فقیر
گدا آن است که: دنیا از او دست برداشته، و فقیر آن است که: او دست از دنیا برداشته است.
اگرکسی را وکیل کند که زکاْ مال او را بدهد، واجب است بر او وقتی که زکاْ را به فقیر می‌دهد، از طرف مالک نیّت زکاْ کند و احتیاط واجب آن است که مالک هم در حال دادن به وکیل نیّت کند.
عنوان مسئله:
اگرکسی را وکیل کند که زکاْ مال او را بدهد، واجب است بر او وقتی که زکاْ را به فقیر می‌دهد، از طرف مالک نیّت زکاْ کند و احتیاط واجب آن است که مالک هم در حال دادن به وکیل نیّت کند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا این مسئله صحیح است که انسان از یک مجتهد و چند فقیر سیّد درباره سهم سادات و چند نفر فقیر غیر سیّد در مورد ردّ مظالم و زکات وکیل شود از جانب آنها تصرّف کند که آن پول مال آنها و از جانب آنها تصرّف کند و به افراد مشتبه الحال ببخشد؟
- کسی که مقلّد مرجعی است که می‌گوید، احتیاط واجب آن است که زکات فطره از محلّ خارج نشود در حالی که او مدّت زیادی از محلّ خارج می‌نموده است و الان متوجّه مسئله شده، آیا باید دوباره زکات فطره را بدهد یا این که می‌تواند به مرجعی رجوع کند که احتیاط او مستحبّی است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگرکسی مستطیع باشد و با فیش یا مبلغی که دیگری به او هدیه می کند به حج برود، بعد از انجام این حج واجب باید مجدداً با مال خودش حج بجا بیاورد؟
- [آیت الله بهجت] 3) وکیل مالک که سهم مالک از سود را از عامل دریافت می کرد، بدون اطلاع طرفین در دو ماه آخر قرارداد به امید آن که عامل، سهم مالک را خواهد پرداخت، به جهت تأخیر عامل، از مال خودش مبلغی را به مالک می دهد. هنگامی که معلوم شد عامل با اصل پول کار نمی کرده است، آیا می توان مبلغی که وکیل پرداخت کرده است از عامل دریافت کرد؟
- [آیت الله بروجردی] مالک از انگور و گندم که زکات به آنها تَعَلُّق گرفته تصرّف می‌کند و تا انگور به باغ است خود و زن و بچّه و مهمان از آن می‌خورند و هدیه و تعارف می‌فرستد و تا گندم به صحراء است از آن گندم بر می‌دارد و به آن گوشت و نان و میوه می‌خرد و به فقیر و سائل می‌دهد، آیا مالک زکات آن قدری را که تصرّف نموده باید بدهد یا نه؟
- [آیت الله سیستانی] اگر به فردی ارث رسیده به نصاب زکات بدهند پس از فوت وصیت کننده وعدم قبول ارثی مانند طلا باوجودی که ارث قانونی مال اوست باید زکا ت بدهد؟
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که حجّ نیابی انجام می‌دهد اگر در قربانی، شخص ثاللثی را وکیل کرد، ذابح چگونه نیّت کند، آیا باید نیّت کند که به وکالت از میّت قربانی می‌کنم یا باید وکالت از نائب میّت کند؟ در هر صورت آیا باید نام میّت را هم ببرد؟
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که حجّ نیابی انجام می‌دهد اگر در قربانی، شخص ثاللثی را وکیل کرد، ذابح چگونه نیّت کند، آیا باید نیّت کند که به وکالت از میّت قربانی می‌کنم یا باید وکالت از نائب میّت کند؟ در هر صورت آیا باید نام میّت را هم ببرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر کسی نذر کرده باشد و هنوز واجب نشده باشد و احتمال می‌دهد هیچ گاه واجب نخواهد شد اگر آن را فسخ کند باید کفاره بدهد؟
- [آیت الله بهجت] شخصی نذر کرده اگر نماز شب را نخواند، مبلغی به فقیر صدقه بدهد. اگر نماز شب ترک شد، فقط آن مبلغی که نیّت کرده به ذمّه اش می آید یا کفّاره ی نذر را هم باید بدهد؟
