راستگویی
راست گويى یکی از صفات پسندیده و اخلاق حسنه است که در روایات و فقه به آن پرداخته شده است.
کسی که می‌گوید فقیرم وقبلاً فقیر نبوده چنانکه از گفته او اطمینان پیدا نشود، احتیاط واجب آن است که به او زکاْ ندهند ولی اگر قبلاً حالش معلوم نبوده به گفته او که فقیرم میتوان زکاْ دارد ولو گمان به راستگویی او نداشته باشد.
عنوان مسئله:
کسی که می‌گوید فقیرم وقبلاً فقیر نبوده چنانکه از گفته او اطمینان پیدا نشود، احتیاط واجب آن است که به او زکاْ ندهند ولی اگر قبلاً حالش معلوم نبوده به گفته او که فقیرم میتوان زکاْ دارد ولو گمان به راستگویی او نداشته باشد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از این مرجع
- به کسی که قبلاً فقیر بوده و می‌گوید فقیرم، اگرچه انسان از گفته او اطمینان پیدا نکند، میشود به او زکاْ داد.
- چیزی را که انسان بابت زکاْ به فقیر میدهد لازم نیست به او بگوید که زکاْ است، بشرط این که بداند فقیر قبول تملّک این مال را ولو از زکاْ باشد مینماید، بلکه اگر فقیر خجالت بکشد، مستحبّ است باسم پیشکش بدهد، ولی باید قصد زکاْ نماید در صورتی که بداند آن فقیر قبول مطلق مال را میکند ولو این که زکاْ باشد، والاّض اگر بداند زکاْ را قبول نمیکند بنابر احتیاط واجب آن است که زکاْ را به او ندهد.
- اگرکسی را وکیل کند که زکاْ مال او را بدهد، واجب است بر او وقتی که زکاْ را به فقیر میدهد، از طرف مالک نیّت زکاْ کند و احتیاط واجب آن است که مالک هم در حال دادن به وکیل نیّت کند.
- احتیاط واجب آن است که به یک فقیر کمتر از یک صاع که تقریباً سه کیلو است فطره ندهند، ولی اگر بیشتر بدهند اشکال ندارد.
- اگر به کسی که بدهکار است ونمیتواند بدهی خود را بدهد زکاْ بدهد، بعد بفهمد قرض را در معصیت مصرف کرده، چنانچه آن بدهکار فقیر باشد، میتواند آنچه را به او داده بابت زکاْ حساب کند، ولی احتیاط واجب آن است که اگر از آن معصیت توبه نکرده، چیزی را که به او داده بابت زکاْ حساب نکند.
- اگر زراعتی را با دلو ومانند آن آبیاری کنند و در زمینی که پهلوی آن است زراعتی کنند که از رطوبت آن زمین استفاده نماید ومحتاج به آبیاری نشود، بنابر احتیاط واجب زکاْ زراعتی که با دلو آبیاری شده، بیست یک و زکاْ زراعتی که پهلوی آن است ده یک میباشد.
- در چند صورت فقط قضای روزه بر انسان واجب است وکفّاره واجب نیست: اوّل خروج منی به ملاعبه و امثال آن در صورتی که قصد نکرده باشد منی از او خارج شود و عادت او هم خروج منی نباشد احتیاط واجب قضأ روزه است و کفاره ندارد، دوم آن که در شب ماه رمضان جنب باشد و به تفصیلی که در )مسأله 1646) گفته شد، سوم عملی که روزه را باطل میکند بجا نیاورد ولی نیّت روزه نکند یا ریا کند یا قصد کند که روزه نباشد یا قصد کند کاری که روزه را باطل میکند انجام دهد بنابر احتیاط در اخیر، چهارم آن که در ماه رمضان غسل جنابت را فراموش کند و با حال جنابت یک روز یا چند روز روزه بگیرد، پنجم آن که در ماه رمضان بدون این که تحقیق کند صبح شده یا نه، کاری که روزه را باطل میکند انجام دهد بعد معلوم شود صبح بوده و نیز اگر بعد از تحقیق با این که گمان دارد صبح شده کاری که روزه را باطل میکند انجام دهد بعد معلوم شود صبح بوده، بنابر احتیاط واجب قضای آن روزه بر او واجب است بلکه اگر بعد از تحقیق شک کند که صبح شده یا نه وکاری که روزه را باطل میکند انجام دهد بعد معلوم شود صبح بوده احتیاط واجب آن است که قضای روزه آنروز را بجا آورد، ششم آن که کسی بگوید صبح نشده وانسان به گفته او کاری که روزه را باطل میکند انجام دهد، بعد معلوم شود صبح بوده است، هفتم آن که کسی بگوید صبح شده وانسان به گفته او یقین نکند یا خیال کند شوخی میکند وکاری که روزه را باطل میکند انجام دهد، بعد معلوم شود صبح بوده است، هشتم آن که کور ومانند آن به گفته کس دیگر افطار کنند بعد معلوم شود مغرب نبوده است، نهم آن که در هوای صاف به واسطه تاریکی یقین کند که مغرب شده وافطار کند، بعد معلوم شود مغرب نبوده است که بنابر احتیاط واجب قضا باید بنماید ولی اگر در هوای ابری به گمان این که مغرب شده افطار کند بعد معلوم شود مغرب نبوده قضا لازم نیست، دهم آن که برای خنک شدن، یا بیجهت مضمضه کند یعنی آب در دهان بگرداند و بیاختیار فرو رود ولی اگر فراموش کند که روزه است وآب را فرو دهد یا برای نماز واجب مضمضه کند وبیاختیار فرو رود قضا بر او واجب نیست و همچنین است مضمضه در وضوی نماز نافله.
