پرنده
پرنده به جانور بال‌دار می‌گویند. از آن در باب‌های مختلف نظیر طهارت، حج، تجارت، سبق و رمایه، صید و ذباحه، اطعمه و اشربه و حدود از جهات گوناگون بحث شده است.
جویدن غذا برای بچّه یا پرنده و چشیدن غذا و مانند آنها که معمولاً از حلق پایین نمی‌رود، اگرچه اتّفاقا پایین رود، روزه را باطل نمی‌کند؛ ولی اگر انسان از اوّل بداند که از حلق پایین می‌رود، چنانچه پایین رود، روزه‌اش باطل می‌شود و باید قضای آن را بگیرد و کفّاره نیز بر او واجب است و اگر پایین نرود نیز روزه‌اش باطل است، ولی کفّاره ندارد.
عنوان مسئله:
جویدن غذا برای بچّه یا پرنده و چشیدن غذا و مانند آنها که معمولاً از حلق پایین نمی‌رود، اگرچه اتّفاقا پایین رود، روزه را باطل نمی‌کند؛ ولی اگر انسان از اوّل بداند که از حلق پایین می‌رود، چنانچه پایین رود، روزه‌اش باطل می‌شود و باید قضای آن را بگیرد و کفّاره نیز بر او واجب است و اگر پایین نرود نیز روزه‌اش باطل است، ولی کفّاره ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] اگر شخصی در ماه مبارک رمضان در بین روز متوجه شود که غذا لای دندانش است و مدتی بعد متوجه شود که غذا دیگر لای دندانش نیست آیا روزه اش باطل است؟ ب) و یا شخصی در بین نماز متوجه شود که چیزی در دهانش است ( اعم از خوراکی یا غیر خوراکی ) و هرچه سعی می کند نمی تواند آن را نگه دارد و از حلق پائین می رود. روزه و نماز این شخص چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بروجردی] هر گاه شخصی نذر کرده باشد که روز معیّنی روزه بگیرد و اتّفاقاً در آن روز مسافرت کند و خیال کند که روزه نذری در مسافرت صحیح است، بعد معلوم شود که صحیح نیست، بلکه باید برای گرفتن روزه قصد اقامه کند، آیا در این صورت روزه او چه صورت دارد؟ در (توضیح المسائل) در صفحه 250 مسأله 1579 نوشته شده: اگر در روزه واجب معیّنی مثل روزه رمضان مردّد شود که روزه خود را باطل کند یا نه، یا قصد کند که روزه را باطل کند، روزه‌اش باطل می‌شود. اگر از قصدی که کرده توبه نماید و کاری هم که روزه را باطل میکند انجام ندهد، آیا در این صورت قضای آن روز را باید بگیرد یا خیر؟ و در صورت وجوب قضا، کفّاره، یا عدم وجوب، باید کفّاره بدهد یا خیر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر حشرهای در گلوی روزهدار برود، چنانچه به قدری پایین رود که دیگر به فرو بردن آن، خوردن نگویند، اگرچه آن را فرو برد، روزه او صحیح است هر چند بنابر احتیاط در صورت امکان باید آن را خارج کند، مگر آن که خارج کردن آن باعث قی کردن شود که در این صورت نباید قی کند و اگر به این مقدار پایین نرود، باید آن را بیرون آورد، اگرچه موجب شود که قی کند و روزه او باطل شود که در این صورت باید آن را قضا کند و چنانچه فرو ببرد روزه او باطل می‌شود و علاوه بر قضای روزه، بنابر احتیاط واجب باید کفّاره جمع بدهد.
- باقی ماندن بر جنابت در روزه رمضان و بقیه روزههای واجب معیّن، چنانچه از روی عمد نباشد، باعث باطل شدن روزه نمیشود؛ ولی کسی که میخواهد قضای روزه رمضان را بگیرد، هرگاه تا اذان صبح جنب بماند، اگرچه از روی عمد نیز نباشد، روزه او باطل است و بنابر احتیاط واجب حکم بقیه روزههای واجب غیر معیّن (مثل روزه کفّاره) نیز مثل قضای روزه رمضان است.
