تنهایی
خلوت در سه معنا استعمال شده است. از احکام خلوت به معنای نخست در باب نکاح و طلاق سخن گفته‌اند.
خمس ماهی وحیوانات دیگری که انسان بدون فرو رفتن در دریا می‌گیرد، در صورتی واجب است که به تنهایی یا با منفعتهای دیگر کسب او از مخارج سالش زیادتر باشد.
عنوان مسئله:
خمس ماهی وحیوانات دیگری که انسان بدون فرو رفتن در دریا می‌گیرد، در صورتی واجب است که به تنهایی یا با منفعتهای دیگر کسب او از مخارج سالش زیادتر باشد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] میفرمائید کسی که میمیرد سالش تمام است و به عوائد او خمس تعلق می‌گیرد. بناءاً علی ذلک اول کفن و سایر مخارج دفن و همچنین دیون ثابته را بیرون کنند یا خمس را؟
- [آیت الله خوئی] سید فقیر خانهاش کهنه و مرطوبی شده که باید چنین خانه را خراب کند و از بنیاد بسازد چون خرج بنّایی سنگین است ناچار باید پولی به مرور جمعآوری نماید، قهراً تا خانه درست نشده از مخارج سالش باید از خمس زیادتر بگیرد و قرض هم برایش میسّر نیست که از قرض خانه درست کند بعد ادا کند چون میفرمائید نمیتواند از مخارج سال زیادتر بگیرد لذا چه کند که هم خانه درست شود و خلاف هم نکرده باشد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] هبه و بخشش و هدایا و صدقات مستحبی در صورتی که از مخارج سال انسان زیاد بیاید، آیا خمس دارد؟
- [آیت الله بهجت] با توجه به این که خمس به هفت سبب بر انسان واجب می شود. در صورت اشتراک بعضی از این اسباب یک خمس دادن کافی است؟ مانند این که شخصی هم معدن ذغال سنگ دارد و هم مال حلالش با حرام مخلوط شده و هم بر منافع از معدن ذغال سنگ سال گذشته. آیا شخص مذکور از اموالش یک خمس بدهد کافی است یا یک مرتبه به عنوان استخراج از معدن و یک مرتبه به عنوان اختلاط حرام با حلال و یک مرتبه هم به عنوان این که از کسبش سود اضافه بر مخارج سالش آمده بدهد؟
- [سایر] با سلام؛ 1. بنده در مورد مسئله قناعت که در اسلام بحث شده سردرگم شده ام. نمی دانم در این زمان انسان در چه سطحی زندگی کند انسان قانعی محسوب می شود؟ اخیراً در کتاب معراج السعادة مطالبی در این خصوص خوانده ام (در خصوص فضیلت فقر و قناعت). از طرفی گفته شده خدا روزی دهنده بندگان است و هرکسی سهم معینی در این دنیا دارد که در این شکی نیست. و انسان ها را از پس انداز و نگرانی برای روزهای آینده نهی کرده اند و از طرف دیگر هم گدایی را بد دانسته اند. ولی در این زمانه انسان نیاز به پس انداز برای خرید خانه، بیماری های احتمالی، ازدواج، بچه دار شدن و غیره دارد که اگر پس انداز نکند همیشه باید نگران آینده باشد. مثلا گفته اند کسی که بمیرد و خانواده اش پس از او محتاج باشند مسلمان نیست و از طرف دیگر گفته اند نیازی نیست پدر برای آینده فرزندانش مال جمع آوری کند. اگر انسان فقط به فکر امروز خود باشد و به بیمه و پس انداز فکر نکند باعث نمی شود در دوران پیری محتاج و ذلیل باشد؟ اگر فقر از غنا بالاتر است، پس چرا در دعاها از خداوند کریم وسعت روزی را می طلبیم. 2. اگرشخصی به حداقل احتیاجات خود اکتفا کند و باقی مانده پول خود را برای خرید خانه پس انداز کند که بتواند سرپناهی برای خانواده اش فراهم کند و هر ماه هم مقداری انقاق می کند، آیا این شخص باید هر سال خمس آن پس انداز را بدهد. در این صورت هرگز قادر نخواهد بود خانه ای تهیه کند. (باتوجه به این که حداقل مسکن، خوراک و پوشاک جزء حداقل ضروریات یک زندگی است). در رساله های مراجع تقلید گفته می شود؛ آنچه از مخارج سال مالی زیاد بیاید باید خمسش را داد در صورتی که جواب هایی که به سؤالات خمس داده می شود با این مسئله فرق می کند. و باعث می شود انسان تمام درآمد خود را خرج کرده تا مبادا خمس به آن تعلق گیرد و در نتیجه مبتلا به حرص و طمع می شود.
