واسطه
وسیله و علّت ثبوت چیزی برای چیز دیگر را واسطه گویند.
اگر به واسطه یقین یا ترس ضرر، تیمّم کند و پیش از نماز بفهمد که آب برای او ضرر ندارد، تیمّم او باطل است و اگر بعد از نماز بفهمد نیز بنا بر احتیاط واجب، نماز او باطل است.
عنوان مسئله:
اگر به واسطه یقین یا ترس ضرر، تیمّم کند و پیش از نماز بفهمد که آب برای او ضرر ندارد، تیمّم او باطل است و اگر بعد از نماز بفهمد نیز بنا بر احتیاط واجب، نماز او باطل است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر کسی احتمال بسیار کمی بدهد که آب برایش ضرر داشته باشد یا اصلاً این احتمال را هم ندهد و وضو بگیرد و بعد از آن بفهمد که آب، ضرر زیادی برای او داشته است، آیا وضویش درست است یا نه؟
- بعد از خواندن نماز احتیاط، یقین میکنیم نمازی که خوانده بودیم، کامل بوده و احتیاجی به نماز احتیاط نداشته و یا این که یقین میکنیم نمازمان ناقص بوده و با نماز احتیاط کامل شده است. آیا اکنون وظیفه جدیدی متوجه ما می‌شود یا همان نماز کافی است؟
- اگر کسی در شبهای ماه مبارک رمضان در تنگی وقت (قبل از اذان صبح) تیمّم کند، در صورتی که تا طلوع آفتاب آب پیدا نکند، آیا شرعا میتواند با آن تیمّم که کرده، نماز بخواند یا باید تیمّم دیگری کند؟
- وجود زخمی که آب برای آن ضرر ندارد، ولی خون آن هم بند نمیآید و در اعضای وضو واقع شده و در صورت گرفتن وضو به طور معمول باعث نجاست اعضای وضو می‌شود، آیا باعث وجوب تیمّم می‌شود یا راهی برای وضوی صحیح وجود دارد؟
- شخصی معتقد است آب برای او ضرر دارد؛ ولی باز هم به جای تیمّم کردن وضو یا غسل به جا می‌آورد و بعد از انجام دادن آن متوجه می‌شود که اشتباه میکرده و آب ضرری برای او نداشته است. آیا وضو یا غسل مجدّد لازم است یا همان را که انجام داده، کافی است؟
- کسی که آب برای وضو گرفتن و غسل کردن و خاک برای تیمّم کردن ندارد و در داخل وقت است، وظیفهاش نسبت به نماز چیست؟
- کسی که به جای غسل و وضو، تیمّم کرده (مثل زن حائضی که از خون حیض پاک شده و آب برای غسل حیض و وضو ندارد) و قبل از خواندن نماز، مقداری آب به دست آورده که برای غسل تنها یا وضوی تنها کافی است، آیا لازم است که اقدام به غسل یا وضو کند یا تیمّم بدل از آنها کافی است؟
- در صورتی که بیمار به خاطر خوف ضرر، نماز را در حالات زیر انجام دهد، ولی بعد از اتمام نماز متوجه شود که خوف او بیمورد بوده، تکلیفش چیست؟ الف. به جای غسل و وضو تیمّم کند. ب. طهارات ثلاث را به صورت جبیره انجام دهد. ج. نماز را در حالت نشسته بخواند. د. نماز را با اشاره بخواند.
