فرسخ
فَرْسَخ واحد قدیمی سنجش فاصله است که مقدار آن بر حسب کیلومتر به طور تقریبی بین پنج تا پنج و نیم کیلومتر است.
کسی که نمی‌داند پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطن خود می‌گذرد یا ده روز در محلی می‌ماند یا نه، باید نماز را تمام بخواند.
عنوان مسئله:
کسی که نمی‌داند پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطن خود می‌گذرد یا ده روز در محلی می‌ماند یا نه، باید نماز را تمام بخواند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- خلبانی که به دلیل وظیفهاش مجبور است بیش از هشت فرسخ شرعی در آسمان محدوده شهر (یعنی مسافرت عمودی در فضا) گشتزنی کند به فرض این که شغل همیشگی او نیست حکم روزهاش چه می‌شود؟
- من در حوزه علمیه رضویه لامرد تحصیل میکنم و در ماه مبارک رمضان، دور از وطن خود که فاصله آن بیش از چهار فرسخ از محلّ تحصیل است، به سر میبرم. با توجه به این که سال اول تحصیل من در این حوزه است، آیا این جا وطن دوم من محسوب می‌شود یا خیر؟ و حکم نماز و روزهام چیست؟
- کسی در محلّی کاری پیدا کرده و آن محل، با محلّ زندگیاش چهار یا پنج فرسخ فاصله دارد و هر روز به آن جا رفت و آمد میکند؛ ولی نمی‌داند کارش در آن جا دائمی خواهد بود یا موقّتی است. تکلیف نماز و روزه این شخص چیست؟
- آیا بر بچه ممیزی که میخواهد نماز بخواند، شکسته خواندن نماز در سفر و کامل خواندن آن در وطن، لازم است یا خیر؟
- کارگرانی که محلّ کار آنها بیش از مسافت شرعی است و هر روز بعد از خوردن سحری و خواندن نماز صبح به محلّ کار خود میروند و قبل از ظهر به وطن خود باز میگردند، آیا میتوانند روزه بگیرند؟
- اگر بچه ممیّزی که آشنای به احکام دینی است، نماز میّت را به طور صحیح بخواند، کافی است یا نه؟
- شخصی در محلّی زندانی شده و لباس و بدنش نجس است و مقدار آبی که به او دادهاند، فقط برای آب کشیدن لباس و بدن یا برای وضو گرفتن کافی است و از طرفی وسیلهای هم برای تیمّم کردن ندارد تا بعد از آب کشیدن لباس و بدن، با تیمّم نماز بخواند. در این صوررت چه وظیفهای دارد؟
- دانشجویی که از وطن خود به محل تحصیل که بیش از مسافت شرعی است سه روز در هفته رفت و آمد کند یعنی هر روز از وطن خود به محل تحصیل برود و برگردد: الف) نماز و روزه او در محل تحصیل چه حکمی خواهد داشت؟ ب) اگر موقع اذان در راه باشد نماز و روزه او چه حکمی خواهد داشت؟ ج) در صورتی که دو روز در محل تحصیل بماند نماز و روزهاش در محل تحصیل و بین راه چه حکمی خواهد داشت؟ ه) چنانچه در بعضی از فروع فوق نماز او تمام باشد ملاکش چه خواهد بود؟ آیا کثرت سفر یا این که چون سفر مقدمه شغل است برای او؟ و) آیا دانشجویی را میتوان شغل حساب نمود یا نه؟
- گفته شده: (کسی که از روی جهل به حکم شرعی، نمازش را در سفر تمام بخواند، نمازش صحیح است و دوباره خواندن نماز لازم نیست). آیا حکم صحیح بودن نماز، درباره کسی که وظیفهاش تمام خواندن است، ولی از روی جهل به حکم، نمازش را شکسته میخواند نیز صادق است یا خیر؟
- با توجه به این که بنده کارمند وزارت امور خارجه هستم و هر سه سال اقامت که در تهران دارم به مأموریت ثابت سه ساله به یکی از نمایندگیهای خارج از کشور اعزام میگردم، خواهشمند است بفرمایید: آیا بنده و خانوادهام میتوانیم محل مأموریت سه ساله خود را به عنوان وطن دوم اختیار نماییم؟ چه راهکاری برای ما میباشد تا نماز و روزه خود را کامل انجام دهیم به جز قصد اقامت ده روزه کردن؟ آیا بنده اگر بخواهم حداقل هر هفته یک بار به محلی که تا محل اقامت من به اندازة مسافت شرعی فاصله دارد بروم به قصد ده روزه من خللی وارد نمیشود؟ بنده چه بسا ناچار باشم برای رتق و فتق کردن امور بارها به آن محل سفر کنم. آیا قصد اقامت من به هم نمیخورد؟ آیا بنده در این حالت حکم کثیرالسفر را ندارم؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] زیدی در محلی که خارج از وطن اوست مشغول کار میباشد و شبهای جمعه را به وطن خود برمیگردد. در صورتی که معلوم نباشد چند مدت کار او دنباله دارد (یک ماه یا سه ماه مثلاً یا بیشتر) وظیفه زید از جهت نماز و روزه قصر یا تمام در حالی که فاصله بین وطن و محل کار بیشتر از چهار فرسخ و کمتر از هشت فرسخ میباشد.
- [آیت الله بهجت] شخصی به قصد مسافرت به هشت فرسخ و یا بیشتر، حرکت می کند، از حدّ ترخص که خارج شد، نماز را شکسته می خواند و حدود سه فرسخ که می رود از قصد خود منصرف می گردد و به وطن مراجعت می کند و هنوز وقت نماز باقی است، آیا باید دوباره نمازش را تمام بخواند یا نه؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر مسافر پس از رسیدن به چهار فرسخ از ادامه سفر منصرف شود و ده روز در آن محل بماند یا به وطن برگردد، حکم نماز و روزه او در آن محل و بین راه چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی که شغلش مسافرت بوده، بعد از ماندن ده روز در وطن جنسی را از شهر خود به اصفهان که فاصله آن بیش از هشت فرسخ است برده و جنس در آنجا فروش نرفته لذا آنرا به شهر کرد برده، آیا همین که به شهر کرد رفته، سفر دوم است و نماز را تمام بخواند؟
- [آیت الله جوادی آملی] هشت فرسخ شرعی که نماز شکسته می‌شود ابتدایش از محل سکونت و انتها محل استقرار در شهر دیگر است یا انتهای شهر مبدأ و ابتدای شهر مقصد؟
- [آیت الله جوادی آملی] هشت فرسخ شرعی که نماز شکسته می‌شود ابتدایش از محل سکونت و انتها محل استقرار در شهر دیگر است یا انتهای شهر مبدأ و ابتدای شهر مقصد؟
- [آیت الله جوادی آملی] هشت فرسخ شرعی که نماز شکسته می‌شود ابتدایش از محل سکونت و انتها محل استقرار در شهر دیگر است یا انتهای شهر مبدأ و ابتدای شهر مقصد؟
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی در مسافرت پس از طی مسافتی حدود سه فرسخ به وطن دوم خود برسد و از آنجا سه فرسخ دیگر مسافرت کند.
- [سایر] کسی که نمی‌داند در مسافرت چند روز می‌ماند تکلیف نمازش چه می‌شود، آیا باید شکسته بخواند یا تمام؟
- [آیت الله مظاهری] کسی که از محل کارش که فاصلهای بیش از حد شرعی با وطن او دارد، به مسافرتی بیش از هشت فرسخ میرود و فردا به محل کار خود بر میگردد، آیا قبل از اینکه از محل کار خود به وطنش برود، نماز او کامل است یا شکسته و روزه او صحیح است یا خیر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر پیش از آن که از قصد خود برگردد، نماز شکسته خوانده باشد، احتیاط واجب آن است که دوباره آن را تمام بخواند و اگر وقت گذشته، آن را به صورت تمام قضا کند. * شرط چهارم: آن که نخواهد پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطن خود بگذرد یا ده روز یا بیشتر در جایی بماند؛ پس کسی که میخواهد پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطن خود بگذرد یا ده روز در محلّی بماند، باید نماز را تمام بخواند.
- کسی که نمی‌داند سفرش چند فرسخ است، مثلاً برای پیدا کردن گمشدهای مسافرت میکند و نمی‌داند که چه مقدار باید برود تا آن را پیدا کند، باید نماز را تمام بخواند، ولی در برگشتن چنانچه تا وطن خود یا جایی که میخواهد ده روز در آنجا بماند هشت فرسخ یا بیشتر فاصله باشد، باید نماز را شکسته بخواند و نیز اگر در بین رفتن قصد کند که از آنجا هشت فرسخ برود یا حداقل چهار فرسخ برود و چهار فرسخ برگردد، باید نماز را شکسته بخواند.
- اگر محلّی دو راه داشته باشد که یک راه آن کمتر از هشت فرسخ و راه دیگر آن هشت فرسخ یا بیشتر باشد، چنانچه انسان از راهی که هشت فرسخ است به آنجا برود، باید نماز را شکسته بخواند و اگر از راهی که هشت فرسخ نیست برود، باید تمام بخواند.
- مبدأ محاسبه هشت فرسخ، آخرین ساختمانهای شهر است و فرقی در این جهت بین بلاد صغیره و کبیره (شهرهای کوچک و بزرگ) نیست، مگر آن که محلّههای یک شهر بزرگ به گونهای از یکدیگر دور و جدا باشند که عرفا چند محل حساب شوند، به گونهای که اگر شخصی از یک محلّه به محلّه دیگر برود، بگویند: (مسافرت کرده است) که در این صورت مبدأ محاسبه هشت فرسخ از آخر محلهای است که وطن او محسوب می‌شود. * شرط دوم: آن که از اوّل مسافرت قصد هشت فرسخ را داشته باشد؛ پس اگر به جایی که کمتر از هشت فرسخ است مسافرت کند و بعد از رسیدن به آنجا قصد کند به جایی برود که با مقداری که آمده هشت فرسخ شود، چون از اوّل قصد هشت فرسخ را نداشته، باید نماز را تمام بخواند، ولی اگر بخواهد از آنجا هشت فرسخ برود یا حداقل چهار فرسخ برود و چهار فرسخ برگردد، باید نماز را شکسته بخواند.
- اگر مسافر بعد از رسیدن به هشت فرسخ، سی روز در محلّی بماند و در تمام سی روز در مورد رفتن یا ماندن مردّد باشد، بعد از گذشتن سی روز، اگرچه مقدار کمی در آنجا بماند، باید نماز را تمام بخواند؛ ولی اگر پیش از رسیدن به هشت فرسخ در رفتن بقیّه راه مردّد شود، از وقتی که مردّد می‌شود باید نماز را تمام بخواند.
- اگر مسافری در بین سفر به وطن خود برسد، باید تا وقتی که در آنجاست نماز را تمام بخواند؛ ولی اگر بخواهد از آنجا هشت فرسخ برود یا چهار فرسخ برود و چهار فرسخ برگردد، وقتی به جایی برسد که دیوار وطن را نبیند و صدای اذان آن را نشنود، باید نماز را شکسته بخواند.
- اگر بین دو محلّی که فاصله آنها کمتر از چهار فرسخ است، چند مرتبه رفت و آمد کند، اگرچه رفت و آمد او روی هم رفته هشت فرسخ شود، باید نماز را تمام بخواند.
- کسی که مجموع مسافت رفتن و برگشتن او هشت فرسخ است، اگر هیچکدام از رفتن و برگشتن او کمتر از چهار فرسخ(1) نباشد، باید نماز را شکسته بخواند و اگر مجموع مسافت رفتن و برگشتن او هشت فرسخ بوده ولی رفت یا برگشت او کمتر از چهار فرسخ باشد، بنابر احتیاط واجب نماز را باید هم شکسته و هم تمام بخواند.
- اگر سفر مختصری از هشت فرسخ کمتر باشد یا انسان نداند که سفر او هشت فرسخ است یا نه، نباید نماز را شکسته بخواند و چنانچه شک کند که سفر او هشت فرسخ است یا نه، در صورتی که تحقیق کردن برای او مشقّت داشته باشد، باید نماز را تمام بخواند و اگر مشقّت نداشته باشد، بنابر احتیاط واجب باید تحقیق کند و اگر بین مردم معروف باشد که سفر او هشت فرسخ است و برای او یقین یا اطمینان حاصل شود و یا دو عادل بگویند که سفر او هشت فرسخ است، نماز را شکسته بخواند.