- [سایر] سلام بعد از اتمام درسم حدودا یک سال و نیم است که با هم دانشگاهی خود آشنا شدم او در خاج زندگی میکند و پسر مقید و معتقدی تا حدودی است بعد از یک سال به اصرار من قرار شد خانوادهایمان در جریان موضوع قرار بگیرن و خانواده او برای خواستگاری آمدن قرار شد به ترکیه برویم برای دیدن هم با مادرهایمان بعد از رفتن به ترکیه قرار شد مراسم بله برون گرفته شود و الان که 6 ماه از آمدن ما از ترکیه گذشته است زیر حرفش زده و میگوید تا 2 سال آینده که بتوانم به ایران بیایم هیچ اقدامی نمیکنم من خیلی دوسش دارم و نمیدانم باید چیکار کنم صبر کردن به مدت 2 سال بدون هیچی کار درستی است ومن سنم 27 است و اینکه پیش خودم میگویم وقتی الان مراسم بله برون را کنسل کرد چه تضمینی است که 2 سال دیگر به بهانه ای ازدواج را کنسل نکند او میگوید که من خودم مشتاق بودم که بیایم ولی وقتی دیدم که خانواده ام بدون حضور من تمایلی به آمدن ندارن گفتم به آنها نروید تا 2 سال دیگر که خودم بیایم ولی وقتی با خانواده اش مخصوصا خواهر بزرگترش صحبت میکنم میگوید ما میخواستیم بیایم ولی او از ما خواسته که نیاییم از طرفی به مادرم میگوید من یک خانه اینجا دارم اگر میخواهید به اسم دخترتان میکنم تا مطمئن شوید ولی همه اش تعارف است ما مهریه 110 تا مشخص کردیم ولی او قبول نکرد خانواده من به خاطر من همه شرایط اورا قبول کردن ولی او حاظر نشد که مراسم بله برون هم بگیریم در صورتی که بله برون هیچ تضمینی هم نیست چون جایی ثبت نمیشود فقط یک انگشتر نشان است من نمیخواهم از دستش بدهم ولی نمیدانم چیکار کنم چگونه مشکل را مطرح کنم که همه چیز به هم نخورد چندبار مطرح کردم ولی هر بار بحثمان شده و از طرفی میگوید من اجازه میدهم برایت خواستگار بیاید تقریبا دو ماهی است که سر همین موضوعات با هم بحث داریم هر سری حرف از رفتن میزنم سریع استقبال میکند من خیلی دوسش دارم ولی خواستن از طرف من است اون زبانی میگوید که میخوام ولی در عمل چیزی نشان نمیدهد دیشب از هم خداحافظی کردیم ولی اون گفت من خداحافظی نمیکنم تا راه برگشت برایت بزارم ولی رابطه اینگونه به چه درد من میخورد احساس تنهایی میکنم هیچ چیزی خوشحالم نمیکند دلم برایش تنگ میشه ولی نمیخوام برگشت از طرف من باشه چیکار کنم بدون اون نمیتونم
- [سایر] یکی از مواردی که در کتب عرفانی مثل رساله لب اللباب" و "رساله سیر و سلوک منسوب به بحرالعلوم" از لوازم قطعی برای سیر الی الله، شمرده شده است؛ عزلت می باشد. ظاهراً این عزلت، عزلت از دنیاپرستان و عدم برقراری مودت و دوستی با آنان است، تا صبر و اراده سالک متزلزل نشود؛ و از این رو تا سالک "سیر من الخلق الی الحق" و" سیر فی الحق بالحق" را تمام کند، لازم است که این عزلت نسبی را ادامه دهد: (فاعرض عن من تولی عن ذکرنا و لم یرد الا الحیاه