عده طلاق
عِدّه مدت زمان معینی است که زن پس از جدایی از شوهر و یا کسی که به اشتباه با وی آمیزش کرده، باید صبر کرده و تا پایان آن مدت ازدواج نکند.
اگر زن یقین کند که شوهرش مرده و بعد از تمام شدن عد وفات شوهر کند، چنان‌چه معلوم شود شوهر او بعداً مرده است، باید از شوهر دوم جدا شود و بنابر احتیاط در صورتی که آبستن باشد، تا مقدار زائیدن برای شوهر دوم عدّه طلاق و بعد برای شوهر اول عد وفات نگهدارد، و اگر آبستن نباشد، برای شوهر اوّل عد وفات و بعد برای شوهر دوم عدّ طلاق نگهدارد.
عنوان مسئله:
اگر زن یقین کند که شوهرش مرده و بعد از تمام شدن عد وفات شوهر کند، چنان‌چه معلوم شود شوهر او بعداً مرده است، باید از شوهر دوم جدا شود و بنابر احتیاط در صورتی که آبستن باشد، تا مقدار زائیدن برای شوهر دوم عدّه طلاق و بعد برای شوهر اول عد وفات نگهدارد، و اگر آبستن نباشد، برای شوهر اوّل عد وفات و بعد برای شوهر دوم عدّ طلاق نگهدارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] اگر زنی از شوهرش طلاق گرفته و در حین عدّه طلاق رجعی، شوهر فوت کرد ولی زن نمیدانست و بخیا این که بعد از عده طلاق شوهر فوت نموده با مرد دیگری ازدواج کرد، فعلاً تکلیف زن نسبت به عده وفات چیست؟ و نسبت به شوهر دوم چه حالی دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] زنی از شوهرش طلاق رجعی گرفته بعد از تمام شده عده شوهر کرده ولی در خانه شوهر دوم یقین حاصل کرد که شوهر اولش در اثناء طلاق که هنوز عده تمام نشده بود فوت کرده حال تکلیف این زن در خانه شوهر دوم چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا در صورتهای زیر تلقیح زن با نطفه شوهرش که از دنیا رفته، جایز است؟ الف بعد از وفات شوهر ولی قبل از انقضای عدّة ب بعد از وفات او و بعد از انقضای عدّة ج اگر آن زن بعد از فوت شوهرش با مرد دیگری ازدواج نماید، آیا جایز است خود را با نطفه شوهر اولش تلقیح کند؟ و آیا در صورت فوت شوهر دوم، جایز است خود را با نطقه شوهر اولش بارور کند؟
- [آیت الله بهجت] اگر زنی شرط کرده باشد در صورتی که شوهرش همسر دیگری اختیار کند وکالت در طلاق داشته باشد، آیا در صورتی که شوهر به خاطر ناسازگاری زن، همسر دوّمی اختیار کند، باز هم همسر اوّل وکیل در طلاق است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی وکالت در اجرای صیغه طلاق در زمان معینی داشته است و پس از گذشت زمان معین و تمام شدن عدّه، زن شوهر کرده است سپس معلوم شده، وکیل صیغه طلاق را جاری نکرده است، اکنون وظیفه چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر زنی طلاق بگیرد و هنوز مدت عده تمام نشده شوهرش رجوع کند ولی نزدیکی نکرده دوباره طلاق بدهد، آیا زن میتواند بلافاصله با مردی دیگر ازدواج کند و آیا شوهر اول میتواند بلافاصله بعد از طلاق دوم با خواهر این زن ازدواج کند؟
