مکه
مکه، مقدس‌ترین شهر مسلمانان و زادگاه اسلام و پیامبر اکرم(ص)، واقع در شبه جزیره عربستان. بکّه، بلدالحرام، بلدالامین و ام‌القری از نام‌های دیگر آن است.
اگر مخارج رفتن و برگشتن و مخارج عیالات کسی را در مدتی که مکه می‌رود و برمی‌گردد به او بدهند و بگویند حج برو، ولی ملک او نکنند، حج بر او واجب می‌شود.
عنوان مسئله:
اگر مخارج رفتن و برگشتن و مخارج عیالات کسی را در مدتی که مکه می‌رود و برمی‌گردد به او بدهند و بگویند حج برو، ولی ملک او نکنند، حج بر او واجب می‌شود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا جایز است برای محرم سوار شدن ماشین سقفدار یا سایبانی بالای سر خود بگیرد در حال سیر نمودن داخل مکه و قبل از اتیان اعمال عمره و آیا سوار شدن ماشین سقفدار و سایبان برای محرم در عرفات و منی و مشعر در حال سیر نمودن و رفتن و برگشتن برای انجام اعمال منی از رمی و ذبح با اینکه میداند که ذبح او خارج منی است چه مسکنی اخذ نموده باشد و چه اخذ ننموده باشد؟
- اگر کشف شود باطل بودن وضوی نایب از حج از غیر خود، یا در عمره بعد از سالیان درازی، این نایب چه باید بکند، و اگر این نایب عاجز شود از رفتن به مکه به خاطر پیری و غیر آن، آیا واجب است بر او برگرداند اجرت را؟ و اگر صاحبان آن اجرت را نداند (مقصود این است که اجیر صاحبان اجرت را نشناسد)، یا موجود نباشند چه باید بکند؟
- آیا رفتن به مکه معظمه برای ادای فرض حجة الاسلام از راههای غیر متعارف بدون گذرنامه با خوف وقوع در محظور چه صورت دارد و بر فرض اینکه کسی رفت و مناسک حج را انجام داد مکفی است برای سقوط فرض حجة الاسلام یا خیر؟
- اینجانبان به شوق زیارت بیت اللّه الحرام و ادای حج واجب در سال جاری مشرف شده، ولکن پس از اتیان اعمال عمره اجباراً ما را از خاک سعودی بیرون کردند، لذا سؤال می‌شود کسی که چند سال است مؤونه راه داشته و در این این چند سال کوتاهی نکرده لکن وسیله رفتن فراهم نشده یا افرادی که در آن چند سال قبلی مسامحه کردهاند در رفتن، تکلیف هر دو دسته که امسال مشرف شده و پول خود را خرج کردهاند و فعلاً از نظر مؤونه قادر به رفتن نیستند چیست؟ و نیز تکلیف کسی که امسال مستطیع شده و مشرف شده لکن او را برگرداندهاند و پولش را هم خرج کرده چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله جوادی آملی] حکم رفتن به توابع مکّه بین عمره تمتع و حج، بدون احرام حج چیست؟
- [آیت الله جوادی آملی] حکم رفتن به توابع مکّه بین عمره تمتع و حج، بدون احرام حج چیست؟
- [امام خمینی] مادر پیری که 70 سال دارد و مبلغ صد هزار تومان به قیمت حاضر آب و ملک دارد که البته در آمد آن در سال به پانصد تومان نمیرسد آیا مکه رفتن بر ایشان واجب است یا نه؟
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی پیش از بلوغ به مکّه برود و حج به جا آورد، حجّ واجب او محسوب می‌شود؟
- [آیت الله بروجردی] اشخاص پیر که از رفتن به مکّه معظّمه عاجز هستند، یعنی به جهت عروض مرض نمیتوانند بروند و مناسک حج را بجا بیاورند، آیا میتوانند نایب بگیرند؟
- [آیت الله اردبیلی] زنی مستطیع است؛ اما اگر دارایی خود را برای حج به مصرف برساند، به جهت این که شوهرش نمیتواند تمام مخارج منزل را فراهم نماید، پس از بازگشت از حج، زندگی این زن و شوهر دچار مشکل می‌شود. آیا این زن باید به حج برود یا مخیّر بین رفتن و ماندن است یا اصلاً حقّ رفتن به حج را ندارد؟