- [آیت الله سبحانی] کشاورزی که زکات به اموال او تعلق گرفته است، در صورتی که بدهکار باشد و بخواهد زکات مال را هم بپردازد، به عسر و حرج می افتد. آیا می تواند زکات مال را برای بدهکاری مصرف کند و آیا می تواند زکات را به فقیر بدهد، به شرط این که آن فقیر، زکات را به صاحب مال هبه کند؟
- [آیت الله اردبیلی] شخصی با توکیل به غیر، انجام هر گونه عمل مادی و اعتباری (حتی انتقال مال به هر کس و به هر قیمت ولو به خود و اخذ ثمن برای خود) را نسبت به مال معینی به وی تفویض می‌کند (به گونه‌ای که مفاد وکالتنامه ظهور در انتقال کلیه حقوق به وکیل دارد). وکیل در راستای انجام مفاد وکالت، آن مال را به خود هبه می‌نماید. پس از انجام هبه توسط وکیل، موکل از هبه انجام شده رجوع و مال مورد وکالت را مطالبه می‌کند. با این وجود، وکیل با استناد به اختیارات عام حاصله از وکالتنامه مزبور و بدون توجه به رجوع مالک از هبه، این بار اقدام به انتقال مال به خود در قالب عقد بیع کرده و با استناد به لازم بودن عقد بیع، از رد مال متعلق به موکل امتناع می‌نماید ضمن اینکه ثمن بخس حاصله از انجام بیع نیز طبق مفاد وکالتنامه در اختیار وکیل قرار گرفته است. حکم تکلیفی و وضعی وکیل و موکل در این خصوص چیست؟ آیا وکیل اختیار تملیک مال مزبور در قالب بیع، آن هم پس از رجوع مالک از هبه داشته است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر مالک یا وکیل او بدون قصد قربت زکاْ را به فقیر بدهد و پیش از آن که آن مال از بین برود، خود مالک نیّت زکاْ کند، زکاْ حساب می‌شود.
- چیزی را که انسان بابت زکاْ به فقیر می‌دهد لازم نیست به او بگوید که زکاْ است، بشرط این که بداند فقیر قبول تملّک این مال را ولو از زکاْ باشد می‌نماید، بلکه اگر فقیر خجالت بکشد، مستحبّ است باسم پیشکش بدهد، ولی باید قصد زکاْ نماید در صورتی که بداند آن فقیر قبول مطلق مال را می‌کند ولو این که زکاْ باشد، والاّض اگر بداند زکاْ را قبول نمی‌کند بنابر احتیاط واجب آن است که زکاْ را به او ندهد.
- اگر مالک فقیری را وکیل کند که زکاْ مال او را بدهد، چنانچه آن فقیر احتمال دهد که قصد مالک این بوده که خود آن فقیر از زکاْ برندارد، نمی‌تواند چیزی از آن را برای خودش بردارد و اگر یقین داشته باشد که قصد مالک این نبوده، برای خودش هم می‌تواند بردارد.
- انسان باید زکاْ را به قصد قربت یعنی برای انجام فرمان خداوند عالم بدهد و در نیّت معیّن کند که آنچه را می‌دهد زکاْ مال است یا زکاْ فطره، ولی‌اگر زکاْ گندم و جو بر او واجب باشد، لازم نیست معیّن کند چیزی را که می‌دهد زکاْ گندم است یا زکاْ جو.
- فقیر نمی‌تواند زکاْ را به کمتر از مقدار آن صلح کند یا چیزی را گرانتر از قیمت آن بابت زکاْ قبول نماید، یا زکاْ را از مالک بگیرد و به او ببخشد مگر آن که بخشیدن فقیر از طیب نفس ورضای خاطر باشد، پس در این صورت می‌تواند فقیر ببخشد ومالک بگیرد ولی کسی که زکاْ زیادی بدهکار است وفقیر شده ونمی‌تواند زکاْ را بدهد، چنانچه بخواهد توبه کند، فقیر می‌تواند زکاْ را از او بگیرد و به او ببخشد.
- اگر پیش از آن که زکاْ بر او واجب شود، چیزی بابت زکاْ به فقیر بدهد، زکاْ حساب نمی‌شود و بعد از آن که زکاْ بر او واجب شد، اگر چیزی را که به فقیر داده از بین نرفته باشد و آن فقیر هم به فقر خود باقی باشد، می‌تواند چیزی را که به او داده بابت زکاْ حساب کند.