- [آیت الله بهجت] در صورتی که طلاق پیش از دخول باشد، در حالی که زن حامله است و از راه جذب منی یا تلقیح مصنوعی، منی شوهر در رحمش قرار گرفته باشد، آیا زن باید عدّه نگه دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] احتراما در صور ذیل حکم خواستگاری از زن، با اشاره (تعریض) و تصریح به ازدواج از طرف همسر و یا شخص دیگر نسبت به زن شوهر دار و یا زنی که در دوران عده به سر می برد، مرقوم فرمایید؟ 1- زن شوهردار به عقد دائم یا موقت 2- زنی که در عده طلاق رجعی به سر می برد؟ 3- زنی که در عده بائن (مانند خلع، وفات، فسخ و...) به سر می برد؟ 4- زنی که سه مرتبه طلاق داده شده است و در عده به سر می برد؟ 5- زنی که نه مرتبه طلاق داده شده و بر زوج حرام ابد شده و در دوران عده به سر می برد؟
- [آیت الله بروجردی] شخصی به وکالت از زوجی زوجه او را در نزد دو نفر مطلّقه نموده و زن بعد از انقضای عدّه شوهر اختیار نموده، بعداً معلوم شده که آن دو نفر در حین استماع طلاق فاسق بودهاند، آیا بر طلاق دهنده واجب است که زوج و زوجه را اِعلام نماید؟ و بر فرضِ اِعلام، قبول قول مجری صیغه طلاق بر زوج و زوجه واجب است؟
- [آیت الله بروجردی] زنی با شوهرش و دو دختر و یک پسرشان در اثر زلزله زیر آوار مرده تقدّم و تأخّرِ مردن آنها معلوم نیست و فقط آن زن مال دارد و دیگران مال ندارند و آن زن دو پسر از شوهر اوّل خود دارد و آن مرد مادر دارد، طریق ارث آنها به چه نحو است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- زنی که شوهرش مرده درصورتی که آزاد است اگر آبستن نباشد، باید تا چهار ماه و ده روز عدّه نگهدارد یعنی از شوهر کردن خودداری نماید اگرچه یائسه یا صغیره باشد، یا شوهرش با او نزدیکی نکرده باشد، و اگر آبستن باشد باید تا موقع زاییدن عدّه نگهدارد، ولی اگر پیش از گذشتن چهار ماه و ده روز، بچهاش به دنیا آید، باید تا چهار ماه و ده روز از مرگ شوهرش صبر کند، و این عدّه را عد وفات میگویند.
- اگر با زنی که در عده طلاق رجعی است زنا کند آن زن بنابر احتیاط بر او حرام می‌شود و اگر با زنی که در عد متعه، یا طلاق بائن، یا عد وفات است زنا کند، بعداً میتواند او را عقد نماید، اگرچه احتیاط مستحب آن است که با او ازدواج نکند و معنای طلاق رجعی و طلاق بائن و عد متعه و عد وفات در احکام طلاق گفته خواهد شد.
- زنی که نه سالش تمام شده و یائسه نیست، اگر صیغه شود، مثلًا یک ماهه یا یک ساله شوهر کند، چنان‌چه شوهرش با او نزدیکی نماید و مدت آن زن تمام شود یا شوهر مدت را به او ببخشد باید عدّه نگهدارد پس اگر حیض میبیند باید به مقدار دو حیض عدّه نگهدارد و شوهر نکند واگر حیض نمیبیند، چهل و پنج روز از شوهر کردن خودداری نماید. درصورتی که آبستن باشد احتیاط واجب آن است که به هر کدام از زائیدن یا چهل و پنج روز که بیشتر است عدّه نگهدارد.
- مردی که مسلمانزاده است اگر مرتد شود، زنش بر او حرام می‌شود و باید به مقداری عد وفات که در احکام طلاق گفته می‌شود عدّه نگهدارد.
- اگر با زنی که میداند عیالش نیست، زنا کند، چنان‌چه زن بداند که آن مرد شوهر او نیست، یا گمان کند شوهرش می‌باشد لازم نیست عده نگهدارد.
- طلاق دادن زن در حال حیض یا نفاس در سه صورت صحیح است: (اول): آن که شوهرش بعد از ازدواج با او نزدیکی نکرده باشد. (دوم): معلوم باشد آبستن است و اگر معلوم نباشد و شوهر در حال حیض طلاقش بدهد، بعد بفهمد آبستن بوده، احتیاط واجب آن است که دوباره او را طلاق دهد. (سوم): مرد به واسط غایب بودن یا حبس بودن نتواند بفهمد که زن از خون حیض و نفاس پاک است یا نه.
