خط قران
خط قرآن به شیوه کتابت قرآن در زمان عثمان اطلاق می‌شود.
اگر مستحاضه قلیله بخواهد عملی غیر از نماز را که شرط آن داشتن وضو است، انجام دهد (مثلاً بخواهد جایی از بدن خود را به خط قرآن برساند) باید وضو بگیرد و بنابر احتیاط واجب وضویی که برای نماز گرفته کافی نیست.
عنوان مسئله:
اگر مستحاضه قلیله بخواهد عملی غیر از نماز را که شرط آن داشتن وضو است، انجام دهد (مثلاً بخواهد جایی از بدن خود را به خط قرآن برساند) باید وضو بگیرد و بنابر احتیاط واجب وضویی که برای نماز گرفته کافی نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آبی که در اختیار مکلّف قرار دارد، فقط برای وضو یا برای شستن بخشی از نجاست بدن یا لباس کافی است. در این جا وضو مقدّم است یا رفع نجاست؟
- کسی که به جای غسل و وضو، تیمّم کرده (مثل زن حائضی که از خون حیض پاک شده و آب برای غسل حیض و وضو ندارد) و قبل از خواندن نماز، مقداری آب به دست آورده که برای غسل تنها یا وضوی تنها کافی است، آیا لازم است که اقدام به غسل یا وضو کند یا تیمّم بدل از آنها کافی است؟
- آیا بر مستحاضه کثیره واجب است که یک غسل برای طواف و یک غسل برای نماز طواف کند یا یک غسل برای هر دو کافی است؟ و آیا میتواند نماز فریضه را بعد از اتمام نماز طواف، با همان غسل بخواند؟
- زنی که از خون حیض پاک شده و میخواهد نماز بخواند، ولی آب کافی برای غسل و وضو ندارد، بلکه آب، برای انجام دادن یکی کافی است، چه کند؟ اگر آب کافی دارد، ولی وقت انجام دادن هر دو را ندارد، چه حکمی دارد؟
- آیا واجب است در نیّت نماز، تعیین کنیم که نماز ما واجب است یا مستحب یا قصد قربت به تنهایی کافی است؟
- شخصی در محلّی زندانی شده و لباس و بدنش نجس است و مقدار آبی که به او دادهاند، فقط برای آب کشیدن لباس و بدن یا برای وضو گرفتن کافی است و از طرفی وسیلهای هم برای تیمّم کردن ندارد تا بعد از آب کشیدن لباس و بدن، با تیمّم نماز بخواند. در این صوررت چه وظیفهای دارد؟
- اگر بعد از تیمّم بدل از غسل، حدث اصغر پیش آمد و امکان غسل هم فراهم نشد، برای خواندن نماز، وضو یا تیمّم بدل از وضو کافی است یا تیمّم بدل از غسل هم باید تکرار شود؟
- شخصی بول کرد و خود را طاهر نکرد و برای نماز وضو گرفت و نماز خواند و بعد از نماز یادش آمد. آیا صرف تطهیر مخرج بول کافی است یا باید وضو نیز بگیرد؟ و در هر دو صورت، نمازی که خوانده، صحیح است یا خیر؟
- بعد از خواندن نماز احتیاط، یقین میکنیم نمازی که خوانده بودیم، کامل بوده و احتیاجی به نماز احتیاط نداشته و یا این که یقین میکنیم نمازمان ناقص بوده و با نماز احتیاط کامل شده است. آیا اکنون وظیفه جدیدی متوجه ما می‌شود یا همان نماز کافی است؟
- میّتی را به جای غسل، تیمّم دادهاند و کفن کرده و بر او نماز خواندهاند؛ ولی قبل از دفن کردن، امکان غسل دادن او فراهم شده است. آیا در این حالت، غسل دادن واجب است؟ در صورت وجوب، پس از غسل و کفن باید نماز مجدّدا خوانده شود یا نماز اول کافی است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] وضویی که به نیّت قرآن گرفته شده است، آیا با این وضو می شود قبل از خواندن قرآن، نماز خواند؟
- [سایر] 1. آیا عطسه کردن و فرو بردن آب دهان پس از عطسه روزه را باطل میکند؟ 2. آیا مستحاضه قلیله پس از اتمام دوران استحاضه خود بایستی غسل کند یا فقط اعمال قبلی مربوط به استحاضه را انجام دهد؟ 3. آیا اگر مستحاضه قلیله برای هر نماز خود یک وضو نگرفته باشد؛ یعنی برای نماز صبح یک وضو و برای نماز ظهر و عصر یک وضو و برای نماز مغرب و عشا یک وضو گرفته باشد مشروط بر این که پس از مطالعه احکام و کتب مراجع تقلید نفهمیده که بایستی برای هر نماز یک وضو بگیرد، آیا نماز او درست بوده یا باید دوباره بخواند؟
- [سایر] آیا در غسل دست کشیدن به بدن واجب است؛ یا تنها جاری کردن آب بر بدن کافی است؟
