ضامن
آن که ضمانت کسی را در اموال کند ضامن (ضمین) [۱] نامیده می شود، همین ضمانت اگر در امور بدنی باشد از آن تعبیر به کفیل و کفالت می‌شود.
اگر انسان هنگامی که ضامن می‌شود، نتواند طلب طلبکار را بدهد و طلبکار در آن وقت نداند و بعد متوجّه شود، می‌تواند ضامن بودن او را به هم بزند.
عنوان مسئله:
اگر انسان هنگامی که ضامن می‌شود، نتواند طلب طلبکار را بدهد و طلبکار در آن وقت نداند و بعد متوجّه شود، می‌تواند ضامن بودن او را به هم بزند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر شخصی چکی بابت ضمانت در قبال ضامن شدن در بانک بدهد و آن شخص چک را برگشت زده و مبلغ آن را مطالبه کند حالا شخصی دیگر بخواهد در دادگاه شهادت بدهد که این چک ضمانت بوده و یقین بداند که چک ضمانت بوده ولی موقع دادن چک حضور نداشته است آیا می‌تواند شهادت بدهد یا نه؟
- اگر شخصی چکی بابت ضمانت در قبال ضامن شدن در بانک بدهد و آن شخص چک را برگشت زده و مبلغ آن را مطالبه کند و شخصی دیگر بخواهد در دادگاه شهادت بدهد که این چک ضمانت بوده و یقین بداند که چک ضمانت بوده ولی موقع دادن چک حضور نداشته است، آیا می‌تواند شهادت بدهد یا نه؟
- اگر شخصی چکی بابت ضمانت در قبال ضامن شدن در بانک بدهد و آن شخص چک را برگشت زده و مبلغ آن را مطالبه کند و شخصی دیگر بخواهد در دادگاه شهادت بدهد که این چک ضمانت بوده و یقین بداند که چک ضمانت بوده ولی موقع دادن چک حضور نداشته است، آیا می‌تواند شهادت بدهد یا نه؟
- اگر شخصی چکی بابت ضمانت در قبال ضامن شدن در بانک بدهد و آن شخص چک را برگشت زده و مبلغ آن را مطالبه کند و شخصی دیگر بخواهد در دادگاه شهادت بدهد که این چک ضمانت بوده و یقین بداند که چک ضمانت بوده ولی موقع دادن چک حضور نداشته است، آیا می‌تواند شهادت بدهد یا نه؟
- اگر صاحب معنوی اثری (مثل یک cd) برای استفاده تجاری از اثرش مبلغی طلب کند که از ارزش واقعی اثر خیلی بیشتر باشد و به هیچ عنوان حاضر به گرفتن مبلغ واقعی آن نگردد، وظیفه استفاده کننده از آن اثر چیست؟ آیا می‌تواند بر اساس قیمت کارشناسی اثر از طرف صاحب اثر صدقه بدهد؟
- اگر صاحب معنوی اثری (مثل یک cd) برای استفاده تجاری از اثرش مبلغی طلب کند که از ارزش واقعی اثر خیلی بیشتر باشد و به هیچ عنوان حاضر به گرفتن مبلغ واقعی آن نگردد، وظیفه استفاده کننده از آن اثر چیست؟ آیا می‌تواند بر اساس قیمت کارشناسی اثر از طرف صاحب اثر صدقه بدهد؟
- اگر صاحب معنوی اثری (مثل یک cd) برای استفاده تجاری از اثرش مبلغی طلب کند که از ارزش واقعی اثر خیلی بیشتر باشد و به هیچ عنوان حاضر به گرفتن مبلغ واقعی آن نگردد، وظیفه استفاده کننده از آن اثر چیست؟ آیا می‌تواند بر اساس قیمت کارشناسی اثر از طرف صاحب اثر صدقه بدهد؟
- اگر صاحب معنوی اثری (مثل یک cd) برای استفاده تجاری از اثرش مبلغی طلب کند که از ارزش واقعی اثر خیلی بیشتر باشد و به هیچ عنوان حاضر به گرفتن مبلغ واقعی آن نگردد، وظیفه استفاده کننده از آن اثر چیست؟ آیا می‌تواند بر اساس قیمت کارشناسی اثر از طرف صاحب اثر صدقه بدهد؟
- مردی به اندازه مهریه همسرش پول کنار میگذارد تا به همسرش بپردازد، ولی زن قبول نمیکند و میگوید که هر وقت از تو طلب کردم، مهریهام را بپرداز. آیا مرد می‌تواند در پایان سال، این پول را که به عنوان مهریه از اموالش جداست، به حساب نیاورد و خمس بقیه اموال را بدهد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] اگر مدیون در سختی قرار گرفته باشد و نتواند بدهی خود را بپردازد آیا مطالبه طلب از سوی طلبکار جایز است؟ آیا می‌تواند بابت تأخیر سود آن را بگیرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا ضامن می‌تواند ضمانت خود را بدون رضایت طلبکار فسخ نماید؟
