احتیاج
حاجت در نیاز و احتیاج استعمال شده است.از اين عنوان در بسياری ابواب فقهی از قبيل طهارت، صلات، حج، امر به معروف و نهی از منکر، تجارت، دین و نکاح سخن رفته است.
در صورتی که ممکن باشد، مستحب است بچّه را دو سال تمام شیر دهند و شیردادن به بچّه بیشتر از دو سال نیز جایز است اگرچه بعد از دوسالگی چنانچه بدون احتیاج بچّه به شیر خوردن، به او شیر بدهند، کراهت دارد.
عنوان مسئله:
در صورتی که ممکن باشد، مستحب است بچّه را دو سال تمام شیر دهند و شیردادن به بچّه بیشتر از دو سال نیز جایز است اگرچه بعد از دوسالگی چنانچه بدون احتیاج بچّه به شیر خوردن، به او شیر بدهند، کراهت دارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- من 2 سال است که به دلیل زایمان و شیر دادن طفل روزه نگرفتم. سال گذشته که بچه هنوز یک ساله نشده بود سؤال کردم در مورد روزه گفتند: باید خودت بفهمی میتوانی یا نه. حالا بچهام هنوز شیر میخورد و 2 سالش نشده و بعد از رمضان 2 ساله می‌شود حکم روزه من چیست؟
- من 2 سال است که به دلیل زایمان و شیر دادن طفل روزه نگرفتم. سال گذشته که بچه هنوز یک ساله نشده بود سؤال کردم در مورد روزه گفتند: باید خودت بفهمی میتوانی یا نه. حالا بچهام هنوز شیر میخورد و 2 سالش نشده و بعد از رمضان 2 ساله می‌شود حکم روزه من چیست؟
- آیا کسی که ایّام حج با زمان امتحانات او مصادف شده و اگر به حج برود، نتیجه یک سال زحمات او از بین میرود، میتواند رفتن به حج را ترک کند؟ در صورتی که ترک حج برای او جایز باشد، وظیفه بعدی او چیست؟
- پدر اینجانب 2 هفته قبل درگذشت. ایشان در طول حیات به نماز اول وقت و روزه و نماز جمعه و مستحبات همیشه مقید بود. 2 سال قبل ایشان دچار سکته مغزی شدند و سمت راست بدنشان فلج شد و قدرت تکلم را نیز از دست دادند. ایشان توانایی خواندن متن را نیز از دست دادند. حتی با گفتن اسم اشیا نمیتوانستند شکل آن را تشخیص بدهند. تلاش فرزندان هم برای طهارت و کمک به نماز خواندن ایشان به علت عدم تمرکز روی کاری که انجام میدادند بیهوده بود و خودشان نیز دچار تنش عصبی میشدند. اکنون تکلیف شرعی نماز و روزه این 2 سال چیست و تکلیف فرزندان چه می‌باشد؟ آیا باید کفاره بپردازیم؟
- من دانشجو هستم. چند تن از دوستانم خانهای به مبلغ یک میلیون پول پیش و ماهی صد هزار تومان کرایه کردهاند و به من پیشنهاد دادهاند که با آنها همخانه شوم به این صورت که به خاطر رفاقت پول پیش ندهم و نیز کمتر از سهم خود کرایه بدهم و نیز شش ماه بمانم نه یک سال. اگر پول آنها از راه حرام باشد آیا ماندن من در آن خانه جایز است؟ اگرندانم پولشان حرام است یا نه لازم است بپرسم؟ اگر یک میلیون و همچنین سهم من از کرایه حلال باشد وسهم آنها از کرایه حرام باشد چطور (در صورتی که سهم من کمتر از آنها و یا مساوی با سهم آنها باشد؟ اگر در بین سال بفهمم پولشان حرام بوده آیا باید خانه را ترک کنم؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] قرض کردن در صورت احتیاج، آیا واجب است یا مستحب یا مکروه؟
- [آیت الله سیستانی] خوردن کشمش سرخ کرده جایز است یا کراهت دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] با توجه به اینکه در شب آب خوردن به صورت ایستاده کراهت دارد، بفرمایید که ایستاده آب خوردن در بین الطلوعین مستحب است یا مکروه؟
- [آیت الله علوی گرگانی] چنانچه بخواهند بچّه حیوانی را که مادرش از اوّل انعقاد نطفه او تا ولادتش جلاّل بوده استبراء نمایند، آیا لازم است از شیر غیر مادر به او داده شود یا به خوردن شیر مادر هم استبراء حاصل می‌شود و در صورت لزوم دادن شیر غیر جلاّل، آیا با استبراء مادر استبراء بچّه که شیر او را نمیخورد حاصل می‌شود یا باید استبراء بچّه پس از انقضاء مدّت استبراء مادر و یا از غیر شیر مادر باشد حکم چیست؟
