احتیاج
حاجت در نیاز و احتیاج استعمال شده است.از اين عنوان در بسياری ابواب فقهی از قبيل طهارت، صلات، حج، امر به معروف و نهی از منکر، تجارت، دین و نکاح سخن رفته است.
قرض کردن در صورت احتیاج، آیا واجب است یا مستحب یا مکروه؟
اگر برای امر واجب و ضروری باشد، بله، لازم است.
اگر برای امر واجب و ضروری باشد، بله، لازم است.
عنوان سوال:
قرض کردن در صورت احتیاج، آیا واجب است یا مستحب یا مکروه؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا تقلید در واجبات و محرّمات و مستحبّات و مباحات و مکروهات واجب است؟
- آیا نذر کردن شرعا مکروه است یا مستحب؟
- اگر مبلغی را از کسی قرض بگیریم و آن را خرج کنیم و سال خمسی ما فرا برسد، در حالی که ما به همان مقدار که قرض گرفته ایم پول درآورده ایم و قرض دهنده می گوید فعلاً به آن پول احتیاج ندارد، وظیفه ی ما بابت خمس این مقدار چیست؟
- آیا خشک کردن رطوبت بعد از وضو مکروه است و یا خشک نکردن مستحب است؟
- آیا کراهت قلبی از انجام منکرات، واجب است؟
- این که فرموده اند: "مسایلی که انسان غالبا احتیاج دارد باید یاد بگیرد" مراد احتیاج فعلی است، یا مراد کلیّه ی مسایلی است که ممکن است در آینده نیز به آن احتیاج پیدا کند؟
- آیا قرض به شرط قرض، جایز است؟
- آیا در اعتکاف قصد وجوب یا استحباب لازم است؟
- خواندن قنوت در نماز جمعه واجب است یا مستحب؟
- آیا چرخ خیاطی مورد احتیاج در منزل خمس دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] کسبهای واجب، مستحب، حرام، مکروه و مباح به چه نوع کسبی گفته میشود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا امر به معروف و نهی از منکر در مستحبات یا مکروهات نیز واجب می باشد؟
- [آیت الله مظاهری] آیا اطاعت از پدر یا مادر در ترک مستحبّ، یا انجام مکروه، واجب است؟
- [آیت الله نوری همدانی] الف آیا امر پدر بر ترک مستحب و فعل مکروه ، واجب الاطاعه است ؟
- [آیت الله علوی گرگانی] استخاره در مورد واجب و مستحبّ و مباح و مکروه و حرام چه صورتی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا اطاعت از پدر در ترک مستحبّ، یا انجام مکروه، واجب است؟
- [سایر] قرض دادن مستحب است یا واجب؟ در روایات آمده است: (کسی که برادر مسلمانش از او قرض بخواهد و ندهد بهشت بر او حرام میشود). اگر پول داشته باشیم و کسی قرض خواست آیا واجب است بدهیم؟ اگر ندهیم بهشت بر ما حرام میشود؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیا در مستحبّات و مکروهات نیز تقلید لازم است؟
- [سایر] چه کارهایی در حال رکوع نماز، مستحب یا مکروه است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] با توجه به اینکه در شب آب خوردن به صورت ایستاده کراهت دارد، بفرمایید که ایستاده آب خوردن در بین الطلوعین مستحب است یا مکروه؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر کسی طلا و نقره یا چیز دیگری را که زکات آن واجب است قرض کند و یک سال نزد او بماند، باید زکات آن را بدهد و بر کسی که قرض داده چیزی واجب نیست، اگرچه در پرداخت قرض تأخیر شده باشد و علت تأخیر هم خود قرضدهنده باشد بنابر اظهر؛ هرچند در صورت اخیر، احتیاط مستحب در پرداخت زکات است.
- اگر ناچار شود که برای تهیه آب قرض کند، باید قرض نماید؛ ولی کسی که میترسد نتواند قرض خود را بدهد، واجب نیست قرض کند.
- مسائلی را که انسان غالبا به آنها احتیاج دارد، واجب است یاد بگیرد.
- مستحب است مسجد دارای سقف نباشد، بلکه سایبان قرار دادن بر آن به غیر بوریا، مکروه است، مگر بهسبب ضرورت و یا مرجّحات دیگری که با وجود آنها، بنابر اقرب این کراهت از بین میرود.
- حمد و سوره خواندن مأموم در رکعت اول و دوم نماز ظهر و عصر کراهت دارد و مستحب است به جای آن ذکر بگوید.
- اگر نذر کند کاری را انجام دهد، باید بنابر اقرب، آن کار واجب یا مستحب باشد، پس اگر نذر کند کار مباحی انجام دهد، صحیح نیست، و اگر نذر کند کاری را ترک کند، باید آن کار حرام یا مکروه باشد.
- مستحب است دایه ای را که برای طفل می گیرند، دوازده امامی و دارای عقل، عفت، صورت نیکو باشد، و مکروه است کم عقل یا غیر دوازده امامی یا بدصورت، یا بدخُلق، یا زنازاده باشد، و نیز مکروه است دایه ای بگیرند که بچه او از زنا به دنیا آمده باشد .
