عده طلاق
عِدّه مدت زمان معینی است که زن پس از جدایی از شوهر و یا کسی که به اشتباه با وی آمیزش کرده، باید صبر کرده و تا پایان آن مدت ازدواج نکند.
اگر زن یقین کند که شوهرش مرده و بعد از تمام شدن عده وفات شوهر کند،چنانچه معلوم شود شوهر او بعدا مرده است، باید از شوهر دوم جدا شود و در صورتی که آبستن باشد، به مقداری که در عده طلاق گفته شد برای شوهر دوم عده طلاق و بعد برای شوهر اول عده وفات نگهدارد، و اگر آبستن نباشد، برای شوهر اول عده وفات و بعد برای شوهر دوم عده طلاق نگهدارد.
عنوان مسئله:
اگر زن یقین کند که شوهرش مرده و بعد از تمام شدن عده وفات شوهر کند،چنانچه معلوم شود شوهر او بعدا مرده است، باید از شوهر دوم جدا شود و در صورتی که آبستن باشد، به مقداری که در عده طلاق گفته شد برای شوهر دوم عده طلاق و بعد برای شوهر اول عده وفات نگهدارد، و اگر آبستن نباشد، برای شوهر اول عده وفات و بعد برای شوهر دوم عده طلاق نگهدارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- زنی مقداری طلا دارد و از آن استفاده میکند و مال دیگری غیر از آن ندارد. و اگر آنها را بفروشد توانایی رفتن به حج را خواهد داشت، آیا زیور آلات زن مستثنی از استطاعت است یا این که به وسیله آنها زن مستطیع شده و باید آنها را بفروشد و به حج برود و چنانچه مرده باشد باید برای او نائب بگیرند؟
- زنی که شوهر ندارد مبلغ پنجاه هزار تومان به پسرش به عنوان قرض داده تا خانه بخرد؛ البتّه این زن در آمدی هم ندارد؛ آیا اگر پسرش بتواند مقداری از پول را به قدر مخارج حج به او بدهد، مستطیع می‌شود یا نه؟ توضیح آن که ایشان غیر از مبلغ مزبور که قرض داده مالی ندارد مگر یک خانه کوچک؛ این زن پنجاه و چند سال دارد و کاری از او بر نمیآید لطف کنید و مسأله حج ایشان را روشن نمایید!
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] آیا در صورتهای زیر تلقیح زن با نطفه شوهرش که از دنیا رفته، جایز است؟ الف بعد از وفات شوهر ولی قبل از انقضای عدّة ب بعد از وفات او و بعد از انقضای عدّة ج اگر آن زن بعد از فوت شوهرش با مرد دیگری ازدواج نماید، آیا جایز است خود را با نطفه شوهر اولش تلقیح کند؟ و آیا در صورت فوت شوهر دوم، جایز است خود را با نطقه شوهر اولش بارور کند؟
- [آیت الله سبحانی] زنی شوهرش مرده و مرد دیگر به گمان اینکه عدّه وفات همانند عدّه طلاق سه ماه است با او ازدواج می کند و بعداً متوجه می شوند که مسأله برخلاف آن بوده است ارتباط را قطع می کنند یا زن را طلاق می دهد اکنون بعد از سرآمدن عدّه وفات می خواهند زندگی مشترک را با عقد جدید از سر بگیرند تکلیف چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر زنی از شوهرش طلاق گرفته و در حین عدّه طلاق رجعی، شوهر فوت کرد ولی زن نمیدانست و بخیا این که بعد از عده طلاق شوهر فوت نموده با مرد دیگری ازدواج کرد، فعلاً تکلیف زن نسبت به عده وفات چیست؟ و نسبت به شوهر دوم چه حالی دارد؟
- [آیت الله بروجردی] زنی در عدّه طلاق خُلعی بوده و هنوز عدّه او تمام نشده شوهرش وفات کرده، آیا باید عدّه وفات نگاه دارد یا خیر؟
- [آیت الله سبحانی] زنان شوهر مرده در زمان عده وفات از کجا تأمین شوند در حالی که هنوز ورّاث بر سر ارثیه مشاجره می کنند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] شوهر زن فوت شده ،آیا ورثه میتوانند در عده وفات او را از خانه موروثی بیرون کنند؟
- [آیت الله نوری همدانی] زنی از شوهرش طلاق رجعی گرفته بعد از تمام شده عده شوهر کرده ولی در خانه شوهر دوم یقین حاصل کرد که شوهر اولش در اثناء طلاق که هنوز عده تمام نشده بود فوت کرده حال تکلیف این زن در خانه شوهر دوم چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر مرد منی خود را در دستگاه پزشکی نگهدارد آیا زن میتواند در صورت زیر آن را به خودش لقاح کند : الف - بعد از مرگ مرد و قبل از دفنش؟ ب - بعد از دفنش و در اثناء عدّه وفات؟ ج - بعد از عدّه وفات؟
- [آیت الله مظاهری] زنی پس از فوت شوهرش ازدواج می کند و از شوهر دوم بچه دار می شود. به تازگی متوجه می شود که عده وفات را تا آخر نگه نداشته است و ازدواج کرده است حال تکلیف او چیست؟
- [آیت الله بهجت] آیا احکام مربوط به زوجیت بین زن و شوهر، پس از وفات و حتی پس از اتمام عده ی وفات زن باقی است؟ و اگر پس از آن به دلایلی قبر شوهر شکافته شود، آیا زن می تواند بدن او را ببیند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- زنی که شوهرش مرده، اگر آبستن نباشد، باید تا چهار ماه و ده روز عده نگهدارد یعنی از شوهر کردن خودداری نماید اگر چه یائسه یا صیغه باشد، یا شوهرش با او نزدیکی نکرده باشد، و اگر آبستن باشد باید تا موقع زاییدن عده نگهدارد، ولی اگر پیش از گذشتن چهار ماه و ده روز، بچه اش به دنیا آید، باید تا چهار ماه و ده روز از مرگ شوهرش صبر کند، و این عده را عده وفات می گویند.
