نمازهای نافله
نمازهای نافله ممکن است به یکی از دو مورد ذیل اشاره داشته باشد:
نمازهای نافله را می‌توان نشسته خواند، ولی بهتر است دو رکعت نماز نافله نشسته را یک رکعت حساب کند؛ مثلاً کسی که می‌خواهد نافله ظهر را که هشت رکعت است نشسته بخواند، بهتر است شانزده رکعت بخواند و اگر بخواهد نماز وتر را نشسته بخواند، دو نماز یک رکعتی نشسته بخواند.
عنوان مسئله:
نمازهای نافله را می‌توان نشسته خواند، ولی بهتر است دو رکعت نماز نافله نشسته را یک رکعت حساب کند؛ مثلاً کسی که می‌خواهد نافله ظهر را که هشت رکعت است نشسته بخواند، بهتر است شانزده رکعت بخواند و اگر بخواهد نماز وتر را نشسته بخواند، دو نماز یک رکعتی نشسته بخواند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا می‌توان مقداری از نماز نافله را ایستاده و مقداری را نشسته به جا آورد؟
- گفته می‌شود که ثواب نماز نافله در حالت نشسته، نصف ثواب آن در حال ایستاده است. حال اگر کسی بر اثر خستگی یا علت دیگر، مثلاً نافله صبح را نشسته بخواند، آیا تنها به نیمی از یک امر استحبابی عمل کرده و این عمل مستحبّی را به طور کامل به جا نیاورده است یا این که به دستور خواندن نافله نماز صبح به طور کامل عمل کرده، ولی با مرتبهای پایینتر (مثل خواندن نماز صبح به صورت انفرادی و جماعت که در هر دو صورت، به دستور خواندن نماز صبح به طور کامل عمل شده که در یکی ثواب کمتر و در دیگری ثواب بیشتر وجود دارد)؟
- نماز جماعتی که این جانب به آن دسترسی دارم علی رغم تذکر، فرصت برای خواندن نافله بخصوص ظهر و عصر و مغرب را نمیدهند. آیا چنانچه فرادی و در مسجد یا در منزل نماز بخوانم بهتر است و یا نوافل را ترک کنم و در جماعت شرکت کنم؟
- انجام دادن چه کاری در بین نماز ظهر و عصر یا مغرب و عشا، باعث فاصله شدن بین دو نماز می‌شود تا بتوانیم ثواب خواندن نمازهای یومیه در پنج وقت را درک کنیم؟ آیا خواندن نماز نافله و یا تعقیبات نماز، باعث فاصله می‌شود؟
- آیا در نمازهای واجب هم می‌توان، مانند نمازهای مستحبّی، به جای یک سوره، چند سوره در یک رکعت نماز خواند، یا نمیتوان؟
- اگر امام جماعت در بعضی از افعال نماز اشتباه کند (مثل این که در رکعت اول نماز، قنوت بخواند یا در نماز چهار رکعتی، بعد از رکعت سوم تشهد بخواند یا سلام بدهد)، مأموم در این موقعیت، چه وظیفهای دارد؟
- اگر کسی به رکعت دوم نماز جمعه برسد، چگونه نماز بخواند و آیا نماز ظهر از او ساقط می‌شود؟
- امام جماعتی که یک بار نماز ظهر را خوانده است و می‌خواهد برای بار دوم (در مکان دیگر)، برای نماز ظهر امامت کند. اگر نماز دوم را با نیّت نماز قضای ظهر بخواند، در حالی که نمازهای قضای دیگر (مثل قضای صبح) را نخوانده، آیا نمازش نماز ظهر محسوب می‌شود؟
- هنگامی که مأموم در نماز ظهر و عصر به نماز اول امام نمیرسد، آیا میتواند نماز اول را به امام اقتدا کرده و از رکعت دوم نیت فرادی کرده و نماز اول را به اتمام برساند و نماز دوم خود را نیز قبل از اتمام نماز امام اقتدا نماید؟ آیا در نماز مغرب و عشا که می‌توان نماز مغرب را با سه رکعت اول نماز عشاء امام به پایان رسانند و در رکعت آخر، نماز عشاء را اقتدا کند، همین حکم صادق است؟
- با توجه به این که بسیاری از نمازهای استیجاری، از باب احتیاط خوانده می‌شود، آیا کسی که برای خواندن نماز میّت اجیر شده، میتواند این نمازها را به جماعت و در حالی که مأموم است، بخواند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] خواندن نمازهای مستحبی روزانه در سفر؛ مانند نافله شب، نوافل ظهر و عصر و نافله صبح، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مظاهری] آیا نمازهای نافله را می شود قبل از وقت نماز واجب خواند؟ مثلاً ساعت 11،نافله های ظهر و عصر را می شود خواند و حکم ادا دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا باید نمازهای نافله بلند خوانده شود یا آهسته؟ س: آیا جایز است نماز شب را که دو رکعت دو رکعت خوانده می شود، به صورت دو نماز چهار رکعتی و یک دو رکعتی و یک نماز وتر خواند؟ س: آیا هنگام خواندن نماز شب، واجب است که کسی متوجه نماز شب خواندن ما نشود؟ آیا واجب است که آن را در تاریکی بخوانیم؟ س: آیا خواندن نافله ظهر و عصر، پس از ادای نماز ظهر و عصر و در وقت نافله، باید به قصد قضا باشد و یا به قصد دیگری؟ س: خواهشمندیم کیفیت نماز شب را به تفصیل برای ما بیان فرمایید. س: نماز شب به چه صورتی باید خوانده شود؟ یعنی کیفیت آن از جهت سوره و استغفار و دعا چگونه است؟
