احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزامآور را احتیاط مستحب گویند.
اگر مرد، زن را و زن، مرد را غسل بدهد، غسل باطل است، ولی زن می‌تواند شوهر خود را غسل دهد و شوهر نیز می‌تواند زن خود را غسل دهد، اگرچه احتیاط مستحب آن است که زن، شوهر خود و شوهر ، زن خود را غسل ندهد.
عنوان مسئله:
اگر مرد، زن را و زن، مرد را غسل بدهد، غسل باطل است، ولی زن می‌تواند شوهر خود را غسل دهد و شوهر نیز می‌تواند زن خود را غسل دهد، اگرچه احتیاط مستحب آن است که زن، شوهر خود و شوهر ، زن خود را غسل ندهد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا مرد می‌تواند از همسرش تقاضا کند که برای خروج از منزل و شرکت در فعالیتهای اجتماعی با اطلاع و هماهنگی او عمل نماید؟ در صورتی که زن بخواهد بدون رضایت شوهر اقدام به خروج از منزل و انجام فعالیتهای مختلف نماید وظیفه شوهر او چیست؟ در صورتی که زن بر این کار اصرار ورزد آیا جدایی پسندیده است؟
- برای غسل دادن مرد میّت، زن مَحرَم و یا مردی موجود نیست و برای غسل دادن زن میّت، مرد مَحرَم و یا زنی در دسترس نیست. در این صورت چه باید کرد؟
- اگر زنی طلاق بگیرد و هنوز مدت عده تمام نشده شوهرش رجوع کند ولی نزدیکی نکرده دوباره طلاق بدهد، آیا زن می‌تواند بلافاصله با مردی دیگر ازدواج کند و آیا شوهر اول می‌تواند بلافاصله بعد از طلاق دوم با خواهر این زن ازدواج کند؟
- مرد مسلمان و شیعهای در شهری فوت نموده است و مرد مسلمانی یافت نمیشود تا او را غسل دهد؛ ولی زن مسلمان نامحرمی وجود دارد. آیا این زن می‌تواند آن مرد را غسل دهد یا خیر؟ و اگر می‌تواند، چگونه باید غسل دهد؟
- آیا غسل و کفن و دفن بچهای که از زن و مرد کافر متولد شده است (حلال زاده)، مانند غسل و کفن و دفن کافر جایز نیست؟
- اگر یک مرد و زن با هم عقد موقت داشته باشند و در طول زمان عقد با هم نزدیکی داشته باشند، آیا پس از اتمام زمان عقد، مرد می‌تواند با دختر همان زن ازدواج دائم داشته باشد؟
- اگر یک مرد و زن با هم عقد موقت داشته باشند و در طول زمان عقد با هم نزدیکی داشته باشند آیا پس از اتمام زمان عقد، مرد می‌تواند با دختر همان زن ازدواج دائم داشته باشد؟
- اگر یک مرد و زن با هم عقد موقت داشته باشند و در طول زمان عقد با هم نزدیکی داشته باشند، آیا پس از اتمام زمان عقد، مرد می‌تواند با دختر همان زن ازدواج دائم داشته باشد؟
- اگر یک مرد و زن با هم عقد موقت داشته باشند و در طول زمان عقد با هم نزدیکی داشته باشند، آیا پس از اتمام زمان عقد، مرد می‌تواند با دختر همان زن ازدواج دائم داشته باشد؟
- میّتی که بر اثر بروز حادثه تشخیص داده نمیشود که مرد است یا زن، توسط چه کسی باید غسل و کفن و دفن او انجام شود؟ توسط مرد یا زن؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا زن می تواند مرد را و یا مرد می تواند زن را غسل بدهد؟
- [سایر] اگر مرد به هر علتی اجازه ادامه تحصیل و مانند آن را به زن ندهد، آیا زن هم می‌تواند نسبت به او تمکین نکند؟
- [سایر] اگر زن با خانواده شوهر ناسازگار باشد، آیا مرد به صرف احترام پدر و مادرش می‌تواند از همسرش جدا شود؟