- شخصی در محلّی زندانی شده و لباس و بدنش نجس است و مقدار آبی که به او دادهاند، فقط برای آب کشیدن لباس و بدن یا برای وضو گرفتن کافی است و از طرفی وسیلهای هم برای تیمّم کردن ندارد تا بعد از آب کشیدن لباس و بدن، با تیمّم نماز بخواند. در این صوررت چه وظیفهای دارد؟
- کسی که وضو دارد و نمازش را هنوز نخوانده است و اگر وضویش را باطل کند، به جهت مانعی (مانند سرما و یا ترس از دزد و درنده) نمیتواند کفشهایش را درآورد و دوباره وضو بگیرد، آیا حق باطل کردن وضوی خود را قبل از خواندن نماز دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] جنب در ماه رمضان به واسطه ضرر آب یا کمی وقت تیمم کرد و بیاختیار قبل از طلوع خوابش برد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر کسی بداند که آب برای او ضرر دارد و تیمم نماید و بعدا بفهمد که اشتباه کرده است تکلیفش چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر فردی یقین داشت که آب برای او ضرر ندارد و وضو گرفت و غسل کرد بعد فهمید آب برای او ضرر دارد، چه تکلیفی دارد؟
- [آیت الله بهجت] اگر شخصی یقین به ضرر آب نداشته و وضو بگیرد و سپس معلوم شود که آب برایش ضرر داشته، آیا وضویش صحیح است؟
- [آیت الله مظاهری] اگرکسی یقین داشت آب برایش ضرر ندارد و وضو گرفت و غسل کرد، ولی بعد فهمید آب برایش ضرر داشته، وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله بهجت] آیا نظریّه ی پزشک مبنی بر ضرر داشتن استعمال آب برای وضو و نماز از نظر شرعی، مجوّز برای تیمّم می شود یا نه؟
- [سایر] آیا انسان میتواند به صرف احتمال ضرر داشتن آب برای بدنش، تیمم کند؟
- [آیت الله خامنه ای] کسی که فاقد آب است و یا استعمال آب برایش ضرر دارد، آیا در صورت تیمم بدل از غسل جنابت، داخل مسجد شدن و خواندن نماز جماعت برای او جایز است؟ قرائت قرآن کریم چه حکمی دارد؟
- [سایر] بیماری که آب برای او ضرر ندارد؛ ولی انجام غسل برایش دشوار است، آیا میتواند تیمم کند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر کسی استفاده از آب و خاک (جهت وضو و تیمم) برایش ضرر داشته باشد وظیفه اش چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که یقین دارد آب پیدا نمیکند، چنانچه به دنبال آب نرود و با تیمّم نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد که اگر جستجو میکرد آب پیدا میشد، نماز او باطل است.
- لازم نیست یقین کند که آب برای او ضرر دارد، بلکه اگر احتمال ضرر نیز بدهد، چنانچه احتمال او در نظر مردم بجا باشد و از آن احتمال ترس برای او پیدا شود، باید تیمّم کند.
- اگر کسی بداند که آب پیدا نمیکند، در صورتی که وضوی خود را باطل کند یا آبی را که دارد بریزد، معصیت کرده، ولی نماز او با تیمّم صحیح است، اگرچه احتیاط مستحب آن است که قضای آن نماز را نیز بخواند. * دوم: اگر به واسطه پیری یا ترس از دزد و جانور و مانند آنها یا نداشتن وسیلهای که آب از چاه بکشد، دسترسی به آب نداشته باشد.
- اگر به واسطه نداشتن آب یا عذر دیگری تیمّم کند، بعد از برطرف شدن عذر، تیمّم او باطل می‌شود.
- اگر کسی که آب دارد به واسطه تنگی وقت با تیمّم مشغول نماز شود و در بین نماز، آبی را که داشته از دست بدهد و تا نمازهای بعدی آب به دست نیاورد، چنانچه تیمّم خود را باطل نکرده باشد، میتواند نمازهای بعدی را با همان تیمّم بخواند، ولی اگر آب بعد از نماز از دست برود، اگرچه تیمّم خود را باطل نکرده باشد در صورتی که وظیفه او تیمّم باشد باید دوباره تیمّم نماید.
- کسی که میترسد در صورت وضو گرفتن مریض شود، یا بیماری او شدت یابد، یا زمان بهبودی او طولانیتر شود، یا درمان بیماری مشکل گردد به طوری که تحمّل آن برای وی سخت باشد و همچنین کسی که میترسد در صورتی که آب را به مصرف وضو برساند، دچار تشنگی شدید شود، میتواند تیمّم کند؛ ولی اگر بترسد که تشنگی شدید برای وی ضرر قابل توجهی داشته باشد، باید تیمّم کند و اگر نداند که آب برای او ضرر دارد و وضو بگیرد و بعد بفهمد که ضرر شدیدی که از نظر شرع حرام است داشته، وضوی او بنا بر احتیاط باطل است و در غیر این صورت صحیح می‌باشد، اگرچه احتیاط مستحب آن است که با آن وضو نماز نخواند و تیمّم کند.
