احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
اذان و اقامه نماز جماعت را باید مرد بگوید؛ ولی چنانچه زنی با جماعت مردان محرم باشد، اذان او برای آن جماعت کافی است، اگرچه احتیاط مستحب آن است که به آن اکتفا نشود.
عنوان مسئله:
اذان و اقامه نماز جماعت را باید مرد بگوید؛ ولی چنانچه زنی با جماعت مردان محرم باشد، اذان او برای آن جماعت کافی است، اگرچه احتیاط مستحب آن است که به آن اکتفا نشود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- در بسیاری از مواقع، به هنگام نماز جماعت در مساجد، بچههای نابالغ اذان می‌گویند. آیا میتوان به همین اذان برای نماز اکتفا کرد یا خیر؟
- هنگام گفتن اقامه نماز، نمیدانیم که اذان را گفتیم یا نه. اگر بخواهیم ثواب گفتن اذان را درک کنیم، آیا باید دوباره اذان و اقامه بگوییم یا همین که نیّت گفتن را داشتهایم و الآن شک در گفتن داریم، کافی است؟
- برای غسل دادن مرد میّت، زن مَحرَم و یا مردی موجود نیست و برای غسل دادن زن میّت، مرد مَحرَم و یا زنی در دسترس نیست. در این صورت چه باید کرد؟
- آیا گفتن اذان و اقامه، در نمازهای مستحبّی یا در غیر حالت نماز، باز هم مستحب است یا خیر؟
- در صورتی که از امام جماعت شناخت کافی نداشته باشیم و او را برتر از بقیه ندانیم، آیا باید به او اقتدا کنیم؟ آیا در صف نماز جماعت می‌شود نماز را فرادا خواند؟
- آیا واجب است در نیّت نماز، تعیین کنیم که نماز ما واجب است یا مستحب یا قصد قربت به تنهایی کافی است؟
- زنی که از خون حیض پاک شده و میخواهد نماز بخواند، ولی آب کافی برای غسل و وضو ندارد، بلکه آب، برای انجام دادن یکی کافی است، چه کند؟ اگر آب کافی دارد، ولی وقت انجام دادن هر دو را ندارد، چه حکمی دارد؟
- در مسأله 266 مناسک حجّ جناب عالی آمده است که اگر کسی عمدا در لباس دوخته مُحرم شود، صحّت احرامش اشکال دارد و در مسأله 271 مناسک آمده که اگر در پیراهن مُحرم شود، همین که آن را بیرون آورَد و لباس احرام بپوشد، کافی است و احرامش صحیح است، جمع بین این دو مسأله چگونه است؟
- با عنایت به این که اذان و اقامه در نماز مستحب است، آیا میتوان به جای آنها ترجمه آن دو را قبل از نماز بر زبان جاری کرد یا خیر؟
- زنی که در اواخر وقت نماز، از خون حیض پاک شده و نمیداند که آیا فرصت کافی برای تحصیل طهارت و خواندن نماز دارد یا نه، چه وظیفهای دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] اگر در مسجدی، توسط امام جماعت اذان و اقامه گفته شود و فرد دیگری بخواهد نماز را فرادا بخواند، می تواند به اذان و اقامه امام اکتفا کند، یا خود نیز بگوید؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا تیمم بدل از غسل نسبت به امام جماعتی که معذور است، برای اقامه نماز جماعت کافی است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر برای نماز جماعت اذان گفته شود و امام جماعت حاضر نباشد و اذان را نشنود برای آن جماعت همان اذان کافی است یا وقتی آمد مجدّداً اذان گفته شود؟
- [آیت الله بهجت] آیا مرد و زن محرم می توانند در یک صف از نماز جماعت کنار همدیگر باشند؟
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی خیال می کرد مستطیع نیست به نیت استحباب محرم شد و اعمال عمره تمتع را انجام داد بعد در مکه پرسید معلوم شد مستطیع بوده است ایا مجددا باید به نیت وجوب محرم شود یا کافی است
- [آیت الله خامنه ای] خواستم ببینم آیا در نماز استیجاری اکتفا به واجبات کافی است یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا جایز است که مرد در نماز به اذان زن اکتفا کند؟
- [آیت الله بهجت] کسی برای نماز خود اذان و اقامه گفته است، در اوّل نماز برایش شک بین یک و دو پیش می آید و بعد از تفکّر، نماز را قطع می کند. آیا می تواند به اذان و اقامه ی گفته شده اکتفا کند یا فاصله ایجاد شده، به صحت اذان ضرر می رساند؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا اقامه نماز جماعت دوم در نزدیکی مکانی که نماز جماعت در آن جا با حضور تعداد زیادی از نمازگزاران اقامه می شود، و صدای اذان و اقامه آن شنیده می شود، صحیح است؟
- [آیت الله سبحانی] آیا تراشیدن نصف سر در منی برای محرم کافی است و در این صورت می تواند از احرام خارج شود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- باید بین اذان و اقامه فاصله ندهد و اگر بین آنها به قدری فاصله دهد که اذانی که گفته، اذان این اقامه حساب نشود، مستحب است دوباره اذان و اقامه را بگوید و نیز اگر بین اذان و اقامه و نماز به قدری فاصله دهد که اذان و اقامه آن نماز حساب نشوند، مستحب است دوباره برای آن نماز اذان و اقامه بگوید.
- زنی که برادر انسان را شیر داده، به انسان محرم نمیشود، اگرچه احتیاط مستحب آن است که با او ازدواج نکند.
- اگر برای نماز جماعتی اذان و اقامه گفته باشند، کسی که با آن جماعت نماز میخواند، نباید برای نماز خود اذان و اقامه بگوید.
- اگر برای خواندن نماز به جایی برود که در آن نماز جماعت بر پاست ولی با آنها نماز نخواند و یا آن که ببیند جماعت تمام شده ولی صفها به هم نخورده و جمعیّت متفرّق نشده است، چه نماز خود را فرادی بخواند و چه به جماعت، بنابراحتیاط واجب با وجود سه شرط ذیل نباید برای نماز خود اذان و اقامه بگوید: اوّل: آن که برای آن نماز، اذان و اقامه گفته باشند. دوم: آن که نماز جماعت باطل نباشد. سوم: آن که نماز او و نماز جماعت در یک مکان باشند، پس اگر نماز جماعت داخل مسجد باشد و او بخواهد بر بام مسجد نماز بخواند، مستحب است اذان و اقامه بگوید.
- برای مرد و زن مستحب است پیش از نمازهای واجب شبانهروزی اذان و اقامه بگویند، ولی پیش از نماز عید فطر و قربان اگر به جماعت خوانده شوند مستحب است سه مرتبه بگویند: (اَلصَّلاة) و در نمازهای واجب دیگر و هم‌چنین نماز عید فطر و قربان اگر فرادی خوانده شوند، سه مرتبه (اَلصَّلاة) را به امید ثواب بگویند.
- وقتی که جماعت بر پا می‌شود، مستحب است کسی که نماز خود را فرادی خوانده، دوباره با جماعت بخواند و اگر بفهمد که نماز اوّل او باطل بوده، نماز دوم او کافی است.
- اگر کسی زنی را برای خود عقد نماید اگرچه با او آمیزش نکند مادر و مادرِ مادر آن زن و مادر پدر او هر چه بالا روند، به آن مرد مَحرم میشوند.
- اگر پیش از آن که به اندازه رکوع خم شود، به خاطر آورد که اذان و اقامه را فراموش کرده، چنانچه وقت نماز وسعت داشته باشد، مستحب است برای گفتن آنها نماز را بشکند و اگر فقط اقامه را فراموش کرده و قبل از قرائت حمد یادش بیاید، میتواند نماز را بشکند و اقامه را بگوید، ولی در صورتی که اقامه را گفته ولی اذان را فراموش کرده باشد، شکستن نماز، خلاف احتیاط است.
- اگر زنی بچّهای را با شرایطی که در مسأله 2954 گفته می‌شود شیر دهد، شوهر آن زن که صاحب شیر است به خواهرهای آن بچّه محرم نمیشود، ولی احتیاط مستحب آن است که با آنان ازدواج ننماید و نیز خویشان شوهر به خواهر و برادر آن بچّه محرم نمیشوند.
- مردانی که با میت زن نسبت دارند و با او محرمند و یا به واسطه شیر خوردن با او محرم شدهاند، بنابر احتیاط نمیتوانند او را غسل دهند، مگر این که زنی برای غسل دادن او یافت نشود؛ هم‌چنین زنانی که با میت مرد نسبت دارند و با او محرمند و یا به واسطه شیر خوردن با او محرم شدهاند، بنابر احتیاط نمیتوانند او را غسل دهند، مگر این که مردی برای غسل دادن او یافت نشود و در هر دو صورت بنا بر احتیاط واجب، غسل باید از روی لباس صورت گیرد و اگر برای غسل دادن میت، نه همچنس او یافت شود و نه محرم او، احتیاطا باید او را بدون غسل و با لباس خودش دفن کنند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] احتیاط مستحب آن است که اذان و اقامه نماز جماعت را مرد بگوید، مگر در نماز جماعت زنان که اگر زن اذان و اقامه بگوید بیتردید کافی است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] در جماعتی که مردان و زنان شرکت دارند اذان و اقامه نماز جماعت را باید مرد بگوید، ولی در جماعت زنان اذان و اقامه زنان کافی است.
- [آیت الله سیستانی] اذان و اقامه نماز جماعت را باید مرد بگوید . ولی در نماز جماعت زنان اگر زن اذان و اقامه بگوید : کافی است ، و اکتفا به اذان و اقامه زن در نماز جماعتی که مردان آن با او محرماند ، محل اشکال است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اذان و اقامه نماز جماعت را باید مرد بگوید؛ ولی در نماز جماعت زنان اگر زن اذان و اقامه بگوید کافی است.
- [آیت الله نوری همدانی] اذان و اقامه نماز جماعت را باید مرد بگوید ، ولی در جماعت زنان اگر زن اذان و اقامه بگوید ، کافی است .
- [امام خمینی] اذان و اقامه نماز جماعت را باید مرد بگوید، ولی در جماعت زنان اگر زن اذان و اقامه بگوید، کافی است.
- [آیت الله بروجردی] اذان و اقامة نماز جماعت را باید مرد بگوید، ولی در جماعت زنان اگر زن اذان و اقامه بگوید کافی است.
- [آیت الله خوئی] اذان و اقامه نماز جماعت را باید مرد بگوید، ولی در جماعت زنان اگر زن اذان و اقامه بگوید، کافی است.
- [آیت الله سبحانی] اذان و اقامه نماز جماعت را باید مرد بگوید، ولی در جماعت زنان اگر زن اذان و اقامه بگوید کافی است.
- [امام خمینی] اذان و اقامه نماز جماعت را باید مرد بگوید، ولی در جماعت زنان اگر زن اذان و اقامه بگوید کافی است.