احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
اگر در جای وضو زخم و جراحت و شکستگی نیست، ولی به جهت دیگری آب برای همه دست و صورت ضرر دارد، باید تیمم کند و احتیاط مستحب آن است که وضوی جبیره ای هم بگیرد، ولی اگر برای مقداری از دست و صورت ضرر دارد چنانچه اطراف آن را بشوید کافی بودن بعید نیست، ولی احتیاط به تیمم ترک نشود.
عنوان مسئله:
اگر در جای وضو زخم و جراحت و شکستگی نیست، ولی به جهت دیگری آب برای همه دست و صورت ضرر دارد، باید تیمم کند و احتیاط مستحب آن است که وضوی جبیره ای هم بگیرد، ولی اگر برای مقداری از دست و صورت ضرر دارد چنانچه اطراف آن را بشوید کافی بودن بعید نیست، ولی احتیاط به تیمم ترک نشود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] در مواردی که به دلیل پوشانده شدن اعضای متعدد وضو به وسیله جبیره و نجس بودن بعضی از زخمها و شرایط خارجی دیگر از قبیل وصل بودن سرم و امثال آن، انجام دادن وضوی جبیره دارای حرج نوعی یا شخصی و یا احتمال ضرر برای زخم است، تکلیف چیست و آیا تیمّم کافی است؟
- [آیت الله بهجت] اگر آب در بعضی از عضو وضو جاری نشود بلکه بقیه ی عضو را به وسیله ی قطرات موجود در همان عضو بشوید کافی است؟
- [آیت الله بهجت] اگر روی زخم صورت و دست بخیه زده شده و یا سرم به دست باشد، با فرض پاک بودن دست و صورت و بخیه و سرم، وظیفه ی انسان وضوی جبیره است یا وضوی معمولی؟ و آیا علاوه بر وضو تیمّم هم لازم است؟
- [آیت الله خوئی] در مسئله 267 میفرمائید: وضوی ارتماسی آن است که صورت و دست‌ها را به قصد وضو در آب فرو برد، ولی مسح با تری دست اشکال دارد، پس کسی که در دست راستش، زخم یا شکستگی میباشد و نمیتواند دست چپ را ترتیبی وضو دهد، چه کند؟
- [آیت الله نوری همدانی] حضرت امام راحل قدس سره در مسئله سوم از احکام وضو جبیره در تحریر الوسیله میفرمایند: (لو کانت (الجبیره) مستوعبة لمعظم الاعضاء لایترک الاحتیاط بالجمع بین عمل الجبیره و التیمم ان امکن ذلک بلا حائل و ان لا تبعد کفایة التیمم) و نیز در فصل مسوغات تیمّم میفرمایند: (و منها الحرج و المشقة الشدیدة التی لا تتحمل عادة فی تحصیل الماء او استعماله) حال آیا در مواردی که به دلیل استیعاب جبیره نسبت به اعضاء متعدد وضو و نجس بودن بعضی از زخمها و شرایط خارجی از قبیل وصل بودن سرم و امثال آن انجام وضوی جبیره دارای حرج نوعی یا شخصی و یا احتمال ضرر برای زخم باشد تیمّم کافی است یا خیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] میّتی که خون زخم او را با پلاستیک و یا چیز دیگری قطع کرده اند و مقداری از اعضایش هنگام غسل شسته نمی شود، آیا تیمّم تنها کافی است؟ یا باید اوّل غسل بدهند و بعد تیمّم کنند؟ آیا باید غسل را با آب لوله کشی انجام بدهند یا با آب قلیل نیز صحیح است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] میّتی که خون زخم او را با پلاستیک و یا چیز دیگری قطع کرده اند و مقداری از اعضایش هنگام غسل شسته نمی شود، آیا تیمّم تنها کافی است؟ یا باید اوّل غسل بدهند و بعد تیمّم کنند؟ آیا باید غسل را با آب لوله کشی انجام بدهند یا با آب قلیل نیز صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] شخصی معتقد است آب برای او ضرر دارد؛ ولی باز هم به جای تیمّم کردن وضو یا غسل به جا میآورد و بعد از انجام دادن آن متوجه می‌شود که اشتباه میکرده و آب ضرری برای او نداشته است. آیا وضو یا غسل مجدّد لازم است یا همان را که انجام داده، کافی است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر زخم یا دمل یا شکستگی در صورت و دست‌ها است و روی آن باز است و آب ریختن روی آن ضرر دارد، اگر اطراف آن را بشوید کافی است. ولی چنانچه کشیدن دست تر بر آن ضرر ندارد، بهتر آن است که دست تر بر آن بکشد و بعد پارچه پاکی روی آن بگذارد و دست تر را روی پارچه هم بکشد. و اگر این مقدار هم ضرر دارد یا زخم نجس است و نمی شود آب کشید، باید اطراف زخم را به طوری که در وضو گفته شد، از بالا به پایین بشوید و بنابر احتیاط مستحب پارچه پاکی روی زخم بگذارد و دست تر روی آن بکشد. و اگر گذاشتن پارچه ممکن نیست شستن اطراف زخم کافی است و در هر صورت تیمم لازم نیست.