- اگر روزهدار آروغ بزند وچیزی در دهان او بیاید، چنانچه عمدا آن را فرو ببرد، روزه او باطل است و باید قضای آن را بگیرد و کفّاره نیز بر او واجب می‌شود و اگر خوردن آن چیز حرام باشد، مثلاً هنگام آروغ زدن خون یا غذایی که از صورت غذا بودن خارج شده به دهان او بیاید و عمدا آن را فرو برد، باید قضای آن روزه را بگیرد و بنابر احتیاط، کفاره جمع نیز بر او واجب می‌شود.
- چنانچه در روزه ماه رمضان و یا هر روزه معیّن دیگری که بر انسان واجب شده است مثل این که نذر کرده باشد که روز معیّنی را روزه بگیرد عمدا تا اذان صبح نیّت نکند، روزه‌اش باطل است و اگر به جهت ندانستن و یا فراموشی تا اذان صبح نیّت نکند، چنانچه پیش از ظهر متوجه شود و تا آن هنگام عملی که روزه را باطل میکند انجام نداده باشد احتیاط واجب این است که نیت کند و آن روز را روزه بگیرد و بعدا قضای آن را نیز به جا آورد.
- چند چیز برای روزهدار مکروه است و از آن جمله است: دوا ریختن به چشم و سرمه کشیدن در صورتی که مزه یا بوی آن به حلق برسد؛ انجام دادن هر کاری که مانند خون گرفتن و حمّام رفتن باعث ضعف شود؛ انفیه کشیدن اگر نداند که به حلق میرسد و اگر بداند به حلق میرسد، جایز نیست؛ بو کردن گیاههای معطر؛ استعمال شیاف؛ تر کردن لباسی که در بدن است؛ کشیدن دندان و هر عملی که به واسطه آن از دهان خون بیاید؛ مسواک کردن با مسواکِ تر و نیز مکروه است انسان بدون قصد بیرون آمدن منی، زن خود را ببوسد یا عملی انجام دهد که شهوت خود را تحریک کند؛ ولی اگر به قصد بیرون آمدن منی باشد و یا احتمال دهد که منی خارج شود، گرچه منی نیز خارج نشود، روزه او باطل می‌شود. همچنین نشستن زن روزهدار در آب مکروه است بلکه احتیاط مستحب این است که در آب ننشیند.
- چنانچه در روزه ماه رمضان، روزهدار از روی عمد و اختیار چیزی بخورد یا بیاشامد یا جماع کند و یا استمنا نماید، باید علاوه بر قضای آن روز، کفّاره نیز بپردازد و اگر از روی عمد و اختیار دود، گرد و غبار و بخار غلیظ به حلق خود برساند و یا سر را در آب فرو برد و یا نسبت دروغ به خدا، پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم و جانشینان آن حضرت علیهمالسلام بدهد، بنابر احتیاط واجب باید روزه خود را قضا کرده و کفاره نیز بپردازد و چنانچه عمدا تا اذان صبح بر جنابت باقی بماند، باید روزه خود را قضا کرده و کفّاره بپردازد؛ ولی اگر کسی پس از جنابت و قبل از غسل کردن بخوابد، باید به تفصیلی که در مسائل 1707 تا 1710 گفته شد، عمل نماید.
- روزه در حال مستی صحیح نیست و انسان باید روزهای را که به واسطه مستی از او فوت شده، قضا نماید، اگرچه چیزی را که به واسطه آن مست شده برای معالجه خورده باشد، بلکه اگر قبل از اذان صبح نیّت روزه کرده و مست شده و در بین روز از مستی خارج شده و تا آن هنگام عمل دیگری که روزه را باطل میکند، انجام نداده باشد، بنابر احتیاط واجب باید روزه آن روز را تمام کند و بعد آن را قضا نماید و اگر در حال مستی روزه را تمام کند، باید قضای آن را به جا آورد.