- [آیت الله سیستانی] نافله ظهر و عصر اگر بعد از نماز ظهر وعصر خوانده شود به چه نیتی باشد وآیا می‌توان بعلت کهولت سن نافله ها را نشسته خواند؟
- [آیت الله بهجت] در نمازهای نافله آیا معیّن نمودن نماز در نیّت لازم است؟ و اگر کسی نماز شب می خواند باید مشخص کند که نماز شفع یا نماز وتر می خواند؟ و آیا تعیین دو رکعت اوّل یا دوم از نماز شب هم باید در نیّت صورت پذیرد؟
- [آیت الله خوئی] آیا صحیح است دو رکعت نافله را یک رکعت ایستاده و یک رکعت نشسته خواند؟
- [سایر] اهمیت نوافل (تهجد در شب) و آثار آن را بفرمایید. حکم نوافل فوت شده چیست؟ و آیا قضاء دارد؟ اگر قضاءدارد آیا هر وقت می شود خواند؟ حکم قضاء نوافل بر مریضی که از او فوت شده چیست؟ آیا در قضاء نوافل ترتیب هم شرط است؟
- [آیت الله سبحانی] آیا بنظر حضرت عالی نماز غفیله جزء نوافل نماز مغرب حساب می شود؟
- [آیت الله بهجت] شخصی که نماز چهار رکعتی را خوابیده می خواند، اگر بین سه و چهار شکّ کند، یک رکعت نماز احتیاط بخواند یا دو رکعت نشسته یا به نیّت بستگی دارد؟
- [آیت الله بهجت] اگر در نماز نافله ای که دو تا دو رکعتی پشت سر هم هستند، شک کند که در رکعت دوّم از دو رکعت اوّل است یا در رکعت اوّل از دو رکعت دوّم است؛ چه وظیفه ای دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- تعداد نمازهای مستحبّی زیاد است و آنها را (نافله) میگویند و از میان نمازهای مستحبّی، خواندن نافلههای شبانهروزی بیشتر سفارش شده و تعداد آنها در غیر روز جمعه، سی و چهار رکعت است که دو رکعت آن نافله صبح، هشت رکعت نافله ظهر، هشت رکعت نافله عصر، چهار رکعت نافله مغرب، دو رکعت نافله عشاء و یازده رکعت نافله شب میباشد و چون دو رکعت نافله عشاء را بنابر احتیاط واجب باید نشسته خواند، یک رکعت حساب می‌شود، ولی در روز جمعه بر شانزده رکعت نافله ظهر و عصر، چهار رکعت اضافه می‌شود.
- نمازهای نافله را بجز نماز وَتْر که یک رکعت میباشد، باید دو رکعتی بجا آورد و مستحب است در رکعت دوم نمازهای نافله و نیز در نماز وتر قنوت را بخوانند، ولی در نماز شفع اگر بخواهند قنوت را بجا آورند، احتیاطا آن را به امید ثواب انجام دهند.
- اگر کسی نباشد که بتواند ایستاده نماز میّت را بخواند، می‌توان نشسته بر او نماز خواند.
- در سفر باید نمازهای چهار رکعتی را با شرایطی که گفته می‌شود دو رکعت خواند.
- نافله ظهر و عصر را در سفر نباید خواند، ولی نافله عشاء را به نیّت این که شاید مطلوب خداوند باشد، می‌توان بجا آورد.
- اگر کسی در نماز وتر (که نماز مستحبی یک رکعتی است) شک کند که یک رکعت خوانده یا بیشتر، بنابر احتیاط آن را اعاده نماید.
- از یازده رکعت نافله شب، هشت رکعت آن باید به نیّت نافله شب، دو رکعت به نیّت نماز شَفْع و یک رکعت به نیّت نماز وَتْر خوانده شود. دستور کامل نافله شب در کتابهای ادعیه گفته شده است.
- انسان میتواند در روز جمعه به جای نماز ظهر دو رکعت نماز جمعه بخواند، ولی احتیاط مستحب آن است که اگر نماز جمعه خواند، نماز ظهر را نیز بخواند.
- اگر مسافری که قصد کرده ده روز در جایی بماند، در بین نماز چهار رکعتی از قصد خود برگردد، چنانچه وارد رکوع رکعت سوم نشده باشد، باید نماز را دو رکعتی تمام نماید و بقیّه نمازهای خود را شکسته بخواند و اگر وارد رکوع رکعت سوم شده باشد، نماز او باطل است و تا وقتی در آنجاست، باید نماز را شکسته بخواند.
