اگر زن شغلی داشته باشد و بخواهد کاری انجام دهد که در مقابل نامحرم مراعات حجاب برای او ممکن نباشد، باید آن را ترک کند و شغلی را انتخاب کند که بتواند حجاب... - رساله آیت الله اردبیلی

رساله عملیه آیت الله اردبیلی
آدرس: http://www.ardebili.com

اگر زن شغلی داشته باشد و بخواهد کاری انجام دهد که در مقابل نامحرم مراعات حجاب برای او ممکن نباشد، باید آن را ترک کند و شغلی را انتخاب کند که بتواند حجاب شرعی را رعایت نماید.

عنوان مسئله:

پرسش‌های مرتبط از این مرجع

آیا یک زن می تواند صیغه ازدواج موقت را با رعایت شرایط شرعی، تلفنی انجام دهد؟
سوالم را با مثالی بیان می‌کنم فرض کنید که در یک مجلس برای یک زن نامحرمی وجود دارد و آن زن حجابش را رعایت نکرده است اگر مرد نامحرم به هیچ وجه به آن زن بی‌حجاب نگاه نکند آیا آن زن باز هم در مورد بی‌حجابی مرتکب گناه شده است یا خیر؟
با توجه به اینکه دیپلمات ها در دیدارهای رسمی و غیر رسمی موظف به رعایت عرف دیپلماتیک می باشند در صورتی که که طرف مقابل جنس مخالف باشد خودداری از دست دادن موجب سوء تفاهم، برداشت نادرست از احکام اسلام و بی احترامی به بانوان تلقی می‌شود و این امر ممکن است به منافع ملی کشور آسیب برساند. در این صورت دست دادن زن و مرد نامحرم در دیدارهای رسمی و غیر رسمی دیپلماتیک چه صورتی دارد؟
در صورت عدم توجه و تقید کافی زن به رعایت پوشش مورد تأکید شرع مقدس مبنی بر ضرورت پوشیده بودن کامل موی سر و عدم استفاده از پوششی که منجر به نمایان شدن برجستگی‌های بدن می‌شود، آیا این حق برای مرد به وجود می‌آید که ایشان را ملزم به استفاده از چادر نماید؟
به فتوای مرجع تقلید زن، کاری واجب یا حرام نیست؛ ولی به فتوای مرجع تقلید شوهرش آن کار، واجب یا حرام است. آیا در این صورت شوهر میتواند همسر خود را به انجام دادن یا ترک کردن آن کار مجبور نماید؟
همسر بنده استدلال می‌کنند که حجاب وسیله‌ای است برای جلوگیری از تحریک شدن نامحرم و عدم جلب توجه آنها. بعد می‌گویند که در کشوری مثل ژاپن اگر من روسری نداشته باشم، چون همه به همین شکل هستند هیچ مردی تحریک نمی‌شود و بلکه در صورت داشتن روسری من جلب توجه بیشتری می‌کنم. در اضافه اشاره می‌کنند به فتوای امام در مورد حجاب زنان ترکمن که ظاهراً چون حجاب عرف ترکمن مقداری از مو بیرون هست و این عرف جامعه ترکمن هست حجاب این زنان به همین صورت ایرادی ندارد و از این استفاده می‌کنند و می‌گویند چون در حجاب عرف ژاپن روسری نیست در ژاپن می‌شود روسری نداشت اما در ایران چون عرف چیز دیگریست باید حجاب را در حد عرف ایران رعایت کرد. متأسفانه همسر بنده با این دلیل که مراجع تقلید از شرایط زندگی در خارج چیز زیادی نمی‌دانند نظرات ایشان را در مورد مسائل خارج از کشور بدون دلیل نمی‌پذیرند فلذا مستدعی هستم نظر معظم‌له را در این باب با ذکر دلایل منطقی و اسلامی طوری که من بتوانم همسرم را قانع کنم اعلام بفرمایید.
اگر کسی از مسؤولان و مدیران نباشد اما دارای ارتباطات و اعتبار خوبی باشد، چنانچه برای یک شرکت کاری به صورت پیمانکاری فراهم کند و در آن شرکت دارای سهام باشد، پولهایی که دریافت می‌کند از نظر شرعی چه حکمی دارد؟
اگر کسی از مسؤولان و مدیران نباشد اما دارای ارتباطات و اعتبار خوبی باشد، چنانچه برای یک شرکت کاری به صورت پیمانکاری فراهم کند و در آن شرکت دارای سهام باشد، پولهایی که دریافت می‌کند از نظر شرعی چه حکمی دارد؟
از یک زوج جنینی در آزمایشگاه منعقد و نگهداری می شود. اگر بعد از مدت طولانی و بعد از وفات زوجین صاحب جنین یا یکی از آنها و با اجازه قبلی از آنها، جنین در رحم شخص ثالثی قرار داده شود و در نتیجه کودکی متولد گردد؛ وضعیت ارث این کودک چگونه می باشد؟ آیا اگر وارثان زوج اهدا کننده جنین، ارث را بین خود تقسیم کرده باشند، باید بعد از تولد کودک آزمایشگاهی سهم او را به وی برگردانند؟ این کودک منتسب به کیست؟ به صاحب رحم یا صاحبان جنین؟ وضعیت محرمیت و ازدواج او چگونه است؟ حضانت، ولایت و نفقه کودک چطور؟ آیا فرزندان مزبور حکم فرزندان پیشین والدین صاحب جنین را دارند یا ملحق به فرزندان کسانی می شوند که آنها را حمل کرده اند و یا در صورت پرورش در دستگاه به کودکانی ملحق می شوند که پدر و مادری ندارند؟ اگر قبل از وفات زوجین، جنین در رحم شخص ثالث قرار داده شود و رشد کند اما کودک بعد از وفات صاحب جنین یا صاحبان جنین به دنیا بیاید، آثار وضعی (ارث، انتساب، محرمیت و ازدواج، نفقه، حضان، ولایت و.....) کودک به دنیا آمده چگونه می‌باشد؟ اگر قبل از وفات زوجین، تنها اسپرم و تخمک آنها در آزمایشگاه نگهداری و بعد از مرگ آنها یا یکی از آنها منعقد شود و به رحم شخص دیگر منتقل گردد احکام و آثار وضعی آن چگونه می باشد؟ اگر اسپرم و تخمک یا جنین منعقد شده از یک زوج شرعی نباشد بلکه متعلق به زن و مرد بیگانه ای باشد آثار ذکر شده چگونه می باشد؟ اگر چنین جنینی به جای رحم شخص ثالث در دستگاه رشد یابد و متولد شود موارد فوق چه حکمی دارد؟

پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع

[آیت الله بهجت] آیا زن در انتخاب پوشش، باید مطیع همسر خود باشد؟
[سایر] آیا زن در انتخاب پوشش، باید مطیع همسرش باشد؟
[آیت الله سیستانی] آیا زن با حجاب تنها می تواند از مرد نامحرم رانندگی یاد بگیرد در صورتی که هنگام آموزش، بیم وقوع در حرام هم نباشد؟
[آیت الله نوری همدانی] دیدن تصویر زنانی که حدّ پوشش شرعی را رعایت نمی‌کنند چه حکمی دارد؟
[آیت الله خوئی] آیا مرد می‌تواند از زن نامحرم و همچنین زن از مرد نامحرم عکس بگیرد، و آیا با حفظ حجاب مانعش برطرف می‌شود؟
[آیت الله مظاهری] باتوجه به حرمت شرعی نگاه به نامحرم و وضعیت نامناسب حجاب و پوشش ،حکم نگاه‌هایی که ناخواسته وبه صورت مکرر، بدون ریبه انجام می پذیرد چیست؟
[آیت الله مکارم شیرازی] نگاه کردن به عکس و فیلم (اگرپخش مستقیم و زنده باشد) زنان نامحرم (بدون رعایت حجاب کامل) بدون قصد ریبه چه حکمی دارد
[آیت الله نوری همدانی] عکس گرفتن نزد عکاس نامحرم و یا ظاهر کردن عکس توسط نامحرم چه آنکه عکس دارای حجاب باشد یا نباشد چگونه است؟
[آیت الله نوری همدانی] عکس گرفتن نزد عکاس نامحرم و یا ظاهر کردن عکس توسط نامحرم چه آنکه عکس دارای حجاب باشد یا نباشد چگونه است؟
[سایر] دیدن عکس دوران کودکی زن نامحرم، در صورتی که پوشش کافی نداشته باشند، چه حکمی دارد؟

