مسلمان
توحید معاد نبوت عدل (شیعه) • 
غسل، کفن، نماز و دفن مسلمان، بر هر مکلّفی واجب است و اگر بعضی آن را انجام دهند، از دیگران ساقط می‌شود و چنانچه هیچ کس انجام ندهد، همه معصیت کرده‌اند.
عنوان مسئله:
غسل، کفن، نماز و دفن مسلمان، بر هر مکلّفی واجب است و اگر بعضی آن را انجام دهند، از دیگران ساقط می‌شود و چنانچه هیچ کس انجام ندهد، همه معصیت کرده‌اند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا غسل و کفن و دفن بچهای که از زن و مرد کافر متولد شده است (حلال زاده)، مانند غسل و کفن و دفن کافر جایز نیست؟
- آیا کسی را که شک داریم مسلمان است یا نه، میتوانیم در قبرستان مسلمانان دفن کنیم؟ و آیا نسبت به غسل و کفن و نماز او وظیفهای داریم یا خیر؟
- میّتی که امکان دفن کردن او وجود ندارد، آیا لازم است که کارهای دیگر او، مثل غسل و کفن را انجام داد؟ اگر امکان غسل و کفن کردن نباشد، آیا نماز خواندن بر میّت لازم است یا نه؟
- میّتی که تکه تکه شده است، آیا باید همه تکهها را با هم غسل دهند و با هم کفن کنند و در یک جا دفن کنند یا هر تکه را باید جداگانه غسل دهند و کفن و دفن نمایند؟
- کسی که در معرکه جنگ با دشمن اسلام کشته می‌شود، ولی نه به دست دشمنان، بلکه به سبب حادثه دیگری که برایش پیش میآید (مثل تصادف کردن)، آیا غسل و کفن از او ساقط می‌شود؟
- مخارج مربوط به میّت، اعم از غسل و کفن و دفن و دیگر امور، بر عهده چه کسی است؟
- آیا جنب یا حائض یا کسی که غسل مسّ میّت بر عهده اوست، می‌تواند میّت را غسل دهد و کفن و دفن نماید؟
- اگر از میّتی فقط اسکلت کامل او باقی مانده و بقیه بدن او از بین رفته باشد، آیا احکام آن با احکام جسد سالم میّت (مثل وجوب غسل مسّ میّت به هنگام مس کردن اسکلت و وجوب غسل و کفن و نماز و دفن) یکی است؟ اگر اسکلت ناقص باشد، مثلاً فقط جمجمه باقی مانده باشد، چه احکامی دارد؟
- پس از گذشت چندین سال، هنوز جنازه مطهّر تعدادی از شهدا گاه به گاه به میهن اسلامی باز گردانده می‌شود. با توجه به این که غسل و کفن از شهید در معرکه جنگ ساقط است، میخواستم سؤال کنم که آیا غسل و کفن نکردن شهید، امری واجب است یا جایز؟ و اگر بخواهیم غسل و کفن را انجام دهیم، مانعی دارد یا خیر؟ سؤال دیگر این که لباس این شهدا بر اثر مرور ایّام از بین رفته است، آیا با این حال، باز هم کفن لازم ندارند؟
- اگر در معرکه جنگ، میّتی را ببینیم که معلوم نیست به واسطه جنگ و جهاد به شهادت رسیده است یا به جهت دیگری از دنیا رفته، غسل دادن و کفن کردن او ساقط می‌شود یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] اگر کفن کردن و غسل دادن بدن میت مسلمان واجب است، پس چرا امام حسین(علیه السلام) بدون غسل و کفن دفن شد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] نبش قبر میّتی که بدون غسل، کفن، حنوط و نماز دفن شده است چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] چنانچه میّتی بدون غسل، کفن و نماز دفن شده باشد تکلیف چه می باشد؟
- [آیت الله جوادی آملی] آیا کفن و دفن غیر مسلمان واجب است یا نه؟ در صورت وجوب باید طبق آیین آنها باشد یا طبق دستور اسلام؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] میتی را بدون غسل و کفن دفن کرده اند و نماز میت را هم نخوانده اند وظیفه چیست؟