- [آیت الله بهجت] آیا در غسل دست کشیدن به بدن واجب است، یا فقط جاری کردن آب بر بدن کافی است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا وضویی که قبل از نماز ظهر و عصر گرفته شده، برای خواندن نماز مغرب و عشا هم با علم به این که در این مدت هیچیک از مبطلات وضو از وی سرنزده است، کافی است؟ یا آنکه هر نمازی نیت و وضوی جداگانهای دارد؟
- [آیت الله بروجردی] در رساله توضیح المسائل صفحه 50 مسأله 323 نوشته (مس نمودن خط قرآن برای کسی که وضو ندارد حرام است) و نیز در صفحه 72 مسأله 483 نوشته شده (خواندن و همراه داشتن قرآن و رساندن جایی از بدن به خط قرآن و نیز خضاب کردن به حناء و مانند آن برای حائض مکروه است) آیا اشتباهی شده یا اسقاطی در کلام است؟
- [آیت الله وحید خراسانی] ایا مستحاضه کثیره باید برای طواف یک غسل و برای نماز طواف غسلی دیگر بکند یا یک غسل برای هر دو کافی است
- [آیت الله خامنه ای] آیا در صحّت وضو شرط است که آب بر همه قسمتهای دست جریان پیدا کند یا آنکه کشیدن دست تر بر آن کافی است؟
- [سایر] آیا در انجام سجدۀ سهو و سجدۀ واجب قرآن طهارت بدن و لباس شرط است؟
- [سایر] آیا در وضو جریان آب بر اعضا واجب است، یا اینکه کشیدن دست تر بر آن کافی است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- زن در استحاضه کثیره و متوسطه بنابر احتیاط واجب نمیتواند جایی از بدن خود را به خط قرآن برساند، حتی اگر وظایف خود را انجام داده باشد.
- در شش مورد وضو گرفتن واجب است: اوّل:برای نمازهای واجب غیر از نماز میّت و در نمازهای مستحب، وضو شرط صحت آن است. دوم:برای انجام دادن سجده و تشهّد فراموش شدهای که بین آنها و نماز کاری که وضو را باطل میکند انجام داده، مثلاً ادرار کرده است.سوم:برای طواف واجب خانه کعبه هرچند اصل حجّ و عمره مستحب باشد.چهارم:اگر نذر یا عهد کرده یا قسم خورده باشد که وضو بگیرد. پنجم:اگر نذر کرده باشد که جایی از بدن خود را به خط قرآن برساند و بنابر احتیاط واجب اسامی و صفات مخصوص خداوند نیز همین حکم را دارند و یا نذر کرده باشد کاری را انجام دهد که وضو شرط جواز یا صحّت آن است. ششم:برای آب کشیدن قرآنی که نجس شده یا بیرون آوردن آن از مستراح و مانند آن، در صورتی که مجبور باشد دست یا جای دیگر بدن خود را به خط قرآن برساند؛ ولی چنانچه معطل شدن به مقدار وضو بیاحترامی به قرآن باشد، باید بدون این که وضو بگیرد قرآن را از مستراح و مانند آن بیرون آورد یا اگر نجس شده، آب بکشد و تا ممکن است از دست گذاشتن به خط قرآن خودداری کند و بنابر احتیاط واجب اسامی و صفات مخصوص خداوند نیز همین حکم را دارند.
- روزه زن مستحاضهای که غسل بر او واجب میباشد، بنابر احتیاط در صورتی صحیح است که غسلهایی را که برای خواندن نمازهای روز بر وی واجب است، در روز انجام دهد؛ بنابر این چنانچه قبل از خواندن نماز صبح یا ظهر و عصر مستحاضه شود و استحاضه وی متوسطه یا کثیره باشد و برای نماز غسل نکند، روزه آن روز او باطل است و بنابر احتیاط واجب، غسل نماز مغرب و عشای شبی که میخواهد فردای آن را روزه بگیرد نیز شرط صحّت روزه فردا میباشد؛ ولی چنانچه برای نماز مغرب و عشاء غسل نکند، اگر پیش از طلوع فجر به جهتی (مثل نماز شب) غسل کند، برای صحّت روزه فردا کافی است.
- نماز آیات بر مستحاضه واجب است و بنابر احتیاط واجب باید برای نماز آیات نیز اعمالی را که برای نمازهای واجب روزانه گفته شد، انجام دهد و اگر در وقت نماز واجب روزانه، نماز آیات بر مستحاضه واجب شود، گرچه بخواهد هر دو را پشت سر هم بجا آورد، احتیاط واجب آن است که برای نماز آیات نیز تمام اعمالی را که برای نماز روزانه بر او واجب است انجام دهد و هر دو را با یک غسل و وضو بجا نیاورد.
- در استحاضه قلیله باید زن برای هر نماز یک وضو بگیرد و ظاهر فرج را نیز اگر خون به آن رسیده، آب بکشد و بنابر احتیاط واجب، پنبه را عوض کند یا آب بکشد.