- اگر جنب در شب ماه رمضان بخوابد وبیدار شود وبداند یا اطمینان دارد که اگر دوباره بخوابد پیش از اذان صبح بیدار میشود وتصمیم هم داشته باشد که بعد از بیدار شدن غسل کند چنانچه دوباره بخوابد وتا اذان بیدار نشود، باید روزه آن روز را قضا کند و همچنین است از خواب دوم بیدار شود وبرای مرتبه سوم بخوابد وتا اذان صبح بیدار نشود، قضای روزه بر او واجب میشود و بنابر احتیاط واجب کفّاره هم دارد.
- نجاست هر چیز از سه راه ثابت میشود: اوّل آن که خود انسان یقین کند چیز نجس است، و اگر گمان داشته باشد چیزی نجس است، لازم نیست از آن اجتناب نماید بنابراین غذا خوردن در قهوه خانهها و مهمان خانه هایی که مردان لا ابالی وکسانی که پاکی ونجس را مراعات نمیکنند در آنها غذا میخورند، اگر انسان یقین نداشته باشد، غذایی را که برای او آوردهاند نجس است اشکال ندارد. دوم آن که کسی که چیزی در اختیار اوست بگوید آن چیز نجس است، مثلاً همسر انسان یا نوکر یا کلفت بگویند ظرف یا چیز دیگری که در اختیار اوست نجس میباشد. سوم آن که دو مرد عادل بگویند چیزی نجس است و نیز اگر یکنفر عادل هم بگوید چیزی نجس است و از گفته او اطمینان حاصل شود بنابر احتیاط واجب باید اجتناب کرد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] کسی که می‌گوید فقیرم و قبلًا فقیر نبوده چنانچه از گفته او اطمینان پیدا نشده، احتیاط واجب آن است که به او زکات ندهند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] به کسی که می‌گوید فقیرم و قبلاً فقیر نبوده، یا معلوم نیست فقیر بوده یا نه، چنانچه از گفته او اطمینان پیدا نشود، نمیتوان زکات داد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که می گوید: فقیرم، و قبلا فقیر نبوده، یا معلوم نیست فقیر بوده یا نه، چنانچه از گفته او اطمینان پیدا نشود، احتیاط واجب آن است که به او زکات ندهند.
- [آیت الله بهجت] کسی که می‌گوید فقیرم و قبلاً فقیر نبوده، یا معلوم نیست فقیر بوده یا نه، اگر از ظاهر حالش گمان پیدا شود که فقیر است، میشود به او زکات داد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که می گوید فقیرم و قبلا فقیر نبوده؛ چنانچه از گفته او اطمینان پیدا نشود؛ احتیاط واجب آن است که به او زکاه ندهند.
- [آیت الله سیستانی] کسی که می‌گوید فقیرم و قبلاً فقیر نبوده ، چنانچه از گفته او اطمینان پیدا نشود ، نمیشود به او زکات داد .
- [امام خمینی] کسی که می گوید فقیرم و قبلا فقیر نبوده یا معلوم نیست، فقیر بوده یا نه اگر از ظاهر حالش گمان پیدا شود که فقیر است می شود به او زکات داد.
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که می گوید فقیرم و قبلاً فقیر نبوده ، یا معلوم نیست فقیر بوده یا نه ، اگر از ظاهر حالش اطمینان پیدا شود که فقیر است می شود به او زکوه داد .
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر کسی بگوید فقیرم چنانچه بداند که قبلا فقیر بوده می شود به او فطره داد و به کسی که معلوم نباشد فقیر بوده یا نه و می گوید فقیرم اگر از قولش اطمینان پیدا نشود بنابر احتیاط واجب نمی شود فطره داد و اگر بدانند قبلا فقیر نبوده نمی شود فطره به او داد مگر این که از گفته او اطمینان پیدا شود
- [آیت الله سبحانی] کسی که می گوید فقیرم و قبلاً فقیر نبوده، یا معلوم نیست فقیر بوده یا نه، اگر از ظاهر حالش اطمینان پیدا شود که فقیر است می شود به او زکات داد.