الدنیا) نجم، آیه 29 و حاصل آنکه: کسی که از نفس خود مطمئن نباشد که مخالطه با مردم آن را فاسد نسازد و از آمد و شد ایشان اخلاق ردیه از برای او هم نرسد خلوت و تنهایی از برای او افضل است. بلکه هر که از قدر ضروری از کسب علم و عمل خود فارغ شود لا محاله ابتدا خلوت و تنهایی از برای او افضل است تا نفس خود را به اخلاق حسنه بیاراید و ازمفاسد اختلاط با مردم ایمن شود. و بعد از آن اگر در اختلاط با ایشان فایده ببیند اختلاط کند. و همچنین کسی که به مقام انس با پروردگار رسید و مرتبه استغراق از برای او حاصل شد و هنوز نفس او به مقامی نرسیده که با وجود مخالطه با مردم، انس و استغراق را ازدست ندهد و آمد و شد با ایشان مانع امر او نشود، خلوت و عزلت از برای او بهتر؛ زیرا از فواید مخالطه با مردم هیچ نیست که با این، مقاومت تواند کرد. و به این جهت بود که بسیاری از دوستان خدا کنج خلوت را گزیده و در خود را بهروی خلق بستهاند. و به آشنایی یک کس از همه بی گانه شدهاند. و در گوشه تنهایی سر بهخود فرو برده میگویند: ما را هوس انجمنی نیست که عشاق جز خلوت و در دل گله از یار نخواهند. علاوه بر این عزلت که خاص سالکان است؛ دستوراتی در احادیث برای دوری از اهل فسق آمده که عمومی است و دائمی. از طرف دیگر با توجه به توصیه های اولیای خدا، تا سالک از سیر الی الله و فی الله، فارغ نشده است، نباید به ارشاد و موعظه دیگران به طور عمومی و رودررو بپردازد. البته خود می دانید که در هر صورت امر به معروف که به معنای واکنشی در برابر کوتاهی دیگران در اتیان واجبات یا دوری از گناهان است، با وجود شرایطش بر همگان واجب است؛ و بحثش با ارشاد که امری ابتدا به ساکن و کنشی است؛ فرق دارد. از طرف دیگر بنابر گفته یکی از استادان اخلاق؛ کارهای فرهنگی که نیاز به ارتباط تنگاتنگ و رو در رو با مخاطبان ندارد از بحث ممنوعیت ارشاد، مستثنا است، پس با توجه به لزوم عزلت عام و خاص برای سالک، آنچه عجیب است این عبارت (بند اول) از کتاب ارزشمند "معراج السعاده" می باشد؛ که ملا احمد نراقی (ره)، نه تنها عزلت خاص، بلکه به نوعی عزلت عام را نیز منتفی کرده است. علاوه بر این، بین دو بند این عبارت، ربطی نیست؛ چنان که اولی مربوط به امر به معروف و دومی مربوط به مراحل ارشاد می باشد. فصل: مختصری از محرمات شایعه در میان مردم صفت پنجم: کوتاهی و مسامحه کردن در امر به معروف و نهی از منکر پس اگر از برای مؤمن دین داری میسر شود که: بعضی از اینها را دفع کند، از برای او جایز نیست که در خانه خود بنشیند و از مردم کناره جوید، بلکه بر او واجب است که بیرون آید و دامن بر میان بندد و دین خدا را اعانت کند. بلکه از برای هر مسلمی سزاوار آن است که: ابتدا از خودشروع کند و خود را به صلاح آورد. و مواظبت بر طاعات نماید. و محرمات را ترک کند، بعد از آن، به اهل و اولاد و اقارب و خویشان خود پردازد. و ایشان را ارشاد کند، و از اعمال ناشایسته باز دارد. و چون از ایشان فارغ شد تعدی به همسایگان و اهل محله خود کند. و از ایشان به اهل شهر خود. و همچنین تا به هر جای از عالم که دست اوبرسد. و چنانچه کسی با وجود قدرت در یکی از اینها، اهمال و مسامحه کند باید مستعد مؤاخذه پروردگار در موقف قیامت باشد.