مالک شدن
مالک شدن را تَمَلُّک گویند و در بابهای مربوط به عقود و ایقاعات و نیز بابهایی نظیر جهاد، احیاء موات و حدود از آن سخن رفته است.
اگر بعد از مالک شدن درخت خرما و انگور یا زراعت گندم و جو زکات آن‌ها واجب شود، باید زکات آن را بدهد.
عنوان مسئله:
اگر بعد از مالک شدن درخت خرما و انگور یا زراعت گندم و جو زکات آن‌ها واجب شود، باید زکات آن را بدهد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- در جواب استفتایی که راجع به زکات گندم یا جو که با آب استیجاری عمل آمده، مرقوم فرمودهاید زکات آن 120 است، آیا درست است یا نه؟ در فرض صحت اگر کسی خود آب ملکی دارد و آن را به دیگری اجاره داده و یا در باغستان صرف میکند و از آب استیجاری دیگر گندم و زراعت خود را سیرآب میکند باز هم زکات آن گندم 120 است یا نه؟
- چند قسم از انگور است اصلاً قابل خشک شدن نیستند مثل سبز انگور و امثال آن، بلکه استفاده از آن‌ها منحصر به خوردن آن‌ها است در حالت انگوری، یا اینکه باید آب آن‌ها جوشانیده شده و شیره انگور بسازند، و لذا سنجیدن مقدار خشک آن‌ها مشکل است خواهشمند است بفرمائید اوّلاً این قبیل انگورها هم زکات دارند و واجب است از آن‌ها زکات داده شود؟ و بعداً طریقه سنجیدن حد نصاب آن‌ها چیست؟
- اشخاصی که عواید مختلفه دارند مثلاً جو، گندم، پنبه، علف، چغندر قند و غیره که بدست آوردن هر کدام از آن‌ها مدتی مدید با دیگری فرق دارد، آیا میتوانند خمس هر یک از این عواید را علیحده بدهند، یا برای مجموع روی هم رفته یک سال قرار بدهند، مثال اگر از علف خشک سال گذشته چیزی تا موقع چیدن علف سال نو باقی بماند خمس آن را بدهد، و همچنین گندم و جو و غیره تا بدست آمدن محصول در سال بعد؟
- اشخاصی که بدهکار مردم هستند در صورتی که طلبکار مطالبه میکند، آیا واجب است غیر از خانه مسکونی لایق به شأن و لوازم لایق به شأن و خرج یک شب آن روز خود و عیال واجب النفقه را (از قبیل گندم، جو، آرد، نان، نفت، نمک، گاو، گوسفند، مرغ، هیزم، سیاره، گاری، تراکتور و غیره) را بفروشد و جواب طلبکار را بدهد یا نه؟ مستدعی است مشروحاً بیان فرمائید که مسئله کثیر الابتلا است و کذا سرمایه دکان و اسباب دکان نجاری و خیاطی و بزازی و عطاری و غیره. آیا مدیون چه وظیفه دارد اگر دائن مهلت نمیدهد؟
- زیدی از مجتهدی تقلید میکرده که خمس نموّ متصله شجره مثمره را واجب نمیدانستهاند، و بعد از رحلت آن بزرگوار مقلد حضرت عالی میباشد ولی مسئله شماره 28 کتاب خمس منهاج را نمیدانسته، یعنی در سؤال کردن کوتاهی کرده و جاهل مقصر است، بفرمائید آیا این زید باید خمس تمام نموّهای متصله این درخت میوه را بدهد، یا خمس همان مقدار از سالی که مقلد حضرت عالی شده و شما قائل به خمس میباشید؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] اگر قبل از این که گندم یا خرما دانه ببندد، آن را هدیه کنند یا بفروشند، زکات بر مالک اوّل واجب است یا خیر؟