- [سایر] سلام، زنی که شوهر داشته است و به مرد دیگری میگوید من شوهر ندارم و به عقد آن مرد در میآید، اما دخول صورت نمیگیرد. در حالیکه مرد دوم چیزی از این ماجرا نمیدانسته است. اکنون آن زن از شوهر اول خود طلاق گرفته است. آیا مرد دوم می‌تواند آن زن را عقد کند؟ یا آیا آن زن به مرد دوم حرام دائمی شده است؟
- [آیت الله بروجردی] زن پیر که قادر بر گرفتن روزه نیست و باید برای هر روزی مُدّی ازطعام کفّاره بدهد، اگر شوهر او فقیر باشد می‌تواند کفّاره خود را به شوهر بدهد؟ و بعد از دادن آیا شوهر می‌تواند همان کفّاره را به مصرف نفقه آن زن برساند یا خیر؟
- [سایر] آیا شوهر می‌تواند تا ابد همسرش را که تقاضای طلاق است، طلاق ندهد؟
- [سایر] زنی که برای مدتی صیغه شده، چنانچه زن یا مرد بخواهد زودتر از موعد از یکدیگر جدا شوند، چگونه عمل کنند؛ آیا مرد می‌تواند او را طلاق بدهد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] هرگاه شوهر بمیرد و چند ماه جسد او در سردخانه بماند به حدّی که زن از عدّه خارج شود آیا زن بعد از اتمام عدّه خود می‌تواند شوهر خود را غسل میّت دهد یا خیر؟
- [سایر] درباره وظایف قانونی زن و شوهر نسبت به یکدیگر توضیحاتی دهید و اینکه مرد همسرش را به چه کارهایی می‌تواند مجاب کند؟
- [آیت الله خوئی] زن بدون اذن شوهر می‌تواند بچه غیر را شیر دهد یا خیر؟ و آیا زن در خانه شوهر می‌تواند برای خود کار کند مثل خیاطی و کارهای مشابه آن و ضمناً از دست رنج خود به امور خیریه کمک نماید یا صدقه بدهد در صورتی که در هر دو فرض حقوق شوهر را کاملاً مراعات نماید و ضرری به حق استمتاع او نرساند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- زن می‌تواند به شوهر فقیر خود زکات بدهد، اگرچه شوهر زکات را صرف مخارج خود آن زن نماید.
- هرگاه زن در ضمن عقد با شوهر شرط کند که اگر شوهر مسافرت نماید یا مثلاً شش ماه به او خرجی ندهد، اختیار طلاق با زن باشد، این شرط باطل است ولی چنانچه شرط کند که از طرف مرد وکیل باشد که اگر مرد مسافر کند یا مثلاً شش ماه خرجی ندهد، از طرف او خود را طلاق دهد، چنانچه پس از مسافرت مرد یا شش ماه خرجی ندادن خود را با رعایت احتیاط طلاق دهد، صحیح است.
- کفن زن بر عهده شوهر است، اگرچه خود زن دارای اموال باشد و همچنین اگر زن را به شرحی که در کتاب طلاق گفته میشود طلاق رجعی بدهند و پیش از تمام شدن عدّه بمیرد، بنابر احتیاط واجب شوهر باید کفن او را بدهد، و چنانچه شوهر بالغ نباشد یا دیوانه باشد، ولیّ شوهر باید از مال او کفن زن را بدهد.
- برای جماع با زن حائض کفاره واجب نمیشود، اگرچه دادن کفاره بر مرد مستحب است.
- اگر زن بفهمد شوهرش برادرزاده یا خواهرزاده او را عقد کرده و حرفی نزند، چنانچه بعد رضایت ندهد عقد آنان باطل است، بلکه اگر از حرف نزدن زن هم معلوم باشد که باطناً راضی بوده است، احتیاط واجب آن است که شوهر زن با طلاق از برادرزاده یا خواهرزاده او جدا شود، مگر آن که اجازه بدهد.
- لباس یا چیزهایی که مرد به زن بخشیده است، بعد از طلاق یا وفات شوهر جزء اموال زن است؛ ولی اگر لباس یا مانند آن را مرد به زن نبخشیده باشد بلکه برای پوشیدن و استفاده زنِ خود گرفته باشد، اگرچه زن آن را پوشیده باشد، بعد از مردن شوهر، جزء اموال شوهر است.
- حرکت دادن دست و انگشتان در هنگام خواندن حمد اشکال ندارد، اگرچه احتیاط مستحب آن است که آنها را نیز حرکت ندهد.