- اگر جبیره تمام صورت یا تمام یکی از دست‌ها فرا گرفته باشد باز احکام جبیره جاری و وضوی جبیره ای کافی است، ولی اگر معظم اعضای وضو را گرفته باشد، بنابر احتیاط، باید جمع نماید بین عمل جبیره و تیمم، اگر چه کفایت تیمم در این صورت بعید نیست.
- اگر جبیره بیشتر از معمول اطراف زخم را گرفته و برداشتن آن ممکن نیست، باید به دستور جبیره عمل کند، و بنابر احتیاط واجب تیمم هم بنماید واگر برداشتن جبیره ممکن است باید جبیره را بردارد، پس اگر زخم در صورت و دست است اطراف آن را بشوید و اگر در سر یا روی پاها است اطراف آن را مسح کند و برای جای زخم به دستور جبیره عمل نماید.
- اگر نمی شود روی زخم را باز کرد ولی زخم و چیزی که روی آن گذاشته پاک است و رسانیدن آب به زخم ممکن است و ضرر و زحمت و مشقت هم ندارد،باید آب را به روی زخم برساند، و اگر زخم یا چیزی که روی آن گذاشته نجس است،چنانچه آب کشیدن آن و رساندن آب به روی زخم ممکن باشد بدون زحمت و مشقت،باید آن را آب بکشد و موقع وضو آب را به زخم برساند، و در صورتی که آب برای زخم ضرر دارد، یا آن که رساندن آب به روی زخم ممکن نیست یا زخم نجس است و نمی شود آن را آب کشید، باید اطراف زخم را بشوید و اگر جبیره پاک است روی آن را مسح کند، و اگر جبیره نجس است یا نمی شود روی آن را دست تر کشید،مثلا دوایی است که به دست می چسبد، پارچه پاکی را به طوری که جزء جبیره حساب شود، روی آن بگذارد و دست تر روی آن بکشد و اگر این هم ممکن نیست احتیاط واجب آن است که وضو بگیرد و تیمم هم بنماید.
- اگر جایی از اعضای وضو را رگ زده است و نمی تواند آن را آب بکشد یا آب برای آن ضرر دارد، اگر روی آن بسته است، باید به دستور جبیره عمل کند. و اگر معمولا باز است شستن اطراف آن کافی است.
- اگر زخم یا دمل یا شکستگی در جلوی سر یا روی پاها است و روی آن باز است چنانچه نتواند آن را مسح کند باید پارچه پاکی روی آن بگذارد و روی پارچه را با تری آب وضو که در دست مانده مسح کند و بنابر احتیاط مستحب تیمم هم بنماید و اگر گذاشتن پارچه ممکن نباشد، باید بجای وضو تیمم کند و بهتر است یک وضو بدون مسح هم بگیرد.
- اگر آب برای وضو و غسل کافی نباشد و به اندازه ای باشد که بتواند یا غسل کند یا وضو بگیرد، بنابر احتیاط واجب باید غسل کند و بدل از وضو تیمم نماید. و اگر فقط برای وضو کافی باشد و به اندازه غسل نباشد، باید وضو بگیرد و عوض غسل تیمم نماید. و اگر برای هیچ یک از آنها آب ندارد، باید دو تیمم کند،یکی بدل از غسل و دیگری بدل از وضو.
- وضوی ارتماسی آن است که انسان صورت و دست‌ها را به قصد وضو، با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد، لیکن برای این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، بایستی در شستن ارتماسی دست‌ها، قصد شستن وضویی، هنگام بیرون آوردن دست‌ها از آب باشد. و یا این که مقداری از دست چپ را باقی گذارد تا آن را با دست راست، ترتیبی بشوید.
- اگر در صورت یا دست‌ها بریدگی یا زخمی است که خون آن بند نمیآید و آب برای آن ضرر ندارد، باید در آب کر یا جاری فرو برد و قدری فشار دهد که خون بند بیاید، بعد به دستوری که گفته شد وضوی ارتماسی بگیرد. شرط هفتم: آن که وقت برای وضو و نماز کافی باشد.
- کسی که میترسد که اگر وضو بگیرد، مریض شود یا اگر آب را به مصرف وضو برساند تشنه بماند، نباید وضو بگیرد. ولی اگر نداند که آب برای او ضرر دارد، و وضو بگیرد و بعد بفهمد که ضرر داشته، وضویش صحیح است، اگرچه احتیاط مستحب آن است که با آن وضو نماز نخواند، و تیمم کند و چنانچه با آن وضو نماز خوانده دوباره آن را اعاده نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه در جای وضو، زخم و جراحت و شکستگی وجود ندارد، اما به جهت دیگری آب برای آن ضرر دارد، باید تیمم کند، ولی اگر فقط برای مقداری از دست و صورت ضرر دارد، چنانچه اطراف آن را بشوید کافی است و احتیاط آن است که تیمم هم بکند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر در جای وضو زخم و جراحت و شکستگی نیست ولی به جهت دیگری آب برای آن ضرر دارد، باید تیمم کند و احتیاط مستحب آن است که وضوی جبیره ای هم بگیرد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر در جای وضو زخم و جراحت و شکستگی نیست، ولی به جهت دیگری آب برای همه دست و صورت ضرر دارد، باید تیمم کند و بنابر احتیاط واجب اگر برای مقداری از دست و صورت ضرر دارد باید اطراف آن را بشوید و تیمم هم بنماید.