- نافله عصر پیش از نماز عصر خوانده می‌شود و وقت آن تا هنگامی است که طول آن مقدار از سایه شاخص که بعد از ظهر پیدا می‌شود، به چهار هفتم آن برسد و چنانچه بخواهد نافله ظهر یا نافله عصر را بعد از وقت آنها بخواند، بهتر است نافله ظهر را بعد از نماز ظهر و نافله عصر را بعد از نماز عصر و بدون نیّت ادا و قضا بخواند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] نمازهای نافله را می‌شود نشسته خواند، ولی بهتر است دو رکعت نماز نافله نشسته را یک رکعت حساب کند، مثلاً کسی که می‌خواهد نافله ظهر را که هشت رکعت است، نشسته بخواند، بهتر است شانزده رکعت بخواند و اگر می‌خواهد نماز وتر را نشسته بخواند، دو نماز یک رکعتی نشسته بخواند.
- [آیت الله وحید خراسانی] نمازهای نافله را می شود نشسته خواند ولی بهتر است دو رکعت نماز نافله نشسته را یک رکعت حساب کند مثلا کسی که می خواهد نافله ظهر را که هشت رکعت است نشسته بخواند بهتر است شانزده رکعت بخواند و اگر می خواهد نماز وتر را نشسته بخواند دو نماز یک رکعتی نشسته بخواند
- [آیت الله فاضل لنکرانی] نمازهای نافله را می شود نشسته خواند، ولی بهتر است دو رکعت نماز نافله نشسته را یک رکعت حساب کند، مثلاً کسی که می خواهد نافله ظهر را که هشت رکعت است نشسته بخواند بهتر است شانزده رکعت بخواند و اگر می خواهد نماز وتر را نشسته بخواند، دو نماز یک رکعتی نشسته بخواند.
- [آیت الله بروجردی] نمازهای نافله را می‌شود نشسته خواند، ولی بهتر است دو رکعت نماز نافلهی نشسته را یک رکعت حساب کند، مثلاً کسی که می‌خواهد نافلهی ظهر را که هشت رکعت است نشسته بخواند، بهتر است شانزده رکعت بخواند و اگر می‌خواهد نماز وِتر را نشسته بخواند، دو نمازِ یک رکعتی نشسته بخواند.
- [آیت الله سبحانی] نمازهای نافله را می شود نشسته خواند، ولی بهتر است دو رکعت نماز نافله نشسته را یک رکعت حساب کند، مثلا کسی که می خواهد نافله ظهر را که هشت رکعت است نشسته بخواند، بهتر است شانزده رکعت بخواند و اگر می خواهد نماز وتر را نشسته بخواند، دو نماز یک رکعتی نشسته بخواند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] نمازهای نافله را می شود نشسته خواند؛ ولی بهتر است دو رکعت نماز نافله نشسته را یک رکعت حساب کند؛ مثلا کسی که می خواهد نافله ظهر را که هشت رکعت است نشسته بخواند؛ بهتر است شانزده رکعت بخواند و اگر می خواهد نماز وتر را نشسته بخواند؛ دو نماز یک رکعتی نشسته بخواند.
- [آیت الله نوری همدانی] نمازهای نافله را می شود نشسته خواند ، ولی بهتر است دو رکعت نماز نافلة نشسته را یک رکعت حساب کند ، مثلاً کسی که می خواهد نافله ظهر را که هشت رکعت است نشسته بخواند ، بهتر است شانزده رکعت بخواند و اگر می خواهد نماز وتر را نشسته بخواند ، دو نماز یک رکعتی نشسته ، بخواند .
- [امام خمینی] نمازهای نافله را می شود نشسته خواند ولی بهتر است دو رکعت نماز نافله نشسته را یک رکعت حساب کند. مثلا کسی که می خواهد نافله ظهر را که هشت رکعت است نشسته بخواند، بهتر است شانزده رکعت بخواند. و اگر می خواهد نماز وتر را نشسته بخواند، دو نماز یک رکعتی نشسته بخواند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . نمازهای نافله را می شود نشسته خواند، ولی بهتر است دو رکعت نافله نشسته را یک رکعت حساب کند. مثلاً کسی که می خواهد نافله ظهر را که هشت رکعت است نشسته بخواند، بهتر است شانزده رکعت بخواند و اگر می خواهد نماز وتر را نشسته بخواند دو نماز یک رکعتی نشسته بخواند.
- [آیت الله خوئی] نمازهای نافل را می‌شود نشسته خواند ولی بهتر است دو رکعت نماز نافل نشسته را یک رکعت حساب کند، مثلًا کسی که می‌خواهد نافل ظهر را که هشت رکعت است نشسته بخواند، بهتر است شانزده رکعت بخواند، و اگر می‌خواهد نماز وتر را نشسته بخواند، دو نماز یک رکعتی نشسته بخواند.