جان دادن
احتضار به معنای حالت حضور مرگ و در آستانۀ مرگ قرار گرفتن آمده است و در باب طهارت از آن بحث شده است.
اگر حیوان حلال‌گوشت را به دستوری که بعداً گفته می‌شود سر ببرند، وحشی باشد یا اهلی، بعد از جان دادن بدن آن پاک و در نتیجه گوشت آن حلال است.
البتّه در برخی موارد که در مسأله 2640 خواهد آمد حیوان حلال‌گوشت، حرام‌گوشت خواهد شد، لذا با سر بریدن گوشت آن حلال نمی‌شود.
عنوان مسئله:
اگر حیوان حلال‌گوشت را به دستوری که بعداً گفته می‌شود سر ببرند، وحشی باشد یا اهلی، بعد از جان دادن بدن آن پاک و در نتیجه گوشت آن حلال است.
البتّه در برخی موارد که در مسأله 2640 خواهد آمد حیوان حلال‌گوشت، حرام‌گوشت خواهد شد، لذا با سر بریدن گوشت آن حلال نمی‌شود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] اگر پس از سر بریدن حیوان، حیوان به سبب دیگری هم چون آتش، افتادن در آب و... بمیرد، آیا خوردن گوشت آن حلال است؟
- [آیت الله سیستانی] در اینجاب اول گلوله ای به سر حیوان شلیک می کند و بعد آن را ذبح می نمایند. اگر قبل از جان دادن حیوان مسلمانی حیوان حلال گوشت را ذبح کند گوشت آن حلال است؟
- [آیت الله نوری همدانی] حیوان حرام گوشتی که خون جهنده ندارد مانند مار که با سر بریدن حلال نمی‌شود آیا پاک است؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر حیوان حرام گوشت را ذبح شرعی کنیم و خون متعارف از بدن او خارج شود، آیا خون باقی مانده در بدن حیوان (مانند خون باقی مانده در بدن حیوان حلال گوشت)، پاک است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در رساله نوشته شده که یکی از شرایط سر بریدن حیوان این است که در موقع سر بریدن، جلو بدن حیوان، یعنی صورت و محل کارد و شکم، رو به قبله باشد، لکن برادران اهل تسنّن در هنگام سر بریدن، پیشانی گوسفند را رو به قبله قرار می دهند و جلو بدن را رو به قبله قرار نمی دهند و ذبح به این طریق را حلال می دانند، سؤال این است که خوردنش برای ما چه صورت دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] مشاهده می شود که صیادان پس از گرفتن ماهی از آب با پتکی بر سر آن میزنند تا زودتر جان دهد. بعضی از مواقع بعضی از ماهی فروشان سر حیوان زنده را که هنوز کاملا جان نداده برای تمیز کردن ماهی از تن جدا میکنند. آیا گوشت ماهی در موارد فوق که ماهی بیرون از آب خود بخود جان نمیدهد حلال است؟
- [آیت الله بهجت] اگر انسان شک کند که خون موجود در گوشت از خون هایی است که بعد از ذبح شرعی در بدن حیوان مانده و در نتیجه پاک است یا از خون های هنگام تزکیه است، تکلیف چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- حیوان حلال‌گوشت وحشی مانند آهو و کبک و بز کوهی و حیوان حلالگوشتی که اهلی بوده و بعداً وحشی شده، مثل گاو و شتر اهلی که فرار کرده و وحشی شده است، اگر به دستوری که بعداً گفته می‌شود آنها را شکار کنند پاک و حلال است، ولی حیوان حلال‌گوشت اهلی مانند گوسفند و مرغ خانگی و حیوان حلال‌گوشت وحشی که به واسطه تربیت کردن اهلی شده است با شکار کردن پاک و حلال نمی‌شود.
- سگ و خوک به واسطه سر بریدن و شکار کردن پاک نمیشوند و در نتیجه خوردن گوشت آنها هم حرام است و حیوان حرام گوشتی را که درنده و گوشتخوار است، مانند گرگ و پلنگ، اگر به دستوری که گفته شده سر ببرند، یا با تیر و مانند آن شکار کنند پاک است ولی گوشت آن حلال نمی‌شود و اگر با سگ شکاری آن را شکار کنند پاک شدن بدنش هم اشکال دارد.
- اگر به جای این که کارد در گودی گردن شتر فرو کنند سر آن را ببرند، یا گوسفند و گاو و مانند اینها را مثل شتر کارد در گودی گردنشان فرو کنند، بدن آنها نجس بوده و در نتیجه گوشت آنها حرام است، ولی اگر چهار رگ شتر را ببرند و تا زنده است به دستوری که گفته شد کارد در گودی گردنش فرو کنند، بدن آن پاک و در نتیجه گوشت آن حلال است و نیز اگر کارد در گودی گردن گاو یا گوسفند و مانند اینها فرو کنند و تا زنده است سر آن را با رعایت شرایط ببرند، پاک و در نتیجه گوشت آن حلال است.