- اگر یقین داشته باشد که تیمّم بر چیزی صحیح است و بر آن تیمّم نماید و بعد بفهمد که تیمّم بر آن باطل بوده، نمازهایی را که با آن تیمّم خوانده باید دوباره بخواند.
- اگر زنی که از خون حیض پاک شده به اندازه غسل و وضو وقت نداشته باشد، ولی بتواند با تیمّم یک رکعت از نماز را در وقت بخواند، احتیاط مستحب آن است که نماز را با تیمم بخواند و اگر گذشته از تنگی وقت، تکلیفش تیمّم باشد مثل آن که آب برای او ضرر داشته باشد باید تیمّم کند و آن نماز را بخواند.
- اگر بعد از جستجو، آب پیدا نکند و با تیمّم نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد در جایی که جستجو کرده آب بوده، نماز او صحیح است.
- اگر امام جماعت به واسطه عذری با تیمّم یا با وضوی جبیرهای نماز بخواند، می‌شود به او اقتدا کرد، ولی اگر به واسطه عذری با لباس نجس نماز بخواند، بنابر احتیاط واجب نباید به او اقتدا کرد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر به واسطه یقین یا ترس ضرر، تیمّم کند و پیش ازنماز بفهمد که آب برایش ضرر ندارد، تیمّم او باطل است و اگر بعد از نماز بفهمد، نماز او صحیح است.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر به واسطة یقین یا ترس ضرر ، تیمم کند و پیش از نماز بفهمد که آب برایش ضرر ندارد ، تیمم او باطل است . و اگر بعد از نماز بفهمد ، نمازش صحیح است .
- [آیت الله سبحانی] اگر به واسطه یقین یا ترس ضرر، تیمّم کند و پیش از نماز بفهمد که آب برایش ضرر ندارد، تیمّم او باطل است .و اگر بعد از گذشتن وقت نماز بفهمد، نمازش صحیح است.
- [امام خمینی] اگر به واسطه یقین یا ترس ضرر تیمم کند و پیش از نماز بفهمد که آب برایش ضرر ندارد، تیمم او باطل است. و اگر بعد از نماز بفهمد، نمازش صحیح است.
- [آیت الله مظاهری] اگر به واسطه یقین یا ترس ضرر تیمّم کند و پیش از نماز بفهمد که آب برایشضرر ندارد تیمّم او باطل است و اگر بعد از نماز بفهمد نمازش صحیح است.
- [آیت الله بروجردی] اگر به واسطهی یقین یا ترس ضرر تیمّم کند و پیش از نماز بفهمد که آب برایش ضرر ندارد، تیمّم او باطل است و اگر بعد از نماز بفهمد، بنا بر احتیاط واجب باید دوباره نماز را با وضو یا غسل بخواند و اگر وقت گذشته قضا نماید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر به واسطه یقین یا ترس ضرر، تیمم کند و پیش از نماز بفهمد که آب برایش ضرر ندارد، تیمم او باطل است. و اگر بعد از نماز پیش از گذشتن وقت بفهمد، بنابر احتیاط واجب باید دوباره نماز را با وضو یا غسل بخواند و اگر وقت گذشته باشد، قضا ندارد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر به واسطه یقین یا ترس ضرر، تیمم کند و پیش از نماز بفهمد که آب برایش ضرر ندارد، تیمم او باطل است؛ و اگر بعد از نماز در وقت بفهمد باید دوباره نماز را با وضو یا غسل بخواند، ولی اگر پس از گذشتن وقت بفهمد قضا لازم نیست.
- [آیت الله خوئی] اگر به واسط یقین یا ترس ضرر، تیمم کند و پیش از نماز بفهمد که آب برایش ضرر ندارد، تیمم او باطل است. و اگر بعد از نماز بفهمد، بنابر احتیاط واجب درصورتی که وقت باقی باشد باید دوباره نماز را با وضو یا غسل بخواند، و اگر وقت گذشته قضا ندارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر به واسطه یقین یا ترس ضرر، تیمم کند و پیش از نماز بفهمد که آب برایش ضرر ندارد، تیمم او باطل است. و نمی تواند با آن نماز بخواند ولی اگر بعد از نماز بفهمد نمازش صحیح است. ولی برای نمازهای بعدی باید وضو بگیرد.