- [امام خمینی] شخصی به اندازه رفتن به حج و مراجعت پول دارد ولی منزل شخصی ندارد و احتیاج به منزل نیز دارد، آیا منزل خریدن مقدم است یا به مکه رفتن؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی که برای حج مستطیع شده، قبل از رفتن به حج، همسرش مهریه خود را مطالبه نماید و با پرداخت مهریه او از استطاعت خارج شود، آیا باز هم رفتن به حج بر او واجب است یا خیر؟
- [آیت الله بروجردی] زیدی وصیّت کرده که از ترکه او حج و صوم و صلات، استیجارنمایند و مقداری ملک هم معیّن کرده به قیمت هزار تومان که از باب خمس بدهند، در موقع وفات موصِی ترکه او کفایت به همه آنها مینموده، ولی در اثرمسامحه وصی و تأخیر او ملک ارزان شده به همه وصایا وافی نیست. آیا کدام یک را باید مُقَدَّم داشت؟ و اگر بخواهند عمل به هیچ کدام نکنند، آیا تصرّف در آن مال جایز است یا خیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا حاجی می تواند برای رفتن به حج واجب قرض بگیرد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر خرجی رفتن و برگشتن و خرجی عیالات کسی را در مدتی که مکه می‌رود و برمی‌گردد، به او ببخشند و با او شرط کنند که حج کند، و او قبول نماید حج بر او واجب می‌شود، اگرچه قرض داشته باشد و در موقع برگشتن هم مالی که بتواند با آن زندگی کند نداشته باشد.
- اگر کسی توشه راه و مرکب سواری نداشته باشد و دیگری به او بگوید حج برو، من خرج تو و عیالات تو را در موقعی که در سفر حج هستی میدهم، در صورتی که اطمینان داشته باشد که خرج او را میدهد، حج بر او واجب می‌شود.
- زنی که میتواند مکه برود، اگر بعد از برگشتن از خودش مال نداشته باشد و شوهرش هم مثلًا فقیر باشد و خرجی او را ندهد و ناچار شود که به سختی زندگی کند، حج بر او واجب نیست.
- اگر مقداری مال که برای حج کافی است به کسی بدهند و با او شرط کنند که در راه مکه به کسی که مال را داده خدمت بنماید، حج بر او واجب نمیشود.
- حج: زیارت کردن خانة خدا و انجام اعمالی است که دستور دادهاند در آنجا بهجا آورده شود، و در تمام عمر بر کسی که این شرایط را دارا باشد یک مرتبه واجب می‌شود: (اول): آن که بالغ باشد. (دوم): آن که عاقل و آزاد باشد. (سوم): به واسطة رفتن به حج مجبور نشود که کار حرامی را که ترک آن از حج مهمتر است انجام دهد، یا عمل واجبی را که از حج مهمتر است ترک نماید. (چهارم): آن که مستطیع باشد، و مستطیع بودن به چند چیز است: (اول): آن که توش راه و مرکب سواری یا مالی که بتواند با آن مال آنها را تهیه کند داشته باشد. (دوم): سلامت مزاج و توانایی آن را داشته باشد که بتواند مکه رود و حج را بهجا آورد. (سوم): در راه مانعی از رفتن نباشد و اگر راه بسته باشد یا انسان بترسد که در راه جان یا عرض او از بین برود، یا مال او را ببرند، حج بر او واجب نیست، ولی اگر از راه دیگری بتواند برود، اگرچه دورتر باشد، باید از آن راه برود. (چهارم): به قدر بهجا آوردن اعمال حج وقت داشته باشد. (پنجم): مخارج کسانی را که خرجی آنان بر او واجب است مثل زن و بچه، و مخارج کسانی را که مردم خرجی دادن به آنها را لازم میدانند داشته باشد. (ششم): بعد از برگشتن، کسب یا زراعت، یا عایدی ملک، یا راه دیگری برای معاش خود داشته باشد که مجبور نشود به زحمت زندگی کند.
- انسان نمیتواند مخارج کسانی را که مثل اولاد خرجشان بر او واجب است از زکات بدهد، ولی اگر مخارج آنان را ندهد، دیگران میتوانند به آنان زکات بدهند.
- اگر ملکی را بر افراد معینی، مثلًا بر اولاد خود وقف نماید، چنانچه در آن ملک زراعت و درختکاری کنند و از آن چیزی بهدست آورند و از مخارج سال آنان زیاد بیاید، باید خمس آن را بدهند و همچنین اگر طور دیگری هم از آن ملک نفع ببرند مثلًا اجار آن را بگیرند، باید خمس مقداری را که از مخارج سالشان زیاد میآید بدهند.