- در چند صورت فقط قضای روزه بر انسان واجب است و کفّاره واجب نیست: اوّل: آن که روزه خود را با قِی کردن یا اماله نمودن باطل کند. دوم: آن که در شب ماه رمضان جنب باشد و به تفصیلی که در مسأله 1710 گفته شد، تا اذان صبح از خواب دوم بیدار نشود. سوم: عملی که روزه را باطل میکند بجا نیاورد، ولی نیّت روزه نکند یا ریا کند یا قصد کند که روزه نباشد یا این که قصد کند آنچه روزه را باطل میکند، بجا آورد. چهارم: آن که در ماه رمضان غسل جنابت را فراموش کند و با حال جنابت یک یا چند روز، روزه بگیرد. پنجم: آن که در ماه رمضان با شک در این که صبح شده و بدون این که تحقیق کند، عملی که روزه را باطل میکند انجام دهد و بعد معلوم شود صبح بوده است و تفاوتی ندارد که میتوانسته تحقیق کند یا نه و نیز اگر بعد از تحقیق اطمینان پیدا نکند که شب باقی است و صبح نشده و عملی که روزه را باطل میکند انجام دهد و بعد معلوم شود صبح بوده، قضای آن روزه بر او واجب است؛ اما اگر بعد از تحقیق و مراعات فجر اطمینان یابد که صبح نشده و عملی که روزه را باطل میکند انجام دهد و بعد معلوم شود صبح بوده، قضا واجب نمیشود. ششم: آن که کسی بگوید: (صبح نشده) و انسان با اعتماد به گفته او عملی که روزه را باطل میکند انجام دهد و بعد معلوم شود صبح بوده است. هفتم: آن که کسی بگوید صبح شده و انسان به گفته او یقین نکند یا گمان کند شوخی میکند و عملی که روزه را باطل میکند انجام دهد و بعد معلوم شود صبح بوده است. هشتم: آن که نابینا و مانند او که نمیتواند در مورد وقت تحقیق کند، با اعتماد به گفته کسی که میگوید مغرب شده، افطار کند و بعد معلوم شود مغرب نبوده است. نهم: آن که در هوای صاف به واسطه تاریکی یقین کند که مغرب شده و افطار کند و بعد معلوم شود مغرب نبوده است، ولی اگر به علّت وجود مانعی، مانند ابری بودن هوا یا وجود گرد و غبار به گمان این که مغرب شده افطار کند و بعد معلوم شود مغرب نبوده، قضا لازم نیست. دهم: آن که برای خنک شدن یا بیجهت مضمضه کند (یعنی آب در دهان بگرداند) و آب بیاختیار فرو رود؛ ولی اگر فراموش کند که روزه است و آب را فرو دهد یا برای وضویی که برای نماز واجب میگیرد، مضمضه کند و بیاختیار آب فرو رود، قضا بر او واجب نیست.
- روزه از جمله عباداتی است که در ادیان توحیدی به آن امر شده است و روزه ماه رمضان هدیهای است الهی که خداوند به امت محمد صلیاللهعلیهوآلهوسلم عطا فرموده است تا به وسیله آن بتوانند پلیدی را از روح و جسم خویش دور سازند و جان خویش را به زیور تقوی آراسته کنند و با چشیدن طعم گرسنگی و تشنگی، رنج و محرومیت فقرا را با تمام وجود درک نمایند و در صدد دستگیری از آنان برآیند و بر مؤمنان است که از برکات روزه و ماه رمضان بهرهمند گردند. امام سجاد علیهالسلام در دعای چهل و چهارم صحیفه سجادیه میفرماید: (خداوندا، ماه رمضان را از عبادت ما سرشار کن و اوقات آن را به توفیق عبادتت مزیّن گردان و ما را در این ماه به روزهداری و در شب آن به نماز، تضرع، خشوع و تواضع به درگاهت یاری فرما چنانکه هیچ روز آن گواه بر غفلت ما و هیچ شب آن شاهد تقصیر ما نگردد.) (روزه) آن است که انسان برای انجام فرمان خداوند از اذان صبح تا مغرب از انجام دادن چیزهایی که روزه را باطل میکند و شرح آنها بعدا گفته می‌شود خودداری نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] جویدن غذا برای بچه یا پرنده، و چشیدن غذا و مانند اینها که معمولاً به حلق نمیرسد، اگرچه اتفاقاً به حلق برسد روزه را باطل نمی‌کند. ولی اگر انسان از اوّل بداند که به حلق میرسد، روزه‌اش باطل می‌شود، و باید قضای آن را بگیرد و کفّاره هم بر او واجب است.