- اگر زنی بچّهای را با شرایطی که در مسأله 2954 گفته میشود شیر دهد، پدر آن بچّه نمیتواند با دخترهایی که از آن زن به دنیا آمدهاند و دخترهای شوهری که شیر متعلّق به اوست ازدواج نماید، بلکه احتیاط واجب آن است که دخترهای رضاعی آن مرد را هم برای خود عقد ننماید، ولی چنانچه آن زن شیرده، دخترهای رضاعی دیگری داشته باشد که وقتی همسر مرد دیگری بوده، از شیر آن مرد به آنها داده است، پدر آن بچه می‌تواند با آن دخترها ازدواج کند، اگرچه احتیاط مستحب آن است که با آنان ازدواج نکند و نگاه محرمانه یعنی نگاهی که انسان می‌تواند به محرمهای خود کند نیز به آنان ننماید.
- اگر مرد مهر زن را در عقد معیّن کند و قصدش این باشد که آن را ندهد، عقد صحیح است، ولی مهر را باید بدهد.
- زنی که نُه سال او تمام نشده (در صورتی که بالغ نشده باشد) و زن یائسه، عدّه ندارند، یعنی اگرچه شوهر با او آمیزش کرده باشد، بعد از طلاق می‌تواند فورا شوهر کند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] حرام است، مرد، زن را، و زن، مرد را غسل بدهد. ولی زن می‌تواند شوهر خود را غسل دهد، و شوهر هم می‌تواند زن خود را غسل دهد، اگرچه احتیاط مستحب آن است که زن، شوهر خود و شوهر زن خود را غسل ندهد.
- [آیت الله سبحانی] اگر مرد، زن را و زن، مرد را غسل بدهد باطل است ولی زن می تواند شوهر خود را غسل دهد و شوهر هم می تواند زن خود را غسل دهد; اگرچه احتیاط مستحب آن است که زن، شوهر خود و شوهر، زن خود را غسل ندهد، مگر این که وصیتی در میان باشد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر مرد، زن را و زن، مرد را غسل بدهد باطل است ولی زن می تواند شوهر خود را غسل دهد و شوهر هم می تواند زن خود را غسل دهد، اگرچه احتیاط مستحب آن است که زن، شوهر خود و شوهر، زن خود را غسل ندهد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] حرام است مرد زن را و زن مرد را غسل بدهد ولی زن می‌تواند شوهر خود را غسل دهد و شوهر هم می‌تواند زن خود را غسل دهد، اگر چه احتیاط مستحب آن است که زن، شوهر خود و شوهر، زن خود را در حال اختیار غسل ندهد.
- [آیت الله بروجردی] حرام است مرد زن را و زن مرد را غسل بدهد، ولی زن می‌تواند شوهر خود را غسل دهد و شوهر هم می‌تواند زن خود را غسل دهد، اگر چه احتیاط مستحب آن است که زن شوهر خود و شوهر زن خود را غسل ندهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] غسل دادن مرد زن را و زن مرد را جایز نیست و باطل است ولی زن می تواند شوهر خود را غسل بدهد و شوهر هم می تواند زن خود را غسل بدهد اگر چه احتیاط مستحب ان است که زن شوهر خود و شوهر زن خود را غسل ندهد
- [آیت الله نوری همدانی] اگر مرد ، زن را و زن ، مرد را غسل بدهد باطل است ، ولی زن می تواند شوهر جود را غسل دهد و شوهر هم می تواند زن جود را غسل دهد ، اگر چه احتیاط مستحب آن است أه زن ، شوهر جود و شوهر ، زن جود را غسل ندهد .
- [امام خمینی] اگر مرد زن را، و زن مرد را غسل بدهد، باطل است. ولی زن می تواند شوهر خود را غسل دهد و شوهر هم می تواند زن خود را غسل دهد، اگر چه احتیاط مستحب آن است که زن شوهر خود، و شوهر زن خود را غسل ندهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر مرد، زن را و زن مرد را غسل بدهد باطل است، ولی زن می تواند شوهر خود و شوهر هم می تواند زن خود را غسل دهد، اگر چه احتیاط مستحب آن است که زن، شوهر خود و شوهر، زن خود را در حال اختیار غسل ندهد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر مرد زن را، و زن مرد را غسل بدهد غسل باطل است ولی زن می‌تواند شوهر خود را غسل دهد و شوهر هم می‌تواند زن خود را غسل دهد.