ایه سجده
آیه ۵۸ سوره مریم، یکی از ۴ آیه دارای سجده واجب می باشد.
اگر در نماز آیه سجده را بشنود، نماز او صحیح است و انجام سجده لازم نیست، ولی اگر به آن گوش کند، مانند کسی است که آیه سجده را بخواند.
عنوان مسئله:
اگر در نماز آیه سجده را بشنود، نماز او صحیح است و انجام سجده لازم نیست، ولی اگر به آن گوش کند، مانند کسی است که آیه سجده را بخواند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر کسی به آیه سجده از رادیو، تلویزیون یا بلندگو گوش بدهد، آیا سجده بر او واجب است یا خیر؟
- بچه غیر ممیّزی با تعلیم والدین خود سوره علق را حفظ کرده و گاهی آن را بر زبان خود جاری میکند. آیا کسانی که آیه آخر سوره علق (آیه سجده) را از زبان او گوش میکنند، واجب است سجده کنند؟
- اگر دختر غیر بالغ بخواهد نماز را به طور صحیح بخواند، آیا رعایت مقدار پوششِ لازم در نماز، برای او هم لازم است؟
- نمازگزاری که در بین نماز، آیه سجده را میشنود، چه وظیفهای برعهدهاش میآید؟
- انسانی که گوشش سنگین است و در مجلسی حاضر است که آیه سجده خوانده می‌شود، ولی او به خوبی آیه را نمیشنود، سجده بر او واجب می‌شود یا نه؟
- کسی که در مکان غصبی زندانی شده است، آیا لازم است نماز بخواند؟ و اگر لازم است، کیفیت آن همانند نماز معمولی است یا خیر؟
- فردی را در اتاقی زندانی کردهاند و تمام کف اتاق که سجده بر آن صحیح است، نجس است و چیز دیگری هم برای سجده کردن ندارد. آیا واجب است باز هم نماز بخواند؟ و در صورت خواندن، باید اعاده کند یا خیر؟
- یکی از دو طرف مهرهای نماز، مقداری برجستگی دارد. آیا سجده بر سطح ناهموار آن صحیح است؟
- گفته شده: (کسی که از روی جهل به حکم شرعی، نمازش را در سفر تمام بخواند، نمازش صحیح است و دوباره خواندن نماز لازم نیست). آیا حکم صحیح بودن نماز، درباره کسی که وظیفهاش تمام خواندن است، ولی از روی جهل به حکم، نمازش را شکسته میخواند نیز صادق است یا خیر؟
- آیا بر بچه ممیزی که میخواهد نماز بخواند، شکسته خواندن نماز در سفر و کامل خواندن آن در وطن، لازم است یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] اگر زن حائض آیه ی سجده را بشنود؛ آیا لازم است سجده کند؟ شخص جنب چه طور؟
- [آیت الله بهجت] آیا نمازگزار در نماز می تواند اختیارا آیه ی سجده دار را بشنود؟
- [آیت الله بهجت] اگر کسی آیه ی سجده دار بشنود، ولی نتواند سجده را به جای آورد، آیا گناه کرده است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] گوش دادن زن حائض به سوره و آیه ای که سجده واجب دارد چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] اگر آیه سجده دار را از رادیو یا تلویزیون بشنویم؛ آیا سجده لازم است؟
- [آیت الله سبحانی] اگر کسی آیه سجده دار را به خاطر اذیّت کردن و یا به شوخی به طرف مقابل یک یا چند بار قرائت کند و شنونده قصد گوش کردن را نمی کند فقط به گوشش می رسد، آیا سجده واجب می شود و در صورت وجوب یک سجده کفایت می کند اگر آیه چند بار قرائت شود؟
- [آیت الله سیستانی] خانمهایی که عذر شرعی دارند به هنگام خواندن قرآن در برخورد با آیات سجده چگونه باید عمل نمایند؟ آیا آیه را نخواند؟ یا سوره ای که در آن آیه سجده است را نباید بخواند؟