- اگر پیش از دادن زکاْ از انگور وخرما وگندمی که زکاْ آنها واجب شده خود وعیالش بیش از متعارف بخورند، یا مثلاً به فقیر بدهد نه بعنوان زکاْ، باید زکاْ مقداری را که مصرف کرده بدهد.
- اگر طفل یا دیوانه‌ای از شیعه فقیر باشد، انسان می‌تواند به ولیّ او زکاْ بدهد، به قصد این که آنچه را که می‌دهد ملک طفل یا دیوانه باشد.
- موقعی که گندم وجو را از کاه جدا می‌کنند وموقع خشک شدن خرما وانگور، انسان باید زکاْ را به فقیر بدهد، یا از مال خود جدا کند، و زکاْ طلا ونقره وگاو وگوسفند وشتر را بعد از تمام شدن ماه یازدهم باید به فقیر بدهد، یا از مال خود جدا نماید و اگر منتظر فقیر معیّنی باشد، یا بخواهد به فقیری بدهد که از جهتی برتری دارد می‌تواند زکاْ را جدا نکند.
- اگر بعد از آن که زکاْ گندم وجو وخرما وانگور واجب شد مالک آن بمیرد، باید مقدار زکاْ را از مال او بدهند ولی اگر پیش از واجب شدن زکاْ بمیرد، هریک از ورثه که سهم او به اندازه نصاب است، باید زکاْ سهم خود را بدهد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی را وکیل کند که زکات مال او را بدهد، وکیل وقتی که زکات را به فقیر می‌دهد، باید از طرف مالک نیّت زکات کند.
- [آیت الله بهجت] اگر کسی را وکیل کند که زکات مال او را بدهد، چنانچه وکیل موقع دادن زکات به فقیر، از طرف مالک نیت زکات کند، بنابر اظهر کافی است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر کسی را وکیل کند که زکات مال او را بدهد باید وکیل وقتی زکات را به فقیر می دهد نیت ادای زکات از طرف مالک بکند و مالک هم بنابر احتیاط نیت ادای زکات در ان وقت داشته باشد و اگر او را وکیل کند که زکاتی را که به او می دهد به فقیر برساند باید مالک وقت دادن وکیل به فقیر نیت کند و احتیاط مستحب ان است که از وقت دادن به وکیل نیت کند و تا زمان رسیدن زکات به فقیر استمرار داشته باشد
- [آیت الله سبحانی] اگر کسی را وکیل کند که زکات مال او را بدهد چنانچه وکیل وقتی که زکات را به فقیر می دهد، از طرف مالک نیت زکات کند کافی است. ولی اگر کسی را فقط در رساندن زکات به فقیر وکیل کند لازم است در موقع دادن به وکیل، مالک نیّت کند.
- [آیت الله خوئی] اگر کسی را وکیل کند که زکات مال او را بدهد، موقعی که زکات را به آن وکیل می‌دهد، باید نیت کند که آنچه را وکیل او بعداً به فقیر می‌دهد زکات باشد، و احوط این است که نیت او تازمان رسیدن زکات به فقیر مستمر باشد.
- [آیت الله سیستانی] اگر کسی را وکیل کند که زکات مال او را بدهد ، موقعی که زکات را به آن وکیل می‌دهد باید نیّت کند واحتیاط مستحب این است که نیّت او تا زمان رسیدن زکات به فقیر مستمر باشد . مسائل متفرقه زکات
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر کسی را وکیل کند که زکات مال او را بدهد چنانچه وکیل وقتی که زکات را به فقیر می دهد، از طرف مالک نیّت زکات کند کافی است.
- [امام خمینی] اگر کسی را وکیل کند که زکات مال او را بدهد چنانچه وکیل وقتی که زکات را به فقیر می دهد از طرف مالک نیت زکات کند کافی است
- [آیت الله سبحانی] اگر مالک یا وکیل او بدون قصد قربت زکات را به فقیر بدهد و پیش از آنکه آن مال از بین برود، خود مالک نیت زکات کند، زکات حساب می شود. مسائل متفرقه زکات
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر مالک یا وکیل او بدون قصد قربت زکات را به فقیر بدهد و پیش از آن که آن مال از بین برود، خود مالک نیت زکات کند، زکات حساب می شود.