- حیوان حلال‌گوشت وحشی در صورتی با شکار کردن پاک و حلال می‌شود که بتواند فرار کند یا پرواز نماید، بنابراین بچه آهو که نمیتواند فرار کند و بچه کبک که نمیتواند پرواز نماید، با شکار کردن پاک و حلال نمی‌شود.
- اگر با شمشیر یا چیز دیگری که شکار کردن با آن صحیح است با شرطهایی که در مسأله 2610 ذکر شد، حیوانی را دو قسمت کنند و سر و گردن در یک قسمت بماند و انسان وقتی برسد که حیوان جان داده باشد، هر دو قسمت حلال است و همچنین اگر حیوان زنده باشد، ولی به اندازه سر بریدن وقت نباشد؛ امّا اگر به اندازه سر بریدن وقت باشد، قسمتی که سر و گردن ندارد حرام و قسمتی که سر و گردن دارد، اگر سر آن را به دستوری که پیشتر ذکر شد ببرند حلال وگرنه آن هم حرام میباشد.
- اگر بعضی از چهار رگ را ببرند و صبر کنند تا حیوان بمیرد بعد بقیّه را ببرند فایده ندارد، امّا در صورتی که چهار رگ را پیش از جان دادن حیوان ببرند ولی به طور معمول پشت سر هم نباشند، آن حیوان پاک و حلال است، اگر چه احتیاط مستحبّ آن است که پشت سر هم ببرند.
- اگر حیوان حلال گوشت وحشی را با اسلحه شکار کنند و بمیرد، با پنج شرط پاک و در نتیجه حلال است: اوّل: آن که اسلحه شکار مثل کارد و شمشیر برنده باشد، یا مثل نیزه و تیر، تیز باشد که به واسطه تیز بودن، بدن حیوان را پاره کند و اگر به وسیله دام یا چوب و سنگ و مانند اینها حیوانی را شکار کنند پاک نمی‌شود و در نتیجه خوردن آن هم حرام است و اگر حیوانی را با تفنگ شکار کنند، چنانچه گلوله آن تیز باشد که در بدن حیوان فرو رود و آن را پاره کند پاک و حلال است و اگر گلوله تیز نباشد بلکه با فشار در بدن حیوان فرو رود و حیوان را بکشد، یا به واسطه حرارتش بدن حیوان را بسوزاند و در اثر سوزاندن، حیوان بمیرد پاک و حلال بودنش اشکال دارد. دوم: کسی که شکار میکند باید مسلمان باشد یا بچه مسلمان باشد که خوب و بد را میفهمد و اگر کافر یا کسی که در حکم کافر است - مانند غلات و خوارج و نواصب - حیوانی را شکار کنند، آن شکار حلال نیست. سوم: اسلحه را برای شکارکردن حیوان به کار برد و اگر - مثلاً - جایی را نشان کند و اتّفاقاً حیوانی را بکشد، آن حیوان پاک نیست و در نتیجه خوردن آن هم حرام است. چهارم: در وقت به کار بردن اسلحه، نام خدا را ببرد و چنانچه عمداً نام خدا را نبرد شکار حلال نمی‌شود؛ ولی اگر فراموش کند اشکال ندارد. پنجم: وقتی به حیوان برسد که مرده باشد، یا اگر زنده است به اندازه سر بریدن آن وقت نباشد (البتّه نه به جهت تأخیر غیر معمول در رسیدن به شکار) و چنانچه به اندازه سر بریدن وقت باشد و سر حیوان را نبرد تا بمیرد حرام است.
- اگر حیوان سرکش شود و نتوانند آن را به دستوری که در شرع معیّن شده بکشند، یا مثلاً در چاه بیفتد و احتمال بدهند که در آنجا بمیرد و کشتن آن به دستور شرع ممکن نباشد، هر جای بدنش را که زخم بزنند و در اثر زخم جان بدهد پاک و در نتیجه حلال می‌شود و رو به قبله بودن آن لازم نیست، ولی باید شرطهای دیگری را که برای سر بریدن حیوانات گفته شد دارا باشد.
- اگر حیوان حلال‌گوشت را به دستوری که در شرع معیّن شده بکشند و خون آن به مقدار معمول بیرون آید، خونی که در بدنش میماند پاک است، ولی اگر به علت نفس کشیدن خون به بدن حیوان برگردد، یا به واسطه اینکه سر حیوان، در جای بلندی بوده خون به مقدار متعارف بیرون نیاید، آن خون نجس است و بنا بر احتیاط مستحب از خونی که در اجزاء حرام از حیوان حلال‌گوشت مانده، اجتناب کنند.
- اگر باز یا حیوان دیگری غیر سگ شکاری، حیوانی را شکار کند، آن شکار حلال نیست، ولی اگر وقتی برسند که حیوان زنده باشد و به دستوری که ذکر شد سر آن را ببرند حلال است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر حیوان حلال گوشت را به دستوری که بعداً گفته می‌شود سر ببرند، وحشی باشد یا اهلی، بعد از جان دادن، گوشت آن حلال وبدن آن پاک است ولی حیواناتی که انسان با آن وطی ونزدیکی کرده وحیوانی که نجاستخوار شده، اگر به دستوری که در شرع معیّن نمودهاند، آن را استبرأ نکرده باشد، بعد از سر بریدن، گوشت آن حلال نیست.