- [آیت الله سیستانی] خانم هایی که عذر شرعی دارند به هنگام خواندن قران در برخورد با آیات سجده چگونه باید عمل نمایند؟آیا ایه را نخواند؟ یا سوره ای که در ان ایه سجده است را نباید بخواند؟
- [سایر] اگر بچه ی نابالغی آیه ای که سجده ی واجب دارد بخواند آیا برای کسانی که آنرا میشنوند ، سجده واجب است یا نه ؟
- [سایر] با سلام آیا فرد حایض میتواند سوره های عزایم قران را بحواند یا فقط ایه سجده دار را نباید بخواند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر انسان هم زمان با این که آیه سجده را میخواند همان آیه را از دیگری نیز بشنود، یک سجده کافی است، چه به آن گوش داده باشد و چه به گوش او خورده باشد و همچنین است اگر به صدای گروهی که با هم آن آیه را میخوانند، گوش کند؛ ولی چنانچه یک بار آیه سجده را بخواند و یا به آن گوش کند و سپس دوباره آن را بخواند یا به آن گوش کند، باید دو سجده به جا آورد.
- اگر دیوانه و یا کودک غیر بالغ آیه سجده را به قصد قرآن بخواند، چنانچه کسی به آن آیه گوش کند، باید سجده نماید؛ ولی اگر کسی آیه سجده را بدون آن که قصد خواندن قرآن داشته باشد، بخواند (مثل کسی که در خواب آن را میخواند)، با گوش دادن به آن، سجده واجب نمیشود؛ ولی اگر از چیزی مثل ضبط صوت و رادیو به آیه سجده گوش کند، احتیاطا لازم است سجده نماید و اگر از وسیلهای که صدای قاری را همزمان با قرائت او پخش میکند به آیه سجده گوش کند، واجب است سجده کند.
- اگر در غیر نماز در حال سجده آیه سجده را بخواند یا به آن گوش بدهد، باید سر از سجده بردارد و دوباره سجده کند.
- در هر یک از چهار سوره (و النجم (نجم)، اقرء (علق)، الم تنزیل (سجده) و حم تنزیل (فصّلت))، یک آیه سجده وجود دارد که اگر انسان آن را بخواند یا به آن گوش دهد، بعد از تمام شدن آن آیه باید فورا سجده کند و اگر فراموش کرد، هر وقت به خاطر آورد، باید سجده نماید.
- نمازگزار باید تکبیر، حمد، سوره، ذکر و دعا را به گونهای بخواند که خودش بشنود و اگر به واسطه سنگینی یا ناشنوایی گوش یا سر و صدای زیاد نمیشنود، باید به نحوی بگوید که اگر مانعی نباشد بشنود.
- اگر سهوا مشغول خواندن سورهای شود که سجده واجب دارد، چنانچه پیش از رسیدن به آیه سجده بفهمد، باید آن سوره را رها کند و سوره دیگری را بخواند و اگر بعد از خواندن آیه سجده بفهمد، باید در بین نماز با اشاره، سجده آن را بجا آورد و همان سوره را تمام کند و پس از نماز به جهت آیه سجده یک سجده بجا آورد.
- اگر یکی از چهار سورهای را که آیه سجده دارد یعنی سورههای: سجده، فصّلت، نجم و علق عمدا در نماز بخواند، چنانچه آیه سجدهدار را در ضمن آن بخواند، نمازش باطل است، بلکه بنابر احتیاط با قرائت عمدی جزئی از این سورهها نیز نماز باطل می‌شود.
- اگر مأموم در رکعت اوّل و دوم نماز صبح، مغرب و عشاء صدای حمد و سوره امام را بشنود، نباید حمد و سوره را بخواند و بنابر احتیاط واجب باید به قرائت امام گوش دهد، بلکه اگر کلمات امام را تشخیص ندهد نیز احتیاطا حکم همین است و اگر صدای امام را نشنود، مستحب است حمد و سوره را بخواند، ولی باید آهسته بخواند و چنانچه سهوا بلند بخواند، اشکال ندارد.