مسائل مرتبط از این مرجع

اصل لزوم حجاب برای زن از ضروریّات اسلام است، هر چند بعضی از جزئیات آن از ضروریات نیست؛ پس زن باید بدن و موی خود را از مرد نامحرم بپوشاند، بلکه احتیاط آن است که بدن و موی خود را از پسری هم که بالغ نشده، ولی خوب و بد را می‌فهمد و به حدّی رسیده که ممکن است به قصد لذّت نگاه کند، بپوشاند لکن پوشاندن صورت ودست‌ها تا مچ اگر به قصد نشان دادن به مردها و لذّت بردن آنها نباشد لازم نیست، هرچند خوب است، ولی قدم‌های خود را باید بپوشاند و بنابر احتیاط پوشش زن‌ها باید به شکلی باشد که برجستگی‌های بدن آنان نیز نمایان نباشد.
نگاه کردن بدون قصد لذّت و بدون این که بترسد به گناه بیفتد، به صورت، دست و موی زنان روستایی که معمولاً موی خود را نمی‌پوشانند یا به صورت، دست و موی زنان بدحجابی که عمدا مراعات حجاب شرعی را نمی‌کنند، هرچند خلاف احتیاط است، ولی ظاهرا اشکال ندارد.
اگر فرزند بدون اجازه گرفتن از پدر و زن بدون اجازه گرفتن از شوهر، سوگند بخورد، بعید نیست سوگند آنان صحیح نباشد، لکن نباید احتیاط را ترک کنند.
در ذِبح کننده (اختیار) شرط نیست، پس اگر کسی از روی اکراه ولی با مراعات شرایط شرعی حیوان را ذبح کند، حلال و پاک است؛ همچنین لازم نیست بردن نام خدا از نظر ذبح کننده واجب باشد، پس اگر کسی معتقد به وجوب آن نباشد اما هنگام ذبح به قصد ذبح نام خدا را بر زبان جاری کند، کافی است.
گرفتن فیلم و عکس توسّط مرد از زن نامحرم حرام نیست، ولی اگر برای عکس برداشتن مجبور شود که عمل حرام دیگری انجام دهد، مثلاً دست به بدن او بزند یا نظر او به صورت زینت شده زن یا به سایر بدن او بیفتد، نباید عکس او را بردارد و اگر مرد، زن نامحرمی را بشناسد، در صورتی که آن زن متهتّک نباشد یعنی عفیف و نجیب باشد نباید به عکس او نگاه کند.
در (عهد) هم مثل نذر باید صیغه بخواند و نام خدا را بر زبان آورد و بگوید: (با خدا عهد کردم که فلان کار را انجام دهم یا فلان کار را ترک کنم) و نیز کاری را که عهد می‌کند انجام دهد، باید نکردن آن بهتر از انجام آن نباشد.
حضور علمی و عملی بانوان در شئون گوناگون اجتماع اشکال ندارد، به شرط آن که اوّلاً: عفّت عمومی را رعایت کرده و مرتکب حرام نشوند و ثانیا: حضور آنان مستلزم تضییع حقوق شوهران و منافی حیثیّت و شئون آنان نباشد؛ ولی با این حال مطابق آنچه از کتاب و سنّت استفاده می‌شود، بهتر است زنان در غیر موارد ضرورت و لزوم، در اجتماعاتی که نامحرم وجود دارد ظاهر نشوند.
نگاه مرد به بدن زن نامحرم، چه با قصد لذّت وچه بدون آن، حرام است و نگاه کردن به صورت و دست‌ها اگر به قصد لذّت باشد حرام است، ولی اگر بدون قصد لذّت باشد مانعی ندارد و نیز نگاه کردن زن به قسمت‌هایی از بدن مرد نامحرم که معمولاً پوشانده می‌شود حرام می‌باشد و نگاه کردن به صورت و بدن و موی دختر نابالغ اگر به قصد لذّت نباشد و به واسطه نگاه کردن هم انسان نترسد که به حرام بیفتد، اشکال ندارد، ولی بنابر احتیاط باید به جاهایی مثل ران و شکم که معمولاً آن را می‌پوشانند، نگاه نکند.
چند چیز بر حائض حرام است: اوّل: عبادت‌هایی که مانند نماز، باید با وضو، غسل یا تیمّم بجا آورده شوند؛ ولی بجا آوردن عبادت‌هایی که وضو، غسل و تیمّم برای آنها لازم نیست مانند نماز میّت مانعی ندارد.دوم: تمام چیزهایی که بر جنب حرام است و در احکام جنابت گفته شد. سوم: وطی در قُبُل (جلو) که هم برای مرد و هم برای زن حرام است، اگرچه به مقدار ختنه‌گاه داخل شود و منی هم بیرون نیاید، بلکه احتیاط واجب آن است که مقدار کمتر از ختنه‌گاه را نیز داخل نکند و همچنین احتیاط، ترک وطی در دُبُر (عقب) زن در حال حیض است؛ بلکه اگر زن راضی نباشد، در غیر حال حیض نیز وطی در دُبُر زن جایز نیست.
اگر صیغه طلاق با رعایت شرایط اجرا گردد، موجب انحلال عقد ازدواج و به هم خوردن رابطه زناشویی می‌گردد و مردی که زن خود را طلاق می‌دهد، باید عاقل باشد و به اختیار خود طلاق دهد، پس اگر او را مجبور کنند که زن خود را طلاق دهد باطل است و نیز باید قصد طلاق داشته باشد، پس اگر صیغه طلاق را به شوخی بگوید، صحیح نیست. همچنین کسی که زن خود را طلاق می‌دهد، باید بالغ باشد، اگرچه بچّه‌ای که به ده سالگی رسیده و خوب و بد را تشخیص می‌دهد و احکام طلاق را می‌فهمد نیز چنانچه همسر خود را طلاق دهد، صحیح است.