- زنی که یقین دارد شوهرش در سفر مرده، اگر بعد از عده وفات که مقدار آن در احکام طلاق گفته خواهد شد، شوهر کند و شوهر اول از سفر برگردد باید از شوهر دوم جدا شود و به شوهر اول حلال است ولی اگر شوهر دوم با او نزدیکی کرده باشد، زن باید عده نگه دارد و شوهر دوم باید مهر او را مطابق زنهایی که مثل او هستند بدهد، ولی خرج عده ندارد.
- طلاق دادن زن در حال حیض یا نفاس در سه صورت صحیح است: اول: آنکه شوهرش بعد از ازدواج با او نزدیکی نکرده باشد. دوم: آبستن باشد و اگر معلوم نباشد که آبستن است و شوهر در حال حیض طلاقش بدهد، بعد بفهمد آبستن بوده، اشکال ندارد. سوم: مرد به واسطه غایب بودن نتواند یا برایش مشکل باشد که پاک بودن زن را بفهمد.
- ابتدای عده وفات از موقعی است که زن از مرگ شوهر مطلع شود.
- اگر با زن نامحرمی به گمان این که عیال خود او است نزدیکی کند، چه زن بداند که او شوهرش نیست یا گمان کند که شوهرش می باشد باید عده نگهدارد.
- کفن زن بر شوهر است، اگر چه زن از خود مال داشته باشد. و همچنین اگر زن را به شرحی که در کتاب طلاق گفته می شود، طلاق رجعی بدهند و پیش از تمام شدن عده بمیرد، شوهرش باید کفن او را بدهد. و چنانچه شوهر بالغ نباشد یا دیوانه باشد، ولی شوهر باید از مال او کفن زن را بدهد.
- اگر با زنی که می داند عیالش نیست، زنا کند، چنانچه زن نداند که آن مرد شوهر او نیست، بنابر احتیاط واجب باید عده نگهدارد.
- مردی که از پدر و مادر غیر مسلمان به دنیا آمده و مسلمان شده، اگرپیش از نزدیکی با عیالش مرتد شود عقد او باطل می گردد و اگر بعد از نزدیکی مرتد شود زن او باید به مقداری که در احکام طلاق گفته می شود، عده نگهدارد پس اگرپیش از تمام شدن عده، شوهر او مسلمان شود، عقد باقی و گرنه باطل است.
- زنی که نه سالش تمام نشده و زن یائسه عده ندارد، یعنی اگر چه شوهرش با او نزدیکی کرده باشد، بعد از طلاق می تواند فورا شوهر کند.
- زنی که نه سالش تمام شده و یائسه نیست، اگر شوهرش با او نزدیکی کند و طلاقش دهد، بعد از طلاق باید عده نگهدارد یعنی بعد از آن که در پاکی طلاقش داد، به قدری صبر کند که دوبار حیض ببیند و پاک شود و همین که حیض سوم را دید، عده او تمام می شود و می تواند شوهر کند، ولی اگر پیش از نزدیکی کردن با او طلاقش دهد، عده ندارد، یعنی می تواند بعد از طلاق فورا شوهر کند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اگر زن یقین کند که شوهرش مرده و بعد از تمام شدن عده وفات، شوهر کند چنانچه معلوم شود شوهر او بعداً مرده است، باید از شوهر دوم جدا شود و در صورتی که آبستن باشد، به مقداری که در عده طلاق گفته شد مسأله 2153، برای شوهر دوم عده طلاق و بعد برای شوهر اول عده وفات نگهدارد; و اگر آبستن نباشد، برای شوهر اول عده وفات و بعد برای شوهر دوم عده طلاق نگهدارد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر زن یقین کند که شوهرش مرده و بعد از تمام شدن عده وفات شوهر کند؛ چنانچه معلوم شود شوهر او بعدا مرده است باید از شوهر دوم جدا شود و بنا بر احتیاط در صورتی که آبستن باشد تا مقدار زائیدن برای شوهر دوم عده طلاق و بعد برای شوهر اول عده وفات نگهدارد و اگر آبستن نباشد؛ برای شوهر اول عده وفات و بعد برای شوهر دوم عده طلاق نگهدارد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر زن یقین کند که شوهر او مرده و بعد از تمام شدن عدّه وفات شوهر کند، چنانچه معلوم شود شوهر او بعد مرده است، باید از شوهر دوم جدا شود و در صورتی که آبستن باشد، به مقداری که در عدّه طلاق گفته شد، برای شوهر دوم