا سه رکعت را به جماعت خوانده و بعد از آنکه امام جماعت نمازش تمام شده منفرد می‌شود میگردد یا خیر؟
- آیا اقتدا به کسی که مخارج بعضی حروف ندارد (مثلاً صاد را به سین یا شین را به سین می‌خواند) در نماز جایز است یا نه؟
- یک امام جماعتی در مسجدی مدت طولانی مشغول نماز جماعت بوده، این امام مسافرتی کرده به قصد برگشتن، وقتی که برگشت دید که یک امام جماعت دیگری با اجازه صاحب مسجد جای او نماز جماعت می‌خواند - اولاً آیا صاحب مسجد میتواند آن امام راتبی را که مدت طولانی مشغول نماز جماعت بوده اخراج و یک امام جماعت دیگری را جایگزین او نماید؟ ثانیاً، با راضی نبودن امام اوّل آیا امام دوّم غاصب است یا نه؟
- در نماز جماعت که در مسئله 1485 توضیح فرمودهاید: اگر مأموم سهواً قبل از امام به رکوع رود و طوری باشد که اگر برگردد مقداری از قرائت را درک می‌کند و برگردد نمازش صحیح است، بفرمائید اگر امام قنوت می‌خواند باید برگردد و اگر برنگشت تا امام قنوت را خواند و داخل رکوع شد نمازش چه صورت دارد؟
- اگر امام جماعت جامع شرایط امامت، جاهل یا غیر ملتفت به بعض احکام قرائت صحیح، مانند مد واجب مثلاً یا غیر او باشد آیا جایز است اقتدا نمودن به او؟
- زیدی تقلید مجتهدی میکرده که تسبیحات، را سه مرتبه احتیاط واجب میدانسته و همان وقت نماز قضا بر ذمه زید بوده پس از فوت مجتهدش تقلید از شما می‌کند، آیا میتواند به یک تسبیحات نماز قضای آن وقت را بخواند یا خیر؟
- در مواقع ازدحام گاهی یک نفر نماز می‌خواند و جمعی اطراف او حلقه میزنند و در نتیجه یک نفر جای چند نفر را برای نماز اشغال می‌کند. آیا این کار جایز و این نماز صحیح است؟
- اگر در مکانی که نماز جماعت در او برپا شده بخواهیم به صورت فرادی نمازی که در او بلند خواندن لازم است بخوانیم، آیا جایز است در صورتی که بلند خواندنمان حواس امام جماعت را پرت می‌کند آن نماز را آهسته بخوانیم؟
- اگر امام جماعت شیعه باشد ولی جامع شرایط امام جماعت نباشد، آیا جایز است به خاطر مصلحت شرعیه نماز جهریه را به صورت اخفات بجا آورد و پشت سر او، متابعت او را نماید؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] معمولا شبهای 19 21 23 ماه مبارک رمضان مردم در مساجد نمازهای قضای احتیاطی خود را به جماعت می خوانند(یک شبانه روز یا بیشتر) امام جماعت هم نماز قضای استیجاری میتی را که قضای یقینی دارد می خواند یا نمازهای خود را احتیاطاً اعاده می کند با فرض اینکه احتیاط امام و مأمومین از جهت احتمال خلل در نمازهای گذشته آنها می باشد. آیااین عمل صحیح است یا اشکال دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] معمولا شبهای 19 21 23 ماه مبارک رمضان مردم در مساجد نمازهای قضای احتیاطی خود را به جماعت می خوانند(یک شبانه روز یا بیشتر) امام جماعت هم نماز قضای استیجاری میتی را که قضای یقینی دارد می خواند یا نمازهای خود را احتیاطاً اعاده می کند با فرض اینکه احتیاط امام و مأمومین از جهت احتمال خلل در نمازهای گذشته آنها می باشد. آیااین عمل صحیح است یا اشکال دارد؟
- [آیت الله بهجت] اگر مأموم در نماز جماعت، نماز قضای یقینی و امام جماعت نماز احتیاطی بخواند؛ آیا نماز مأموم صحیح است؟
- [سایر] فردی به رکعت آخر نماز جماعت رسیده و اقتدا می‌کند. آیا بعد از پایان نماز امام جماعت، میتواند به نفر جلویی خود که همزمان با وی به مسجد رسیده و نماز می‌خواند اقتدا کند و ادامه نماز را به امامت آن فرد بخواند؟ (مثل وقتی که امام جماعت وضویش باطل شده و شخص دیگری از مأمومین عهده دار امامت می‌شود).
- [آیت الله بهجت] امام جماعت تا چند نوبت می تواند نماز یومیّه و نماز عید را به جماعت بخواند؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا امام جماعت میتواند نماز استیجاری را به جماعت بخواند؟ و اقتدا نمودن به امام جماعتی که نماز استیجاری می‌خواند صحیح است؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا در نماز قضای یومیهای که احتیاطاً خوانده می‌شود میتوان امام جماعت شد؟
- [سایر] اگر کسی بعد از نماز جمعه، نماز ظهر را احتیاطاً بخواند ولی امام جمعه آن را نخواند، آیا میتوان نماز عصر را به آن امام جمعه اقتدا کرد؟ در صورتی که اقتدا کرده باشد، باید آن نمازهایش را قضا کند؟
- [آیت الله بهجت] اگر دو نفر هر دو نماز واجب یومیّه را فرادا خوانده باشند، دوباره می توانند همان نماز را با اقتدا به یکدیگر به صورت جماعت بخوانند؟
- [آیت الله بهجت] آیا نماز قضای یومیّه را می توان به نماز جمعه اقتدا کرد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر انسان نداند نمازی را که امام می‌خواند نماز واجب یومیه است یا نماز مستحب، نمیتواند به او اقتدا کند.
- نمازهای مستحبی را هم نمیشود با جماعت خواند، مگر نماز استسقاء- که برای آمدن باران میخوانند- ونمازی که واجب بوده و به جهتی مستحب شده است، مانند نماز عید فطر و قربان که در زمان امام (ع) واجب بوده و به واسط غائب شدن ایشان مستحب میباشد. ((مسأله 1417)- موقعی که امام جماعت نماز یومیه می‌خواند، هر کدام از نمازهای یومیه را می‌شود به او اقتدا کرد.
- نماز قضا را با جماعت می‌شود خواند، چه نماز امام جماعت ادا باشد یا قضا، و لازم نیست هر دو یک نماز را بخوانند مثلًا اگر نماز قضای صبح را با نماز ظهر یا عصر امام بخواند اشکال ندارد.
- اگر بخواهد قضای چند نماز غیر یومیه مانند نماز آیات را بخواند، یا مثلًا بخواهد قضای یک نماز یومیه و چند نماز غیر یومیه را بخواند، لازم نیست آنها را به ترتیب به‌جا آورد.
- موقعی که مأموم نیت می‌کند، باید امام را معین نماید، ولی دانستن اسم او لازم نیست، اگر نیت کند اقتدا میکنم به امام جماعت حاضر، نمازش صحیح است.
- کسی که نماز واجب خود را در وقت آن نخوانده باید قضای آن را به‌جا آورد، اگرچه در تمام وقت نماز خواب مانده، یا به واسط مستی، نماز نخوانده باشد، ولی نمازهای روزانهای را که زن در حال حیض یا نفاس نخوانده قضا ندارد چه نمازهای یومیه باشد چه غیر آن.
- کسی که عذری دارد و مثلًا با تیمم یا نشسته نماز می‌خواند نمیشود برای نمازهای میت اجیر کرد، اگرچه نماز میت هم همان طور قضا شده باشد.
- مستحب است انسان قنوت را بلند بخواند، ولی برای کسی که نماز را به جماعت می‌خواند، اگر امام جماعت صدای او را بشنود، بلند خواندن قنوت مستحب نیست.
- مستحب است در نماز عید بر زمین سجده کنند و در حال گفتن تکبیرها دستها را بلند کنند و کسی که نماز عید می‌خواند، اگر امام جماعت است، یا فرادی نماز می‌خواند نماز را بلند بخواند.
