غسل مستحب
غسل مستحب در مقابل غسل واجب می‌باشد.
کسی که چند غسل بر او واجب است یا می‌خواهد هم غسل واجب و هم غسل مستحب بجا آورد، می‌تواند به نیّت همه آنها یک غسل بجا آورد یا آنها را جداگانه انجام دهد.
عنوان مسئله:
کسی که چند غسل بر او واجب است یا می‌خواهد هم غسل واجب و هم غسل مستحب بجا آورد، می‌تواند به نیّت همه آنها یک غسل بجا آورد یا آنها را جداگانه انجام دهد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا نماز عید در زمان غیبت واجب است یا مستحب؟ آیا باید نیت استحباب نماییم؟
- آیا با غسل جنابت مستحب میتوان نماز واجب خواند؟
- اگر کسی بعد از استحمام در حالی که بدن او خیس است، غسل مستحب مثل( غسل شب جمعه و یا شب قدر و یا نظیر اینها) را بجا بیاورد با توجه به اینکه بدن او خشک نیست، آیا آن غسل مستحب قبول است یا خیر؟
- حاجی اگر بخواهد به استحباب وارد شدن با غسل به مسجد الحرام یا حرم مطهر نبوی صلیالله‌علیه‌و‌آله‌وسلم عمل کند، با عنایت به این که در شبانه روز گاهی چندین بار مشرّف میشود، آیا لازم است که برای هر بار، غسل جداگانه کند؟
- آیا واجب است در نیّت نماز، تعیین کنیم که نماز ما واجب است یا مستحب یا قصد قربت به تنهایی کافی است؟
- آیا در اعتکاف میتوان نیّت را از مستحب به واجب یا از واجب به مستحب برگرداند، یا اعتکافی را که از طرف پدر انجام میشود، از طرف مادر قرار داد، یا اعتکافی را که به نیّت خودمان شروع کرده‌ایم، به نیابت از اموات به پایان برسانیم یا به عکس؟ و آیا امثال این موارد جایز است؟
- میّتی که تکه تکه شده است، آیا باید همه تکه‌ها را با هم غسل دهند و با هم کفن کنند و در یک جا دفن کنند یا هر تکه را باید جداگانه غسل دهند و کفن و دفن نمایند؟
- کسی که جنب شده یا از حیض و نفاس پاک شده، ولی غسل نکرده، در صورتی که یک غسل مستحبّی (مثل غسل جمعه) انجام دهد و به همراه آن، نیّت غسل واجب را نکند، آیا کفایت از غسلهای واجب میکند یا نه؟
- آیا تجدید نیّت، در روز سومِ اعتکافِ مستحب لازم است؟
- میّتی از دنیا رفته و به خاطر نذر کردن، غسلی بر او واجب شده؛ ولی انجام نداده است. آیا باید خود میّت را علاوه بر غسل میّت، به نیّت غسل نذری هم غسل داد یا انجام دادن غسل نذری (مثل نمازهای قضا) به پسر بزرگتر میّت منتقل میشود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] آیا در غسل جنابت برای هر قسمتی که می شوییم، باید نیّت جداگانه داشته باشیم؟
- [آیت الله نوری همدانی] انسانی که غسل جنابت بر او واجب است ولی می‌خواهد غسل مستحبی هم مانند غسل جمعه انجام دهد آیا یک غسل به نیت غسل جنابت کفایت میکند یا اینکه دو غسل باید انجام دهد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی به نیّت غسل مس میّت سر و گردن را شست بعد یادش آمد غسل واجب دیگری هم به ذمّه دارد آیا می‌تواند قبل از شستن طرف راست و چپ به نیّت غسل واجب دیگر سر و گردن را غسل دهد هم چنین طرف راست و چپ بعد غسل اوّل را تمام کند یا نه هم چنین اغسال مستحبّه دیگر؟
- [سایر] سلام، گفته میشود، انجام غسل جنابت قبل از وقت نماز، مستحب است. حال اگر کسی قبل از وقت نماز، غسل جنابت را به نیت غسل واجب انجام دهد، تکلیف چیست؟ آیا می‌تواند بدون وضو نماز بخواند؟ اگر حکم را نمی‌دانسته چطور؟ آیا باید دوباره غسل کرد؟ آیا نمازی که خوانده صحیح است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا هنگام غسل ترتیبی مانعی دارد ابتدا پشت خود را شسته و بعد نیت غسل ترتیبی نموده و آن را بجا آورم؟
- [آیت الله علوی گرگانی] خانمی بعد از اذان صبح از حیض و یا نفاس پاک میشود آیا می‌تواند ضمن انجام غسل نیّت روزه مستحبّی و یا واجب غیر معیّن نماید؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا جنب می‌تواند بعد از اذان صبح نیّت روزه مستحبّی و یا واجب غیر معیّن کند و حال آنکه هنوز غسل نکرده باشد؟
- [آیت الله سبحانی] کسی بدون توجّه مدّتی غسل را قبل از دخول وقت به نیت واجب انجام داده است و با آن نماز واجب را بجا آورده، اکنون متوجّه شده که چنین نیتی صحیح نبوده، نمازهای گذشته او چه صورتی دارد؟
- [آیت الله وحید خراسانی] ایا می شود هر شوط از طواف مستحب را به نیت یکی از مومنین بجا اورد یا باید مجموع هفت شوط را برای یک نفر بجا اورد
- [آیت الله نوری همدانی] در شب شنبه می‌فرمایند میشود رجاء قضاء غسل جمعه را بجا آورد حال اگر شخصی آن را در شب شنبه رجاء بجا آورد آیا می‌تواند روز شنبه قضاء آن را بجا آورد یا خیر؟ (اعاده کند غسل را)
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر انجام چند غسل بر کسی مستحب باشد و به نیّت همه یک غسل بجا آورد، کافی است؛ بلکه میتوان یک غسل را به نیّت چند غسل واجب و مستحب بجا آورد.