- [آیت الله بهجت] حکم میتی که یقین به باطل بودن غسل یا کفن یا نماز یا دفن او پیدا شده است چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر قسمتی از بدن انسان جداشود آیا غسل و حنوط و کفن و نماز و دفن دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] حکم احتضار، غسل، کفن و دفن و نماز میّت مسلمان در حوادث چگونه است آیا امدادگر باید به مسائل فوق بپردازد یا به خدمات امدادرسانی به مصدومین، کدامیک برتر است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] پس از دفن و کفن مقتول قطعهای از استخوان وی پیدا شده آیا این قطعه نیز غسل میخواهد و آیا مسّ کننده آن، باید غسل مسّ میّت کند و حکم دفن و کفن این قطعه چگونه است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] میّتی را غسل داده و سپس بر او نماز خوانده اند، ولی در موقع دفن متوجّه شدند که از جنازه خون آمده است. آیا بعد از پاک کردن کفن و جنازه، تکرار نماز میّت واجب است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- غسل بچّه مسلمان، اگرچه از زنا باشد، واجب است و غسل، کفن و دفن کافر و اولاد او جایز نیست و کسی که از کودکی دیوانه بوده و به حال دیوانگی بالغ شده، چنانچه پدر و مادر او یا یکی از آنان مسلمان باشند، باید او را غسل داد و اگر هیچ کدام از آنان مسلمان نباشند، غسل دادن او جایز نیست.
- اگر کسی بداند غسل یا کفن یا نماز یا دفن میّت را باطل انجام دادهاند، باید آن را دوباره انجام دهد، ولی اگر گمان داشته باشد که باطل بوده یا شک داشته باشد که صحیح بوده یا نه، لازم نیست اقدام نماید. همچنین اگر مسلمان غیر امامی را هممذهبان او طبق مذهب خود تجهیز و دفن کرده باشند، کافی است.
- ولیّ زن که در غسل، کفن، نماز و دفن او دخالت میکند، شوهر اوست و اگر شوهر نداشته باشد، کسی که در زمان حیات او سرپرستی او را به عهده داشته بر دیگران در این امر مقدم است.
- اگر میّت برای غسل، کفن، دفن و نماز خود غیر از ولیّ کس دیگری را معین کند، اجازه آن شخص کافی است و کسی که میّت او را برای انجام این اعمال معیّن کرده، واجب نیست این وصیّت را قبول کند، ولی اگر قبول کند باید به آن عمل نماید.
- اگر نمازگزار جواب سلام را ندهد، معصیت کرده، ولی نماز او صحیح است.
- اگر مال میّت بیشتر از خرج واجب کفن و دفن و بدهی او نباشد، باید مال او را به همین مصرفها برسانند و به وارث او چیزی نمیرسد.
- دفن مسلمان در قبرستان کفار چنانچه اهانت به وی باشد و دفن کفار در قبرستان مسلمانان چنانچه اهانت به مسلمین باشد، جایز نیست و احتیاط واجب آن است که اگر اهانت نیز نباشد، مسلمان را در قبرستان کفار و کافر را در قبرستان مسلمانان دفن نکنند.
- بجز سه دستهای که در مسأله قبل بیان شد، خویشاوندان دیگر همچون برادر، خواهر، عمو، عمّه، دایی، خاله و اولاد آنان، واجبالنّفقه نیستند، ولی =============================================================================== 1 (واجب عینی) به واجبی میگویند که بر تک تک افراد واجب باشد و با انجام دادن دیگران از انسان ساقط نشود، مانند: نماز و روزه و در مقابل (واجب کفایی) واجبی است که اگر فرد یا افراد نسبت به آن اقدام نماید از عهده دیگران ساقط می‌شود، مانند: تدفین میّت مسلمان. مستحب است در صورتی که نیازمند باشند و انسان توانایی داشته باشد، نفقه آنان را نیز بدهد.