عدّه طلاق و بعد برای شوهر اوّل عدّه وفات نگهدارد و اگر آبستن نباشد، برای شوهر اوّل عدّه وفات و بعد برای شوهر دوم عدّه طلاق نگهدارد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر زن یقین کند که شوهرش مرده، و بعد از تمامشدن عده وفات شوهر کند، چنانچه معلوم شود شوهر او بعداً مرده است، باید از شوهر دوم جدا شود، و در صورتی که آبستن باشد به مقداری که در عدّه طلاق گفته شد، یعنی تا موقع زاییدن برای شوهر دوم عدّه طلاق، و بعد برای شوهر اول عدّه وفات نگهدارد، و اگر آبستن نباشد، برای شوهر اول عدّه وفات و بعد برای شوهر دوم عدّه طلاق نگهدارد، و ابتدای عدّه وفات را از موقعی که خبر صحیح وفات شوهر به او رسیده قرار دهد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر زن یقین کند که شوهرش مُرده و بعد از تمام شدن عّة وفات ، شوهر کند ، چنانچه معلوم شود شوهر او بعداً مرده است ، باید از شوهر دوّم جدا شود و در صورتی که آبستن باشد ، به مقداری که در عدّة طلاق گفته شد ، برای شوهر دوّم عدّه طلاق و بعد برای شوهر اوّل عدّة وفات نگهدارد ؛ و اگر آبستن نباشد ، برای شوهر اوّل عدّة وفات و بعد برای شوهر دوّم عدّة طلاق نگهدارد و ابتدای عدّة وفات را از موقعی که خبر صحیح وفات شوهر به او رسیده قرار دهد .
- [آیت الله بهجت] اگر زن یقین کند که شوهرش مرده و بعد از تمام شدن عدّه وفات، شوهر کند، چنانچه معلوم شود شوهر او بعداً مرده است، باید از شوهر دوم جدا شود، و در صورتی که آبستن باشد، به مقداری که در عدّه طلاق گفته شد، برای شوهر دوم عدّه طلاق و بعد برای شوهر اول عدّه وفات نگاه دارد، و اگر آبستن نباشد، برای شوهر اول عدّه وفات و بعد برای شوهر دوم عدّه طلاق نگاه دارد.
- [آیت الله خوئی] اگر زن یقین کند که شوهرش مرده و بعد از تمام شدن عد وفات شوهر کند، چنانچه معلوم شود شوهر او بعداً مرده است، باید از شوهر دوم جدا شود و بنابر احتیاط در صورتی که آبستن باشد، تا مقدار زائیدن برای شوهر دوم عدّه طلاق و بعد برای شوهر اول عد وفات نگهدارد، و اگر آبستن نباشد، برای شوهر اوّل عد وفات و بعد برای شوهر دوم عدّ طلاق نگهدارد.
- [آیت الله سیستانی] اگر زن یقین کند که شوهرش مرده و بعد از تمام شدن عدّه وفات شوهر کند ، چنانچه معلوم شود او بعداً مرده است ، و عقد دوم در زمان حیات شوهر اول ، یا عدّه وفات واقعی او بوده است ، باید از شوهر دوم جدا شود ، و بنابر احتیاط واجب دو عدّه نگهدارد ، پس در صورتی که از شوهر دوم آبستن باشد تا مقدار زائیدن برای شوهر دوم عدّه وطی شبهه که مانند عده طلاق است و بعد برای شوهر اوّل عدّه وفات نگهدارد ، یا عدّه سابق را تکمیل نماید ؛ و اگر آبستن نباشد اگر مرگ شوهر اول قبل از نزدیکی شوهر دوم بوده است ابتداءً عدّه وفات نگهدارد و سپس عدّه وطی شبهه ، و اگر نزدیکی قبل از وفات بوده است عدّه آن مقدم است .
- [آیت الله بروجردی] اگر زن یقین کند که شوهرش مرده و بعد از تمام شدن عدّهی وفات شوهر کند، چنانچه معلوم شود شوهر او بعداً مرده است، باید از شوهر دوم جدا شود و در صورتی که آبستن باشد، به مقداری که در عدّهی طلاق گفته شد، برای شوهر دوم عدّهی طلاق و بعد برای شوهر اوّل عدّهی وفات نگه دارد و اگر آبستن نباشد، برای شوهر اوّل عدّهی وفات و بعد برای شوهر دوم عدّهی طلاق نگه دارد.
- [آیت الله مظاهری] اگر زن یقین کند که شوهرش مُرده و بعد از تمام شدن عدّه وفات شوهر کند، چنانچه معلوم شود شوهر او بعداً مرده است، باید از شوهر دوّم جدا شود و برای شوهر اوّل عدّه وفات و بعد برای شوهر دوّم عدّه طلاق نگهدارد.