- لازم نیست در وقت غسل نیّت کند که غسل واجب یا مستحب میکند و اگر فقط به قصد قربت، یعنی برای انجام فرمان خداوند غسل کند، کافی است.
- کسی که میّت را غسل می‌دهد، باید قصد قربت داشته باشد، یعنی غسل را برای انجام فرمان خداوند بجا آورد و اگر به همین نیّت تا آخر غسلِ سوم باقی باشد، کافی است و تجدید نیّت لازم نیست.
- کسی که از طرف دیگری برای حجّ اجیر شده، می‌تواند طواف نساء را از طرف او بجا آورد، ولی احتیاط آن است که به نیّت ما فی‌الذّمة بجا آورد و اگر بجا نیاورد، زن بر آن اجیر حرام میشود.
- اگر حائض، جُنب باشد و هنگامی که پاک میشود غسل جنابت را انجام دهد، لازم نیست برای حیض نیز جداگانه غسل نماید، هر چند خوب است در غسل خود هر دو را نیّت کند و این غسل کفایت از وضو میکند؛ پس برای انجام عباداتی مانند نماز که طهارت در آنها شرط است، لازم نیست وضو بگیرد.
- اگر یقین کند وقت نماز شده و نیّت غسل واجب کند امّا بعد معلوم شود که پیش از وقت، غسل کرده، غسل او صحیح است.
- کسی که می‌خواهد در عید قربان قربانی مستحبّی کند، اگر نیّت عقیقه نیز بنماید، کفایت میکند.
- مستحاضه متوسطه که وظیفه‌اش وضو گرفتن و غسل کردن است، می‌تواند هر کدام را که بخواهد اوّل بجا آورد، ولی بهتر است اوّل وضو بگیرد.
- غسلهای مستحب در شرع مقدس اسلام بسیار است که برخی از آنان در ذیل و در مسأله بعدی می‌آید: الف غسل جمعه؛ و وقت آن از اذان صبح تا ظهر روز جمعه است و بهتر است نزدیک ظهر بجا آورده شود و اگر تا ظهر انجام ندهد، بهتر است که بدون نیّت ادا و قضا تا غروب جمعه آن را بجا آورد و اگر در روز جمعه غسل نکند، مستحب است از صبح شنبه تا غروب قضای آن را بجا آورد و کسی که می‌ترسد در روز جمعه آب پیدا نکند، می‌تواند روز پنجشنبه و یا شب جمعه غسل را بجا آورد و مستحب است انسان در هنگام غسل جمعه بگوید: (أَشْهَدُ أَنْ لا إِلهَ إِلاَّ اللّه‌ُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ وَأَنَّ مُحَمَّدا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ، أَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنی مِنَ التَّوّابینَ وَاجْعَلْنی مِنَ المُتَطَهِّرینَ). ب غسل شب اوّل ماه رمضان و تمام شبهای (فرد) آن؛ مثل شب سوم، پنجم و هفتم، ولی از شب بیست و یکم مستحب است همه شب‌ها غسل کند و برای غسل شبهای پانزدهم، هفدهم، نوزدهم، بیست و یکم، بیست و سوم، بیست و پنجم، بیست و هفتم و بیست و نهم، بیشتر سفارش شده است و وقت غسل شبهای ماه رمضان، تمام شب است و بهتر است غسل مقارن غروب آفتاب بجا آورده شود، ولی از شب بیست و یکم تا آخر ماه بهتر است غسل را بین نماز مغرب و عشاء بجا آورد و نیز مستحب است در شب بیست و سوم غیر از غسل اوّل شب، یک غسل نیز در آخر شب انجام دهد. ج غسل روز عید فطر و عید قربان؛ و وقت آن از اذان صبح تا ظهر است و بهتر است آن را پیش از نماز عید بجا آورد و اگر بخواهد آن را از ظهر تا غروب بجا آورد، احتیاط آن است که به قصد رجاء (یعنی به امید این که مطلوب خداوند باشد) انجام دهد. د غسل شب عید فطر؛ و وقت آن از اوّل مغرب تا اذان صبح است و بهتر است در اوّل شب بجا آورده شود. ه غسل روزهای هشتم و نهم ذی‌حَجّه که وقت آن تمام روز می‌باشد؛ و در روز نهم، بهتر است آن را نزدیک ظهر بجا آورد. و غسل روز اوّل، پانزدهم، بیست و هفتم و