- [آیت الله مظاهری] پسر و دختری چند سال پیش، به احتمال قوی به علت خوردن شیر مادران همدیگر، برادر و خواهر رضاعی شده اند. حال پسر می خواهد با خواهر همان دختر ازدواج کند، آیا این ازدواج جایز است یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] خرید و فروش و خوردن دلفین یا شیر دریایی، خرچنگ و به طور کلی حیوانات دریایی، آیا جایز است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] استخاره در مورد واجب و مستحبّ و مباح و مکروه و حرام چه صورتی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا پوشیدن لباس مشکی در وفات بستگان یا وفات علما جایز، مستحب یا مکروه است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا گرفتن مراسم سوم، هفتم، چهلم و سالگرد برای میت جایز، مستحب یا مکروه است؟
- [سایر] 1. حکم خوردن شیر همسر چیست؟ 2. در صورت مخلوط شدن شیر زن با غذا (که به طور ناگهانی اتفاق افتاده است) آیا خوردن این غذا توسط فردی غیر از همسر (در صورتی که آن فرد بداند این غذا با شیر این خانم مخلوط شده است) حرام است؟ اگر خود همسر آن غذا را بخورد چطور؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر به واسطه شیر دادن، حقّ شوهر از بین نرود، زن میتواند بدون اجازه شوهر، بچّه کس دیگری را شیر دهد، ولی جایز نیست بچّهای را شیر دهد که به واسطه شیر دادن به آن بچّه، به شوهر خود حرام شود؛ مثلاً اگر شوهر او دختر شیرخواری را برای خود عقد کرده باشد، زن نباید آن دختر را شیر دهد، چون اگر آن دختر را شیر دهد، خود او مادر زن شوهر می‌شود و بر او حرام میگردد. در هر صورت بهتر است زنان قبل از شیردادن به بچه دیگران، از احکام و آثار شیردادن آگاه باشند.
- شیر دادنی که علّت محرم شدن است نُه شرط دارد: اوّل: بچّه شیر زن زنده را بخورد، پس اگر از پستان زنی که مرده است شیر بخورد اثر ندارد. دوم:شیر آن زن از حرام نباشد، پس اگر شیر بچّهای را که از راه زنا به دنیا آمده به بچّه دیگری بدهند، به واسطه آن شیر، بچّه به کسی محرم نمیشود. سوم: بچّه شیر را از پستان بمکد، پس اگر شیر را در گلوی او بریزند به کسی محرم نمیشود. چهارم:شیر، خالص بوده و با چیز دیگری مخلوط نباشد مگر این که آنچه با شیر مخلوط شده به گونهای کم باشد که در شیر مستهلک شود. پنجم: شیر بر اثر زایمان باشد نه این که به واسطه مکیدن، شیر در پستان پدیدار شود. ششم:شیر از یک شوهر باشد؛ پس اگر زن شیردهی را طلاق دهند و بعد شوهر دیگری کند و از او آبستن شود و تا هنگام زاییدن، شیری که از شوهر اوّل داشته باقی باشد و مثلاً هشت دفعه پیش از زاییدن از شیر شوهر اوّل و هفت دفعه بعد از زاییدن از شیر شوهر دوم به بچّهای بدهد، آن بچّه به کسی محرم نمیشود. هفتم:بچّه به واسطه بیماری شیر را برنگرداند و اگر شیر را برگرداند، بنابر احتیاط واجب کسانی که به واسطه شیر خوردن به آن بچّه محرم میشوند، باید با او ازدواج نکنند و نگاه محرمانه هم به او ننمایند. هشتم:بچّه پانزده مرتبه یا یک شبانه روز به گونهای که در مسأله بعد گفته می‌شود به قدری شیر بخورد که سیر شود؛ بلکه اگر ده مرتبه هم به او شیر بدهند، احتیاط مستحب آن است کسانی که به واسطه شیر خوردن به او محرم میشوند، با او ازدواج نکنند و نگاه محرمانه هم به او ننمایند. نهم:دو سال بچّه تمام نشده باشد و اگر بعد از تمام شدن دو سال او را شیر دهند، به کسی محرم نمیشود، بلکه اگر مثلاً پیش از تمام شدن دو سال، چهارده مرتبه و بعد از آن یک مرتبه شیر بخورد، به کسی محرم نمیشود؛ ولی چنانچه از هنگام زاییدن زن شیرده بیشتر از دو سال گذشته باشد و شیر او باقی باشد و بچّهای را شیر بدهد، آن بچّه به کسانی که گفته شد، محرم می‌شود.
- اگر زن از شیر شوهر خود بچّهای را شیر دهد و بعد شوهر دیگری کند و از شیر آن شوهر هم بچّه دیگری را شیر دهد، آن دو بچّه به یکدیگر محرم نمیشوند، اگرچه بهتر است با هم ازدواج نکنند و نگاه محرمانه به یکدیگر ننمایند.