- [آیت الله بروجردی] مالک از انگور و گندم که زکات به آن‌ها تَعَلُّق گرفته تصرّف میکند و تا انگور به باغ است خود و زن و بچّه و مهمان از آن میخورند و هدیه و تعارف میفرستد و تا گندم به صحراء است از آن گندم بر میدارد و به آن گوشت و نان و میوه میخرد و به فقیر و سائل میدهد، آیا مالک زکات آن قدری را که تصرّف نموده باید بدهد یا نه؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که جو یا گندم کاشته است، آیا خمس محصول و زراعت را باید بدهد یا خمس بذر را؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا میتوان هم ارزش با سه کیلو گرم گندم، جو، برنج و یا خرما، جنس دیگری را (مثل کتاب یا کفش یا لباس) به مستحقّ زکات فطره داد؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر کشاورزی در حالی که زراعت گندم و جو او در خوشه است، از دنیا برود، زکات محصول او بر عهده کیست؟ و چگونه محاسبه می شود؟
- [آیت الله اردبیلی] کشاورزی که در زمینی زراعت گندم و در زمین دیگر زراعت جو دارد، آیا برای به حدّ نصاب رسیدن و دادن زکات، هر یک را باید جداگانه حساب کند یا این که گندم و جو یک محصول است و روی هم حساب میشود؟
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که 70 کیلو بذر جو یا گندم را کاشته است آیا خمس محصول و زراعت را باید بدهد یا خمس بذر را؟
- [آیت الله علوی گرگانی] حضرتعالی در رساله احکام زکات مسئله 1872 فرمودهاید: زکات گندم و جو و.... وقتی واجب میشود که به مقدار نصاب برسد حال با توجّه به این مسئله، اگر زارعی زراعت داشت ولی برداشت نکرد یا خوب حفاظت نکرد و از بین رفت، خلاصه جمعآوری نکرد، آیا زکات واجب است یا خیر؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در کشت گندم و جو، کاه هم بدست می آید و روشن است که مقداری از مصارف مربوط به کاه می باشد. حال اگر گندم و جو به حد نصاب رسید و زکات آن واجب شده، آیا کل مخارج مصرف شده از آن کسر می شود و زکات مابقی داده می شود و یا مصارفی که صرف حصول کاه شده کسر نمی شود.
- [آیت الله بروجردی] مالک زمین اجیری میگیرد برای عمل زراعت و علاوه بر اجرت، خوراک و پوشاک آن را هم میدهد و مخارجات لازمه دیگر میکند، آیا باید اجرت اجیر و مخارج خوراک و پوشاک و سایر مخارج دیگر زراعت و بذر آن را خارج و موضوع نماید و از بقیّه زکات بدهد، یا خارج و موضوع نکرده باید زکات بدهد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر بعد از آن که زکات گندم و جو و خرما و انگور واجب شده زراعت و درخت را بفروشد، فروشنده باید زکات آن‌ها را بدهد و چنانچه داد بر خریدار چیزی واجب نیست.
- زکات گندم و جو وقتی واجب میشود که به آن‌ها گندم و جو گفته شود، و زکات کشمش وقتی واجب میشود که انگور میباشد و زکات خرما وقتی واجب میشود که عرب به آن تمر گوید ولی وقت دادن زکات در گندم و جو موقع خرمن و جدا کردن کاه آن‌ها است و در خرما و کشمش موقعی است که خشک شده باشند.
- اگر پیش از دادن زکات از انگور و خرما و جو و گندمی که زکات آن‌ها واجب شده خود و عیالاتش بخورند یا مثلًا به فقیر به غیر عنوان زکات بدهد، باید زکات مقداری را که مصرف کرده بدهد.
- اگر گندم و جو و خرما را پیش از خشک شدن مصرف کند چنانچه خشک آن‌ها به انداز نصاب باشد، باید زکات آن‌ها را بدهد.
- اگر بعد از آن که زکات گندم و جو و خرما و انگور واجب شد مالک آن بمیرد، باید مقدار زکات را از مال او بدهند ولی اگر پیش از واجب شدن زکات بمیرد، هر یک از ورثه که سهم او به انداز نصاب است باید زکات سهم خود را بدهد.