آخر ماه رجب. ز غسل روز عید غدیر؛ و بهتر است آن را قبل از ظهر انجام دهد. ح غسل روز مباهله که بنا بر اقوی بیست و چهارم ذی‌حَجّه است. ط غسل شب پانزدهم شعبان، روز عید نوروز، نهم و هفدهم ربیع الاول و روز بیست و پنجم ذی‌قعده (دحو الارض)؛ و روز پانزدهم شعبان نیز می‌تواند به قصد رجاء غسل نماید. ی غسل دادن نوزادی که تازه به دنیا آمده. ک غسل زنی که برای غیر شوهر خود بوی خوش استعمال کرده است. ل غسل کسی که در حال مستی خوابیده. م غسل کسی که جایی از بدن خود را به بدن میّتی که غسل داده‌اند رسانده است. ن غسل کسی که برای تماشای به دار آویخته رفته و آن را دیده باشد، ولی اگر اتفاقا یا از روی ناچاری نگاهش به او بیفتد یا مثلاً برای ادای شهادت رفته باشد، غسل مستحب نیست. س غسل احرام و آن غسلی است که پیش از احرام در میقات انجام می‌دهند و این غسل برای زن حائض و نفساء نیز مستحب است.
- اگر مرد، زن را و زن، مرد را غسل بدهد، غسل باطل است، ولی زن می‌تواند شوهر خود را غسل دهد و شوهر نیز می‌تواند زن خود را غسل دهد، اگرچه احتیاط مستحب آن است که زن، شوهر خود و شوهر ، زن خود را غسل ندهد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [امام خمینی] اگر چند غسل بر کسی مستحب باشد و به نیت همه، یک غسل بجا آورد، کافی است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر چند غسل بر کسی مستحبّ باشد و به نیّت همه یک غسل بجا آورد کافی است.
- [آیت الله سیستانی] کسی که چند غسل بر او واجب است می‌تواند به نیّت همه آنها یک غسل بجا آورد ، و ظاهر این است که اگر یکی معیّن از آنها را قصد کند ، از بقیّه کفایت میکند .
- [آیت الله مظاهری] چند غسل واجب یا مستحب، یا واجب و مستحب را میتوان با یک غسل انجام داد در صورتی که همه را نیّت کند و اگر یکی از آنها را نیّت کند کفایت از بقیه نمی‌کند.
- [آیت الله سبحانی] کسی که چند غسل بر او واجب است می تواند به نیّت همه آنها جنابت، حیض، مسّ میّت و غسل جمعه و مانند آن یک غسل بجا آورد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] چند غسل واجب، یا واجب و مستحب را می توان با یک نیت انجام داد، یعنی یک غسل کند به نیت جنابت و حیض و مس میت و غسل جمعه و مانند آن و از همه کفایت می کند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر چند غسل بر کسی مستحب باشد و به نیّت همه یک غسل به جا آورد کافی است. و همچنین اگر چند غسل واجب بر عهده یک نفر باشد یا چند واجب و چند مستحب، می تواند به نیت همه آنها یک غسل انجام دهد و در جایی که چند غسل واجب بر عهده اوست اگر فراموش کند و نیت یکی از آن غسل ها را بکند کفایت از سایر غسل ها می کند و تنها غسل جنابت کفایت از وضو می کند و همراه غسلهای دیگر چه واجب و چه مستحب باید وضوء بگیرد.
- [آیت الله علوی گرگانی] لازم نیست در وقت غسل نیّت کند که غسل واجب یا مستحبّ می‌کنم و اگر فقط به قصد قربت یعنی برای انجام فرمان خداوند عالم غسل کند کافیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] لازم نیست در وقت غسل، نیت کند که غسل واجب یا مستحب میکند بلکه اگر فقط به قصد قربت؛ یعنی برای خداوند عالم غسل کند، کافی است.
- [آیت الله بروجردی] کسی که چند غسل بر او واجب است می‌تواند به نیت همه‌ی آنها یک غسل به جا آورد، یا آنها را جدا جدا انجام دهد.