- کسی که یقین دارد سفرش هشت فرسخ نیست یا شک دارد که هشت فرسخ است یا نه، چنانچه در بین راه بفهمد که سفر او هشت فرسخ بوده، اگرچه کمی از راه باقی باشد، باید نماز را شکسته بخواند و اگر بعد از تمام خواندن نماز بفهمد سفرش هشت فرسخ بوده، باید نماز را دوباره شکسته اعاده نماید، ولی در صورتی که بعد از وقت متوجه شود، لازم نیست نماز را قضا نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] کسی که نمی‌داند پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطنش می‌گذرد یا نه، یا ده روز در محلی می‌ماند یا نه، باید نماز را تمام بخواند.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که نمی‌داند پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطنش می‌گذرد یا نه، یا ده روز در جایی می‌ماند یا نه، باید نماز را تمام بخواند.
- [آیت الله خوئی] کسی که نمی‌داند پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطنش می‌گذرد یا نه، یا ده روز در محلی قصد اقامت مینماید یا نه، باید نماز را تمام بخواند.
- [آیت الله سیستانی] کسی که نمی‌داند پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطنش می‌گذرد یا نه ، یا ده روز در محلی قصد اقامت مینماید یا نه ، باید نماز را تمام بخواند .
- [آیت الله مظاهری] کسی که نمی‌داند پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطنش می‌گذرد یا نه، یا ده روز در محلّی می‌ماند یا نه، باید نماز را تمام بخواند. شرط دوّم: برای کار حرام سفر نکند و اگر برای کار حرامی مانند دزدی سفر کند باید نماز را تمام بخواند، و همچنین است اگر خود سفر حرام باشد مثل آنکه زن بدون اجازه شوهر سفری برود که بر آن واجب نباشد، ولی اگر مثل سفر حجّ واجب باشد باید نماز را شکسته بخواند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مسافری که شک دارد که پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطنش می‌گذرد یا نه، یا قصد اقامه ده روز در محلی مینماید یا نه، باید نماز را تمام بخواند.
- [آیت الله وحید خراسانی] شرط چهارم ان که نخواهد پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطن خود بگذرد یا ده روز یا بیشتر در جایی بماند پس کسی که می خواهد پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطنش بگذرد یا ده روز در محلی بماند باید نماز را تمام بخواند
- [آیت الله بروجردی] کسی که میخواهد پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطنش بگذرد، یا ده روز در محلی بماند و نیز کسی که مردد است که از وطنش بگذرد، یا ده روز در محلی بماند، اگر از ماندن ده روز یا گذشتن از وطن منصرف شود، باز هم باید نماز را تمام بخواند؛ ولی اگر باقیماندهی راه هشت فرسخ باشد، یا چهار فرسخ باشد و بخواهد برود و همان روز یا شب آن برگردد، باید نماز را شکسته بخواند.
- [آیت الله مظاهری] کسی که میخواهد پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطنش بگذرد یا ده روز در محلی بماند باید نماز را تمام بخواند چون از اوّل قصد هشت فرسخ را نداشته است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر پیش از آن که به هشت فرسخ برسد، مردد شود که بقیه راه را برود یا نه، و در موقعی که مردد است مقداری راه برود، و بعد تصمیم بگیرد که بقیه راه را برود، چنان چه باقیمانده سفر او چهار فرسخ باشد که با برگشتن هشت فرسخ شود، باید نماز را شکسته بخواند. ولی اگر راهی که پیش از مردد شدن و راهی که بعد از آن می رود، روی هم هشت فرسخ باشد، بنابر احتیاط واجب باید نماز را هم شکسته و هم تمام بخواند. شرط چهارم آن که نخواهد پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطن خود بگذرد، یا ده روز یا بیشتر در جایی بماند. پس کسی که می خواهد پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطن خود بگذرد، یا ده روز در محلی بماند باید نماز را تمام بخواند.