- شهیدی که در میدان جنگ و در معرکه، پیش از آن که به سراغ او بیایند به شهادت رسیده و جان داده است، غسل و کفن ندارد و باید او را با لباسهای خود بدون غسل دفن کنند، چه جنگ در زمان امام علیهالسلام و به اذن و اجازه امام علیهالسلام باشد و چه برای دفاع از اسلام و کشور اسلامی به شهادت رسیده باشد.
- اجیر شدن برای کارهایی که بر همگان واجب کفایی است نظیر غسل، کفن و دفن میّت بنابر احتیاط باطل است، هر چند اجیر شدن برای مستحبّات آن مانعی ندارد، ولی استخدام و اجیر شدن برای کارهای مورد نیاز جامعه و مردم نظیر امور پزشکی و صنعتی اشکال ندارد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] غسل و کفن و نماز و دفن مسلمان اگر چه دوازده امامی نباشد بر هر مکلفی واجب است و اگر بعضی انجام دهند از دیگران ساقط می‌شود و چنانچه هیچ کس انجام ندهد همه معصیت کرده‌اند.
- [آیت الله خوئی] غسل و کفن و نماز و دفن مسلمان اگرچه دوازده امامی نباشد، بر هر مکلفی واجب است، و اگر بعضی انجام دهند، از دیگران ساقط می‌شود. و چنانچه هیچ کس انجام ندهد همه معصیت کرده‌اند.
- [آیت الله مظاهری] غسل و کفن و نماز و دفن مسلمان چه دوازده امامی باشد یا نباشد، بر هر مکلّفی واجب است و اگر بعضی انجام دهند از دیگران ساقط می‌شود و چنانچه هیچ کس انجام ندهد همه معصیت کرده‌اند.
- [آیت الله وحید خراسانی] غسل و حنوط و کفن و نماز و دفن مسلمان بر هر مکلفی واجب است و اگر بعضی انجام دهند از دیگران ساقط می شود و چنانچه هیچ کس انجام ندهد همه معصیت کرده اند
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . غسل و کفن و نماز و دفن مسلمان اگر چه دوازده امامی نباشد بر هر مکلفی واجب است و اگر بعضی انجام دهند، از دیگران ساقط می شود و چنان چه هیچ کس انجام ندهد، همه معصیت کرده اند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] غسل و کفن و نماز و دفن مسلمان اگرچه دوازده امامی نباشد بر هر مکلفی واجب است، و اگر بعضی انجام دهند از دیگران ساقط می شود و چنانچه هیچ کس انجام ندهد همه معصیت کرده اند.
- [آیت الله نوری همدانی] غسل و کفن و نماز و دفن مسلمان بر هر مکلفی واجب است و اگر بعضی انجام دهند ، از دیگران ساقط می شود و چنانچه هیچکس انجام ندهد ، همه معصیت کرده أتند .
- [آیت الله سبحانی] غسل و کفن و نماز و دفن مسلمان بر هر مکلّفی واجب است و اگر بعضی انجام دهند، از دیگران ساقط می شود و چنانچه هیچ کس انجام ندهد همه معصیت کرده اند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] غسل و کفن و نماز و دفن مسلمان اگرچه دوازده امامی نباشد؛ بر هر مکلفی واجب است و اگر بعضی انجام دهند؛ از دیگران ساقط می شود و چنانچه هیچ کس انجام ندهد؛ همه معصیت کرده اند.
- [آیت الله بهجت] غسل، کفن، نماز و دفن مسلمان (یعنی میتی که بهحسب اظهار شهادتین و عدم منافی، حکم به اسلام او می‌شود) بر هر مکلفی واجب است؛ و اگر بعضی انجام دهند، از دیگران ساقط می‌شود و چنانچه هیچ کس انجام ندهد همه معصیت کرده‌اند.