- کفن زن بر شوهر است، اگرچه زن از خود مال داشته باشد و همچنین اگر زن را به شرحی که در احکام طلاق گفته می‌شود، طلاق رجعی بدهند و پیش از تمام شدن عده بمیرد، شوهرش باید کفن او را بدهد. و چنان‌چه شوهر بالغ نباشد یا دیوانه باشد، ولی شوهر باید از مال او کفن زن را بدهد.
- اگر با زنی که از خون حیض و نفاس پاک است نزدیکی کند و در همان پاکی طلاقش دهد، چنان‌چه بعد معلوم شود که موقع طلاق آبستن بوده، بنابر احتیاط واجب باید دوباره او را طلاق دهد.
- زنی که حیض نمیبیند اگر در سن زنهایی باشد که حیض میبینند، چنان‌چه شوهرش بعد از نزدیکی کردن او را طلاق دهد، باید بعد از طلاق تا سه ماه عدّه نگهدارد.
- زنی را که طلاق دادهاند و زنی که صیغه بوده و شوهرش مدت او را بخشیده یا مدتش تمام شده، چنان‌چه بعد از مدتی شوهر کند و بعد شک کند که موقع عقد شوهر دوم عد شوهر اول تمام بوده یا نه، باید به شک خود اعتنا نکند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر زن یقین کند که شوهرش مرده، و بعد از تمامشدن عده وفات شوهر کند، چنان‌چه معلوم شود شوهر او بعداً مرده است، باید از شوهر دوم جدا شود، و در صورتی که آبستن باشد به مقداری که در عدّه طلاق گفته شد، یعنی تا موقع زاییدن برای شوهر دوم عدّه طلاق، و بعد برای شوهر اول عدّه وفات نگهدارد، و اگر آبستن نباشد، برای شوهر اول عدّه وفات و بعد برای شوهر دوم عدّه طلاق نگهدارد، و ابتدای عدّه وفات را از موقعی که خبر صحیح وفات شوهر به او رسیده قرار دهد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر زن یقین کند که شوهرش مرده و بعد از تمام شدن عدّه وفات شوهر کند، چنان‌چه معلوم شود شوهر او بعداً مرده است، باید از شوهر دوم جدا شود و در صورتی که آبستن باشد، به مقداری که در عدّه طلاق گفته شد، برای شوهر دوم عدّه طلاق و بعد برای شوهر اوّل عدّه وفات نگهدارد، و اگر آبستن نباشد، برای شوهر اوّل عدّه وفات احتیاطاً و برای شوهر دوم عدّه طلاق نگهدارد.
- [آیت الله سبحانی] اگر زن یقین کند که شوهرش مرده و بعد از تمام شدن عده وفات، شوهر کند چنان‌چه معلوم شود شوهر او بعداً مرده است، باید از شوهر دوم جدا شود و در صورتی که آبستن باشد، به مقداری که در عده طلاق گفته شد مسأله 2153، برای شوهر دوم عده طلاق و بعد برای شوهر اول عده وفات نگهدارد; و اگر آبستن نباشد، برای شوهر اول عده وفات و بعد برای شوهر دوم عده طلاق نگهدارد.