- اگر مقداری مال به کسی بدهند و حج بر او واجب شود، چنانچه حج نماید، هر چند بعداً مالی از خود پیدا کند، دیگر حج بر او واجب نیست.
- اگر برای تجارت مثلًا تا جده برود و مالی بهدست آورد که اگر بخواهد ازآنجا به مکه رود مستطیع باشد، باید حج کند و در صورتی که حج نماید اگرچه بعداً مالی پیدا کند که بتواند از وطن خود به مکه رود دیگر حج بر او واجب نیست.
- انسان نمیتواند از زکات ملک بخرد و بر اولاد خود یا بر کسانی که مخارج آنان بر او واجب است وقف نماید که عایدی آن را به مصرف مخارج خود برسانند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر مخارج رفتن و برگشتن و مخارج عیالات کسی را در مدتی که مکه می رود و برمی گردد به او بدهند و بگویند حج برو؛ ولی ملک او نکنند؛ حج بر او واجب می شود.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر مخارج رفتن و برگشتن و مخارج عیالات کسی را در مدّتی که مکّه می‌رود و برمی‌گردد به او بدهند و بگویند حجّ برو ولی ملک او نکنند، در صورتی که که اطمینان داشته باشد که از او پس نمیگیرد، حجّ بر او واجب می‌شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر مخارج رفتن و برگشتن و مخارج عیالات کسی را در مدتی که مکه می رود و بر می گردد به او بدهند و بگویند حج برو و ملک او نکنند در صورتی که اطمینان داشته باشد که از او پس نمی گیرند حج بر او واجب می شود
- [امام خمینی] اگر مخارج رفتن و برگشتن و مخارج عیالات کسی را در مدتی که مکه می رود و برمی گردد به او بدهند و بگویند حج برو، ولی ملک او نکنند در صورتی که اطمینان داشته باشد که از او پس نمی گیرند، حج بر او واجب می شود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر مخارج رفتن و برگشتن و مخارج عیالات کسی را در مدتی که مکه می رود و برمی گردد به او بدهند و بگویند حج برو ولی ملک او نکنند، در صورتی که اطمینان داشته باشد که از او پس نمی گیرند، حج بر او واجب می شود.
- [آیت الله سیستانی] اگر مخارج رفتن و برگشتن و مخارج عیال کسی را در مدتی که مکه می‌رود و برمی‌گردد به او بدهند و بگویند : حج برو ، ولی ملک او نکنند ، در صورتی که اطمینان داشته باشد که از او پس نمیگیرند ، حج بر او واجب می‌شود .
- [آیت الله بروجردی] اگر مخارج رفتن و برگشتن و مخارج عیالات کسی را در مدّتی که مکه می‌رود و بر میگردد به او بدهند و بگویند:حج برو، ولی ملک او نکنند، در صورتی که اطمینان داشته باشد که از او پس نمیگیرند، حج بر او واجب می‌شود.
- [آیت الله اردبیلی] اگر مخارج رفت و برگشت و مخارج افراد تحت تکفّل کسی را در مدّتی که به مکّه می‌رود و برمی‌گردد به او بدهند و بگویند: (حجّ بجا بیاور) ولی ملک او نکنند، در صورتی که اطمینان داشته باشد که از او پس نمیگیرند، حجّ بر او واجب می‌شود.
- [آیت الله نوری همدانی] اگرمخارج رفتن وبرگشتن ومخارج عیالات کسی رادرمدّتی که مکّه می رود وبرمی گرددبه اوبدهندوبگویندحجّ برو ولی ملک اونکنند ،در صورتی که اطمینان داشته باشد که از او پس نمیگیرند ،حجّ بر اوواجب می‌شود . (مسأاه2038 ) اگر مقداری مال که برای حجّ کافی است به کسی بدهند وبا او شرط کنند که در راه مکّه خدمت کسی که مال را داده بنمایند ،حجّ بر او واجب نمی شود .
- [آیت الله بهجت] اگر مخارج رفتن و برگشتن و مخارج افراد تحت تکفّل کسی را در مدتی که مکه می‌رود و برمی‌گردد به او ببخشند و با او شرط کنند که حج بهجا آورد، لازم نیست قبول کند، ولی اگر قبول کرد حج بر او واجب می‌شود.