- اگر انسان در چند شهر که فصل رسیدن حاصل آن‌ها با یکدیگر اختلاف دارد و زراعت و میو آن‌ها در یک وقت بهدست نمیآید گندم یا جو و خرما یا انگور داشته باشد و هم آن‌ها محصول یک سال حساب شود چنانچه چیزی که اول میرسد به انداز نصاب یعنی (288) من (45) مثقال کم باشد باید زکات آن را موقعی که میرسد بدهد و زکات بقیه را هر وقت بهدست میآید ادا نماید، و اگر آنچه اول میرسد به انداز نصاب نباشد، صبر میکند تا بقیه آن برسد، پس اگر روی هم به مقدار نصاب شود، زکات آن واجب است، و اگر به مقدار نصاب نشود، زکات آن واجب نیست.
- کسی که از طرف حاکم شرع مأمور جمعآوری زکات است موقع خرمن که گندم و جو را از کاه جدا میکنند و بعد از خشک شدن خرما و انگور میتواند زکات را مطالبه کند و اگر مالک ندهد و چیزی که زکات آن واجب شده از بین برود باید عوض آن را بدهد.
- گندم و جو و خرما و کشمشی که زکات آن‌ها را داده، اگر چند سال هم نزد او بماند، زکات ندارد.
- واجب نیست صبر نماید تا جو و گندم به حد خرمن برسد و انگور و خرما خشک گردد و آن گاه زکات را بدهد بلکه همین که زکات واجب شد جایز است مقدار زکات را قیمت نموده و بهعنوان زکات قیمت آن را بدهد.
- در موقع واجب شدن زکات گندم و جو و کشمش و خرما که در مسأل پیش گفته شد، چنانچه صاحب آن‌ها بالغ و عاقل و آزاد و متمکن از تصرف باشد، باید زکات آن‌ها را بدهد و اگر بالغ یا عاقل نباشد واجب نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر بعد از مالک شدن درخت خرما و انگور یا زراعت گندم و جو زکات آن‌ها واجب شود، باید زکات آن‌ها را بدهد.
- [آیت الله سیستانی] اگر بعد از مالک شدن درخت خرما ، و انگور یا زراعت گندم و جو ، زکات آن‌ها واجب شود ، باید زکات آن را بدهد .
- [آیت الله اردبیلی] اگر بعد از مالک شدن درخت خرما و انگور یا زراعت گندم و جو، زکات آن‌ها واجب شود، باید زکات آن‌ها را بدهد.
- [امام خمینی] اگر بعد از مالک شدن درخت خرما و انگور یا زراعت گندم و جو زکات آن‌ها واجب شود، باید زکات آن را بدهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر بعد از مالک شدن درخت خرما و انگور یا زراعت گندم و جو زکات به انها تعلق گیرد باید زکات انها را بدهد
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر بعد از مالکشدن درخت خرما و انگور یا زراعت گندم و جو زکات آن‌ها واجب شود، مثلاً خرما در ملک او زرد یا سرخ شود، باید زکات آن را بدهد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر بعد از مالک شدن درخت خرما و انگور یا زراعت گندم و جو زکات آن‌ها واجب شود، مثلا خرما در ملک او زرد یا سرخ شود، باید زکات آن را بدهد.
- [آیت الله بروجردی] اگر بعد از مالک شدن درخت خرما و انگور یا زراعت گندم و جو زکات آن‌ها واجب شود مثلاً خرما در ملک او زرد یا سرخ شود باید زکات آن را بدهد.
- [آیت الله بهجت] اگر بعد از مالک شدن درخت خرما و انگور یا زراعت گندم و جو زکات آن‌ها واجب شود، مثلاً خرما در ملک او زرد یا سرخ شود، باید زکات آن را بدهد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر بعد از آنکه زکات گندم و جو و خرما و انگور واجب شد زراعت و درخت را بفروشد، باید فروشنده زکات آن‌ها را بدهد.