- اگر زنی بچّهای را با شرایطی که در مسأله 2954 گفته خواهد شد، شیر دهد، آن بچّه به این اشخاص محرم می‌شود: اوّل:خود زن و او را (مادر رضاعی) میگویند. دوم:شوهر زن که شیر متعلّق به اوست و او را (پدر رضاعی) میگویند. سوم:پدر و مادر آن زن هر چه بالا روند، اگرچه پدر و مادر رضاعی او باشند. چهارم:بچّههایی که از آن زن به دنیا آمدهاند یا به دنیا میآیند. پنجم:بچّههای اولاد آن زن هر چه پایین روند، چه از اولاد او به دنیا آمده باشند یا اولاد او آن بچّهها را شیر داده باشند. ششم: خواهر و برادر آن زن اگرچه رضاعی باشند، یعنی به واسطه شیر خوردن با آن زن خواهر و برادر شده باشند. هفتم:عمو و عمّه آن زن، اگرچه رضاعی باشند. هشتم:دایی و خاله آن زن، اگرچه رضاعی باشند. نهم:اولاد شوهر آن زن که شیر متعلّق به اوست، هر چه پایین روند، اگرچه اولاد رضاعی او باشند. دهم:پدر و مادر شوهر آن زن که شیر متعلّق به اوست، هر چه بالا روند. یازدهم:خواهر و برادر شوهری که شیر متعلّق به اوست، اگرچه خواهر و برادر رضاعی او باشند. دوازدهم:عمو و عمّه و دایی و خاله شوهری که شیر متعلّق به اوست هر چه بالا روند، اگرچه رضاعی باشند و نیز عدّه دیگری هم که در مسائل بعد گفته می‌شود، به واسطه شیر دادن محرم میشوند.
- زنی که برادر انسان را شیر داده، به انسان محرم نمیشود، اگرچه احتیاط مستحب آن است که با او ازدواج نکند.
- نماز خواندن بر میّت مسلمان، اگرچه بچّه باشد، واجب است، به شرط این که پدر و مادر آن بچّه یا یکی از آنان، مسلمان باشند و شش سال بچّه تمام شده باشد.
- استعمال ظرفی که روی آن را آب طلا یا آب نقره دادهاند، اشکال ندارد؛ اگرچه استعمال ظرفی که روی آن را آب نقره دادهاند، مکروه است؛ بلکه بنابر احتیاط واجب آب خوردن از آن با دهان نهادن بر جایی که با نقره پوشانده شده، جایز نیست.
- اگر زنی بچّهای را با شرایطی که در مسأله 2954 گفته می‌شود شیر دهد، پدر آن بچّه نمیتواند با دخترهایی که از آن زن به دنیا آمدهاند و دخترهای شوهری که شیر متعلّق به اوست ازدواج نماید، بلکه احتیاط واجب آن است که دخترهای رضاعی آن مرد را هم برای خود عقد ننماید، ولی چنانچه آن زن شیرده، دخترهای رضاعی دیگری داشته باشد که وقتی همسر مرد دیگری بوده، از شیر آن مرد به آنها داده است، پدر آن بچه میتواند با آن دخترها ازدواج کند، اگرچه احتیاط مستحب آن است که با آنان ازدواج نکند و نگاه محرمانه یعنی نگاهی که انسان میتواند به محرمهای خود کند نیز به آنان ننماید.
- انسان نمیتواند با دو خواهر اگرچه رضاعی باشند، یعنی به واسطه شیر خوردن، خواهر یکدیگر شده باشند ازدواج کند و چنانچه دو زن را عقد کند و بعد بفهمد خواهر بودهاند، در صورتی که عقد آنان در یک وقت بوده باشد، هر دو باطل است و اگر در یک وقت نبوده، عقد اوّلی صحیح و عقد دومی باطل است.
- اگر زنی بچّهای را با شرایطی که در مسأله 2954 گفته می‌شود شیر دهد، شوهر آن زن که صاحب شیر است به خواهرهای آن بچّه محرم نمیشود، ولی احتیاط مستحب آن است که با آنان ازدواج ننماید و نیز خویشان شوهر به خواهر و برادر آن بچّه محرم نمیشوند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . در صورتی که ممکن باشد، مستحب است بچه را دو سال تمام شیر بدهند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در صورتی که ممکن باشد، مستحب است بچه را دو سال تمام شیر بدهند.
- [آیت الله خوئی] در صورتی که ممکن باشد مستحب است بچه را دو سال تمام شیر بدهند.
- [امام خمینی] در صورتی که ممکن باشد مستحب است بچه را دو سال تمام شیر بدهند.
- [آیت الله سبحانی] در صورتی که ممکن باشد، مستحب است بچه را دو سال تمام شیر بدهند.
- [آیت الله سبحانی] در صورتی که ممکن باشد، مستحب است بچه را دو سال تمام شیر بدهند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] در صورتی که ممکن باشد؛ مستحب است بچه را دو سال تمام شیر بدهند.
- [آیت الله نوری همدانی] در صورتی که ممکن باشد ، مستحّب است بچّه را دو سال تمام شیر بدهند .
- [آیت الله بروجردی] در صورتی که ممکن باشد، مستحب است بچه را دو سال تمام شیر بدهند.
- [آیت الله وحید خراسانی] مستحب است بچه را دو سال تمام شیر بدهند