- چند چیز بر جنب مکروه است: 1 و 2 خوردن و آشامیدن؛ ولی اگر وضو بگیرد مکروه نیست؛ و اگر دست و صورت را بشوید و مضمضه و استنشاق کند کراهت کمتر میشود. 3 خواندن بیشتر از هفت آیه تا هفتاد آیه از سورههایی که سجده واجب ندارد، بنابر احوط؛ ولی بیشتر از هفتاد آیه کراهت شدیدتری دارد. 4 رساندن جایی از بدن به جلد و حاشیه و بین خطهای قرآن. 5 همراه داشتن قرآن. 6 خوابیدن ولی اگر وضو بگیرد یا بهواسطه اینکه نمیتواند غسل کند بدل از غسل، تیمم کند خوابیدن او مکروه نیست. 7 خضاب کردن به حنا و مانند آن.
- گرفتن پول از بانکهای غیر اسلامی مانند بانکهای کشورهای کفر، چه دولتی باشد و چه شخصی جایز است، ولی نه بهعنوان قرض؛ و تصرف در آن احتیاج به اجازه حاکم شرع و یا وکیل او ندارد، مگر آنکه مال مسلمانی در بانک کفار باشد که باید نسبت به سهم آن مسلمان به وظیفه مخصوصی که در مورد بانکهای کشورهای اسلامی گفته شد عمل نماید.
- مستحب است انسان برای خویشان و نزدیکان خود مالی را وصیت کند، اگرچه آن اشخاص از او ارث هم میبرند، و مکروه است برای نزدیکانی که از او ارث نمیرند، هیچ وصیّتی نکند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر به اندازه احتیاج، نیرو وجود داشته باشد، رفتن به جبهه واجب نیست، بلکه مستحبّ مؤکّد است، ولی اگر به او احتیاج باشد واجب کفایی است، و اگر احتیاج به او منحصر باشد، واجب عینی است و همچنین است کمک مالی و فکری و تبلیغی و مانند اینها.
- [آیت الله مظاهری] خواندن نماز واجب در کعبه و بر بام آن اشکال ندارد گرچه مکروه است ولی خواندن نماز مستحب در کعبه و بر بام آن مکروه هم نیست بلکه مستحب است داخل کعبه مقابل هر رکنی دو رکعت نماز بخوانند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر برای زیاد کردن مال یا خریدن ملکی که به آن احتیاج ندارد قرض کند، نمیتواند از منافع کسب آن قرض را محاسبه کند، ولی میتواند قرض خود را بپردازد که در این صورت اگر مالی را که با قرض تهیّه کرده، شرایط وجوب خمس را داشته باشد، باید خمس آن را بدهد و اگر مالی را که قرض کرده یا چیزی را که با قرض تهیّه کرده، از بین برود، میتواند قرض خود را از منافع آن سال بپردازد.
- [آیت الله مظاهری] امر به معروف و نهی از منکر با شرایطی که ذکر خواهد شد، واجب، و در مستحبّات و مکروهات مستحب است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر برای زیاد کردن مال، یا خریدن ملکی که به آن احتیاج ندارد قرض کند، میتواند از منافع کسب، آن قرض را بدهد امّا باید خمس آن چیز را که خریده است بدهد، بلکه اگر مالی را که قرض کرده وچیزی را که از قرض خریده از بین برود وناچار شود که قرض خود را بدهد، نمیتواند از منافع کسب قرض را ادا نماید بنابر احتیاط واجب.
- [آیت الله اردبیلی] هر مقدار از هزینه کفن چه واجب و چه مستحب که در شأن میّت باشد، از اصل ترکه او برداشته میشود و احتیاج به اجازه ورثه ندارد.
- [آیت الله مظاهری] اگر برای زیاد کردن مال یا خریدن ملکی که به آن احتیاج ندارد قرض کند نمیتواند از منافع کسب آن قرض را بدهد، ولی اگر مالی را که قرض کرده و چیزی را که از قرض خریده از بین برود و ناچار شود که قرض خود را بدهد، میتواند قرض را از منافع کسب ادا نماید.
- [آیت الله سبحانی] اگر برای زیاد کردن مال یا خریدن ملکی که به آن احتیاج ندارد قرض کند نمی تواند از منافع کسب آن قرض را بدهد ولی اگر مالی را که قرض کرده و چیزی را که از قرض خریده از بین برود و ناچار شود که قرض خود را بدهد، درصورتی که مال دیگر نداشته باشد می تواند از منافع کسب قرض را ادا نماید.
- [آیت الله بروجردی] اگر برای زیاد کردن مال، یا خریدن ملکی که به آن احتیاج ندارد قرض کند، نمیتواند از منافع کسب آن قرض را بدهد، ولی اگر مالی را که قرض کرده و چیزی را که از قرض خریده، از بین برود و ناچار شود که قرض خود را بدهد، میتواند از منافع کسب قرض خود را ادا نماید.
- [امام خمینی] اگر برای زیاد کردن مال یا خریدن ملکی که به آن احتیاج ندارد قرض کند،نمی تواند از منافع کسب، آن قرض را بدهد، ولی اگر مالی را که قرض کرده و چیزی را که از قرض خریده از بین برود و ناچار شود که قرض خود را بدهد، می تواند از منافع کسب قرض را ادا نماید.