مسائل مرتبط از دیگر مراجع

[آیت الله مظاهری] دست‌دادن زن نامحرم با مرد نامحرم و بالعکس و معانقه و در بغل گرفتن یکدیگر و یا خوابیدن در یک رختخواب، بلکه در یک اتاق خلوت که کسی نباشد، حرام است و تعزیر شرعی هم دارد، گرچه شهوت‌انگیز و موجب مفسده نباشد و گرچه بدن آنها با هم ملامست پیدا نکند و در زیر لباس و دستکش و مانند اینها باشد.
[آیت الله مظاهری] نگاه کردن مرد نامحرم به صورت و یا دست‌های زن نامحرم از انگشت‌ها و کف دست و روی دست اگر جالب و محرّک نباشد و مفسده، بلکه ترس مفسده‌ای هم نباشد، جایز است، ولی باید دانست که نگاه نامحرم به یکدیگر، تیری از تیرهای‌شیطان است و همچنین ‌نگاه زن به سر و گردن و دست‌ها تا مچ مرد. صفحه 384
[آیت الله مظاهری] حرف زدن مرد نامحرم با زن نامحرم اگر جالب و محرّک نباشد و ترس مفسده‌ای هم‌ نباشد، جایز است، ولی سزاوار نیست که بیشتر از ضرورت با یکدیگر حرف بزنند.
[آیت الله سبحانی] عکس برداشتن مرد از زن نامحرم حرام نیست مگر این که برای عکس برداشتن مجبور شود که دست به بدن او بزند و اگر زن نامحرمی را بشناسد در صورتی که آن زن با حجاب باشد، نباید به عکس بدون حجاب او نگاه کند.
[آیت الله سبحانی] عکس برداشتن مرد از زن نامحرم حرام نیست مگر این که برای عکس برداشتن مجبور شود که دست به بدن او بزند و اگر زن نامحرمی را بشناسد در صورتی که آن زن با حجاب باشد، نباید به عکس بدون حجاب او نگاه کند.
[آیت الله مظاهری] نگاه مرد به بدن زن نامحرم، جز صورت و دو دست تا نرسیده به مچ، گرچه شهوت‌انگیز نباشد، حرام است، و نگاه به صورت و دست‌ها تا نرسیده به مچ، اگر شهوت‌انگیز یا مفسده انگیز باشد، حرام است. و اگر هیچ‌یک از این موارد نباشد، گرچه حرام نیست، ولی ترک آن مگر به اندازه ضرورت، بسیار شایسته است.
[آیت الله مکارم شیرازی] نگاه کردن مرد به بدن زن نامحرم، خواه با قصد لذت باشد یا بدون آنحرام است و همچنین نگاه کردن زن به بدن مرد نامحرم، ولی نگاه کردن به صورت و دستهای زن نامحرم تا مچ اگر به قصد لذت نباشد و مایه فساد و گناه نگردد اشکال ندارد، همچنین نگاه کردن به بدن مرد نامحرم به آن مقدار که معمولاً آن را نمی پوشانند مانند سر و صورت و گردن و مقداری از پا و دست.
[آیت الله مکارم شیرازی] نگاه کردن مرد به بدن زن نامحرم، خواه با قصد لذت باشد یا بدون آنحرام است و همچنین نگاه کردن زن به بدن مرد نامحرم، ولی نگاه کردن به صورت و دستهای زن نامحرم تا مچ اگر به قصد لذت نباشد و مایه فساد و گناه نگردد اشکال ندارد، همچنین نگاه کردن به بدن مرد نامحرم به آن مقدار که معمولاً آن را نمی پوشانند مانند سر و صورت و گردن و مقداری از پا و دست.
[آیت الله مظاهری] زینت زن برای نامحرم و یا نشان دادن به نامحرم حتّی بوی خوش و انگشتر و ساعت و حلقه، حرام است، شهوت‌انگیز و مفسده انگیز باشد یا نباشد، و همچنین است زینت کردن مرد برای زن نامحرم، ولی نشان دادن زینت نظیر ساعت و انگشتر و مانند اینها، حرام نیست، مگر شهوت‌انگیز باشد و یا مفسده‌ای در برداشته باشد. ه‌. حفظ عفّت در لباس‌
[آیت الله مظاهری] دوست‌یابی زن با مرد نامحرم و مرد با زن نامحرم، حرام است، گرچه شهوت‌انگیز و دارای احتمال مفسده هم نباشد، و قرآن شریف از اینکه زن، مرد نامحرمی را و یا مرد، زن نامحرمی را به عنوان دوست بگیرد، نهی مؤکّد فرموده است.

1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین