مسکوک
طلا يا نقرهاي که بصورت سکّه درآمده باشد
اگر نداند چیزی را که از معدن بیرون آورده به 15 مثقال طلای مسکوک می‌رسد یا نه، خمس ندارد و لازم نیست به وزن کردن یا از راه دیگر قیمت آن را معلوم کند.
عنوان مسئله:
اگر نداند چیزی را که از معدن بیرون آورده به 15 مثقال طلای مسکوک می‌رسد یا نه، خمس ندارد و لازم نیست به وزن کردن یا از راه دیگر قیمت آن را معلوم کند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- و بر فرض فروش خانه اول و استثنای آن از وجوب خمس، چنانکه ظاهر بعض مسائل توضیح است، آیا لازم است ثمن آن خانه را در خانه دوم صرف کند یا می‌تواند جزو سرمایه مخمس قرار داده و قیمت خانه دوم را از ارباح بین سال خریداری کند؟ و بر فرض مزبور آیا تمام قیمت خانه دوم مستثنی از وجوب است یا نه؟
- زیدی در حال حیات خود از بابت خمس مبلغی دست‌گردان می‌نماید که به تدریج پرداخت کند و رسید خمس را دریافت دارد، به فوت ناگهانی به رحمت خدا می‌رود و وصیت ننموده با داشتن بعض از وارث صغیر باید تمام بدهکاری را ورثه کبیر بدهند و دفترچه حساب سال هم معلوم نمی‌شود که آیا از سهم سادات داده است چیزی یا نه، و یا آنکه سهم سادات را مصالحه کند با چیز کمی و آیا اذن حاکم شرع لازم است در پرداخت یا نه؟
- معمولاً در این محل جهیزیه را سال به سال تدریجاً تهیه می‌کنند بعداً به دخترشان می‌دهند به اندازه شؤونات خودشان از منافع بین سال و این خمس ندارد معلوم، و لکن آن دختر در منزل شوهر بعضی از آنها را در ایام سال همیشه لازم دارد و کارش می‌زند و بعضی از آنها را در سالهای بعد و موقع احتیاج کارش می‌زند و بسا می‌شود که لباسی است که بعد از دو سال یا بیشتر لازم می‌شود، یا بسا می‌شود که یک مرتبه می‌پوشد و کنار می‌گذارد که مورد احتیاجش بپوشد یا از قبیل لباس بچه‌گانه که هر موقع بچه‌دار شد به او بپوشاند در این صورت خمس تعلّق می‌گیرد و این دختر باید بدهد یا خیر؟ و دیگر اینکه چنانچه پدر و مادر جنس خمس داده را اگر به اولادشان بدهند به عنوان جهیزیه یا غیر جهیزیه آیا در ید آنها هم دو مرتبه خمس تعلق می‌گیرد یا خیر؟
- این بنده در تخمیس اموالم سابقاً زمین زراعتی که کلاًّ حدود 15000 تومان، بوده به عنوان مصالحه در ضمن بقیه اموالم با وکیل شما به حساب درآورده‌ام، و در سال قبل بعضی از این زمین فوق که ارتفاع قیمت سوقیه پیدا کرده بود به مبلغ 15000 تومان فروخته و با مبلغ 19000 تومان زمین دیگری خریده‌ام و فقط خمس 4000 ما به التفاوت را تخمیس کردم، و از آن تخمیس شده اولی فوق به واسطه ارتفاع قیمت سوقیه شاید در حدود 15000 تومان دیگر یا زیادتر هنوز باقی مانده است، لذا عرض می‌شود بفرمائید خمس دیگری از بابت بقیه زمین سابقی و زمین جدید به عهده من می‌باشد یا نه؟ و البته معلوم باشد که زمین‌های فوق مورد زراعات غیر مؤونه می‌باشد.