- اگر کسی سهوا پیش از امام سر از سجده بردارد و دوباره به سجده برود، چنانچه امام قبل از رسیدن او به سجده سر بردارد، نماز او صحیح است؛ ولی اگر در هر دو سجده این اتّفاق بیفتد، احتیاط مستحب این است که نماز را تمام کند و سپس آن را دوباره بخواند.
- جنب وقتی که دعای کمیل میخواند، نباید آیه (أفمن کان مؤمنا کمن کان فاسقا لا یستوون) را که آیه هجدهم سوره سجده میباشد، بخواند؛ ولی اگر آن را به قصد قرآن نخواند، اشکال ندارد، اگرچه نخواندن آن بهتر است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اگر در نماز، آیه سجده را بشنود، و به اشاره سجده کند نمازش صحیح است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر در نماز آیه سجده را بشنود و به اشاره سجده کند نمازش صحیح است.
- [آیت الله علوی گرگانی] در غیر نماز اگر در حال سجده، آیه سجده را بخواند یا بشنود، سر از سجده بردارد ودوباره سجده کند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر در نماز آیه سجده را گوش دهد - خواه عمدی باشد یا سهوی - لازم است سجده نموده و چنانچه قبل از رکوع باشد برخاسته و پس از خواندن حمد، رکوع کرده نماز را ادامه دهد و اگر سجده نکند معصیت کرده ولی نمازش صحیح است و اگر عمداً آیه سجده را گوش داده باشد و در نماز سجده کند، به احتیاط واجب نمازش را دوباره بخواند و اگر سهواً گوش داده باشد دوباره خواندن نماز لازم نیست؛ و چنانچه امام جماعت آیه سجده را بخواند، بر وی و بر مأمومین - هر چند آیه سجده را نشنیده باشند - لازم است سجده نموده و چنانچه قبل از رکوع باشد برخاسته و پس از خواندن حمد رکوع نموده و نمازشان را تمام کنند و اگر سجده نکنند نمازشان صحیح است؛ هر چند اگر عمداً باشد معصیت کردهاند.
- [امام خمینی] اگر آیه سجده را از کسی که قصد خواندن قرآن ندارد بشنود، یا از مثل گرامافون آیه سجده را بشنود، لازم نیست سجده نماید. ولی اگر از آلتی که صدای خود انسان را می رساند بشنود، واجب است سجده کند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر در نماز آیه سجده را بشنود، نمازش صحیح است و بنابر احتیاط برای سجده واجب اشاره کند و بعد از نماز هم سجده را به جا آورد.
- [آیت الله سیستانی] اگر انسان از شخص خواب یا دیوانه ، یا از بچهای که قرآن را تشخیص نمیدهد ، آیه سجده را بشنود یا گوش دهد ، سجده واجب است . ولی اگر از گرامافون یا ضبط صوت بشنود ، سجده واجب نیست ، و همچنین است رادیو اگر بطور نوار ضبط صوت باشد ، ولی اگر شخصی در ایستگاه رادیو آیه سجده را بخواند و انسان بوسیله رادیو گوش دهد ، سجده واجب است .
- [آیت الله بروجردی] در غیر نماز اگر در حال سجده آیة سجده را بخواند یا بشنود، باید سر از سجده بردارد و دوباره سجده کند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر انسان موقعی که آیة سجده را می خواند ، از دیگری هم بشنود چنانچه گوش داده دو سجده نماید و اگر به گوشش خورده یک سجده کافی است .
- [امام خمینی] اگر انسان موقعی که آیه سجده را می خواند از دیگری هم بشنود چنانچه گوش داده دو سجده نماید و اگر به گوشش خورده یک سجده کافی است