(معراج السعاده با ویرایش محمد نقدی،انتشارات هجرت). با عذر خواهی از طولانی شدن سوال، خواهشمندم که بند اول عبارت بالا را توضیح داده و ارتباط آن را با عزلت عام و خاص شرح دهید؛ زیرا در صورت درست دانستن عبارت بالا، همواره باید حضور در محیط هایی را که احتمال انجام گناه بیشتر است را بر محیط های سالم (در صورت تاثیر امر و نهی و عدم تاثیر پذیری بد ما از محیط) ترجیح دهیم و مثلا در این صورت سکونت در شهرهایی چون تهران بر شهرهای مذهبی چون قم و مشهد، ترجیح دارد یا رفت و آمد از مسیرهایی که منکرات بیشتری در آن اتفاق می افتد لازم است، یا هم نشینی با گناهکاران برای اصلاحشان واجب می شود و... "تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل".
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر بدون فرو رفتن در دریا بوسیله اسبابی جواهر بیرون آورد، اگر قیمت آن به 18 نخود طلا برسد، بنابر احتیاط، خمس بر آن واجب است و اگر از روی آب دریا، یا از کنار دریا جواهر بگیرد، در صورتی باید خمس آن را بدهد که آنچه را به دست آورده به تنهایی یا با منفعتهای دیگر کسب او از مخارج سالش زیادتر باشد.
- اگر انسان در دریا فرو رود وحیوانی را بیرون آورد ودرشکم آن جواهری پیدا کند که قیمت آن 18 نخود طلا یا بیشتر باشد، چنانچه آن حیوان مانند صدف باشد که نوعاً در شکمش جواهر هست، باید خمس آن را بدهد و اگر اتّفاقاً جواهر خورده باشد، در صورتی خمس آن واجب است که به تنهایی یا با منفعتهایدیگر کسب او از مخارج سالش زیادتر باشد، اگرچه احتیاط مستحبّ آن است که خمس آن را بدهند.
- استفادهای که از معدن برده، اگر قیمت آن به 15 مثقال طلا نرسد، خمس آن در صورتی لازم است که به تنهایی یا با منفعتهای دیگر کسب او از مخارج سالش زیاد بیاید.
- اگر از غیر کسب مالی به دست آورد مثلاً چیزی به او ببخشند، واجب است خمس آن را بدهد، اگر از مخارج سالش زیاد بیاید.
- اگر انسان بدون قصد این که چیزی از دریا بیرون آورد، در دریا فرو رود واتّفاقاً جواهری به دستش آید، باید بنابر احتیاط باید خمس آن را بدهد.
- در هفت چیز خمس واجب میشود: اوّل - منفعت کسب; دوم معدن; سوم گنج; چهارم مال حلال مخلوط به حرام; پنجم - جواهری که به واسطه غوّاصی یعنی فرو رفتن در دریا به دست میآید; ششم - غنیمت جنگ; هفتم - زمینی که کافر ذمّی از مسلمان بخرد واحکام اینها مفصّلاً گفته خواهد شد.