- درب و پنجره مسجدی زیاد است و چون به مسجد دیگری هم که قدری جستجو کرده‌ایم لازم نیست طبق مسئله 919 توضیح فروش شده، بفرمائید تنجیس آنها بعد از فروش هم حرام است یا نه و به فرض حرمت آن آیا تطهیرش واجب است یا نه و معلوم است که اعلام این امر به مشتری موجب تنزل قیمت درب و پنجره یا غیر آنها است و هم چنین خاک داخلی مسجد که زیادی است و باید مبلغی داده تا خاک را ببرند آیا بعد از خارج کردن از مسجد تنجیس آن خاک حرام نیست تا آنکه موجب رغبت خریدار شده و یا استفاده تمام شود یا تنجیس حرام است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] با عنایت به نصاب قطع در باب سرقت که قیمت ربع دینار طلای خالص مسکوک رایج (5/4 نخود طلا مسکوک که به صورت پول معامله می شود یا ارزش آن طبق بند 9 ماده 198 قانون مجازات اسلامی) می باشد و از طرفی در کشور تنها اقسام سکه طلای بهار آزادی به عنوان طلای مسکوک جریان داشته، هیچ یک از آنها اولاً خالص 24 عیار نمی باشد و ثانیاً همانند سایر نقود و مسکوکات، رواج واقعی نداشته آیا قیمت ربع دینار سکه های طلای مسکوک غیرخالص و غیر رایج (مانند سکه تمام بهار آزادی فعلی که ظاهراً 18 عیار می باشد) یا قیمت ربع دینار طلای خالص غیرمسکوک را می توان ملاک قرار داد یا خیر؟ و اصولاً در صورت نبود سکه طلای مسکوک رایج خالص آیا حد سرقت ساقط می شود؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر کسی طلای مسکوک داشته باشد و به حد نصاب هم برسد، آیا علاوه بر زکات، پرداخت خمس آن هم واجب است؟
- [آیت الله بهجت] اگر طلایی به قیمت ارزان تر از طلای هم وزن خود خریده شود، چه حکمی دارد؟ در صورت راضی بودن طرفین چه حکمی دارد؟
- [آیت الله سیستانی] آیا سکه های بهار آزادی جزو طلای مسکوک محسوب می شود تا مشمول زکات گردد؟ در صورت مثبت بودن پاسخ، آیا پس از پرداخت زکات، پرداخت خمس نیز واجب است؟
- [آیت الله نوری همدانی] در عقد نامه ای نوشته شده مهر المسمی مقدار دویست و هشتاد مثقال طلای هیجده عیار به قیمت زمان ازدواج زوجیه به مبلغ هفتصد هزار ریال، آیا مهریه در این صورت طلا است یا پول؟
- [آیت الله اردبیلی] شخصی خمس کفن خریداری شده برای خود را پرداخت کرده است، آیا در صورت افزایش قیمت کفن، لازم است در سالهای بعد، خمس مازاد قیمت را محاسبه کند؟
- [آیت الله وحید خراسانی] لباس احرامی که معلوم نیست از درامد منبر است یا وجوهات شرعیه ایا لازم است خمس ان را بدهد
- [آیت الله اردبیلی] آیا لازم است قبری که خمسش پرداخت شده، در سالهای بعد، خمس ترقی قیمت آن پرداخت شود؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا لازم است کسی که خمس یا زکات را دریافت میکند، خود را مستحقّ آن بداند یا همین که دهنده خمس و زکات او را مستحق بداند، کافی است، ولو این که گیرنده، خودش را مستحق نداند؟
- [آیت الله نوری همدانی] مدت 8 سال قبل کفنی برای خودم از مشهد مقدس خریده‌ام اگر بخواهم امروز خمس آنرا بدهم آیا باید قیمت روز خرید را در نظر بگیرم یا قیمت بازار فعلی را - همچنین اگر یکبار خمس آنرا دادم دیگر دادن خمس آن لازم نیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- نصاب معدن 15 مثقال معمولی طلای مسکوک است، یعنی اگر قیمت چیزی را که از معدن بیرون آورده، به 15 مثقال طلای مسکوک برسد، باید خمس آنچه را که پس از کم کردن مخارجی که کرده است باقی می‌ماند، بدهد.
- چنانچه قیمت چیزی که از معدن بیرون آورده، به 15 مثقال طلای مسکوک نرسد، خمس آن در صورتی لازم است که به تنهایی یا با منفعتهای دیگر کسب او از مخارج سالش زیاد بیاید.
- اگر چند نفر چیزی بیرون آورند چنانچه قیمت آن به 15 مثقال طلای مسکوک برسد، اگرچه سهم هر کدام آنها این مقدار نباشد باید خمس آن را بدهند.
- اگر دو نفر گنجی پیدا کنند که قیمت آن به 105 مثقال نقره یا 15 مثقال در طلا برسد، اگرچه سهم هر یک آنان به این مقدار نباشد، باید خمس آن را بدهند.
- نصاب گنج اگر نقره باشد 105 مثقال نقرة مسکوک و اگر طلا باشد 15 مثقال طلای مسکوک است، و اگر از غیر طلا یا نقره باشد نصاب را با یکی از طلا و نقره ملاحظه نمایند. ((مسأله 1818)- اگر در زمینی که از دیگری خریده گنجی پیدا کند و بداند مال کسانی که قبلًا مالک آن زمین بوده‌اند نیست، مال خود او می‌شود و باید خمس آن را بدهد ولی اگر احتمال دهد که مال یکی از آنان است، بنابر احتیاط واجب باید به او اطلاع دهد و چنانچه معلوم شود مال او نیست، باید به کسی که پیش از او مالک زمین بوده اطلاع دهد و به‌همین ترتیب به تمام کسانی که پیش از او مالک زمین بوده‌اند خبر دهد، واگر معلوم شود مال هیچ یک آنان نیست مال خود او می‌شود و باید خمس آن را بدهد.
- کسی که (2) مثقال و (15) نخود نقره یا بیشتر، از بابت زکات بدهکار است بنابر احتیاط مستحب کمتر از (2) مثقال و (15) نخود نقره به یک فقیر ندهد و نیز اگر غیر نقره چیز دیگری مثل گندم و جو بدهکار باشد و قیمت آن به (2) مثقال و (15) نخود نقره برسد بنابر احتیاط مستحب به یک فقیر کمتر از آن ندهد.