- [آیت الله اردبیلی] اگر در جای وضو، زخم، جراحت و شکستگی نباشد ولی به جهت دیگری آب برای دست و صورت ضرر داشته باشد، باید تیمّم کند و احتیاط مستحب آن است که وضوی جبیره‌ای نیز بگیرد.
- [آیت الله بروجردی] اگر در جای وضو زخم و جراحت و شکستگی نیست، ولی به جهت دیگری آب برای آن ضرر دارد، باید تیمّم کند و احتیاط مستحب آن است که وضوی جبیره‌ای هم بگیرد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر زخم یا دمل یا شکستگی در صورت و دستهاست و روی ان باز است و اب ریختن روی ان ضرر دارد چنانچه کشیدن دست تر بر ان ضرر ندارد باید در شکستگی دست تر بر ان بکشد و همچنین بنابر احتیاط واجب در زخم و دمل و احتیاط مستحب ان است که بعد پارچه پاکی روی ان بگذارد و دست تر را روی پارچه هم بکشد و اگر این مقدار هم ضرر دارد یا زخم و شکستگی نجس است و نمی شود اب کشید در مورد زخم باید اطراف ان را به طوری که در وضو گذشت از بالا به پایین بشوید و تیمم لازم نیست و احتیاط مستحب ان است که پارچه پاکی روی زخم بگذارد و دست تر روی ان بکشد و تیمم هم بنماید و اما در شکستگی باید تیمم نماید و بنابر احتیاط واجب وضو نیز گرفته و پارچه پاکی روی ان بگذارد و روی پارچه را با دست تر بکشد
- [آیت الله نوری همدانی] اگر زخم یا دمل یا شکستگی در صورت و دست‌ها باشد و روی آن باز باشد و آب ریختن روی آن ضرر داشته باشد . اگر اطراف آن را بشوید کافی است . ولی چنانچه کشیدن دست تر بر آن ضرر ندارد ، بهتر آن است که دست تر بر آن بکشد و بعد پارچة پاکی روی آن بگذارد و دست تر را روی پارچه هم بکشد . و اگر این مقدار هم ضرر دارد یا زخم نجس است و نمی شود آب کشید ، باید اطراف زخم را بطوری که در وضو گفته شد ، از بالا به پائین بشوید و بنابر احتیاط مستحب پارچة پاکی روی زخم بگذارد و دست تر روی آن بکشد، و اگر گذاشتن پارچه ممکن نیست ، شستن اطراف زخم کافی است و در هر صورت تیمم لازم نیست .
- [آیت الله اردبیلی] اگر روی دمل، زخم یا شکستگی که در دست‌ها و صورت است، بسته باشد و ریختن آب روی آن ضرر داشته باشد، در صورتی که روی جبیره پاک باشد یا اگر نجس است، بتوان آن را تطهیر کرد، باید اطراف جبیره را با مراعات شرایطی که در وضو گذشت بشوید و با دست تر روی جبیره مسح کند و لازم نیست جبیره را باز نماید و بر روی زخم یا دمل یا شکستگی دست تر بکشد هرچند مشقّت نیز نداشته باشد، و اگر جبیره نجس باشد یا نتوان دست تر روی آن کشید مثلاً دارویی باشد که به دست میچسبد شستن اطراف جبیره کفایت میکند اگر چه بهتر است که تیمّم نیز بنماید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه زخم یا دمل یا شکستگی در صورت و دست‌ها است و روی آن باز است اما آب ریختن روی آن ضرر دارد، کافی است اطراف آن را بشوید، ولی اگر کشیدن دست تر بر آن ضرر ندارد باید دست تر بر خود آن نیز بکشد و اگر ضرر دارد مستحب است پارچه پاکی روی آن بگذارد و دست تر روی آن بکشد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر زخم یا دمل یا شکستگی در صورت و دست‌ها است و روی آن باز است و آب ریختن روی آن ضرر دارد، باید اطراف آن را بشوید و چنانچه کشیدن دست تَر بر آن ضرر ندارد، احتیاط آن است که دست تر بر آن بکشد و اگر ضرر دارد بنابر احتیاط واجب پارچه پاکی روی آن بگذارد و دست تَر را روی پارچه بکشد و اگر این مقدار هم ضرر دارد یا زخم نجس است و نمی شود آب کشید، باید اطراف زخم را به طوری که در وضو گفته شد، از بالا به پایین بشوید و بنابر احتیاط واجب در فرض اخیر تیمّم هم بنماید.