احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
اگر مسافری که باید نماز را تمام بخواند، به واسطه ندانستن مسأله به نیّت نماز دو رکعتی مشغول نماز شود و در بین نماز مسأله را بفهمد، باید نماز را چهار رکعتی تمام کند و احتیاط مستحب آن است که بعد از تمام شدن نماز، دوباره آن نماز را چهار رکعتی بخواند.
عنوان مسئله:
اگر مسافری که باید نماز را تمام بخواند، به واسطه ندانستن مسأله به نیّت نماز دو رکعتی مشغول نماز شود و در بین نماز مسأله را بفهمد، باید نماز را چهار رکعتی تمام کند و احتیاط مستحب آن است که بعد از تمام شدن نماز، دوباره آن نماز را چهار رکعتی بخواند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی که به خاطر ندانستن مسأله، در موقع احرام عمره تمتّع، نیّت احرام حجّ تمتّع کرده و بعد، اعمال عمره را به جا آورده و از احرام خارج شده، آیا لازم است عمره خود را تکرار کند یا خیر؟
- مسافری بعد از قصد ده روز، یک نماز چهار رکعتی خوانده و از قصد اقامه هم عدول کرده است، ولی نمیداند که آیا عدول، قبل از نماز چهاررکعتی واقع شده یا بعد از آن. وظیفهاش نسبت به نمازهای آینده چیست؟
- آیا نماز عید در زمان غیبت واجب است یا مستحب؟ آیا باید نیت استحباب نماییم؟
- اگر امام جماعت در بعضی از افعال نماز اشتباه کند (مثل این که در رکعت اول نماز، قنوت بخواند یا در نماز چهار رکعتی، بعد از رکعت سوم تشهد بخواند یا سلام بدهد)، مأموم در این موقعیت، چه وظیفهای دارد؟
- زنی به جهت ندانستن مسأله شرعی، مدتی غسل حیض انجام نداده است؛ ولی غسل جنابت را به جا آورده است، حکم نماز و روزههای او در این مدت چیست؟
- اگر شخصی در بین 15 تا 20 سالگی به دلیل ندانستن این مسأله که استمنا حرام است با این فعل روزه خود را در این 5 سال 4 بار باطل کند و بعد از 20 سالگی با مطالعه بفهمد که استمنا حرام است، حکم این روزه ها چیست؟
- اگر شخصی در بین 15 تا 20 سالگی به دلیل ندانستن این مسأله که استمنا حرام است با این فعل روزه خود را در این 5 سال 4 بار باطل کند و بعد از 20 سالگی با مطالعه بفهمد که استمنا حرام است، حکم این روزه ها چیست؟
- شخصی در نماز ظهر شک میکند و بعد از سلام نماز، به جای خواندن نماز احتیاط، از روی فراموشی مشغول نماز عصر می‌شود. اگر در بین نماز عصر به یاد آورد که نماز احتیاط را نخوانده است، وظیفه او چیست؟
- خواندن نماز طواف در طواف مستحبّی، مستحب است یا واجب؟ و اگر کسی نماز طواف را در طواف مستحبّی نخواند، آیا به مستحب عمل کرده و ثوابی میبرد یا مانند این است که در نماز دو رکعتی مستحبّی، بعد از خواندن یک رکعت، نماز را رها کند؟
- آیا واجب است در نیّت نماز، تعیین کنیم که نماز ما واجب است یا مستحب یا قصد قربت به تنهایی کافی است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] مسافری که بعد از نماز چهار رکعتی از نیت ده روزه خود منصرف شود حکم روزه و نماز او چگونه است؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] مسافری که بعد از نماز چهار رکعتی از نیت ده روزه خود منصرف شود حکم روزه و نماز او چگونه است؟
- [آیت الله بهجت] شخصی که نماز چهار رکعتی را خوابیده می خواند، اگر بین سه و چهار شکّ کند، یک رکعت نماز احتیاط بخواند یا دو رکعت نشسته یا به نیّت بستگی دارد؟