- [امام خمینی] اگر زن یقین کند که شوهرش مرده و بعد از تمام شدن عده وفات شوهر کند،چنان‌چه معلوم شود شوهر او بعدا مرده است، باید از شوهر دوم جدا شود و در صورتی که آبستن باشد، به مقداری که در عده طلاق گفته شد برای شوهر دوم عده طلاق و بعد برای شوهر اول عده وفات نگهدارد، و اگر آبستن نباشد، برای شوهر اول عده وفات و بعد برای شوهر دوم عده طلاق نگهدارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر زن یقین کند که شوهرش مرده و بعد از تمام شدن عده وفات شوهر کند چنان‌چه معلوم شود شوهر او بعد مرده است باید از شوهر دوم جدا شود و در صورتی که ابستن باشد بنابر احتیاط واجب تا زاییدن که مقدار عده طلاق است برای شوهر دوم عده نگه دارد و بعد برای شوهر اول عده وفات نگه دارد و اگر ابستن نباشد برای شوهر اول عده وفات و بعد برای شوهر دوم عده وطی به شبهه که مانند عده طلاق است نگه دارد
- [آیت الله اردبیلی] اگر زن یقین کند که شوهر او مرده و بعد از تمام شدن عدّه وفات شوهر کند، چنان‌چه معلوم شود شوهر او بعد مرده است، باید از شوهر دوم جدا شود و در صورتی که آبستن باشد، به مقداری که در عدّه طلاق گفته شد، برای شوهر دوم عدّه طلاق و بعد برای شوهر اوّل عدّه وفات نگهدارد و اگر آبستن نباشد، برای شوهر اوّل عدّه وفات و بعد برای شوهر دوم عدّه طلاق نگهدارد.
- [آیت الله سیستانی] اگر زن یقین کند که شوهرش مرده و بعد از تمام شدن عدّه وفات شوهر کند ، چنان‌چه معلوم شود او بعداً مرده است ، و عقد دوم در زمان حیات شوهر اول ، یا عدّه وفات واقعی او بوده است ، باید از شوهر دوم جدا شود ، و بنابر احتیاط واجب دو عدّه نگهدارد ، پس در صورتی که از شوهر دوم آبستن باشد تا مقدار زائیدن برای شوهر دوم عدّه وطی شبهه که مانند عده طلاق است و بعد برای شوهر اوّل عدّه وفات نگهدارد ، یا عدّه سابق را تکمیل نماید ؛ و اگر آبستن نباشد اگر مرگ شوهر اول قبل از نزدیکی شوهر دوم بوده است ابتداءً عدّه وفات نگهدارد و سپس عدّه وطی شبهه ، و اگر نزدیکی قبل از وفات بوده است عدّه آن مقدم است .
- [آیت الله نوری همدانی] اگر زن یقین کند که شوهرش مُرده و بعد از تمام شدن عّة وفات ، شوهر کند ، چنان‌چه معلوم شود شوهر او بعداً مرده است ، باید از شوهر دوّم جدا شود و در صورتی که آبستن باشد ، به مقداری که در عدّة طلاق گفته شد ، برای شوهر دوّم عدّه طلاق و بعد برای شوهر اوّل عدّة وفات نگهدارد ؛ و اگر آبستن نباشد ، برای شوهر اوّل عدّة وفات و بعد برای شوهر دوّم عدّة طلاق نگهدارد و ابتدای عدّة وفات را از موقعی که خبر صحیح وفات شوهر به او رسیده قرار دهد .
- [آیت الله بهجت] اگر زن یقین کند که شوهرش مرده و بعد از تمام شدن عدّه وفات، شوهر کند، چنان‌چه معلوم شود شوهر او بعداً مرده است، باید از شوهر دوم جدا شود، و در صورتی که آبستن باشد، به مقداری که در عدّه طلاق گفته شد، برای شوهر دوم عدّه طلاق و بعد برای شوهر اول عدّه وفات نگاه دارد، و اگر آبستن نباشد، برای شوهر اول عدّه وفات و بعد برای شوهر دوم عدّه طلاق نگاه دارد.
- [آیت الله بروجردی] اگر زن یقین کند که شوهرش مرده و بعد از تمام شدن عدّهی وفات شوهر کند، چنان‌چه معلوم شود شوهر او بعداً مرده است، باید از شوهر دوم جدا شود و در صورتی که آبستن باشد، به مقداری که در عدّهی طلاق گفته شد، برای شوهر دوم عدّهی طلاق و بعد برای شوهر اوّل عدّهی وفات نگه دارد و اگر آبستن نباشد، برای شوهر اوّل عدّهی وفات و بعد برای شوهر دوم عدّهی طلاق نگه دارد.