- مهری را که زن می‌گیرد خمس ندارد وامّا ارثی که به انسان میرسد اگر هرآینه از پدر وپسر باشد، خمس ندارد ولی اگر مثلاً با کسی خویشاوندی داشته باشد و نداند چنین خویشی دارد، اقوی آن است خمس ارثی را که از او میبرد، اگر از مخارج سالش زیاد بیاید، بدهد.
- کسی که از کسب وتجارت فائدهای برده، اگر مال دیگری هم دارد که خمس آن واجب نیست، میتواند مخارج سال خود را فقط از فائده کسب حساب کند.
- اگر بچهای معدنی را بیرون آورد، یا مال حلال مخلوط به حرام داشته باشد، یا گنجی پیدا کند، یا به واسطه فرو رفتن در دریا، جواهری بیرون آورد، ولیّ او باید خمس آنها را بدهد.
- اگر مالی را که فقیر بابت خمس و زکاْ گرفته از مخارج سالش زیاد بیاید، بنابر احتیاط مستحبّ باید خمس آن را بدهد امّا صدقه مستحبّه بنابر احتیاط واجب خمس دارد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [امام خمینی] خمس ماهی و حیوانات دیگری که انسان بدون فرو رفتن در دریا می گیرد در صورتی واجب است که برای کسب بگیرد و به تنهایی یا با منفعتهای دیگر کسب او از مخارج سالش زیادتر باشد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] خمس ماهی و حیوانات دیگری که انسان بدون فرو رفتن در دریا می گیرد؛ در صورتی واجب است که به تنهائی یا با منفعتهای دیگر کسب او از مخارج سالش زیادتر باشد.
- [آیت الله بروجردی] خمس ماهی و حیوانات دیگری که انسان بدون فرو رفتن در دریا می‌گیرد، در صورتی واجب است که به تنهایی یا با منفعتهای دیگر کسب او از مخارج سالش زیادتر باشد.
- [آیت الله خوئی] خمس ماهی و حیوانات دیگری که انسان بدون فرو رفتن در دریا می‌گیرد، در صورتی واجب است که به تنهایی یا با منفعتهای دیگر کسب او از مخارج سالش زیادتر باشد.
- [آیت الله نوری همدانی] خمس ماهی و حیوانات دیگری که انسان بدون فرو رفتن در دریا می گیرد در صورتی واجب است که برای کسب بگیرد و به تنهائی یا منفعتهای دیگر ، کسب او از مخارج سالش زیاد تر باشد .
- [آیت الله سبحانی] خمس ماهی و حیوانات دیگری که انسان بدون فرو رفتن در دریا می گیرد در صورتی واجب است که برای کسب بگیرد و به تنهائی یا با منفعت های دیگر کسب او از مخارج سالش زیادتر باشد. 6 غنیمت
- [آیت الله شبیری زنجانی] خمس ماهی و حیوانات دیگری که انسان از دریا می‌گیرد در صورتی واجب است که به تنهایی یا با منفعتهای دیگر او از مخارج سالش زیاد بیاید.
- [آیت الله وحید خراسانی] خمس ماهی و حیوانات دیگری که انسان از دریا می گیرد در صورتی واجب است که به تنهایی یا با منفعتهای دیگر کسب او از مخارج سالش زیادتر باشد
- [آیت الله فاضل لنکرانی] خمس ماهی و حیوانات دیگری که انسان بدون فرو رفتن در دریا می گیرد در صورتی واجب است که از مخارج سالش زیادتر باشد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر بدون فرو رفتن در دریا به وسیله اسبابی جواهر بیرون آورد؛ بنا بر احتیاط خمس آن واجب است. ولی اگر از روی آب دریا یا از کنار دریا جواهر بگیرد؛ در صورتی باید خمس آن را بدهد که آنچه را به دست آورده به تنهائی یا با منفعتهای دیگر کسب او از مخارج سالش زیادتر باشد.