- [آیت الله خوئی] شخصی نماز طواف را به واسطه ندانستن مسئله بعد از سعی خوانده؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر مأموم سهواً یا بهخاطر ندانستن مسأله در رکعت اول و دوم حمد و سوره را بخواند، آیا نمازش صحیح است یا باید اعاده و قضا نماید؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر شخصی به اشتباه گمان برد که وقت نماز صبح تمام شده و نماز خود را به نیّت قضا بخواند و هنگام نماز ظهر بفهمد که نماز صبح قضا نشده بود، حکم نمازی که خوانده چیست؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] مسافری که از نیت اقامت ده روزه خود منصرف شود حکم نماز او در مدتی که آن جاست، چگونه است؟
- [آیت الله بهجت] اگر نمازگزار نزدیک غروب مشغول نماز ظهر شود و در نماز ظهر بین رکعت 3 و 4 شک کرده و احتیاج به نماز احتیاط دارد؛ و اگر نماز احتیاط را بخواند نماز عصرش قضا می شود؛ تکلیف چیست؟
- [آیت الله بهجت] اگر نمازگزار در نماز مغرب نیّت نماز ظهر کند و در رکعت سوم بفهمد که نماز ظهر کرده است؛ آیا می تواند نیّت را به نماز مغرب برگرداند؟
- [سایر] کسی به واسطه جهل و ندانستن مسأله، سهم سادات و امام معصومعلیه السلام را در کار خیری صرف کرده است؛ ولی این مصرف نمودن بدون اجازه مجتهد جامع شرایط انجام گرفته است، تکلیف این شخصچیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر هنگامی که مشغول نماز سه رکعتی یا چهار رکعتی است جماعت برپا شود، چنانچه به رکوع رکعت سوم نرفته و اطمینان نداشته باشد که اگر نماز را تمام کند به جماعت میرسد، مستحب است به نیّت نماز مستحبّی نماز را دو رکعتی تمام کند و خود را به جماعت برساند.
- اگر بین دو و سه شک کند و هنگامی که یک رکعت نماز احتیاط ایستاده را میخواند بفهمد که نمازش را دو رکعتی یا سه رکعتی تمام کرده، رکعتی را که مشغول خواندن آن است به عنوان تکمیل نماز اصلی قرار داده و نماز را تمام کرده و سپس برای سلام اضافی، بنابر احتیاط واجب دو سجده سهو بجا می‌آورد.
- اگر مسافر بعضی از خصوصیّات نماز مسافر را نداند، مثلاً نداند که اگر چهار فرسخ برود و همان روز یا شب آن برگردد باید شکسته بخواند، چنانچه به نیّت نماز چهار رکعتی مشغول نماز شود و پیش از رکوع رکعت سوم مسأله را بفهمد، باید نماز را دو رکعتی تمام کند و اگر به رکوع رکعت سوم رفته باشد، نماز او باطل است و در صورتی که به مقدار یک رکعت نیز از وقت باقی مانده باشد، باید نماز را به صورت شکسته بخواند و چنانچه به اندازه خواندن یک رکعت نیز وقت نداشته باشد، باید قضای آن را در خارج وقت به جا آورد.
- اگر پیش از خواندن نماز ظهر، سهوا مشغول نماز عصر شود و در بین نماز بفهمد که اشتباه کرده است، باید نیّت را به نماز ظهر برگرداند، یعنی نیّت کند که (آنچه تا حال خواندهام و آنچه اکنون مشغول خواندن آن هستم و آنچه بعد میخوانم همه نماز ظهر باشد) و بعد از آن که نماز را تمام کرد، نماز عصر را بخواند و اگر پس از نماز بفهمد، آنچه خوانده ظهر واقع شده و باید نماز عصر را بخواند.
- اگر مسافر به نیّت این که نماز را شکسته بخواند، مشغول نماز شود و در بین نماز تصمیم بگیرد که ده روز یا بیشتر بماند، باید نماز را چهار رکعتی تمام نماید.
- اگر به واسطه تقصیر در ندانستن مسأله، نجاست چیز نجسی را نداند مثلاً نداند عرق کافر غیر کتابی نجس است و با بدن یا لباس آلوده به آن نماز بخواند، نمازش باطل است.
- اگر به واسطه ندانستن مسأله، یکی از اعمالی را که روزه را باطل میکنند انجام دهد، چنانچه در آموختن مسأله کوتاهی کرده باشد، روزه او باطل است و اگر کوتاهی نکرده باشد نیز بنابر احتیاط روزهاش باطل است.
- اگر نمازگزار در جایی که باید نماز را بلند خواند، عمدا آهسته بخواند یا در جایی که باید آهسته خواند، عمدا بلند بخواند، نماز او باطل است؛ ولی اگر از روی فراموشی یا ندانستن مسأله باشد، صحیح است و اگر در بین خواندن حمد و سوره نیز بفهمد که اشتباه کرده، لازم نیست مقداری را که خوانده دوباره بخواند.