- اگر در ظرفهای متعددی که در یک جا دفن شده مالی پیدا کند که قیمت آنها روی هم 105 مثقال در نقره یا 15 مثقال در طلا باشد، باید خمس آن را بدهد. ولی چنانچه در چند جا گنج پیدا کند، هر کدام آنها که قیمتش به این مقدار برسد، خمس آن واجب است و گنجی که قیمت آن به این مقدار نرسیده است خمس ندارد.
- کسی که کسبش غواصی یا بیرون آوردن معدن است اگر خمس آنها را بدهد و چیزی از مخارج سالش زیاد بیاید، لازم نیست دوباره خمس آن را بدهد.
- اگر مال حلال با مال حرام بطوری مخلوط شود که انسان نتواند آنها را از یکدیگر تشخیص دهد و صاحب مال حرام و مقدار آن، هیچ‌کدام معلوم نباشد، و نداند که مقدار مال حرام کمتر از خمس است یا زیادتر باید خمس تمام مال را بدهد و بعد از دادن خمس، بقی مال حلال می‌شود.
- اگر مقداری از جنسی را که با وزن یا پیمانه می‌فروشند به زیادتر از همان جنس بفروشد، مثلًا یک من گندم را به یک من و نیم گندم بفروشد، ربا و حرام است، بلکه اگر یکی از دو جنس سالم و دیگری معیوب، یا جنس یکی خوب و جنس دیگری بد باشد یا با یکدیگر تفاوت قیمت داشته باشند، چنانچه بیشتر از مقداری که می‌دهد بگیرد، باز هم ربا و حرام است، پس اگر مس درست را بدهد و بیشتر ازآن مس شکسته بگیرد، یا برنج صدری را بدهد و بیشتر از آن برنج گرده بگیرد، یا طلای ساخته را بدهد و بیشتر از آن طلای نساخته بگیرد، ربا و حرام می‌باشد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] اگر نداند قیمت چیزی را که از معدن بیرون آورده به (15) مثقال طلای مسکوک می‌رسد یا نه ، احتیاط لازم آن است که چنانچه ممکن است به وزن کردن ، یا از راه دیگر قیمت آن را معلوم کند ، و اگر ممکن نبود خمس بر او واجب نیست .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] استفاده ای که از معدن برده چنانچه قیمت چیزی که از معدن بیرون آورده به 15 مثقال طلای مسکوک نرسد؛ خمس آن در صورتی لازم است که به تنهائی یا با منفعتهای دیگر کسب او از مخارج سالش زیاد بیاید.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] نصاب معدن 15 مثقال معمولی طلای مسکوک است؛ یعنی اگر قیمت چیزی را که از معدن بیرون آورده؛ به 15 مثقال طلای مسکوک برسد؛ باید خمس آنچه را که پس از کم کردن مخارجی که کرده است باقی می ماند بدهد.
- [آیت الله سیستانی] نصاب معدن (15) مثقال معمولی طلای مسکوک است ، یعنی اگر قیمت چیزی را که از معدن بیرون آورده پس از کم کردن هزینه بیرون آوردن ، به (15) مثقال معمولی طلای مسکوک برسد ، مخارج بعدی آن از قبیل هزینه خالص سازی ، از آن کسر می‌شود ، و خمس باقی را بدهد .
- [آیت الله وحید خراسانی] نصاب معدن پانزده مثقال معمولی طلای مسکوک است یعنی اگر قیمت چیزی را که از معدن بیرون اورده به پانزده مثقال طلای مسکوک برسد بعد از کم کردن مخارجی که کرده است باید خمس باقی مانده را بدهد
- [آیت الله سیستانی] چیزی که از معدن بیرون آورده ، چنانچه قیمت آن به (15) مثقال طلای مسکوک نرسد ، خمس آن در صورتی لازم است که به تنهائی ، یا با منفعتهای دیگر او از مخارج سالش زیاد بیاید .
- [آیت الله بهجت] نصاب معدن 15 مثقال معمولی طلای سکه‌دار است، یعنی اگر قیمت چیزی را که از معدن بیرون آورده، بعد از کم کردن هزینه اخراج به 15 مثقال طلای سکه‌دار برسد، باید خمس آن را بدهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر نداند قیمت چیزی را که از معدن بیرون اورده به پانزده مثقال طلای مسکوک می رسد بنابر احتیاط در صورت امکان باید به وزن کردن یا از راه دیگر قیمت ان را معلوم کند و در صورت عدم امکان خمس ندارد
- [آیت الله بروجردی] اگر نداند قیمت چیزی را که از معدن بیرون آورده به 105 مثقال نقره یا 15 مثقال طلا می‌رسد یا نه، باید به وزن کردن یا از راه دیگر قیمت آن را معلوم کند.
- [آیت الله سیستانی] نصاب گنج (105) مثقال نقره مسکوک و یا (15) مثقال طلای مسکوک است ، یعنی اگر قیمت چیزی را که از گنج بدست می‌آورد مساوی با قیمت یکی از این دو باشد ، خمس در آن واجب است .