- برای مرد و زن مستحب است پیش از نمازهای واجب شبانهروزی (یومیه) اذان و اقامه بگویند، و برای نمازهای دیگر واجب یا مستحب مشروع نیست ولی پیش از نمازهای واجب غیر یومیه مثل نماز آیات درصورتی که با جماعت بخوانند، مستحب است سه مرتبه بگویند:" الصلاة".
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] اگر امام جماعت قضای نماز یومیه خود را می‌خواند، می‌شود به او اقتدا کرد، ولی اگر نمازش را احتیاطاً قضا می‌کند، یا قضای نماز کس دیگر را می‌خواند، اگر چه برای آن پول نگرفته باشد، اقتدای به او اشکال دارد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر امام جماعت قضای نماز یومیه خود یا کس دیگر را که فوت آن به عقیده مأموم یقینی باشد می‌خواند، می‌شود به او اقتدا کرد، ولی اگر به عقیده مأموم یقینی نباشد، نمیشود اقتدا نمود؛ مگر در برخی صورتهای خاص؛ مثل آن که مأموم و کسی که امام نماز قضای او را می‌خواند، احتیاط مشابهی داشته باشند، چنانچه در مسأله قبل توضیح داده شد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر امام جماعت قضای نماز یومیه خود یا شخص دیگری را می خواند در صورتی که فوت نماز یقینی باشد می شود به او اقتدا کرد ولی اگر احتیاطا قضا می کند اقتدا به او جایز نیست مگر در صورتی که نماز ماموم نیز احتیاطی باشد و منشا احتیاط هر دو یکی باشد
- [آیت الله علوی گرگانی] موقعی که امام جماعت، نماز یومیّه می‌خواند هر کدام از نمازهای یومیّه را می‌شود به او اقتدا کرد ولی اگر نماز یومیهاش را احتیاطاً دوباره می‌خواند، اقتدا کردن به او جائز نیست.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر امام جماعت قضای نماز یومیه خود یا کس دیگر را که فوت آن یقینی باشد می خواند؛ می شود به او اقتدا کرد؛ ولی اگر نماز خود یا کس دیگری را احتیاطا قضا می کند اقتدا به او جایز نیست.
- [آیت الله سیستانی] اگر امام جماعت قضای نماز یومیّه خود ، یا شخص دیگری را که فوت آن نماز یقینی باشد می‌خواند ، می‌شود به او اقتدا کرد ، ولی اگر نماز خود یا شخص دیگری را احتیاطاً بجا می‌آورد اقتدا به او جایز نیست مگر آنکه نماز مأموم هم احتیاطی باشد ، وسبب احتیاط امام سبب احتیاط مأموم نیز بوده باشد ، ولی لازم نیست که برای احتیاط مأموم سبب دیگری نباشد .
- [آیت الله بروجردی] موقعی که امام جماعت نماز یومیه می‌خواند، هر کدام از نمازهای یومیه را می‌شود به او اقتداء کرد، ولی اگر امام نماز یومیهاش را احتیاطاً دوباره می‌خواند، اقتدا کردن به او اشکال دارد.
- [آیت الله بهجت] اگر امام جماعت قضای نماز یومیه خود را می خواند، می شود به او اقتدا کرد ولی اگر نمازش را احتیاطا قضا می کند، یا قضای نماز شخص دیگر را تبرعا می خواند، اقتدا به او اشکال دارد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر امام جماعت قضای نماز یومیه خود را می خواند، می شود به او اقتدا کرد، ولی اگر نمازش را احتیاطاً قضا می کند، یا قضای نماز کس دیگر را می خواند، که معلوم نیست این نماز از او فوت شده یا نه، اقتدای به او اشکال دارد. ولی اگر معلوم باشد که این نماز از میت فوت شده، جایز است به او اقتدا کرد، هر چند برای آن نماز پول گرفته باشد.
- [آیت الله سیستانی] موقعی که امام جماعت نماز یومیّه می‌خواند ، هر کدام از نمازهای یومیّه را می‌شود به او اقتدا کرد .