- [آیت الله اردبیلی] اگر حیوان حلال گوشت را به دستوری که بعد گفته می‌شود سر ببرند چه وحشی باشد و چه اهلی بعد از جان دادن، گوشت آن حلال و بدن آن پاک است، ولی چهارپایی که انسان با آن نزدیکی کرده و حیوانی که نجاستخوار شده و به دستوری که در شرع معیّن شده آن را اِستبراء نکردهاند، بعد از سربریدن هم گوشت آن حلال نیست.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر حیوان حلال گوشت را به دستوری که بعداً گفته می شود سر ببرند: چه وحشی باشد و چه اهلی، بعد از جان دادن، گوشت آن حلال و بدن آن پاک است، ولی حیوانی که نجاستخوار شده، اگر به دستوری که در شرع معین نموده اند آن را استبراء نکرده باشند، بعد از سر بریدن گوشت آن حلال نیست. و همینطور بهیمه ای را که انسان با آن وطی و نزدیکی کرده گوشت آن و گوشت بچه آن حرام است.
- [آیت الله بروجردی] اگر حیوان حلال گوشت را به دستوری که بعداً گفته می‌شود سر ببرند، وحشی باشد یا اهلی، بعد از جان دادن گوشت آن حلال و بدن آن پاک است، ولی حیوانی که انسان با آن وطی و نزدیکی کرده و حیوانی که نجاستخوار شده، اگر به دستوری که در شرع معین نمودهاند آن را استبراء نکرده باشند، بعد از سر بریدن گوشت آن حلال نیست.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر حیوان حلال گوشت را به دستوری که بعداً گفته می شود سر ببرند ، چه وحشی باشد و چه اهلی ، بعد از جان دادن ، گوشت آن حلال و بدن آن پاک است ولی حیوانی که نجاستخوار شده ، اگر به دستوری که در شرع معیّن نموده اند آن را اِسْتِبراء نکرده باشند ؛ و حیوانی که انسان با آن وطی ( نزدیکی ) کرده بعد از سر بریدن ، گوشت آن حلال نیست .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر حیوان حلال گوشت را به دستوری که بعدا گفته می شود سر ببرند؛ وحشی باشد یا اهلی؛ بعد از جان دادن؛ گوشت آن حلال و بدن آن پاک است؛ ولی حیوانی که انسان با آن وطی (نزدیکی) کرده و گوسفندی که شیر خوک خورده و همچنین حیوانی که نجاست خوار شده؛ اگر به دستوری که در شرع معین نموده اند؛ آن را استبراء نکرده باشند؛ بعد از سر بریدن گوشت آنها حلال نیست.
- [آیت الله بهجت] حیوان حلال‌گوشت وحشی، مانند آهو، کبک و بز کوهی، و حیوان حلالگوشتی که اهلی بوده و بعداً وحشی شده، مثل گاو و شتری که فرار کرده و وحشی شده است، اگر به دستوری که بعداً گفته می‌شود آنها را شکار کنند، پاک و حلال است، ولی حیوان حلال‌گوشت اهلی، مانند گوسفند و مرغ خانگی، با شکار کردن پاک و حلال نمی‌شود.
- [آیت الله خوئی] اگر حیوان حلال‌گوشت را بهدستوری که بعداً گفته می‌شود سر ببرند چه وحشی باشد یا اهلی، بعد از جان دادن، گوشت آن حلال و بدن آن پاک است، ولی حیوانی که انسان با آن وطی (نزدیکی) کرده و گوسفندی که شیر خوک خورده و همچنین حیوانی که نجاستخوار شده، اگر بهدستوری که در شرع معین نمودهاند آن را استبراء نکرده باشند، بعد از سر بریدن گوشت آن حلال نیست.
- [آیت الله سیستانی] حیوان حلال گوشت چه وحشی باشد چه اهلی اگر آن را به دستوری که بعداً گفته می‌شود سر ببرند ، پس از جان دادن ، گوشت آن حلال و بدن آن پاک است ، و برای حلال شدن شتر و ماهی و ملخ راه دیگری است که در مسائل آینده خواهد آمد .
- [آیت الله اردبیلی] حیوان حلال گوشت وحشی مانند آهو، کبک، بُز کوهی و حیوان حلال گوشتی که اهلی بوده و بعد وحشی شده، مثل گاو و شتر اهلی که فرار کرده و وحشی شدهاند، اگر به دستوری که بعد گفته می‌شود آنها را شکار کنند، پاک و حلالند؛ ولی حیوان حلال گوشت اهلی مانند گوسفند و مرغ خانگی و حیوان حلال گوشت وحشی که تربیت و اهلی شده است، با شکار کردن پاک و حلال نمی‌شود.