- [آیت الله خوئی] جویدن غذا برای بچه یا پرنده و چشیدن غذا و مانند اینها که معمولا به حلق نمیرسد، اگرچه اتفاقا به حلق برسد، روزه را باطل نمی‌کند. ولی اگر انسان از اول بداند که به حلق میرسد، روزه‌اش باطل می‌شود، و باید قضای آن را بگیرد و کفاره هم بر او واجب است.
- [آیت الله بروجردی] جویدن غذا برای بچه یا پرنده و چشیدن غذا و مانند اینها که معمولاً به حلق نمیرسد، اگر چه اتفاقاً به حلق برسد روزه را باطل نمی‌کند، ولی اگر انسان از اوّل بداند که به حلق میرسد، روزه‌اش باطل می‌شود و باید قضای آن را بگیرد و کفاره هم بر او واجب است.
- [آیت الله نوری همدانی] جویدن غذا برای بچه یا پرنده و چشیدن غذا و مانند اینها که معمولاً به حلق نمی رسد ، اگر چه اتفاقاً به حلق برسد ، روزه را باطل نمی کند . ولی اگر انسان از اول بداند که به حلق می رسد چنانچه فرو رود ، روزه اش باطل می شود و باید قضای آن را بگیرد و کفاره هم بر او واجب است .
- [امام خمینی] جویدن غذا برای بچه یا پرنده و چشیدن غذا و مانند اینها که معمولا به حلق نمی رسد، اگر چه اتفاقا به حلق برسد، روزه را باطل نمی کند. ولی اگر انسان ازاول بداند که به حلق می رسد، چنانچه فرو رود، روزه اش باطل می شود، و باید قضای آن را بگیرد و کفاره هم بر او واجب است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] جویدن غذا برای بچه یا پرنده و چشیدن غذا و مانند اینها که معمولا به حلق نمی رسد؛ اگرچه اتفاقا به حلق برسد؛ روزه را باطل نمی کند؛ ولی اگر انسان از اول بداند که به حلق می رسد؛ روزه اش باطل می شود و باید قضای آن را بگیرد و کفاره هم بر او واجب است.
- [آیت الله مظاهری] جویدن و چشیدن غذا که معمولاً به حلق نمیرسد گرچه اتفاقاً به حلق برسد روزه را باطل نمی‌کند ولی اگر انسان از اوّل بداند که به حلق میرسد چنانچه فرو رود روزه‌اش باطل می‌شود و باید قضای آن را بگیرد و کفّاره هم بر او واجب است.
- [آیت الله علوی گرگانی] جویدن غذا برای بچه یا پرنده وچشیدن غذا ومانند اینها که معمولاً به حلق نمیرسد، اگرچه اتّفاقاً به حلق برسد، روزه راباطل نمی‌کند ولی اگر انسان از اوّل بداند که به حلق میرسد، روزه‌اش باطل می‌شود و باید قضای آن را بگیرد وکفّاره هم بر او واجب است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] جویدن غذا برای بچه یا پرنده یا چشیدن غذا و مانند اینها که معمولاً فرو نمی‌رود، اگر چه اتفاقاً فرو رود روزه را باطل نمی‌کند، ولی در روزه ماه رمضان اگر انسان از اول بداند که فرو می‌رود و روزه باطل می‌شود، اگر قصد کند که این کار را انجام دهد، روزه‌اش باطل است؛ هر چند آن را انجام ندهد و اگر در اثر انجام این کار غذا فرو رود، کفاره نیز دارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] جویدن غذا برای بچه یا پرنده و چشیدن غذا و مانند اینها که معمولا به حلق نمی رسد اگر چه اتفاقا به حلق برسد روزه را باطل نمی کند ولی اگر انسان از اول بداند یا اطمینان داشته باشد که به حلق می رسد روزه اش باطل می شود و باید قضای ان را بگیرد و در صورت رسیدن به حلق کفاره بر او واجب است