- اگر بعد از خواندن نماز احتیاط بفهمد کسری نماز کمتر از نماز احتیاط بوده، مثلاً در شک بین دو و چهار دو رکعت نماز احتیاط بخواند و بعد بفهمد نماز را سه رکعت خوانده، باید نماز را دوباره بخواند.
- اگر انسان در نماز عمدا عورتش را نپوشاند، نماز او باطل است، بلکه اگر نپوشاندن عورت از روی ندانستن مسأله نیز باشد وجهل او ناشی از کوتاهی در یادگیری مسأله باشد، باید نماز خود را دوباره بخواند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] مسافری که باید نماز را تمام بخواند اگر به واسطه ندانستن مسأله به نیت نماز دو رکعتی مشغول نماز شود و در بین نماز مسأله را بفهمد؛ باید نماز را چهار رکعتی تمام کند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مسافری که باید نماز را تمام بخواند، اگر به واسطه ندانستن مسأله به نیت نماز دو رکعتی مشغول نماز شود و در بین نماز، مسأله را بفهمد، باید نماز را چهار رکعتی تمام کند.
- [امام خمینی] مسافری که باید نماز را تمام بخواند اگر به واسطه ندانستن مساله به نیت نماز دو رکعتی مشغول نماز شود و در بین نماز مساله را بفهمد باید نماز را چهار رکعتی تمام کند و احتیاط مستحب آن است که بعد از تمام شدن نماز دوباره آن نماز را چهار رکعتی بخواند.
- [آیت الله علوی گرگانی] مسافری که باید نماز تمام بخواند اگر به واسطه ندانستن مسأله به نیّت نماز دو رکعتی مشغول نماز شود و در بین نماز مسأله را بفهمد، باید نماز را چهار رکعتی تمام کند و احتیاط مستحبّ آن است که بعد از تمام شدن نماز دوباره آن نماز را چهار رکعتی بخواند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مسافری که باید نماز را تمام بخواند، اگر به واسطه ندانستن مسأله به نیت نماز دو رکعتی مشغول نماز شود، و در بین نماز مسأله را بفهمد، باید نماز را چهار رکعتی تمام کند. و احتیاط مستحب آن است که بعد از تمام شدن نماز دوباره آن نماز را چهار رکعتی بخواند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مسافری که باید نماز را تمام بخواند اگر به واسطه ندانستن مسأله به نیّت نماز دو رکعتی مشغول نماز شود و در بین نماز مسأله را بفهمد باید نماز را چهار رکعتی تمام کند، و احتیاط مستحب آن است که بعد از تمام شدن نماز دوباره آن نماز را چهار رکعتی بخواند.
- [آیت الله سبحانی] مسافری که باید نماز را تمام بخواند اگر به واسطه ندانستن مسأله به نیت نماز دو رکعتی مشغول نماز شود و در بین نماز مسأله را بفهمد، باید نماز را چهار رکعتی تمام کند و احتیاط مستحب آن است که بعد از تمام شدن نماز، دوباره آن نماز را چهار رکعتی بخواند.
- [آیت الله نوری همدانی] مسافری که باید نماز را تمام بخواند اگر به واسطة ندانستن مساله به نیت نماز دو رکعتی مشغول نماز شود و در بین نماز مساله را بفهمد ، باید نماز را چهار رکعتی تمام کند و احتیاط مستحب آن است که بعد از تمام شدن نماز دوباره آن نماز را چهار رکعتی بخواند .
- [آیت الله سیستانی] مسافری که باید نماز را تمام بخواند ، اگر بواسطه ندانستن مسأله به نیّت نماز دو رکعتی مشغول نماز شود و در بین نماز مسأله را بفهمد ، باید نماز را چهار رکعتی تمام کند ، و احتیاط مستحب آن است که بعد از تمام شدن نماز دوباره آن نماز را چهار رکعتی بخواند .
- [آیت الله بروجردی] مسافری که باید نماز را تمام بخواند، اگر به واسطهی ندانستن مسأله به نیت نماز دو رکعتی مشغول نماز شود و در بین نماز مسأله را بفهمد، باید نماز را چهار رکعتی تمام کند و احتیاط مستحب آن است که بعد از تمام شدن نماز دوباره آن نماز را چهار رکعتی بخواند.