- مستحاضه قلیله بعد از وضو و مستحاضه متوسطه بعد از غسل و وضو و مستحاضه کثیره بعد از غسل، باید فورا مشغول نماز شوند، ولی گفتن اذان و اقامه و خواندن دعاهای قبل از نماز اشکال ندارد و در نماز نیز میتوانند اعمال مستحب مثل قنوت و غیر آن را بجا آورند.
- اگر آب برای وضو و غسل کافی نباشد و به اندازهای باشد که بتواند یا غسل کند و یا وضو بگیرد، بنابر احتیاط واجب باید غسل کند و به عوض وضو تیمّم نماید و اگر فقط برای وضو کافی باشد و به اندازه غسل نباشد، باید وضو بگیرد و به عوض غسل تیمّم نماید و اگر برای هیچ یک از آنها آب نداشته باشد، باید یک تیمّم به عوض غسل به جا آورد و بنابر احتیاط تیمّم دیگری به عوض وضو نیز انجام دهد.
- به احتیاط واجب انسان نمیتواند با غسل مستحبّی عملی را که مانند نماز احتیاج به وضو دارد انجام دهد و باید برای انجام آنها وضو بگیرد.
- اگر در شماره رکعتهای نماز احتیاط شک کند، بنابر احتیاط باید بنا را بر بیشتر بگذارد و سپس اصل نماز را اعاده کند، ولی چنانچه طرف بیشترِ شک، نماز احتیاط را باطل کند، اعاده اصل نماز کافی است.
- اگر به مقدار وضو و نماز مهلت پیدا نکند و در بین نماز چند دفعه قطرات ادرار از او خارج شود، وضوی اوّل کافی است، ولی چنانچه مرضی داشته باشد که در بین نماز چند مرتبه مدفوع از او خارج شود و وضو گرفتن بعد از هر دفعه برای او مشکل نباشد، باید ظرف آبی کنار خود بگذارد و هر بار مدفوع از او خارج شد، بنابر احتیاط واجب وضو بگیرد و بقیّه نماز را بخواند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مستحاضه قلیله اگر بخواهد غیر از نماز کاری انجام دهد که شرط آن وضو داشتن است مثلاً بخواهد جایی از بدن خود را به خط قرآن برساند بنابر احتیاط واجب باید وضو بگیرد زیرا وضویی که برای نماز گرفته کافی نیست.
- [امام خمینی] مستحاضه قلیله اگر بخواهد غیر از نماز کاری انجام دهد، که شرط آن وضو داشتن است، مثلا بخواهد جایی از بدن خود را به خط قرآن برساند، باید وضو بگیرد، و وضویی که برای نماز گرفته کافی نیست، بنابر احتیاط واجب.
- [آیت الله نوری همدانی] مستحاضة قلیله اگر بخواهد غیر از نماز کاری انجام دهد که شرط آن وضو داشتن است . مثلاً بخواهد از بدن خود را به خط قرآن برساند باید وضو بگیرد و وضوئی که قبلاً برای نماز گرفته بنابر احتیاط واجب ، کافی نیست .
- [آیت الله بروجردی] مستحاضهی قلیله اگر بخواهد غیر از نماز کاری انجام دهد که شرط آن وضو داشتن است مثلاً بخواهد جایی از بدن خود را به خط قرآن برساند باید وضو بگیرد و وضویی که برای نماز گرفته کافی نیست.
- [آیت الله سبحانی] مستحاضه قلیله اگر بخواهد غیر از نماز کاری انجام دهد، که شرط آن وضو داشتن است، مثلا بخواهد دست به خط قرآن بزند باید وضو بگیرد و وضویی که برای نماز گرفته کافی نیست.
- [آیت الله وحید خراسانی] مستحاضه ای که برای نماز وضو گرفته یا غسل کرده بنابر احتیاط نمی تواند در حال اختیار جایی از بدن خود را به خط قران برساند و در حال اضطرار جایز است ولی بنابر احتیاط باید وضو بگیرد
- [آیت الله شبیری زنجانی] مستحاضهای که برای نماز وضو گرفته یا غسل کرده، بنا بر احتیاط نمیتواند در حال اختیار جایی از بدن خود را به خط قرآن برساند و در حال اضطرار جایز است؛ ولی بنا بر احتیاط باید وظیفه غسل یا وضویی که برای نماز دارد، برای رساندن بدن به خط قرآن هم انجام دهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] مستحاضه که برای نماز وضو گرفته یا غسل کرده بنا بر احتیاط نمی تواند در حال اختیار جائی از بدن خود را به خط قرآن برساند و در حال اضطرار جایز است ولی بنا بر احتیاط باید وضو بگیرد.
- [آیت الله علوی گرگانی] مستحاضه قلیله اگر بخواهد غیر از نماز کاری انجام دهد، که شرط آن وضو داشتن است، مثلاً بخواهد قرآن بخواند باید وضو بگیرد ووضویی که براینماز گرفته کافی نیست.
- [آیت الله خوئی] مستحاضهای که برای نماز وضو گرفته یا غسل کرده بنابر احتیاط نمیتواند در حال اختیار جائی از بدن خود را به خط قرآن برساند، و در حال اضطرار جائز است ولی بنابر احتیاط باید وضو بگیرد.