- [آیت الله سبحانی] اگر برای فردی که بدهکار است ضامن شوم ولی بدهکار نتواند بدهی خود را پرداخت کند آیا طلبکار می تواند علاوه بر بدهی، سود و یا جریمه تأخیر را نیز از من مطالبه کند؟
- [آیت الله نوری همدانی] انسان چه موقع می‌تواند اعتکاف خود را به هم بزند و چه موقع نمیتواند؟
- [آیت الله نوری همدانی] انسان چه موقع می‌تواند اعتکاف خود را به هم بزند و چه موقع نمیتواند؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] انسان چه موقع می‌تواند اعتکاف خود را به هم بزند و چه موقع نمیتواند؟
- [سایر] اگر انسان برای نذر خود وقت تعیین کند ؛ ولی در زمان خود نتواند آن را انجام دهد، وظیفهاش چیست؟
- [آیت الله بهجت] اگر دندانپزشکی دندان فردی را نتواند خوب درست کند و حتی صدمه به آن ها بزند، آیا ضامن است یا خیر؟ و اگر پزشک بر اثر اشتباهش باعث شود شخص چند روز درد بکشد و نتواند کار کند چه حکمی دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مال یا وجه نقدی برای انجام امری در اختیار امینی قرار داده شده است در فرض اینکه امین در مال و یا وجه مذکور بدون اذن مودّع تصرّف و آن را بابت بدهی و دین خویش به طلبکار خود بدهد، آیا گیرنده (طلبکار) می تواند به عنوان مال و طلب خویش در مال و وجه مزبور تصرّف و تملّک کند؟
- [آیت الله مظاهری] اگر نمازگزار در آخر وقت نماز ظهر و عصر بخواهد نماز بخواند و نداند آیا برای هر دو نماز وقت دارد یا فقط می‌تواند نماز عصر را بخواند، چه باید بکند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر انسان هنگام ضامن شدن بتواند طلب طلبکار را بدهد، اگرچه بعد فقیر شود، طلبکار نمیتواند ضامن بودن او را به هم بزند و طلب خود را از بدهکار اوّل مطالبه نماید و همچنین است اگر در آن هنگام نتواند طلب او را بدهد، ولی طلبکار بداند و به ضامن شدن او راضی شود.
- در صورتی انسان می‌تواند ضامن شود که طلبکار و بدهکار و جنسِ بدهی معیّن باشد، یعنی مبهم یا مردّد نباشد؛ پس اگر دو نفر از کسی طلبکار باشند و انسان بگوید: (من ضامن هستم که طلب یکی از شماها را بدهم) چون معیّن نکرده که طلب کدام را بدهد، ضامن شدن او باطل است و نیز اگر کسی از دو نفر طلبکار باشد و انسان بگوید: (من ضامن هستم که بدهی یکی از آن دو نفر را به تو بدهم) چون معیّن نکرده که بدهی کدام را میدهد، ضامن شدن او باطل می‌باشد و همچنین اگر کسی از دیگری مثلاً ده من گندم و هزار تومان پول طلبکار باشد و انسان بگوید: (من ضامن یکی از دو طلب تو هستم) و معیّن نکند که ضامن گندم است یا ضامن پول، ضمانت صحیح نیست.
- اگر انسان بخواهد ضامن شود که بدهی کسی را بدهد، ضامن شدن او در صورتی صحیح است که به هر لفظی اگرچه عربی نباشد به طلبکار بگوید که: (من ضامن شدهام طلب تو را بدهم) و طلبکار هم رضایت خود را بفهماند، ولی راضی بودن بدهکار شرط نیست، بلکه همین قدر که ضامن مقصود را بفهماند و طلبکار پذیرش خود را اعلام نماید کفایت میکند.
- اگر در صیغه قرض برای پرداخت آن مدّتی قرار دهند، طلبکار پیش از تمام شدن آن مدّت نمیتواند طلب خود را مطالبه نماید، ولی اگر مدّت نداشته باشد، طلبکار هر وقت بخواهد می‌تواند طلب خود را مطالبه نماید.
- بعد از آن که حواله درست شد، حواله دهنده و کسی که به او حواله شده نمیتوانند حواله را به هم بزنند و اگر کسی که به او حواله شده در هنگام حواله فقیر نباشد یعنی غیر از چیزهایی که در دین مستثنی است مالی داشته باشد که بتواند حواله را بپردازد اگرچه بعداً فقیر شود، طلبکار هم نمیتواند حواله را به هم بزند و همچنین است اگر هنگام حواله فقیر باشد و طلبکار بداند فقیر است، ولی اگر نداند فقیر است و بعد بفهمد، اگرچه در آن وقت مالدار شده باشد، طلبکار می‌تواند حواله را به هم بزند و طلب خود را از حواله دهنده بگیرد.
- اگر طلبکار طلب خود را به ضامن ببخشد، ضامن نمیتواند از بدهکار چیزی بگیرد و همچنین اگر مقداری از آن را ببخشد، نمیتواند آن مقدار را مطالبه نماید.
- اگر فقیر بدهکار بمیرد و اموال کافی برای پرداخت بدهکاری خود نداشته باشد و یا این که طلبکار نتواند طلب خود را از او وصول نماید مانند این که ورثه طلب او را نپردازند طلبکار می‌تواند طلبی را که از او دارد بابت زکات حساب کند.
- کفیل بدون رضایت مکفول له، مثلاً طلبکار، نمیتواند کفالت را به هم بزند، مگر آن که در عقد کفالت این حق برای او شرط شده باشد؛ ولی مکفول له هر وقت بخواهد می‌تواند کفالت را به هم بزند.
- اگر انسان مقدار بدهی خود را بداند و طلبکار او نداند، چنانچه طلبکار طلب خود را به کمتر از مقداری که هست صلح کند، مثلاً پنجاه تومان طلبکار باشد و طلب خود را به ده تومان صلح نماید، مبلغ زیادی برای بدهکار حلال نیست، مگر آن که مقدار بدهی خود را به او بگوید و او را راضی کند، یا به گونهای باشد که اگر مقدار طلب خود را میدانست، باز هم به آن مقدار صلح میکرد.
- کسی که از مستحقِّ خمس، طلبکار است، می‌تواند طلب خود را بابت خُمس حساب کند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اگر انسان در موقعی که ضامن می شود، نتواند طلب طلبکار را بدهد و طلبکار در آن وقت نداند و بعد ملتفت شود; می تواند ضامن بودن او را به هم بزند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر انسان در موقعی که ضامن می شود ، نتواند طلب طلبکار را بدهد و طلبکار در آن وقت نداند و بعد مُلتَفِت شود ؛ می تواند ضامن بودن او را بهم بزند .
- [امام خمینی] اگر انسان در موقعی که ضامن می‌شود، نتواند طلب طلبکار را بدهد و طلبکار در آن وقت نداند و بعد ملتفت شود، می‌تواند ضامن بودن او را به هم بزند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر انسان در موقعی که ضامن می‌شود، نتواند طلب طلبکار را بدهد وطلبکار در آن وقت نداند و بعد ملتفت شود، می‌تواند ضامن بودن او را به هم بزند، ولی اگر پیش از آن که طلبکار ملتفت شود، ضامن قدرت پیدا کرده باشد چنانچه بخواهد ضامن بودن او را به هم بزند، اشکال دارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر انسان در موقعی که ضامن می شود، نتواند طلب طلبکار را بدهد و طلبکار در آن وقت نداند و بعد ملتفت شود، می تواند ضامن بودن او را بهم بزند. ولی اگر پیش از آن که طلبکار ملتفت شود، ضامن قدرت پیدا کرده باشد، چنانچه بخواهد ضامن بودن او را بهم بزند اشکال دارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر انسان در موقعی که ضامن می شود نتواند طلب طلبکار را بدهد و طلبکار در ان وقت نداند و بعد ملتفت شود می تواند ضامن بودن اورا به هم بزند ولی اگر پیش از ان که طلبکار ملتفت شود ضامن قدرت پیدا کرده باشد چنانچه بخواهد ضامن بودن اورا به هم بزند اشکال دارد
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر انسان در موقعی که ضامن می شود، نتواند طلب طلبکار را بدهد و طلبکار در آن وقت نداند و بعد ملتفت شود، می تواند ضامن بودن او را به هم بزند و اگر پیش از آن که طلبکار ملتفت شود، ضامن قدرت پیدا کرده باشد احتیاط لازم این است که طلبکار ضمانت را به هم نزند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] هر گاه انسان در موقع ضامن شدن بتواند طلب طلبکار را بدهد اگر چه بعد فقیر شود، طلبکار نمیتواند ضامن بودن او را به هم بزند و طلب خود را از بدهکار اوّل مطالبه نماید و همچنین است اگر در آن موقع نتواند طلب او را بدهد ولی طلبکار بداند و به ضامن شدن او راضی شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] هر گاه انسان در موقع ضامن شدن، بتواند طلب طلبکار را بدهد اگر چه بعد فقیر شود، طلبکار نمی تواند ضامن بودن او را بهم بزند و طلب خود را از بدهکار اوّل مطالبه نماید، و همچنین است اگر در آن موقع نتواند طلب او را بدهد ولی طلبکار بداند و به ضامن شدن او راضی شود.
- [آیت الله نوری همدانی] هر گاه انسان در موقع ضامن شدن ، بتواند طلب طلبکار را بدهد اگر چه بعد فقیر شود ، طلبکار نمی تواند ضامن بودن او را بهم بزند و طلب خود را از بدهکار اوّل مطالبه نماید و همچنین است اگر در آن موقع نتواند طلب او را بدهد ولی طلبکار بداند و به ضامن شدن او راضی شود .